Theko ea lichelete e ntse e fokotseha empa litaba tse tloaelehileng li tlaleha hore e ntse e le holimo, 'me Fed e ntse e tsoela pele ho bua ka "moputso o phahameng,"' me e phahamisa phaello ea phaello ho fokotsa moruo le ho emisa kholo ea moputso.
Inflation e ne e tsamaea butle karolong eohle ea bobeli ea 2022. Leha ho le joalo u ne u ke ke ua tseba sena ho tsoa lihloohong tsa likoranta, lipolelo tse tsoang ho "litsebi," kapa lipolelo le liketso tsa Federal Reserve. E ne e le ka Pherekhong ea 2023, ha Index ea Litheko tsa Bareki (CPI) ea Tšitoe 2022 e ne e lokolloa e bonts'a ho theoha ha 'nete (e nyane haholo) ea litheko tsa khoeli eo, moo ho ileng ha qala ho ba le kananelo e akaretsang ea hore sekhahla se phahameng haholo sa theko ea lichelete. ea bofelong ba 2021 le halofo ea pele ea 2022 e ne e fokotsehile. Phokotso ea December 2022 ea karolo e le 'ngoe ho tse leshome ea 1% hamorao e ile ea ntlafatsoa ho ea holimo ho keketseho ea karolo ea leshome ea 1%, empa keketseho ena e nyane e ntse e lebisa tlhokomelo ho phokotseho ea theko. (Sheba sebaka se ka thōko mabapi le mekhoa e fapaneng ea ho lekanngoa ha inflation, leqepheng le latelang.)
Sheba setšoantšo se ka tlase se bontšang ho eketseha ha litheko khoeli le khoeli ho 2022 le ho fihlela ka January 2023. E le ho hlaka, setšoantšo se bontša, mohlala, hore litheko ka March li ne li le holimo ho 1.0% ho feta February, le litheko. ka November e ne e le 0.2% e phahameng ho feta ka October. Keketseho e tloaelehileng ea khoeli le khoeli ea CPI ka Pherekhong ho fihlela Phuptjane ea 2022 e ne e le 0.8%. Haeba halofo ea bobeli ea selemo e ne e tšoana le ea pele, keketseho ea litheko tsa selemo kaofela e ka be e nyolohile ka 10%. Leha ho le joalo, keketseho ea khoeli le khoeli ea khoeli le khoeli ea CPI karolong ea bobeli ea selemo e ne e le feela 0.23%. Haeba selemo kaofela se ne se tšoana le halofo ea bobeli, keketseho ea selemo e ka be e le 2.8%.
Joalo ka ha palo e bonts'a, ka Pherekhong 2023, litheko li nyolohile ka 0.5% ho feta Tšitoe, sekhahla se holimo maemong a halofo ea selemo ho tloha ka Phupu ho fihlela ka Tšitoe 2022, empa se le tlase haholo ha se bapisoa le halofo ea pele ea 2022. Che. phetoho ea khoeli e le 'ngoe ka boeona e lokela ho fuoa bohlokoa bo boholo, mme ha palo ea Pherekhong e nkuoa ho tseba hore na esale ho etsahala eng ho tloha bohareng ba 2022, ha e etse phapang e kholo. Haeba tekanyo ea karolelano ea July 2022 ho fihlela ka January 2023 e ne e bolokiloe likhoeli tsa 12, tekanyo ea theko ea lichelete bakeng sa likhoeli tse 12 e ne e tla ba 3.3%, ke karolo ea boraro feela ea tekanyo ea halofo ea pele ea 2022. (Nakong ea ho ngola sena , Pherekhong 2023 ke khoeli ea morao-rao eo data e leng teng.)
Lihlooho
Empa ho thoe'ng ka lihlooho tsa hoetla? Ka mohlala, bohareng ba October, ha boitsebiso ba theko ea September bo ne bo lokolloa, sehlooho sa New York Times se ile sa re, “Theko ea Litheko ha e Felisehe,” ’me sehloohoana se ile sa phatlalatsa, “Inflation e ile ea phahama ka Potlako ka Loetse.” Leha ho le joalo, joalo ka ha ho bonoa palong eo, inflation e ne e ntse e fokotseha ho tloha ka Phupu. E, Loetse (le Mphalane) li ne li bone ho phahama ha litheko, empa ha ho kae kapa kae moo ho leng haufi le ho feta likhoeling tse ngata halofong ea pele ea selemo.
