Mongoli oa Naha oa United States John Kerry o phatlalalitse hore ka August 21 'muso oa Assad o bolaile batho ba 1,429, ho akarelletsa le bana ba 426, tlhaselong ea lik'hemik'hale tsa sarin Ghouta, motse-toropo oa Damaseka. (Lingaka tse se nang meeli li beha kakaretso ea hoo e ka bang 300.) Mongoli Kerry o ile a tsitlallela hore hona joale United States e ne e se na boikhethelo haese ho qala litlhaselo tsa libomo tsa US khahlanong le Mopresidente Bashar al-Assad, ho kenella ho tse ling tsa "lintoa tsa botho" tsa Amerika.
Liphiri tsa Sarin
Ka mor'a Kerry, Mopresidente Obama o phatlalalitse hore boemo ba Syria bo fetohile ka mokhoa o ke keng oa lokisoa ho tloha ka August 21. United States e tla tlameha ho hlasela. Empa, mohopolong oa bobeli, Obama o ile a etsa qeto ea ho tlohela qeto ho ea ho Congress (e neng e bonahala e le leqe).
Libeke tse 'maloa hamorao, baqosi ba Turkey ba ile ba fana ka qoso e telele ea lekhotla e qosang marabele a Syria ka ho batla ho sebelisa libetsa tsa lik'hemik'hale. Qoso e khothalelitse hore khase ea sarin le "libetsa tse ling tsa mokhatlo oa likhukhuni" li ne li sebelisoa ke bohanyetsi eseng ke mmuso oa Assad.
"Bahlabani ba tokoloho ba Syria" ba kenyelletsa banna bao eseng Masyria, joalo ka majahedeen a mangata a ileng a loana le Masoviet a Afghanistan empa e se Maafghani. Joalokaha ho tlalehiloe ho Wall Street Journal (September 19, 2013), ISIS, seaparo sa al-Qaeda sa Iraq se sebetsang Syria, "e fetohile makenete bakeng sa ba-jihadist ba tsoang linaheng tse ling" ba nkang ntoa ea Syria eseng haholo-holo e le mokhoa oa ho liha Assad " empa ho e-na le hoo e le lebala la ntoa la histori bakeng sa ntoa e khōloanyane e halalelang ea Sunni. Ho ea ka boprofeta ba Mamosleme ba makholo a lilemo boo ba bo tšehetsang, ba tlameha ho theha naha ea Boislamo Syria e le mohato oa ho finyella lefatše lohle."
Matsoho a fosahetseng
Ho sa le joalo, pale ea Mint Press News e qotsitse baahi ba Ghouta ba ileng ba tiisa hore Saudi Arabia e fane ka libetsa tsa lik'hemik'hale ho sehlopha se amanang le al Qaeda. Baahi ba ile ba beha sehlopha sena sa likhukhuni molato bakeng sa liqhomane tse bolaeang tsa la 21 August. Ba ile ba bolela hore marabele a mang a ile a tšoara libetsa ka tsela e sa lokelang, kahoo a qhomisa liqhomane. Mabotho a khahlanong le ’muso, ao ho buisanoeng le ’ona sehloohong sena, a itse ha a e-s’o bolelloe ka mofuta oa libetsa tseo le hore na li ka sebelisoa joang. “Ha Khosana Bandar oa Saudi a fa batho libetsa tse joalo, o tlameha ho li fa ba tsebang ho li tšoara,” ho tletleba ka lesole le leng la marabele.
Ka nako e tšoanang, ’muso oa Russia o ile oa romela tlaleho e maqephe a 100 ho Machaba a Kopaneng mathoasong a September, mabapi le tlhaselo ea motse oa Syria oa Aleppo ka March 2013. E ile ea etsa qeto ea hore marabele—eseng ’muso oa Syria—a ile a sebelisa meriana eo. sarin. Ho ea ka setho sa komisi e ikemetseng ea liphuputso ea Machaba a Kopaneng, Carla Del Ponte, ho ne ho e-na le "lipelaelo tse matla, tse tiileng . . . tsa tšebeliso ea khase ea sarin." Del Ponte o ile a phaella ka ho re: "Sena se ne se sebelisoa ka lehlakoreng la khanyetso, marabele, eseng balaoli ba mmuso." Bongata ba ba bolailoeng ke tlhaselo ea khase e ne e le masole a Syria, ho latela tlaleho.
Haeba ke 'nete, joale re ka ipotsa hore na ke hobane'ng ha libetsa tsa lik'hemik'hale le libetsa tse ling le lisebelisoa li fanoa ho lihlopha tse sa tšoaneng tsa mofuta oa al Qaeda? Na al Qaeda hase mokhatlo oa sekhukhu oa likhukhuni o fanang ka lefu le timetso holim'a batho hohle? Na rona Maamerika ha re koaletsoe ntoeng ea lefats'e le bademona ba jihadist bao ho nahanoang hore ba re hloile hobane re ruile, re atlehile ebile re le ba lefatše, athe bona ba futsanehile? Ehlile ke boemo boo sechaba sa US se feptjoang ka lilemo tse fetang leshome.
