Ka mor'a lilemo tsa ho hlophisa mosebetsi, mokhatlo oa boipelaetso o pota-potileng Liolimpiki tsa Mariha tsa Vancouver o ka nka litlhōlo tse 'maloa tsa bohlokoa ka boikhohomoso. Pontšo e matla ea batho ba likete e ile ea khahlametsa mahlohonolo a khoebo, a ea fihla bohareng ba Mekete ea Pulo ho BC Place Hlakola 12.
'Komiti ea Kamohelo' e hlophisitseng boipelaetso bona ba bongata e ne e le baemeli ba lihlopha tse phephetsang Komiti ea Machaba ea Liolimpiki (IOC) le bakokelli ba Lipapali tsa Vancouver (VANOC).
Liphihlello tsa mokhatlo ona li kenyeletsa: Ho sutumelletsa morao ka matla khahlanong le boiteko ba ho thibela ho kopana le ho bua ka bolokolohi, ho pepesa "ho hlatsoa botala" ha Lipapali, le ho hlokomelisa batho ba hlokang bolulo le litaba tsa litokelo tsa matsoalloa. Letšoao la IOC le ile la koaloa ka katleho 'me phello ea nako e telele ea Lipapali ea bonesoa. Nakong ea Lipapali, liketso tse ngata tsa boqapi le boipelaetso li ile tsa hatella litlhoko tsa toka ea sechaba.
Leha ho le joalo, ho ne ho boetse ho na le menyetla e hlolohetsoeng, le likhang tse ling tse matla sechabeng sa baitseki.
'Dualism' ea ketsahalo e kang Liolimpiki mohlomong e ne e sa nahanoa ka botebo. Ke ketsahalo ea lipapali tsa libeke tse peli le menahano e mengata, e tletseng lithane tsa mesebetsi ea mahala bakeng sa sechaba ka kakaretso - ha e tšoane le kopano ea boralibanka le boralipolotiki ba lefats'e. Ebile, ba bangata haeba e se boholo ba ba nyatsang Lipapali le phello ea tsona, 'me ba nyatsa ho putlama ha demokrasi ea IOC - batho ba ka beng ba ile ba khetha lisebelisoa tsa sechaba ba ile matlong, tlhokomelong ea bophelo bo botle, thuto le tse ling. litlhoko tse potlakileng – o ntse o natefeloa ke ho shebella libapali tse kholo ka ho fetisisa tsa hockey lefatšeng, kapa ho tsoa ho ea bona lenaneo la mahala, kapa ho tsamaea feela le ho bona le ho kopana le batho ba tsoang lefats'eng ka bophara.
Ke nahana hore boipelaetso bona bo ile ba hloloheloa kapa ba khelloa fatše ke ba bang ba rona mekhatlong ea boipelaetso, 'me ka lebaka leo menyetla ea ho fana ka maikutlo mabapi le letoto la litaba tsa toka ea sechaba e fuoe matla a fokolang ho feta ao ba ka bang le ona.
Sepheo se seholo sa likhang e bile ketso ea boipelaetso e qotsitsoeng e le Heart Attack ('ho koala methapo ea bokhaphithaliste'), e ileng ea haola bohareng ba toropo ea Vancouver ka Moqebelo oa la 13 Hlakola. Letšoeleng la 200 kapa 300, palo ea batho. e sebetsanang le tshenyo ya thepa. Lifensetere tsa TD Bank le Hudson's Bay Company li ile tsa pshatleha, mabokose a likoranta a phethola, likoloi tsa poraefete tsa senngoa - ho ile ha qhoma liqhoebeshano le mapolesa le litho tse halefileng tsa sechaba ka kakaretso. Liketsahalo tse joalo hangata li bakoa ke batho ba sa batleheng. Empa tabeng ena, batšehetsi ba bangata ba ketso eo ba tiisitse hore timetso e ne e reriloe ke barupeluoa ba sehlopha sa 'Black Bloc'.
