“Kaofela re ka lemoha hore ho ntša mpa ka litsela tse ngata ke khetho e soabisang, esita le e bohloko ho basali ba bangata.â€
Ho utloahala eka ke ntho e tsoang molomong oa George W. Bush-kapa Rephabliki e 'ngoe e khahlanong le khetho e batlang ho hlakola litokelo tsa ho ntša mpa. Empa sena e ne e le maikutlo a Sen. Hillary Rodham Clinton, ha a bua khoeling e fetileng le letšoele la 1,000 la litokelo tsa ho ntša mpa. batšehetsi ka sehopotso sa bo32 sa ho Roe v. Wade Qeto ea Lekhotla le ka Holimo-limo e lumellang ho ntša mpa ka molao.
Ha a nka leqephe ka kotloloho ho tsoa bukeng ea papali ea "melao ea boitšoaro" ea tsamaiso ea Bush, Clinton o ketekile tumelo le bolumeli bo hlophisitsoeng e le "mabaka a mantlha" a etsang hore bacha ba qobe likamano tsa thobalano - mme a tsitlella hore "ho na le monyetla." hore batho ba nang le tumelo e ntle ba fumane seo ba se dumelang phehisanong ena.†Ka bomadimabe, “mabaka a tlwaelehileng†ao Clinton a buang ka ona a mothating wa lepheo le letona.
Maikutlo a Clinton ke mohlala o le mong feela oa boiteko ba boetapele ba Democratic Party ba ho amohela boemo bo tiileng mabapi le litokelo tsa ho ntša mpa ka mor'a tahlehelo ea bona ea likhetho tsa Pulungoana.
E hlahile beke e fetileng ho NBC's Kopana le Khatiso, John Kerry o ile a bolella moamoheli Tim Russert hore mokete oa hae ke "tente e kholo", 'me o amohela Mademokrate a khahlanong le khetho. Ha a ntse a buella bonnete ba ho ntša mpa, Kerry o itse, "re lokela ho etsa bonnete ba hore batho ba utloisisa hore ho na le likhetho tse ling. Ho itokolla ho loketse ho bua ka hona. Ho bohlokoa ho bua ka ho adoptha ngwana.†Kamoo ho bonahalang kateng, ho nka tokelo ya ho ikgethela hole le basadi ba batjha ho molemo ho “bua ka” hape–Kerry o ile a bolella Russert hore o tshehetsa molao wa naha o hlokang tsebiso ya batswadi bakeng sa batjha ba batlang ho ntsha mpa, ha feela e ne e na le tokollo ea boahloli le ea bongaka.
“Baetapele ba mekha ba re tšehetso ea bona ea ho boloka lets'oao [Roe v. Wade] puso e ke ke ea fetoha,†the Los Angeles Times tlaleha. “Empa ba shebana le litsela tsa ho kokobetsa boemo bo thata, joalo ka ho khothaletsa ngoana ho adoptha le ho amohela litlhoko tsa tsebiso ea batsoali bakeng sa bana le ho thibela ho ntšoa ha limpa ka mor'a nako.â€
Ma-Democrats a bonahala a ikemiselitse ho paka hore a suthela hole le tšehetso ea litokelo tsa ho ntša mpa. E 'ngoe ea ketso ea pele ea Ma-Democrats ka mor'a likhetho, mohlala, e ne e le ho khetha Sen. Harry Reid's (D-Nev.) sebakeng sa Tom Daschle e le mokha. s minority leader in Senate.
'Me tlholisanong ea hajoale ea ho bona hore na ke mang ea tla nka sebaka sa Terry McAuliffe joalo ka hlooho ea Komiti ea Naha ea Demokerasi, ho nyatsa ho ntša mpa ho bonahala e le tlhokahalo.
Nahana ka eo e kileng ea e-ba Rep. Tim Roemer-eo, ka mokhoa o makatsang, a tšehelitsoeng ke Moetapele oa Bonyenyane ba Ntlo Nancy Pelosi, moratuoa oa liberal. E le setho sa Congress, Roemer o ile a voutela molemong oa "thibelo ea ho ntša mpa" e sa rehoang ka lebitso la “karolelano ea pelehi†ka 2003; e tšehelitsoe ho thibela lichelete tsa thero ea malapa ka thuso ea U.S. kantle ho naha; o ile a voutela Molao wa Bahlaseluoa ba Dikgoka ba sa Tsoalwang o fang masea maemo a molao; le ho tšehetsa mokhoa o etsang hore ho se molaong ho batho ba baholo (ntle le bahlokomeli ba molao) ho tsamaisa bana ho pholletsa le melapo ea naha ho ea ntša mpa.
Ha rea lokela ho hloloheloa, 'musisi oa mehleng oa Vermont le mokhethoa oa mopresidente ea hlōlehileng Howard Dean, e mong ea etelletseng pele mosebetsi oa DNC, haufinyane o ile a bolella NBC, “Ke khale ke lumela hore re tlameha ho etsetsa Ma-Democrats a tšehetsang bophelo.
