Mohloli: Pepere e khubelu
Ho theola lilemo tsa ho khetha. Ho khutlisetsa le ho tiisa matla a puso ea libaka, ho kenyeletsoa le matla a ho aha matlo a sechaba. Ho netefatsa hore batho ba khona ho phethahatsa bokhoni ba bona (ho kenyeletsoa ho thibela mekhoa e mengata ea moruo oa gig e khannang basebetsi ba eona ho ipolaea). Ho theha tsamaiso ea likhetho tse lekanang, e le hore bakhethi ba be le khetho ea 'nete le likhetho tsa bona ho etsa phapang.
Ho etsa hore litona-kholo li ikarabelle bakeng sa litumellano tseo ba li saenang (ho kenyeletsoa le EU le US), lintoa tseo ba li phatlalatsang le likhoebo tse ba buellang. Ho felisa Koporasi ea Motse oa London, e fang litabatabelo tsa lichelete tsa Toropo e ka hare ho tonakholo le kabinete. Ho tlohella libaka tsa Borithane tsa mose ho maoatle - ho tloha Lihlekehlekeng tsa Cayman ho ea Lihlekehlekeng tsa Channel - tse fanang ka linokoane tsa lichelete le ba qobang lekhetho ba sirelelitseng litšabelo ho boloka chelete ea bona.
Ho qhelela ka thoko liphetoho tsena le tse ling tse ngata - ka bokhuts'oane, ho theoa ha molao oa motheo oa demokrasi - joalo ka taba ea batho ba qoqang, ba maemo a tlase ba khahlanong le demokrasi ka botebo, ba bonts'a nyeliso ho batho ka mokhoa o belaetsang joalo ka ba phahameng ba sireletsang matla a eona. 'Tlosa batho pusong, ha ba utloisise; haeba ba e-na le matla, ba tla kena tseleng, 'me ba batle a eketsehileng.'
Ho tloha le eona
Batho ba phahameng ba busang ba ne ba tloaetse ho baleha. Thatcher le matona-kholo ho tloha ha ba sebelisa haholo melao e sa ngoloang ea UK le (matsohong a matla) melao e tenyetsehang ea ho theola boholo ba batho matla eseng lipolotiking feela empa le maemong ohle a bophelo. Ba sebelisitse matla a ikhethileng a mmuso oa Borithane ho theola melao, ho etsa boinotšing, ho fokotsa boiketlo le ho senya metheo ea maemo a sechaba a 1945 a Labour.
Haholo-holo, ho seo e bileng lilemo tse 40 tsa ntoa ea maemo ho senya mokhatlo oa basebetsi le matla a mmuso oa lehae, matona ana a sebelisitse matla a sa ngoloang a bolaoli - ts'ebetso e hlakileng ea tokelo ea borena - ho fihlela phetoho e kholo hole le puso. tharollo ea sechaba le moruo ka mor'a ntoa. Masala ana a matla a ho tsosolosoa ha borena "paramente" ea lekholong la bo17 la lilemo - phetohelo ea rona ea demokrasi e sa phethoang - e tiisa bokhoni ba mmuso oa UK ho beha matla bohareng, ho etsa hore ho be le sephiri le ho netefatsa hore ke ka seoelo litho tsa MP li ka bitsang batsamaisi ka botlalo hore ba ikarabelle.
Ka mor'a ho hlōleha ho fumana phetoho ka ho voutela mokha oa lipolotiki - 'kaofela baa tšoana' - limilione li sebelisitse referendum ea 2016 ho qholotsa e seng feela mokha o le mong empa le mekhatlo eohle ea lipolotiki. Referendum ena ka boeona e ne e se sephetho sa khatello e tsebahalang, ho fapana le Scotland, empa ha ba fuoa monyetla oa ho ferekanya tsamaiso eohle, ba belaella molao-motheo oa 'bobusi ba paramente', ho nahanoang hore ke ntho e tloaelehileng ea tsamaiso ea mmuso oa UK le ho hlahisa karolo e itseng. ea bobusi bo tsebahalang.
Voutu ho Brexit e bile polelo e le 'ngoe feela ea ho se khotsofale. Tse ling li kenyelletsa mokhatlo o matla oa demokrasi bakeng sa boipuso ba Scotland, ho eketseha ha tšehetso ho Jeremy Corbyn, le ho tloha ka nako eo, leqhubu le lecha le makatsang la ketso e ncha ea boipiletso mabapi le phetoho ea maemo a leholimo, e shebaneng le demokrasi e matla, e nkang karolo e le boemo ba ts'ebetso e sebetsang. Mekhatlo ena kaofela e bontša ho se khotsofale ho tebileng le tsamaiso ea lipolotiki, ho fetela ka nģ'ane ho ho se khotsofale ke 'muso ofe kapa ofe o leng teng.
Sena se hlahisitse ho hloka botsitso bonneteng ba demokrasi ea rona e fokolang eo Boris Johnson a e sebelisitseng hampe ka sebete se tloaelehileng sa egocentric, a tsitlallela tokelong ea hae ea ho busa. Sena se entsoe ka mano e le ho buella sechaba khahlanong le paramente.
