Moetapele oa ho qetela oa Soviet Union, Mikhail Gorbachev, o ile a bolokoa ka Moqebelo Moscow. Ha ea ka ea khethoa ka molao e le lepato la mmuso, leha e ne e na le "likarolo tsa lepato la mmuso," le mopresidente oa Russia Vladimir Putin. e tlotse.
Ho nyenyefatsa ha ho makatse. Lenaneo la Gorbachev la perestroika (restructuring) le glasnost (ho buleha) ho ne ho emela boiteko ba ho lokolla tsamaiso ea Soviet ho tsoa ka hare. Ka nako e tšoanang, o ile a lumella lichaba tsa Selekane sa Warsaw Europe Bochabela hore li iketsetse qeto ea hore na qetello ea tsona ke efe. Joaloka moemphera oa Russia ea mabifi ea okametseng sechaba se se nang teka-tekano se sehlōhō se tšoailoeng ke mesaletsa e fokolang ea nako e fetileng ea bososhiale, Putin ha a na lebaka la ho hopola Gorbachev ka lerato.
Mecha ea litaba ea Bophirimela, ka mabaka a eona, e bonahala e sa tsebe hantle hore na e mo hopole joang. Qetellong ea puso ea hae, Gorbachev o ne a tumme haholo linaheng tsa Bophirimela kaha o ile a felisa Ntoa ea Mantsoe ’me a tlosa seo e neng e le kotsi e neng e le teng ea ho timetsana. Empa lilemong tsa hae tsa morao, o ile a rohaka katoloso ea NATO mme a lemosa hore tlholisano e matla e nchafalitsoeng e ka khutlisa kotsi eo - molaetsa o ke keng oa utloahala ho baqolotsi ba litaba ba kentseng lifolakha tsa Ukraine ho Twitter bios. Etsoe, le haeba a ne a batla ho fetola Bokomonisi ba Soviet Union, o ile a e ne e Lekomonisi.
Ho ea ka pono ea rōna ba nang le tšepo bakeng sa mofuta o molemonyana oa bososhiale ho feta o neng o le teng Soviet Union, Gorbachev e ka ba. ho talingoa joalo ka motho ea utloisang bohloko, e theohile pakeng tsa "li-oligarchs ka ho leta" ba neng ba lla bakeng sa ho khutla ha bokhaphithaliste le Brezhnevite ba thata-thata ba neng ba nahana hore tsamaiso ea moruo e matla le e sa sebetseng ea USSR, e halefileng haholo ke boholo ba baahi ba eona, e ka sisinyeha ka tsela eo e neng e le ka eona ka ho sa feleng. Lenaneo la hae la ntlafatso le ile la hlōleha, 'me sehlopha sa pele sa qala ho busa - phello e ileng ea baka ho phatloha ha ho se lekane ha moruo le mahlomola a maholo a batho.
Mohlomong Gorbachev a ka be a sa atleha. Ho ka etsahala hore ebe sistimi e ne e se na lisebelisoa tsa kahare bakeng sa ntlafatso e atlehileng. Empa bonyane eena leka ho fumana tsela ya boraro. Bakeng sa seo feela, o lokeloa ke ho hopoloa ka mofuthu ho feta ba pele ba hae ba Stalinist kapa bahlahlami ba hae ba bo-capitalist.
Ho sa le joalo, re lokela ho hlokomela hore mofuta oa bososhiale tšoanelo ho loaneloa bakeng sa kajeno o na le ho fokolang haholo ho tsoanang le tsamaiso e futsitsoeng ke Mikhail Gorbachev ka 1985, kapa esita le phetolelo ea tokoloho e ileng ea oa ka 1991. Haeba re kile ra ba le mahlohonolo a ho finyella ka botlalo bokamoso ba socialist, e tla lokela ho ba mofuta oa socialism e tšepisang Hape tokoloho, Hape katleho, le mofuta o tebileng oa boipuso ba demokrasi ho feta bo teng mebusong ea demokrasi ea Bokapitale, ha feela ke hobane ke eona feela mofuta o tla ba le monyetla oa ho fumana tšehetso e tsebahalang.