Mademokrate a nkang boemo bo foofo mabapi le ho ntša mpa ha se ntho e ncha. Mopresidente Jimmy Carter o ile a tšehetsa Hyde Amendment, e ileng ea fokotsa lichelete tsa 'muso tsa ho ntša mpa bakeng sa basali ba futsanehileng. Ha mopresidente, Bill Clinton a bolela ka thabo hore ho ntša mpa ho lokela ho ba “ho bolokeha, ho molaong” mme, haholo-holo, “ho sa tloaeleha.” Tsamaiso ea hae ha ea ka ea nka khato kaha phihlello ea ho ntša mpa e ne e fokotseha lilemong tsa bo-1990. Ka 1999, Clinton o ile a rekisa basali ba futsanehileng lefats'eng lohle ha a ne a lumellana le molao oa lefats'e oa "gag", o behiloeng holim'a lihlopha tsa machaba tsa bophelo bo botle le litokelo tsa basali tse amohelang thuso ea U.S.
Leha ho le joalo, lihlopha tse hlahelletseng tsa maemo a mahareng tse kang National Organisation for Women (NOW) le NARAL Pro-Choice America li ntse li tsoela pele ho bolela hore tsela e molemohali ea ho sireletsa litokelo tsa ho ntša mpa ke ho ntša likhetho bakeng sa Democrats- le nehelana ka chelete ho buella le ho phephetsa melao e thibelang makhotla.
Ha e le hantle, lihlopha tse kang HONA JOALE le NARAL li fetohetse ka ho le letona hammoho le Mademokrate, li amohela maemo a tsitsitseng a “khang†har’a bo-ralipolotiki. Ha Hillary Clinton a ne a bua ka "tlokotsi" ea ho ntšoa ha mpa, Eleanor Smeal, mopresidente oa Feminist Majority Foundation, ha a ka a fumana letho le phoso ka mantsoe ao. "Ka litsela tse ngata," ho boletse Smeal, "[Clinton] o itse haeba u lakatsa ho fokotsa palo ea limpa, u lokela ho ba le rona."
Lipolelo tse joalo li emela phetoho e kholo ho seo pele se neng se amoheloa e le kelello mokhatlong oa basali-hore tokelo ea ho ntša mpa ke karolo ea bohlokoa ea litokelo tse lekanang tsa basali. Basali ba tlameha ho tseba hore na ho etsahala'ng ka 'mele ea bona-ho kenyelletsa le ho felisa bokhachane bo sa batloeng.
Tokelo ea Mokreste e na le poleloana e reng “litokelo tse lekanang li qala ka popelong.†Empa sena se hlokomoloha taba ea hore boemo ba basali sechabeng ha bo lekane.
Lefatšeng leo ho lona batho ba bangata ba sebetsang ba haelloang ke tlhokomelo ea bophelo bo botle le tlhokomelo ea letsatsi le theko e tlaase—le moo basali ba bangata ba sebetsang ka ntle ho lehae ha ba ntse ba jara moroalo oa ho hōlisa bana, ho hlokomela matlo le ho pheha ka lapeng—bakhachane ba na le liphello tsa moruo le sechabeng. , 'me basali ba hloka bokhoni ba ho felisa e mong haeba ba khetha.
Lithibelo litokelong tsa ho ntša mpa li ama basali ba futsanehileng le ba sebetsang haholo-holo ha ba khone ho tsamaea sebaka se selelele, ho lefa chelete e ngata haholo kapa ho mamella linako tse nyefoloang tsa ho leta le “litekanyetso.â€
'Me litšenyehelo tsa lithibelo tsena li lekantsoe bophelong ba sebele. Joalo ka Rosie Jimenez, mosali oa Texas ea hlokahetseng ka 1977 ka lebaka la ho ntšoa ha mpa ka morao Mexico, moo a ileng a tsamaea kamora hore Texas e khaotse ho tšehetsa ho ntšoa ha limpa tsa Medicaid. Kapa mocha oa Indiana Becky Bell, ea hlokahetseng ka 1990 ka lebaka la mathata a ho ntšoa ha mpa ka mor'a ho haola le naha ka lebaka la melao e thata ea tumello ea batsoali ea Indiana.
Likhang tsa mapheo a letona khahlano le ho ntšoa ha mpa li thehiloe lipuong tse mabapi le "boitšoaro." Empa ntoa ea bona ke ea lipolotiki, eseng ea boitšoaro.
Boitšoaro ke taba ea botho. Ha ho le ea mong mokhatlong o buellang khetho ea kileng a fana ka maikutlo a hore mang kapa mang ea hanang ho ntša mpa ka boitšoaro o lokela ho qobelloa ho e ntša. Empa sena ke sona seo batho ba khahlanong le ho ntšoa ha mpa ba batlang ho se etsa ka morao-ho beha litekanyetso tsa bona tsa boitšoaro ho basali bohle.
Ha rea lokela ho amohela thibelo efe kapa efe tokelong ea mosali ea ho khetha ho ntša mpa–ho sa tsotelehe hore na ke mokha ofe o etsang tlhahiso. Ho ntša mpa ke tokelo eo ho seng mosali ea lokelang ho ikōpela tšoarelo.