United States e re e fana ka thuso ea sesole feela ho lihlopha tsa marabele tse "hlahlobiloeng", "ba lokolohileng" ba nang le botsoalle ho Amerika mme eseng ba chesehelang bolumeli ka ho feteletseng. (Le hoja, joalokaha Senator Croker, Rephabliki ea tsoang Tennessee, a lumetse: ka linako tse ling re etsa "liphoso" 'me re fana ka libetsa ho marabele a fosahetseng.) Ka la 17 September, Mopresidente Obama o ile a tlohela tokisetso ea molao oa federal e thibelang ho fana ka libetsa ho lihlopha tsa likhukhuni. Ho ba bangata ba rona sena e ne e le tumello e sa buuoeng ea hore Washington e ne e fana ka thuso ho lihlopha tsa Maislamo tse feteletseng, tseo al Qaeda e neng e le tsona tse bapalitsoeng ka ho fetisisa.
Hopola Casus Belli
Ho thata ho 'na ho amohela qoso ea hore ka August 21 'muso oa Syria o ile oa hlasela lik'hemik'hale Ghouta khahlanong le batho ba habo bona boemong bo neng bo tlameha ho khutlela morao ka tsela e mpe ka ho fetisisa-ka ho nehelana ka li-hawks tsa ntoa tsa US casus. belli, lebaka le phethahetseng la ho baka lefu le phetetso ea "botho" le timetso holim'a Syria. Ena ke ntho ea ho qetela eo mmuso oa Assad o e batlang.
Hopola kamoo Maspanishe a ileng a kōpa Maamerika kateng hore a se ke a romela USS Maine ho Havana Harbor ka 1898. Ba ne ba tšaba hore ho ka 'na ha etsahala ntho e itseng sekepeng' me US e tla sebelisa kotsi eo e le casus belli, e beha molato Spain. Ehlile, Maine a ile a phatloha ha a ntse a lutse boema-kepeng, a romela maikutlo a sechaba sa US khalefong ea jingoistic khahlanong le Maspanishe. Empa ke hobane'ng ha Maspanishe a ne a ka etsa ketso eona eo e neng e tla fa Maamerika lebaka le lebaka la ho loana ntoa eo ka sebele Spain e neng e sa e batle ebile e ke ke ea e hlōla?
Hape, re se ke ra lebala bana ba makholo ba inahaneloang ba Kuwait ba khaotsoeng ka li-incubator 'me ba thula mekato ea sepetlele ke masole a Iraq a hlanyang. 'Me u hopole libetsa tse sa kang tsa fumanoa tsa timetso e kholo (WMDs) tseo ho thoeng ke Saddam o ne a itokisetsa ho li sebelisa empa ha a ka a khona ho etsa joalo. Hape ho na le molaoli oa sesole oa Serbia - ea sa kang a tsejoa kapa a fumanoa - eo ho thoeng o ile a bolella mabotho a hae (hape a sa tsejoe) hore a "tsoele ho beta." Le Qaddafi eo ho tlalehoang hore o ile a fana ka Viagra ho masole a hae a Libyan e le hore ba ka tsoela pele ho beta ka matla a khannoang ke lithethefatsi, pale eo ka ho hlakileng e entsoeng hoo e ileng ea theoha ka mor'a matsatsi a mabeli.
Khetho: Satellite kapa Sera
Hobaneng (ba bang) baetapele ba US ba batla ntoa khahlanong le Syria? Joalo ka Yugoslavia, Iraq, Libya le linaha tse ling tse ngata tse utloileng sabole e potlakileng ea Amerika-Syria e ntse e etsa bochaba ba moruo, e leka ho iketsetsa tsela ea eona ho fapana le ho ipeha tšebeletsong ea plutocracy ea bophirimela. Joalo ka Iran, China, Russia le linaha tse ling, Syria e na le taolo ea lichelete le lithibelo tse ling mabapi le matsete a kantle ho naha. Joaloka lichaba tseo tse ling, Syria ha e na boikokobetso bo loketseng. Ha se sathelaete ho imperium ea US. 'Me sechaba sefe kapa sefe se seng tlas'a puso ea lipolotiki le moruo ea puso ea lefatše ka bophara ea US e nkoa e le sera kapa sera se ka bang teng.
'Muso oa Assad o ne o e-na le mananeo a sechaba bakeng sa batho ba oona, hole le litšebeletso tse phethahetseng empa a ntse a le betere ho feta se ka fumanoang linaheng tse ngata tsa satellite tsa US. Ha baphaphathehi ba Iraq ba balehela Syria ho baleha timetso ea sesole sa US, mmuso oa Assad o ile oa ba fa melemo e felletseng. Ho joalo le ka baphaphathehi ba Libyan ba ileng ba tšela lilemo tse 'maloa hamorao. Ka kakaretso Damaseka e ne e okametse sechaba sa merabe e mengata, se batlang se se na ho hloka mamello ea maquloana le pefo.
