Ibrahim, oa Gambia, o ile a soka metsing ao a neng a nahana hore ke a Spain eaba o letsetsa balebeli ba lebōpong la leoatle, a batla hore ba pholosoe. Ba ile ba mo neha balebeli ba lebopo la Morocco 'me o se a le Tangier. Amadou, oa Cameroon, o ne a lekile ho tšela moeli oa terata Sebaka sa Sepanishe sa Melilla. O re: "Mapolesa a Morocco a re otla ka melamu ea bona. O ile a tšeloa moeli le Algeria, haufi le motse oa Oujda o bohōle ba lik’hilomithara tse 75, ’me a lahleloa moo le ba bang ba 120. Hona joale o khutletse Morocco, o lula merung e mahlahahlaha, a itšetlehile ka mosikiti oa sebaka seo bakeng sa lijo.
Ho bokella bopaki ho banna bana, le ba bang ba kang bona, ha ho bonolo. Ba ipata mekhukhung le merung. Ba na le maqeba a matšoao ao ke a boneng ho bajaki ba futsanehileng meeling eohle ea Europe: maqeba a ho shapuoa ka khethollo ea morabe; maqeba a ho soahlamana le lithako ho baleha mapolesa. Ba na le mokhathala o tebileng le liaparo tse tabohileng tse tlisoang ke bophelo bo phelang haholo tlas'a khanya ea linaleli.
Morocco e fetohile e 'ngoe ea litsela tse kholo tsa ho falla ho ea Europe ho tloha Afrika e ka boroa ho Sahara. Ho latela tlaleho ea morao-rao e tsoang ho Frontex, mokhatlo oa EU oa bojaki, batho ba ka bang 1,000 ba ile ba sesa ka katleho, ba tsamaea ka sekepe kapa ba phunyeletsa Spain likhoeling tse tharo tse qalang tsa selemo sena. Empa ho na le ba ka bang 20,000 ka nako efe kapa efe ba ts'oereng seo Setsi sa Patlisiso ea Leano la Sechaba se se bitsang "tšōmo ea lipalangoang".
Hona joale EU e lefa Morocco ka nepo mashome a limilione a li-euro ka selemo ho thibela bafalli ho tsoa sebakeng sa eona. 'Muelli oa Khomishene ea Europe o hanne ho hlakisa chelete ea hajoale, a mpolella hore chelete e sebelisetsoa "ho ntlafatsa bokhoni ba ba boholong ba Morocco ... libakeng tse fapaneng tsa phalliso, ho kenyeletsoa le taolo ea meeli".
Bothata ke hore mapolesa a Morocco a lula a hatakela litokelo tsa botho tsa bafalli. Bafalli ba tlisoa ke lihlopha tsa litlokotsebe, ebang ke Mauritania le ho nyoloha lebopong la Moroko, kapa ka boroa ho Algeria ka Niger kapa Mali. Tsela e turang haholo ke ea seketsoana se tsoang Tangier. Sena se bitsa €450 ho tsoa ho barekisi ba lehae - sephutheloana se kenyelletsa baki ea pholoso le paddle - mme se kenyelletsa leeto le hlanyang lefifing ho tloha lebopong le ka leboea ho toropo. Mofalli e mong le e mong eo ke kopaneng le eena Tangier o ne a tseba motho ea khangoang ke metsi.
Ho bolela pale ea bafalli ke ile ka tlameha ho sebetsa ka sekhukhu. U hloka tumello ea ho sebelisa k'hamera ea video Morocco, 'me le hoja ke ne ke kentse kopo ea eona ka May, ba boholong ba ile ba phehella ho kopa "nako e eketsehileng ea ho e hlophisa". Ha ke fihla motseng oa Nador, o ka leboea-bochabela ho Morocco, ke ile ka hlokomela seo ba neng ba ntse ba se hlophisa. Lebotho le sebetsana le ts'ebetso e kholo ea ho hloekisa merung e lithaba e haufi le moeli, moo bajaki ba thehileng likampong. Tseleng ea lithabeng e bapileng le terata ea moeli ke ile ka bona masole - lihlopha li ne li eme lijarete tse lekholo - a ntse a beha leihlo mokoloko o mong le o mong oa tsela le kotopo e 'ngoe le e 'ngoe ea metsi ka tlas'a eona, lesole le le leng le lula le shebile lekhalo ka hloko. Ka holim'a tsona ho ne ho e-na le lihlopha tse tsamaeang moleng oa ho fiela limela.