Tlokotsi ea Gorbachev
Bukeng ea hae Ka ntle ho Perestroika, setsebi sa thuto ea bolumeli sa Marxist se khahlanong le Stalinist Ernest Mandel o hlokomela hore sebokeng sa Politburo - sehlopha se busang sa Mokha oa Makomonisi oa Soviet Union - moo Gorbachev a ileng a phahamisetsoa boemong ba hae e le mongoli-kakaretso, ho khethoa ha hae ho ile ha hlahisoa ka molao ke Andrei Gromyko, e mong oa litho tsa Politburo tsa nako e telele. E ka 'na eaba Gromyko o khethiloe bakeng sa mosebetsi ona hobane o ne a tseba ho tiisetsa Brezhnevite li-hard-liners hore Gorbachev a ke ke a fetoha ka potlako haholo,' me o ne a tla ikemisetsa ho sireletsa tsamaiso ka likhoka haeba ho sutumelletsa ho tla shove - puo ea Gromyko e lokela ho ba teng. li kenyelelitse mola o buang ka Gorbachev ea nang le "meno a tšepe" ka mor'a "pososelo ea hae e hohelang."
Empa karolo ea Gromyko ketsahalong ena hape ke sesupo se matla sa hore baetapele ba nako e telele ba mokha joalo ka eena ba utloisisa seo. ntho e 'ngoe e ne e tla tlameha ho fetoha. Moruo oa Soviet o ne o ntse o theoha ka nako e telele, ka bobeli ka lebaka la ho se sebetse ha oona ka hare ho naha le mokelikeli o bakiloeng ke peiso ea libetsa ea Cold War le United States. Ka hare ho Soviet Union ka boeona, le ho isa tekanyong e khōloanyane lichabeng tsa Selekane sa Warsaw, bao ho thoeng ke "basebetsi" ba ne ba hloname ke basebetsi ba sebele ba tlas'a menoana ea bona e metona. Ho phahama ha mokhatlo oa basebetsi ba Poland Solidarność e ne e felisitsoe lilemo tse seng kae pele ho moo, empa ho phatloha ho hoholo ho joalo ho ne ho ke ke ha qojoa. Boemo bo ne bo ke ke ba tšoarella ka ho sa feleng.
Lenaneo la ntlafatso la Gorbachev le ne le e-na le li-prong tse tharo. Ea pele, 'me ea bohlokoa ka ho fetisisa ho hlalosa ho nyelisa ha Putin bakeng sa mohopolo oa hae, ke hore o ile a senya' muso oa Soviet Union oa de facto. O ile a felisa ntoa ea Soviet Afghanistan - ho okamela, joalo ka ha setsebi sa maano a kantle ho naha Kuba Wrzesniewski a ngola ho Sublation "Ketso e nang le seriti ho feta kamoo Biden e ileng ea tsamaisoa ka 2021" - le ho buisana ka selekane sa taolo ea libetsa le United States, e leng mosebetsi o moholo oa lipolotiki ho nahanoa hore o ne a e-na le "arch hawk Reagan joalo ka molekane oa hae." Ho feta moo, o ile a lahla ka molao Thuto ea Brezhnev e neng e tiisa taolo ea Soviet holim'a lichaba tsa Europe Bochabela. Sena se ile sa matlafatsa bo-ralichaba ka hare ho USSR ka boeona 'me qetellong sa lebisa ho qhaleng ha mokhatlo ka mor'a hore Gorbachev a lahleheloe ke matla.
Ea bobeli e ne e le perestroika, tlhophiso bocha ea moruo e neng e kenyelletsa ho hlahisa mekhoa ea mebaraka ka har'a moralo oa motheo oa moralo oa naha o bohareng. Ea boraro, glasnost, e ne e le mohato oa butle-butle oa tokoloho ea lipolotiki.
Mandel o ne a lumela hore prong ea bobeli e tla hlōleha hobane ea boraro ha ea ka ea fihla hole.
Puso ea sechaba ka sechaba hase ntho e tloaelehileng, leha e le hore ke ntho e loketseng hore e finyelloe butle-butle. Ke tlhokahalo ea hang-hang bakeng sa ts'ebetso e nepahetseng ea moruo oa Soviet le sechaba sa Soviet. Ntle le demokrasi ena ha ho khonehe hore baetsi ba meralo ba tsebe likhetho tsa basebetsi e le bahlahisi le bareki. Ho sa tsotellehe likhetho tsena, ho ke ke ha khoneha ho aba lihlahisoa tsa sechaba le phaello ea sechaba ka tekanyo e nepahetseng. Ho bokella tsebo e ka bang teng le morero o ntseng o patiloe sehlopheng sa basebetsi ba Soviet e ntse e le ntho e makatsang. Merero ea Gorbachev e ntse e emisitsoe moeeng, ho itšetlehile ka boikemisetso bo botle ba balaoli.