Bothata ke hore Times-le mecha e meng ea litaba-e ne e sa shebe se etsahetseng ka September, ho sa tsotellehe seo e se buileng sehloohong sena, empa phetohong ea ho tloha ka September 2021 ho ea ho September 2022. Tsela ena ea ho utloisisa ho eketseha ha theko e ka 'na ea e-ba le eona. e sebelisa, empa e ka khelosa haholo, haholo-holo ha ho e-na le liphetoho tse matla tsa theko ea lichelete ho tloha khoeling e 'ngoe ho ea ho e latelang. Ka mohlala, ha re re CPI likhoeling tsohle tsa 2021 e bile 100, empa e ile ea nyolohela ho 110 ka Pherekhong 2022 mme ea lula moo, ho se na keketseho (kapa ho fokotseha) ho pholletsa le selemo. Mokhoa ona oa selemo le selemo oa ho hlalosa inflation o tla tlaleha hore inflation ka Pherekhong e le 10%, empa hape e tlaleha inflation e le 10% ka Hlakola le khoeli le khoeli ho fihlela ka Tšitoe selemong. Leha litheko li theohile liperesente tse le 'ngoe kapa tse peli ho e' ngoe ea likhoeli tse latelang, ho ntse ho tla bonahala eka theko ea lichelete e ntse e tsoela pele, 'me boemo ba theko khoeling eo e tlang bo tlalehile e le 9% kapa 8% ka holimo ho seo e neng e le sona khoeling eo. selemong se fetileng.
Boiteko ba ho Fokotsa Meputso
Lipalo-palo tsa selemo ka nako le tsa khoeli le khoeli li fumaneha habonolo ho tsoa mekhatlong ea mmuso. Ha ho na lebaka le utloahalang la ho tsepamisa maikutlo ho ea pele le ho hlokomoloha ea morao-rao. Mohlomong mehleng eo ho neng ho se na liphetoho tse matla ho inflation, moqolotsi oa litaba le ba bang ba ile ba itloaetsa ho sebelisa lipalo tsa selemo le selemo, empa seo ha se lebaka la baqolotsi ba litaba, litsebi tsa moruo le liofisiri tsa Fed.
Tšusumetso ea ho fana ka tlhokomelo e fokolang ho lipalo tsa khoeli le khoeli, ho feta moo, e bile mpe haholo. Tsepamiso ea maikutlo ea selemo le selemo e ile ea etsa hore ho be le maikutlo a ntseng a tsoela pele a phahameng a theko ea lichelete. Ka lebaka leo, ho bile le khanyetso e fokolang boitekong ba Fed ba ho fokotsa meputso. Ho theola meputso ke seo Fed e lekang ho se etsa, ka tšehetso ea litsebi tse ngata tsa moruo, bo-ralipolotiki le liofisiri tsa khoebo. Sekhahla se phahameng sa tsoala se tla, baetapele ba Fed ba ts'epa, ba fokotsa ts'ebetso ea khoebo mme ba lebisa ho fokotseng. Keketseho e hlahang ea tlhokeho ea mesebetsi e tla fokolisa matla a ho buisana le basebetsi, 'me meputso ea sebele (matla a ho reka a meputso) e tla fokotseha. Sephetho se tlameha ho fokotsa inflation.
Sena se boletsoe ka ho hlaka ke molula-setulo oa Fed, Jerome Powell, sebokeng sa hae sa boralitaba ka la 14 Tšitoe 2022. Khafetsa, o ile a bua ka "moputso o phahameng" mme a hlalosa tsoelo-pele "ho ea ka moputso o tloaelehileng oa hora o theohang." 'Me: "... re tla batla meputso e tsamaeang, ua tseba, ho ea ho maemo a tloaelehileng." (Seo Powell a neng a se bolela ke hore Chelete e ne e batla ho thibela meputso hore e se ke ea phahama hammoho le inflation; phello e ne e tla ba ho theoha ha meputso ea sebele.)
Sena sohle se ne se hlokahala, ho ea ka khang e tloaelehileng, ho emisa ho nyoloha ha theko. “Khang e tloaelehileng” ena e bonolo—ehlile, e bonolo. Ho phahamisa litefiso tsa tsoala, e leng seo Fed e lekang ho se etsa, ho tla fokotsa tlhoko ea bareki le ea khoebo. Joale likhoebo li tla leleka basebetsi; tlhokeho e phahameng ea mesebetsi e bakoang ke eona e tla fokolisa matla a basebetsi a ho buisana, e leng se tla lebisa meputsong e tlaase. Meputso e tlase e tla fokotsa tlhokahalo ea bareki le ho kopana le phello ea phaello e phahameng ea phaello ho theola litheko-kapa bonyane ho fokotsa ho eketseha ha theko. Khang ena, sesosa se seholo sa ho nyolla litheko ke meputso e ntseng e phahama, eo bahiri ba e arabelang ka ho nyolla litheko tsa lihlahisoa tsa bona. Mme meputso e tlase, ntle le ho fokotsa tlhokeho, e tla tlosa kgatello ho bahiri ba ho nyolla ditheko.