Olympic Resistance Network le baitseki ba bang ba phatlalalitse hore ketso ena e atlehile, athe ba bang ba bangata ba rona re ne re belaella katleho ea eona. Qalong re ile ra bolelloa ke ba bang hore ho hlahisa matšoenyeho ka ketso eo ke ho "senya bonngoe." Ena ke mohopolo o ka sehloohong oa maikutlo a "tlhompho ea mefuta-futa ea maqheka," moo ho se nang maqheka a qheletsoeng ka thoko pele ho nako le ho nyatsuoa ho ntse ho le ka hare. Ha e le hantle, sena se ka bolela ho hatelloa ha lipuisano tse bulehileng sechabeng sa baitseki, haholo-holo kaha, tabeng ena, lihlopha tse neng li saenetse "mefuta-futa ea maqheka" li ne li emela karolo feela ea lihlopha tse hlophisang Lipapali.
Ha a sireletsa ketso ho rabble.ca, Alex Hundert o re bohle ba nkang karolo ho "Heart Attack" ba ne ba tseba se tla etsahala, leha ho se na bonnete ke sepheo sa mantlha sa ts'ebetso ea maqheka a fapaneng:
“Mang kapa mang ea bolelang hore o ne a sa tsebe se tla etsahala o bua leshano. Ho ne ho na le batho ba 200 ba batsho ba apereng limaske, 'me 'Riot 2010' esale e le pitso ea mokhatlo bakeng sa lilemo tse fetang tse peli joale. E mong le e mong o ne a tseba se tla etsahala, ’me leha ho le joalo kaofela ba ile ba gwanta.”
Polelo ena ke leshano. Bongata ba ba ileng ba tsamaea le 'Heart Attack' ba ne ba sa tsebe se tla etsahala - 'me liketso li ne li sa buisane ka ho hlaka le ba bang ba bona. Moitseki e mong, mosali oa ’mala ea hōletseng tlas’a puso ea bohatelli ea sesole, o hlalositse:
“Ba bang ba ba ileng ba senya thepa ba ne ba bonahala ba se na bonngoe le baipelaetsi ba bang, ba bontša moea o tletseng bora ho bankakarolo ba bang esita le litho tse ikemetseng tsa mecha ea litaba, hammoho le sechaba ka kakaretso. Sena se ne se shebahala joaloka bana ba bapalang lintoeng tsa seterateng ’me se soma mathata a batho ba Lefatše la Boraro bao ka linako tse ling ba ileng ba tlameha ho sebelisa maqiti a mabifi ho itokolla.”
Eric Doherty, moitseki oa nako e telele oa tikoloho Vancouver, o beha taba ka tsela ena:
"Ke ne ke le Heart Attack, 'me ke ne ke lebeletse ho timetsoa ha thepa ka morero. Ke ne ke tšoenyehile ka hore ho ka 'na ha e-ba le 'lithōle' ka tšohanyetso; ka bomalimabe ke tse ngata tse etsahetseng. E 'ngoe ea eona e ne e shebahala e sa bue, joalo ka moqomo oa lithōle oa polasetiki o lahleloa ka thoko ho tsela e khutsitseng e ka thoko - ho qhala lithōle ha ho thibele sephethephethe… Sena ha se nyatso ea leqheka la batho ba batšo. Ke nyatso ea se entsoeng ke batho ba batšo ka letsatsi le le leng. ”
'Me motheong ona, ho nyatsa liketso tse itseng ho ntse ho ka etsoa ka moralo oa mohaho oa motsamao le bonngoe. Tsoelo-pele e tšoanang e matla e lokela ho sebelisoa ho maqheka 'ohle le ho mafapha 'ohle a mekhatlo e tsoelang pele, ho tloha lipolotiking tsa likhetho, ho ea ho mekhatlo e ikemetseng le mekhatlo ea basebetsi.