Ka boiteko ba Johnson ba ho koala paramente ka lebitso la moqhaka, ho qoba ho hlahlobisisa tumellano ea hae ea Brexit, potso ea hore na matla a hokae le hore na 'rona batho' re ka fumana matsoho joang ho eona e ile ea e-ba taba e chesang ka mokhoa o sa tloaelehang. Leha ho le joalo, sechaba se ile sa khetha ho referendum, se tobane le paramente e sa sebetseng hantle le tonakholo e sa tšepahaleng.
E liehang ka mokhoa o senyang
Mesebetsi e ntse e tsamaea butle ka mokhoa o senyang ka litlhahiso tsa eona tsa phetoho ea demokrasi, boemo bo hlokahalang bakeng sa phetoho e sisintsoeng ea moruo le sechaba. Empa e butse menyetla. Manifesto ea 2017 e kenyelelitse boitlamo ba kopano ea molaotheo ho theha melao le mekhatlo e hlokahalang ho phethela phetohelo e sa phethoang ea demokrasi ea Brithani. Mokhanselera oa Moriti John McDonnell o ile a bula ngangisano mabapi le phetoho ea naha ka ho sisinya hore: 'Mofuta o mocha oa beng ba sechaba o tla theoa holim'a molao-motheo oa hore "Ha ho motho ea tsebang ho tsamaisa liindasteri tsena hamolemo ho feta ba qetang bophelo ba bona le bona."'
Bohlokoa ba ho tloha morao tjena ha Labour ho tloha mohopolong oa hore naha ea Borithane - borena, bonngoe, libaka tsa mose ho maoatle, lefa la borena, tšusumetso ea Toropo le tsohle - li ka sebelisoa ho kenya tšebetsong manifesto ea Basebetsi ka nepo joalo ka Tory, ha ea lokela ho khelloa fatše.
Lebaka le leng leo ka lona naha ea rona e se nang demokrasi, ea mongrel - borena ba molaotheo bo kopaneng le demokrasi ea paramente - bo khonne ho phela ke hobane Mokha oa Basebetsi o e tšepile ka mokhoa o sa nyatseheng hore e tla ba sesebelisoa sa mmuso oa Basebetsi. E amohetse hore ho fana ka maikutlo a bolaoli kae kapa kae e ka ba phephetso ho bolaoli ba naha le moetlo o molelele oa puso ea Borithane ho tsoa holimo.
Jwale re tobane le meedi ya mebuso ya nakong e fetileng ya Basebetsi eo diphihlello tsa yona di ahilweng ke mmuso wa bo-ntate ba phahameng haholo: beng ba setjhaba ntle le ho kenya letsoho demokrasi; khokahano ea Polokelo ea Lichelete/Motse e sa hanyetsoe; Libaka tsa Brithani mose ho maoatle li ile tsa sala li sa tsitsa; boitlamo ba borena le litumellano tse sa lekanang tsa khoebo tse tiisitsoeng tlas'a sephiri se halalelang se lumelletsoeng ke tokelo ea borena.
Neal Ascherson o ile a akaretsa bothata bona ka ho hopola: 'Ha ho khonehe ho haha bososhiale ba demokrasi ka ho sebelisa mekhatlo ea naha ea Borithane ea Khale ... ka tsela eo ho ke keng ha khoneha ho susumetsa lenong ho fana ka lebese.'
Phetoho e matla ea molaotheo e tlile feela ka phetoho ea ho leka-lekana ha matla khahlanong le taolo e ka sehloohong - sheba molaotheo oa Afrika Boroa oa ka morao ho khethollo. Ak'u nahane haeba liphetoho tsa sechaba tsa 'muso oa 1945 li ne li matlafalitsoe ke molao-motheo o ngotsoeng ka mokhoa o tummeng o neng o tiisa boitlamo ba mmuso ba ho fana ka maemo a bophelo bo botle, bolulo le mosebetsi bakeng sa bophelo bo hlomphehang. Ho ka be ho bile thata hakae hore lipolotiki tse etelletsoeng pele ke 'maraka li felise litsi tsa mmuso oa boiketlo ba sechaba. Mmueledi wa Afrika Borwa le molwanedi wa tokoloho wa ANC o re ka molaotheo wa ka morao ho apartheid: 'Puso ya molaotheo ha e yo feela e le tshireletso kgahlanong le mmuso o keneletseng jwaloka moetlong wa tokoloho; e teng ho thusa batho ho phethahatsa bokhoni ba bona ho latela tšepiso e entsoeng ke molao oa motheo.'
Re tobane le phephetso ya ho etsa mmuso wa ka morao ho neoliberal, wa ka morao ho bofutsana. Ka ho etsa joalo, re tlameha ho itokisetsa phetoho ea nako e telele, e tšoarellang e bolelang ho fetola naha.
Hilary Wainwright ke mothehi le mohlophisi oa Pepere e khubelu.
ZNetwork e tšehelitsoe ka lichelete feela ka seatla se bulehileng sa babali ba eona.
donate