Mohloli: Independent
The British 'muso e etsa eka, ho sa tsotellehe sehiloeng se matla ho ea kantle ho naha tekanyetso ea thuso, lithuso li phalla ka tsela e le 'ngoe feela, e tsoang UK ho ea linaheng tse futsanehileng. Sebokeng sa G7, Boris Johnson o etsa boholo ba seatla se bulehileng sa Borithane ho fana ka liente tse setseng libakeng tseo lits'ebeletso tsa bophelo bo botle li putlang ka lebaka la seoa sena.
Empa lekunutu le lebe mabapi le thuso ea Borithane ke hore, ha e le hantle, lithuso hangata li ea ka tsela e fapaneng hobane Borithane e koetlisa lingaka le baoki ba fokolang ka boomo ho feta kamoo e hlokang. E tlisa phapang ka ho hira basebetsi ba bongaka ba koetlisitsoeng ba bangata ba tsoang linaheng tse futsanehileng moo ba seng ba ntse ba haella.
Mohlala, Kenya, moo batho ba limilione tse 20 ba phelang bofutsaneng bo feteletseng, ka chelete e ka tlase ho $1.25 (89p) ka letsatsi, naha e lahleheloa ke $518,000 bakeng sa ngaka e' ngoe le e 'ngoe le $339,000 bakeng sa mooki e mong le e mong ea falletseng UK. Borithane e fana ka thuso e kholo ho Ghana ho loants'a lefu la malaria le ho fokotsa ho shoa ha masea, empa lipalo tsena li fetisoa ke £65m e bolokoang ke Borithane ka ho hira lingaka tse 293 tse koetlisitsoeng Ghana le £38m e 'ngoe e bolokiloeng ho baoki ba Ghana ba 1,021 ba sebetsang mona.
"Boemo bo ke ke ba fetoha ho fihlela re koetlisa lingaka tse ngata mona," ho bolela Rachel Jenkins, moprofesa ea hlahelletseng oa lefu la seoa le leano la machaba la bophelo bo botle ba kelello King's College London, eo esale a etsa lets'olo ka taba ena.
Se etsang hore boemo ba ’muso bo be molato ke hore Polokelo ea Lichelete e tseba hantle melemo ea lichelete ea ho koetlisa lingaka tse fokolang haholo le ho koala sekheo ka ho thaotha lingaka le baoki ba seng ba koetlisitsoe ka litšenyehelo tsa linaha tse ling.
Ho thata ho bala palo e nepahetseng ea khaello, empa mongoli oa ka nako eo oa bophelo bo botle, Jeremy Hunt, o ile a bolella Komiti ea Khetho ea Bophelo ka 2017: "Hoa thahasellisa hore Thuto ea Bophelo bo Botle Engelane e hakanya hore re ne re koetlisa lingaka tse ka bang 6,500 ka selemo 'me re ne re hloka ho koetlisa ba ka bang 8,000 XNUMX ka selemo hore ba khone ho iphelisa.” Matšoenyeho a Hunt a ne a se mabapi le tšenyo ea linaha tse futsanehileng ea ho lahleheloa ke lingaka tse haellang, empa e ne e le hore ho kanna ha se be le tse lekaneng ho li hira.
Prof Jenkins o re palo ea Hunt ke palo e fokolang ea palo ea lingaka tse hlokahalang Brithani, haholo-holo tsa lingaka, lingaka tsa mafu a kelello le tsa tlhokomelo ea tšohanyetso. Ha ho na khaello ea batho UK ba batlang ho ba lingaka le baoki, empa mmuso o ntse o sa ikemisetsa ho sebelisa chelete ho ba koetlisa. O re: “Batho ba bangata ba soetsehile hobane ha ba khone ho kena likolong tsa bongaka. "Ba lokela ho imena habeli palo ea libaka bakeng sa baithuti ba bongaka."
Lebaka leo sena se sa kang sa etsahala ke litšenyehelo tse phahameng tsa koetliso ea bongaka, eo ka 2005 e neng e se e ntse e le £ 220,000 bakeng sa ngaka le £ 125,000 bakeng sa mooki, 'me e eketsehile haholo ho tloha ka nako eo. Likolo tsa bongaka li theko e boima 'me nako ea koetliso e telele. Le ha ho bapisoa le bosholu ba basebetsi ba bongaka ba koetlisitsoeng ba tsoang kantle ho naha, palo ea lingaka tsa UK ho motho e mong le e mong e ntse e le e 'ngoe ea tse tlase ka ho fetisisa Europe, ea bobeli ho ea Poland. Phuputso e entsoeng ke Organization for Economic Cooperation and Development (OECD) e bontša hore UK e na le lingaka tse 2.8 bakeng sa batho ba bang le ba bang ba 1,000 ha ho bapisoa le lingaka tse 3.5 linaheng tseo e leng litho tsa OECD ka kakaretso.
Bakeng sa lipuo tsohle tse ithorisang ka Borithane e fana ka liente ho mafutsana a lefatše, ha e le hantle e na le kokoana-hloko ka boomo litsamaisong tsa bona tsa bophelo tse sa lefelloeng ka lichelete. Ho lingaka tse 289,000 tse nang le lengolo la tumello UK ka 2021, karolo ea bobeli ho tse tharo e ile ea koetlisoa naheng ena mme karolo ea boraro ea koetlisetsoa libakeng tse ling. Ba lahlehetsoeng ke linaha tse futsanehileng haholo le tse nang le chelete e bohareng Asia Boroa-bochabela le Middle East, 'me palo e kholo ea lingaka e tsoa India, Pakistan, Nigeria, Sudan, South Africa le Ghana.