Mokhoa oa ho sireletsa tokelo ea ho khetha
HA HO na pelaelo ea hore likhetho tsa November li siile batho ba nang le boits'oaro ba maikutlo ba itšepa - 'me ba ikemiselitse ho hatella le ho feta ho phethola litokelo tsa ho ntša mpa. Li-Conservatives tsa Bokreste tse kang James Dobson oa Lelapa ba se ba ntse ba romela molaetsa ho tsamaiso ea Bush hore ba lebelletse puseletso bakeng sa ho bokella bakhethi ba Rephabliki.
'Me ka January, ka sehopotso sa Roe v. Wade, likete-kete tsa baipelaetsi ba khahlanong le khetho ba ile ba bokana Washington, D.C.–esita le San Francisco e lokolohileng–ho bontša hore ba nahana hore ba ntse ba tsoela pele. Batho ba khahlanong le ho ntšoa ha limpa ba ne ba e-na le tšehetso libakeng tse phahameng, hape-joalokaha a entse nakong e fetileng, George W. Bush o ile a letsetsa kopano ea Washington ho phatlalatsa hore "mokhatlo ona o ke ke oa hlōloa."
Empa joalo ka ha matla a khahlanong le khetho a hlaha kajeno, ho bohlokoa ho hopola hore a ka hlola a otloa - 'me e bile nakong e fetileng.
Qetellong ea lilemo tsa bo-1980, Operation Rescue (OR) e ile ea fumana botumo ba naha ka ho thibela litleliniki ho pholletsa le naha ho hlekefetsa basali ba batlang ho ntša mpa. Ka 1991, OR e ile ea hlasela toropo ea Wichita, Kan., 'me-ka lebaka la tšireletso ea molao ho tsoa ho tsamaiso ea George Bush Sr.-a atleha ho koala litleliniki tse' maloa.
Batšehetsi ba litokelo tsa ho ntša mpa - bao bongata ba bona ba neng ba qetile lilemo tse fetileng ba hlophisa khahlano le lithibelo tsa tleliniki tsa lehae tse thibelang ho ntša mpa - ba nkile qeto ea hore ba tla sireletsa litleliniki ka botsona hore li lule li butsoe. Ha KAPA ba ne ba leka ho bokana Buffalo, N.Y., ka April 1992, baipelaetsi ba likete ba neng ba tšehetsa khetho ba ile ba tloha naheng ka bophara ho ea tobana le bona.
Ho tloha nakong eo bahanyetsi ba khahlanong le khetho ba hlahang, ba ile ba khahlametsoa ke matšoele a halefileng a batšehetsi ba khetho, ba ntse ba bina, “Ha u sa le Kansas, re tla sireletsa lemati la tleliniki!â€
Ka ho tobana le OR, baipelaetsi ba pro-choice ba ile ba etsa bonnete ba hore mamati a litleliniki a lula a butsoe. Batho ba khahlanong le ho ntša mpa ba ile ba tloha toropong, khopiso ea bona ea morao-rao e ile ea hlōleha ka ho feletseng. KAPA ea honyela ka bohlokoa ho tloha nakong eo ho ea pele, 'me qetellong ea qhalana.
Joalo ka ha ho ba literateng e ne e le senotlolo sa ho hlola bahanyetsi ba khahlanong le khetho ba lekang ho koala litleliniki, hape e bile senotlolo sa ho hlola phephetso ea litokelo tsa ho ntša mpa makhotleng.
Roe e ka be e ile ea hlakoloa linyeoeng tse peli tse ileng tsa tla ka pel’a Lekhotla le ka Holimo-limo ka 1989 le 1992. Batšehetsi ba litokelo tsa ho ntša mpa ba likete tse makholo ba ile ba tla lipontšong tse peli tsa naha ha linyeoe tse fapaneng li ntse li hlahlojoa. Baahloli ha baa ka ba hlakola ho ntšoa ha mpa ka molao-'me lebaka le leng le leholo, ho latela Justice David Souter, ke hore ho etsa joalo ho ka baka "tšenyo e tebileng le e sa hlokahaleng molaong oa lekhotla."
Jwale, lepheo le letona le fofonela tlholo hape. Lehlakore la rona le tlameha ho tobana le phephetso ena.
Baipelaetsi ba pro-khetho ba ileng ba phephetsa baipelaetsi ba khahlanong le ho ntšoa ha mpa ba San Francisco khoeling e fetileng ba ne ba e-na le mohopolo o nepahetseng. Makholo a nkile qeto ea hore ho ne ho sa loka ho lumella mohoanto o khahlanong le khetho hore o fete-'me ba etsa qeto ea ho lula fatše seterateng ho thibela tsela ea bona. Ho romella mofuta ona oa molaetsa o hlakileng ke mokhoa oa ho boloka litokelo tsa ho ntša mpa li bolokehile.
ZNetwork e tšehelitsoe ka lichelete feela ka seatla se bulehileng sa babali ba eona.
donate