Ho sa tsotelehe likhothatso tse matla ebile ntle le pelaelo tse babatsehang tsa ba bangata ba ileng ba sebelisa leqheka la Black Bloc, le ba ba ileng ba ikakhela ka setotsoana tšenyong ea thepa ketsong ea Vancouver, sephetho e bile tšitiso bakeng sa mokhatlo o pharaletseng.
Sengoliloeng sa bo-rabble, Hundert o re, "Black Block ke leqheka le senyang le etsang sebaka bakeng sa maqheka a mantlha kapa a boqapi." Empa karolo ea ho etsa sebaka e kenyelletsa ho amohela ha sechaba molaetsa oa hau ka kakaretso. Ketso e ile ea hloleha ho buisana ka ho hlaka le sechaba seo, seo karabelo ea sona e neng e le ea ho teneha, pherekano kapa tšabo. Sena se ile sa totobala ho tsoa mangolong a makholo a eang ho mohlophisi, le lipuisanong tse makholo le likete le batho ba tloaelehileng, esita le ba neng ba lebeletsoe ho nyatsa Lipapali.
Ketso eo ha ea ka ea theha sebaka sa lipolotiki; e ile ea e koala. 'Me e ile ea sebeletsa phetohelo ea PR bakeng sa Sepolesa sa Vancouver le bahlophisi ba Liolimpiki. Ha ho pelaelo hore sena se ile sa hlohlelletsoa ke boralitaba ba khoebo, empa seo e ne e le sephetho se neng se ka boleloa esale pele. Joalo ka ha sengoli le mohlahlobisisi oa Liolimpiki Chris Shaw a beha taba, e ne e le "toro e metsi" ea VANOC, hobane e thusitse ho lokafatsa tekanyetso ea ts'ireletso ea $ 1 billion. Haholo-holo kaha ba boholong Vancouver ba ne ba hanne ho thibela tšebeliso ea li-agents provocateurs, re tlameha ho belaella tšebeliso ea "leqheka" leo ka tlhaho le nolofaletsang ho kenella ha moemeli ea qholotsang.
Ho na le linako le libaka tseo ho tsona ho senya thepa, ho senya esita le ho hanyetsa ka libetsa ho hlokahalang le ho sebetsa. Empa ts'ebeliso ea leqheka lefe kapa lefe le tlameha ho tsoa leanong le momahaneng, 'me e lokela ho ba karolo ea boiteko ba ho bokella motsamao o pharalletseng kamoo ho ka khonehang. Tšebeliso e nepahetseng ea ho se mamele ha sechaba e mabapi le ho buisana le batho bao u lekang ho ba hlōla. Haeba leqheka leo u le sebelisang le sa utloisisehe ho bona, ha le na litholoana.
"Tlhompho ea mefuta-futa ea maqheka", e tlameha ho behoa ka mokhoa o hlakileng, e fetohile ntho ea shibboleth likarolong tsa Le letšehali kajeno. Motho ea phelang hantle ka ho Le letšehali ha aa lokela ho lumella shibboleth hore e se ke ea belaelloa. Ha re le Vancouver, re ile ra kopuoa ho bolella ba bang ba rona hore re koale. Ha rea ka ra etsa joalo. Motheong ona, ke tšepa hore re ka bala phehisano e mabapi le mefuta-futa ea maqheka e le sephetho se le seng se setle sa liketsahalo tsa Vancouver.
Ka G8/G20 e tlang mme balaoli ba ts'episang ho qobella "qhobosheane ea Toronto," bohle re hloka ho khona ho phehisana khang ka botlalo le ka 'nete, 'me re se ke ra tšaba, ha ho hlokahala, ho etsa qeto ea demokrasi ho qhelela maqheka a itseng.
ZNetwork e tšehelitsoe ka lichelete feela ka seatla se bulehileng sa babali ba eona.
donate