Ka lebaka la tlhoko e matla ea basebetsi ba bongaka ba eketsehileng nakong ea seoa sa Covid-19, Borithane - hammoho le linaha tse ling tse ruileng - e fokolitse lithibelo tsa li-visa mme e matlafalitse ho hira batho ka mafolofolo ke NHS, kahoo lingaka tsa Philippines li ntse li ikoetlisa hape e le baoki e le hore li ka falla. . Naha e se e haelloa ke baoki hoo liphaposi tsa sepetlele li ntseng li koaleha.
Litsela tsa ho fokotsa metsi ana a litsebi tsa bophelo bo botle ho tloha linaheng tse futsanehileng ho ea ho tse ruileng li kenyelletsa ho nyahamisa ho hira linaheng tseo ho tsona ho nang le khaello e matla ea basebeletsi ba bophelo bo botle, le thibelo ea ho hira batho ba 57 ba futsanehileng ka ho fetisisa. Ena ke ntho eo Brithani e neng e itlamme khale ho e etsa tlas'a melaoana ea ts'ebetso ea Mokhatlo oa Lefatše oa Bophelo, e reng linaha li lokela ho iketsetsa basebetsi ba lekaneng ba bophelo bo botle ka ho rera nako e telele, thuto, koetliso le ho ba boloka, e le hore ba se ke ba itšetleha ka bona. ho hlasela litsamaiso tsa bophelo bo botle ba batho ba bang.
Moprofesa Jenkins o re: "UK e hlolehile haholo maemong ana kaofela." O fana ka maikutlo a hore Borithane e lokela ho lefa mats'eliso ho linaha tse lahleheloang ke melemo ea matsete a theko e boima le a sa lefelloeng hantle thupelong ea bongaka 'me e be le litlamorao tsa ho ba le tsamaiso ea bophelo e sa sebetseng hantle nakong ea tlokotsi.
NHS - le litšebeletso tsa bophelo bo botle ba linaha tse ling tse ruileng - li ka bolela hore lingaka le baoki ba falla ka boithaopo, empa khang ena ha e na thuso. Mebuso e futsanehileng e sitoang ho lefa meputso e metle kapa ho fana ka maemo a morao-rao a ho sebetsa le a bophelo le ka mohla e ke ke ea khahla basebetsi ba tsa bongaka joaloka libaka tse khonang ho fana ka melemo ena.
Ho tsosoa ha lingaka le baoki ho eketsehile ho tloha lilemong tsa bo-1980, empa phallo e tsoang linaheng tse futsanehileng e fetohile moroallo ho tloha ha seoa sena se qala. Likhoeling tse 18 tse fetileng, palo ea lingaka tse koetlisitsoeng kantle ho naha empa e fuoe laesense ea ho ikoetlisa UK e nyolohile ho tloha ho 66,000 ho isa ho 80,000.
Tsena ke litaba tse mpe ho bohle. E se e le tloaelo ho bolela hore ho sebetsana le lefu le tšoaetsanoang joalo ka Covid-19, ha ho motho ea bolokehileng ho fihlela bohle ba bolokehile. Morero ke ho nyahamisa linaha tse ruileng hore li se ke tsa laola phepelo ea ente e le 'ngoe le ho etsa bonnete ba hore tse futsanehileng li fumana ho lekaneng ho enta baahi ba tsona. Empa polelo ena e sebetsa ka ho tšoanang ho lichaba tse ruileng tse tiisang hore li na le lingaka le baoki ba lekaneng ba koetlisitsoeng ka litšenyehelo tsa ba bang. Thuso ena e patiloeng ho tloha ho mafutsana ho ea ho barui e bolela hore linaha tsa sehlopha sa pele e tla ba liqhobosheane tsa Covid-19, moo e ka hlahisang mefuta e fapaneng ea ho nchafatsa tlhaselo lefatšeng ka bophara.
Phaello bakeng sa motho ea tsoang kantle ho naha ea botsebi ba bongaka joalo ka Borithane ke tahlehelo ho morekisi kantle moo tokisetso ea tlhokomelo ea bophelo e seng e sa lekana e senyeha ka mokhoa o sa lekanyetsoang ke tahlehelo ea litsebo. Ha ngaka e ’ngoe ea mafu a kelello e falla Nepal e ea Brithani lilemong tse ’maloa tse fetileng, Nepal e ile ea lahleheloa ke kotara ea lingaka tsohle tsa eona tse koetlisitsoeng tsa mafu a kelello.
Ho khaola lithuso tsa kantle ho naha ho tumme har'a bakhethi ba nang le maikutlo a hore liphallelo li lokela ho qala lapeng mme li belaelle ts'ebeliso ea eona kantle ho naha. Empa ho koetlisa lingaka le baoki ba bangata ba Borithane, leha ho le turu haholo, ho ne ho tla fumana tšehetso e kholoanyane ea sechaba mme ho tla fana ka mokhoa o sebetsang oa ho thusa linaha tse futsanehileng ho fapana le ho hlakola lits'ebeletso tsa bona tsa bophelo bo botle ka lekunutu.
ZNetwork e tšehelitsoe ka lichelete feela ka seatla se bulehileng sa babali ba eona.
donate