Tlaleho e tsoang ho Médecins Sans Frontières selemong sena e hlalositse "keketseho e matla ea tlhekefetso, tšoaro e nyenyefatsang le pefo" ea bafalli ke mapolesa le ke lihlopha tsa linokoane, ho kenyelletsa le boemo bo "tšosang" ba tlhekefetso ea thobalano. Har'a bao ke kopaneng le bona, sena se matlafalitse boikemisetso ba bona ba ho balehela leboea.
Mekhoa e 'meli e ikhethileng e hloka karabo ho tsoa ho EU, e tšehetsang ts'ebetso ena ka lichelete. Ea pele ke ho khutla ho thoeng ke batho ba likepe ba nkiloeng metsing a Sepanishe ho ea sebakeng sa Moroko, e leng se hatakelang tokelo ea botšabelo. Ea bobeli ke ho lahleloa ha bafalli ba koaletsoeng Morocco sebakeng sa lesupi ka mose ho moeli oa Algeria, e leng ntho e hlakileng e seng molaong. Ho makatsang ke hore Morocco ka boeona ke mohloli o moholo oa ho fallela EU, ka molao le ka molao. Matlo a likete a se nang letho a senyang libaka tsa litoropo tsa litoropo tsa eona a paka ho tloha ha baahi ba eona ba limilione tse 4.5. A mang a matlo ana a etsa mek’huk’hu e seng e lokisitsoe hore bafalli ba Maafrika ba lule ho eona.
Ha ketlele ea tee e ntse e bela, 'me banna ba ka bang 12 ba ntse ba lutse holim'a mosamo le likobo sebakeng se seng se joalo sa mekhukhu, Tangier, baa mpotsa: "Ke hobane'ng ha Maeurope a ikemiselitse hakaale ho re thibela ho kena?" Ke ba fa 'nete e sehlōhō: hobane batho ba bangata ba makhooa ba futsanehileng ba nahana hore u tlil'o utsoa mesebetsi ea bona, ho fokotsa meputso ea bona le ho senya setso sa bona.
Banna ba shebahala ba maketse. Ibrahim o re: "Empa ba tlile naheng ea heso. 'Me ba tšehetsa mopresidente, e leng sekoti se se senyang le ho etsa hore ho se ke ha khoneha hore re lule moo." Banna ba amohela khethollo ea morabe eo ba tla tobana le eona ha ba fihla Europe, empa ba re ho mpefala le ho feta mona.
Ho ba bangata, ha se mahloriso empa bofutsana bo ba lebisang leboea. Ho na le ntlha e hulang moruong. Mustapha le Josui ke lihahi tsa Dakar. Ba na le motsoala oa bona Limoges, Fora, ’me ba nahana hore ba ka fumana mosebetsi moo. Ka ho tšela meeli e seng molaong ea 78,000 ho ea Europe selemong se fetileng, ba nepile ho nahana hore ba na le monyetla o betere ho feta oa ho fihla moo.
Hoa utloahala hore Europe e eketse bokhoni ba Morocco ba ho ba sepolesa lehlakoreng la eona la moeli. Ke naha ea sepolesa empa e le e makatsang: lithibelo tsa mapolesa li behiloe lik'hilomithara tse ling le tse ling tse seng kae, hole feela ho lekana bakeng sa boitlhompho ho tloha lireschorenteng tsa peterole le batho ba tsubang ba hashish. Empa ha ho utloahale hore Europe e mamelle tlhekefetso ea litokelo tsa bafalli. Ntle le haeba, ehlile, joalo ka ka Ts'ireletso ea Greece, taba ena kaofela e etselitsoe ho nyelisa boitlamo ba molao ba ho tšoara tšoaro ea molao le botho, le ho thibela maeto. Ha Frontex e sebetsa hantle, khatello e ntse e eketseha linaheng tse kang Morocco, ho sa natsoe litokelo tsa botho le mathata a maholo a bofuma har'a baahi ba tsona. Phapano ke hore, hang ha e se e fetile meeli ea Europe, boikarabello - esita le bokhoni ba ho tlaleha lintlha - boa nyamela.
Tlaleho ea Paul Mason ka Morocco e tla bontšoa ho Newsnight, Laboraro ka 10.30pm ho BBC2.
ZNetwork e tšehelitsoe ka lichelete feela ka seatla se bulehileng sa babali ba eona.
donate