Naha ea Venezuela e kenella likhoebong tse fapaneng tsa mabenkele ho potoloha le naha, haholo-holo tse rekisang lisebelisoa tsa lapeng. Qeto ena e bonahalang e itekanetse, e nkiloeng bekeng e fetileng, e thehile tšebetso e khahlisang ea ho sututsa le ho hula. Mehala e melelele ka ntle ho mabenkele a kentsoeng le mathata a mang ka hare a kopana le mohoo o sa lebelloang oa "mahoo-hoo" le "communism" ho tsoa khatisong ea khatiso.
Liphello tsa ts'ebetso ena kaofela - ba bang ba ne ba lebeletse, ba bang ha ba joalo - li etsa hore ho be le maemo a thata. Ha e le hantle, ha ho khonehe ho bolela esale pele hore na e tla bapala joang. Leha ho le joalo ntho e le 'ngoe e hlakile: Mopresidente Nicolás Maduro, kamora likhoeli tse ngata tsa ho se tsotelle, ho se tsitse le ho lumellana le litumellano qetellong o tsoetse pele.
Qeto ea mantlha ke ho lekanyetsa limaraka tsa lihlahisoa tse ling tse tsoang kantle ho naha ka lidolara tse tšehetsoeng. Barekisi ba thepa naheng ea Venezuela ba tlisa thepa ka lidolara tse tlase tseo ba li fumanang mmusong - lidolara tse tsoang ho rente ea peterole. Ebe ba tšoaea thepa 200% ho isa ho 1000%. Maikutlo a mmuso ke ho fokotsa markup ho 30%. Ka lebaka lena, litsi tsa mmuso tse kang INDEPABIS joale li ntse li nchafatsa libuka tsena tsa batho ba tsoang kantle ho naha, ha sesole se ntse se boloka taolo.
Ho ba bang sena se ka bonahala e le bohlanya. Le hoja Marussia a ile a hlasela Winter Palace, MaVenezuela a ile a nka lihatsetsi le lithelevishene! Leha ho le joalo ho lokela ho hopoloa hore ts'ebetso ea boipuso ea US e qalile ka likhohlano tse tšoanang holim'a thepa ea bareki. Ho feta moo, mofuta oa moruo oa Venezuela o etsa khoebo ho fapana le tlhahiso ea indasteri sebaka sa bohlokoa bakeng sa kabo ea leruo.
Joale ho na le nako ea histori ea Venezuela. Ntoa ea sehlopha lilemong tse leshome le metso e 'meli tse fetileng tsa ts'ebetso ea Bolivarian hangata e nkile sebopeho sa sehohoana. Nako le nako ha bourgeoisie ba phahamisa litheko, Hugo Chávez o ne a arabela ka ho phahamisa meputso. Hona joale 'muso ha o na chelete ea ho arabela ka leano lena la bonapartist le sieang lihlopha tsohle tsa sechaba ka ho hong. E tlameha ho fetisetsa leruo ka tsela e 'ngoe.
Mehato e mecha e kanna ea hlalosa Chavism haholoanyane meleng ea maemo, e baka bofokoli ba batho ba maemo a mahareng ha ba ntse ba tebisa botšepehi ba lihlopha tse tlase. Ho se ho ntse ho e-na le li-Chavists tse thekeselang li lumellaneng le lipelaelo tsa bourgeoisie mabapi le ho nepahala le boitlhompho ba liketso tsena tse tummeng.
Ke 'nete hore karabelo ea bona e ipapisitse le mohopolo oa nalane. Hoo e ka bang lilemo tse 25 tse fetileng, batho ba Venezuela ba ile ba nka khato mabapi le sephutheloana sa neoliberal austerity ka bofetoheli le bosholu ba naha ka bophara. Sena se ile sa tsejoa e le Caracazo. Hona joale ho ka 'na ha bonahala eka "Caracazo e tsamaeang butle" e ntse e etsahala, empa ho lokela ho hopoloa hore bothata ba Caracazo ea 1989 e ne e se ho fetisoa ha leruo ka ho tlatlapa empa ho hloka tataiso le khatello e matla e ileng ea latela. Caracazo e laetsoeng, Caracazo e nang le tsebo ea lipolotiki e kanna ea ba ... phetoho.
Bonyane ke mokhoa o tebileng oa ho ithuta. Hajoale matšoele a ikutloa a nka karolo ka kotloloho moruong. Hohle literateng ho na le lipuisano har’a batho ba tloaelehileng ka “sekhahla sa phaello,” “rente ea petroleum,” le “parasitic bourgeoisie.” Holim'a moo, boitšoaro ha bo e-so be bo phahameng hakana nakong e latelang lefu la Chávez. Senotlolo e tla be e le ho lebisa matla ana ho tebisa ts'ebetso le moralo e le hore mesebetsi e mengata e atolose ho feta likhetho tse tlang tsa masepala ka la 8 Tšitoe.
Boemong bo botle ka ho fetisisa, khanyetso e tsoang lefapheng la khoebo e tla lebisa ho phello ea domino moo batho ba tsoang linaheng tse ling ba mefuta e meng ea thepa, joalo ka lijo le liaparo, ba tlang ho behoa tlas'a taolo. Mokhoa oa Venezuela oa ho reka kantle ho naha o tlisa libilione tsa lidolara tse tšehetsoeng selemo se seng le se seng ho batho ba likete ba tsoang kantle ho naha ba ikemetseng. Joale ’muso o tšepa ka lefeela hore ka sebele ba tla tsoa linaheng tse ling ’me ba li rekise ka theko e tlaase. Sena ha se na kelello haholo, 'me mohato ofe kapa ofe oa ho kenya letsoho, leha o fokotsa palo ea batho ba tsoang kantle ho naha ba ka bang bobolu, ke o motle.
Chris Gilbert ke moprofesa oa Saense ea Lipolotiki Universidad Bolivariana de Venezuela.
ZNetwork e tšehelitsoe ka lichelete feela ka seatla se bulehileng sa babali ba eona.
donate