Khang ea Bohata
Empa ho na le mathata a 'maloa ka khang ena:
- Meputso e ne e sa nyolohe ka potlako joaloka litheko. Ka 2022, ha litheko tsa bareki li nyolohile ka 6.8%, moputso o tloaelehileng oa hora oa basebetsi bohle ba poraefete o nyolohile ka 4.6%. Ka 2021, ha inflation e potlakileng e hlaha, litheko li ile tsa nyoloha ka 5.5%, 'me meputso ea hora e nyolohile ka 4.9%. (Meputso ea beke le beke e nyolohile ka 3.1% feela ka 2022 le 5.2% ka 2021, ha lihora tsa mosebetsi tsa basebetsi li theoha ka 2022 empa li ile tsa phahama ka 2021.) Ho thata ho pheha khang ea hore meputso e nyolla litheko ha litheko li nyoloha ka potlako ho feta meputso.
- Le hoja Fed e bolela hore e loantša theko ea lichelete ka ho fokotsa tlhokahalo (ka ho phahamisa litefiso tsa phaello), ho na le bopaki bo bongata ba hore theko ea lichelete ha e bakoe haholo-holo ke tlhokahalo e feteletseng. Tlaleho ea bohlokoa e tsoang Setsing sa Roosevelt, e ngotsoeng ke Joseph E. Stiglitz le Ira Regmi, e phethela ka ho re: “Ho phahama ha theko ea lintho kajeno ho tsoa haholo-holo ka lebaka la tšitiso ea karolo ea phepelo ea thepa, haholo-holo e bakiloeng ke seoa sa Covid-19 le litšitiso tse bakiloeng ke ho fana ka thepa; le tšitiso ea limmaraka tsa matla le lijo tse tsoang tlhaselong ea Russia ho Ukraine. Mekhoa ea tlhokahalo le eona e bile le liphetoho tse kholo, hape tse bakiloeng ke seoa sena. Makaleng a mang, litlamorao tsena li ekelitsoe ka lebaka la tšebeliso ea matla a 'maraka. Empa theko ea kajeno, boholo ba eona, ha e bakoe ke ho fetella ho hoholo ha tlhokahalo e akaretsang joalo ka ha e ka ba e hlahile ka lebaka la tšebeliso e feteletseng ea seoa sa US. ”
- Khang ha e fane ka tlhokomelo ho phaello. Pakeng tsa kotara ea bone ea 2019, pejana ho seoa sa Covid-19, le kotara ea bobeli ea 2022, phaello ea khoebo ea kamora lekhetho e nyolohile ho tloha ho $2.1 trillion ho isa ho $3.04 trillion, hoo e ka bang keketseho ea 45%. Nakong eona ena, litheko li eketsehile ka hoo e ka bang 14%. Ho fapana le meputso, e neng e saletse morao ho nyoloha ha theko, phaello ea likhoebo e ile ea feta 'me ea lebisa ho eketseha ha litheko. 'Nete ena, e amahanngoang le khaello ea tlholisano ea litheko tse bohlokoa limmarakeng tse ngata, e fana ka maikutlo a hore lifeme li khonne ho sebelisa maemo a sa tloaelehang a seoa sena ho nyolla litheko ho feta litšenyehelo.
- Khopolo ea hore inflation e bakiloe ke meputso e phahameng haholo le pheko ea inflation ke ho theola meputso e fana ka maikutlo a hore re ka ba le moruo ntle le inflation haeba re amohela kabo e sa leka-lekaneng ea chelete e teng hona joale - e leng tlhahiso eo ho bonahalang e le teng. e se be bopaki ba bopaki.
Theko ea lichelete e ka 'na ea tsoela pele ho lula e le tlaase likhoeling tse tlang, joalokaha e entse halofo ea bobeli ea 2022. Haeba ho joalo, e ke ke ea e-ba phello ea liketso tsa Fed ho fokotsa tlhokahalo, ho phahamisa ho hloka mosebetsi, le ho fokotsa meputso ea sebele. Ho e-na le hoo, haeba inflation e ntse e tsoela pele ho fokotseha, ho ka etsahala hore ebe ke hobane litšitiso tsa mahlakoreng a thepa li fokotsehile. Leha ho le joalo, liketso tsa Fed li ka atleha ho theola meputso, ho mpefatsa ho se lekane ha moruo ho ntseng ho eketseha.