Syria e busoa ke Mokha oa Ba'ath o neng o laola paramente ea naha le sesole ka lilemo tse mashome a mahlano. Lepetjo la mokha ke "Bonngoe, Tokoloho, Bososhiale." Bososhiale? Hona joale seo se re atametsa haufi le hore na ke hobane'ng ha bashanyana ba thabileng ba Washington ba tla tsoela pele ho phehella "ntoa ea botho" ea ho senya le letšolo la nako e telele la bodemona khahlanong le Assad le "puso" ea hae.
Libetsa tsa ho timetsa ka bongata Redux
Ka la 10 Loetse, 'muso oa Syria o ile oa amohela tlhahiso ea Russia e reng Syria e behe libetsa tsohle tsa eona tsa lik'hemik'hale tlas'a taolo ea machaba le hore libetsa li senngoe. Ona e ne e le monyetla oa ho qoba liqoso tsa bohata tsa polao ea batho ba bangata ka sarin. Haeba Assad a ne a se a se na lihlomo tse joalo, ha ho motho ea neng a ka mo qosa ka ho li sebelisa. (Ho sa tsotellehe boemo leha e le bofe, letšolo la 'muso oa Syria khahlanong le marabele le ne le tsamaea hantle ka ho sebelisa libetsa tse tloaelehileng feela.)
Sebakeng sa ho fumana tumello ho tsoa ho bahlabani ba fanang ka thuso ea botho ba Bophirima, tumellano e chesehang ea Syria ea ho inehela sesole sa eona sa lik'hemik'hale e ile ea hlahisa letoto la litšokelo tse tsoang ho baetapele ba US le Fora, Mongoli Kerry ea etelletseng qoso. Na see e ne e le leqheka ka lehlakoreng la Syria kapa tlhahiso ea 'nete? Kerry a botsa ka ho soma. Re ka kholiseha joang hore Assad e ne e ke ke ea nka libetsa tsa eona tse ngata tsa lik'hemik'hale? Kerry o ile a fana ka litšokelo tse ngata tsa banna ba thata. Syria e tla tšoaroa hampe haholo haeba e ne e phehella tsela ea thetso. Mopresidente oa Fora François Hollande o kopile qeto ea Tšireletso ea Machaba a Kopaneng e tla lumella tšebeliso ea matla haeba Syria e hlōleha ho fana ka libetsa tsa eona tsa lik'hemik'hale. Motho a ka nahana hore Syria e hanne ho etsa joalo.
Tefiso ea Phato e bile hore Syria e sebelisitse libetsa tsa lik'hemik'hale, tseko e ka 'nang ea haneloa. Joale qoso e ncha e ne e le ea hore Syria e na le libetsa tse joalo—e leng ’nete. 'Me leruo ka bolona ka tšohanyetso le ne le nkoa e le tlōlo ea molao e lokeloang ke phetetso e potlakileng le e matla.
Joale Assad o ne a tla tlameha ho bonts'a ntho e sa bonahaleng. O tla tlameha ho kholisa bahlaseli ba bophirimela hore o fane ka pokello eohle ea hae ea libetsa tsa lik'hemik'hale. Ka nako e ts'oanang, o tiisa hore tlhahlobo e phethahetseng ha ea lokela ho tla ka litšenyehelo tsa ho senola libaka tsa sesole sa Syria kapa ho baka tšokelo ho ts'ireletso ea naha ea eona.
Hopola kamoo 'muso oa Saddam oa Iraq, ka tšepo ea ho qoba ntoa, o ile oa sebelisana ka botlalo le bahlahlobi ba Machaba a Kopaneng ba tsomang li-WMD. Setsi se seng le se seng naheng eo se ile sa buloa hore ho etsoe lipatlisiso. Le kamora hore Iraq eohle e hapuoe, ho tsoma ho ile ha tsoela pele. Re ile ra bolelloa hore li-WMD li ka ba kae kapa kae, mohlomong sebakeng se seng se hōle sa lehoatata. Ho ne ho sa khonehe ho tiisa.
Ke tšaba hore baahi ba Syria ba tobane le lilemo tse ngata tse bohloko. Tsoelo-pele e le 'ngoe e ntle ke hore FSA le ISIS le bohle ba bolaeang, Allah-ke-great grouplets ba tsoela pele ho hlasela eseng feela mabotho a mmuso empa e mong le e mong. Marabele a mangata a bolailoe likhohlanong tse pakeng tsa likhoeli tse 'maloa tse fetileng.
Ho sa le joalo, bana ba banyenyane ba Syria, bao hona joale ba lulang likampong tsa baphaphathehi Lebanone, hoseng ho hong le ho hong ba ea sebetsa matsatsi a mangata masimong, ba fumana lidolara tse seng kae ka letsatsi tseo malapa a bona a itšetlehileng ka tsona bakeng sa ho phela. Ba bang ba lilemo li 5. Ha ba botsoa hore na ba hloloheloa eng haholo ka Syria, bana ba re, "sekolo."
Michael Parenti ke mongoli oa "Sefahleho sa Imperialism" le "Ho Leta Maobane: Maqephe a tsoang Bophelong ba Street Kid." Sheba sebaka sa hae sa Marang-rang ho fumana lintlha tse ling: www.michaelparenti.org
ZNetwork e tšehelitsoe ka lichelete feela ka seatla se bulehileng sa babali ba eona.
donate