Bonyane, liketso tsa eona li tla etsa hore ho se lekane hoo ho be thata ho hlōla.
LEBokose: Ho lekanya Inflation
The Consumer Price Index (CPI) ke tekanyo e sebelisoang haholo ea liphetoho tsa theko. E entsoe ka ho nka litheko tsa lintho tse ngata, tse ngata le ho li kopanya hammoho ho latela peresente ea theko ea bareki e baloang ke e 'ngoe le e 'ngoe; ke hore, tekanyo ea theko ea "weighted average" e baloa, moo litekanyo e leng karolo ea peresente ea kakaretso ea theko. Sena se etsoa bakeng sa selemo sa "base", 'me boemo ba theko ea selemo seo bo behoa ho 100. Lenane la selemo se seng le se seng se latelang le tlalehoa le amana le 100 eo.
Ka mohlala, nka taba eo ho eona lintho tse peli feela tse rekiloeng e leng bohobe le lebese, 'me ea pele e ikarabella bakeng sa 60% ea litšenyehelo le 40% ea morao ea litšenyehelo. Theko ea bohobe ke $1.00 'me theko ea lebese ke $2.00. Joale boemo ba theko ea selemo sena sa motheo ke $ 1.40 ($ 1x.60 + $ 2x.40). Boemo bona ba theko bo behiloe ho 100 ho theha index. Joale, ha re re ka selemo sa bobeli theko ea bohobe ha e fetohe empa theko ea lebese e nyolohela ho $2.50; leha ho le joalo, 60% ea litšenyehelo ke ea bohobe le 40% lebeseng. Joale boemo ba theko selemong sena sa bobeli ke $ 1.60 ($ 1x.60 + $ 2.50x.40). Keketseho ho tloha selemong sa pele ke 14.3. Lenane la selemo sa bobeli ke 114.3. Ha CPI e baloa bakeng sa khoeli e 'ngoe le e' ngoe, e "lokisoa ka nako" ho felisa phello ea litšusumetso tsa nako le almanaka (mohlala, Keresemese). Palo e fetotsoeng ka nako ea selemo e sebelisoa sehloohong sena.
Leha ho le joalo, Federal Reserve, e sebelisa Personal Consumption Price Index (PCE), e nang le phapang e itseng ea theknoloji ho tloha ho CPI. Li-index tse peli li fana ka litšoantšo tse ts'oanang tsa se ntseng se etsahala ka litheko selemong se fetileng le likhoeling tse fetileng, le hoja lilemong tse 'maloa tse fetileng CPI e eketsehile ho feta PCE.
Ka bobeli ba CPI le PCE, baetsi ba melaoana ba atisa ho ameha haholo ka tekanyo ea "Core", e sa kenyelletseng theko ea matla le lijo. Litheko tsa matla le lijo li atisa ho fetoha ho feta litheko tse ling tse ngata, 'me li bontša liphetoho tse matla tseo ka linako tse ling li sa amaneng ka ho toba le boemo bohle ba moruo. Ka hona, Core CPI le Core PCE, ha li kenyelle liphetoho tse hlabang tseo e seng litšoaneleho tsa litheko ka kakaretso, empa e le litholoana tsa liketsahalo tse bopang matla kapa litheko tsa lijo kapa ka bobeli. Karolong ea bobeli ea 2022, CPI e ile ea phahama 1.4% 'me PCE e ile ea phahama ka 1.0%, ha Core CPI e phahama 1.9%' me Core PCE e phahama 1.7%.
PHETHO LEKOSI
MEHLOLI: Bureau of Labor Statistics (bls.gov); Ofisi ea Tlhahlobo ea Moruo (bea.gov); Federal Reserve Data Economic (fred.stlouisfed.org); Jeanna Smialek, "Inflation ha e khaotse, litaba tse mpe bakeng sa Fed le White House" New York Times, Oct. 13, 2022 (nytimes.com); Federal Reserve, "Transcript of Chair Powell's Press Conference," Dec. 14, 2022 (federalreserve.gov); Joseph E. Stiglitz le Ira Regmi, Lisosa le Likarabo ho Inflation ea Kajeno, Tšitoe 6, 2022 (rooseveltinstitute.org).
ZNetwork e tšehelitsoe ka lichelete feela ka seatla se bulehileng sa babali ba eona.
donate