Mandel o ne a nepile ka taba eo mathata a litaba a tobane le bahlophisi ba Soviet, esita le mehleng ea Gorbachev - leha khetho ea hae e reriloeng e sa hlaka. Se ileng sa qetella se etsahetse e bile tlokotsi. Sebakeng sa mofuta oa Soviet oa ho nkeloa sebaka ke mofuta o betere, oa demokrasi, oa demokrasi, Gorbachev o ile a hlahlangoa ke pro-capitalist ea pepeneneng Boris Yeltsin, 'me li-oligarchs tse seng kae li ile tsa tlatlapa moruo oa naha oo bonyane e neng e le thepa e kopaneng ea naha. batho bohle ba Soviet Union.
Ka sebele Mandel o ne a nepile hore ho kenyelletsa tokoloho e nyane mohahong o putlamang oa moralo oa Soviet ho ne ho sa lekana ho lokisa se neng se fosahetse ka moruo oa Soviet. Ho sa le joalo, ho leka ho boloka meaho ea motheo ea taolo ea bolaoli sebakeng se nang le baahi ba ntseng ba eketseha ba sa tšabe ho bua maikutlo a bona, boipelaetso, le boipiletso ba phetoho e ne e le tlhahiso e thata haholoanyane. Wrzesniewski oa ngola: “Maikutlo a sa tšoaneng a ne a ka hlahisoa ka litsela tse fokolang haholoanyane, ho isa bohōleng ba hore e be sehlopha sa libini ho elella bofelong ba lilemo tsa bo-80.” “Ho felisoa ha likolone ka khotso” Europe Bochabela ho ile ha susumelletsa baahi ba Soviet Union ka bobona “ho ipelaetsa le ho nyelisa ba boholong, ba kholisehile hore le bona ba ne ba tla sireletsoa litankang tsa ntoa, mapolesa a sekhukhu le likampo tsa mekhatlo ea khatello ea Soviet Union.”
Batho ba thata-thata ba tšohile ka lebelo la phetoho ba ile ba etsa phetohelo e sa atleheng khahlanong le Gorbachev ka Phato 1991, 'me ka mor'a ho hloleha ha bona, mokha oa bokhaphithaliste o etelletsoeng pele ke Yeltsin o ile a hapa lebili la seo, ka December, e neng e se e se Soviet Union. Kopano. Liphello e ne e le tse nyahamisang. Ho se lekane moruong ho ile ha eketseha ho ea holimo, ’me le hoja monyetla le katleho li ile tsa eketseha bakeng sa Marussia ao e ileng ea e-ba karolo ea sehlopha se bohareng, nako ea bophelo ka kakaretso. e hanne haholo. Mang kapa mang ea hopolang ho bala litaba tse tsoang Russia lilemong tsa bo-1990 a ka hopola sehlooho ka mor'a sengoloa se penta setšoantšo sa ho hloka toka le ho hloka molao se neng se utloahala eka ke ntho e tsoang bukeng ea "dystopian" ea saense e iqapetsoeng. Lintho li ile tsa tsitsa haholo ho tloha ka nako eo, empa ho thata ho hetla morao lilemong tse mashome a mararo tse fetileng tsa nalane ea Russia ebe ke nahana, "Gosh, ka 'nete ke thabile hore se ileng sa nka sebaka sa tsamaiso ea Soviet e ne e le bokapitale."
Bososhiale bo Betere bo a Khoneha
Na ho na le mofuta oa nalane ea Soviet moo Gorbachev a ileng a atleha ho fetola Soviet Union hore e be ntho e fapaneng ka boleng le e betere? Ho thata ho araba potso ea mofuta oo ka bonnete ba mofuta ofe kapa ofe, empa bothata bo bong ke hore sehlopha sa basebetsi ba Soviet se ne se sa kenelle ts'ebetsong ea demokrasi ea ho nahana le ho etsa qeto ka liphetoho tsa naha eo ba e nkang e le ea bohlokoa. tsa bona.
Wrzesniewski o fa Gorbachev tlotla bakeng sa “bososhialise ba botho” boo a bo bontšitseng ha a leka ho nchafatsa le ho sireletsa tsamaiso ea Soviet ntle le “ho tšolla mali a mang hape.” Eo e kanna ea ba tlhaloso e nepahetseng ea maikemisetso a Gorbachev, empa ho latela mofuta oa tsamaiso eo a neng a e rua, boholo ba Soviet Union bo ne bo amana le eena eseng joalo ka moemeli oa bona empa e le molebeli oa chankana ea seatla se bulehileng le ea lokolohileng. ’Me ba boholong ’musong ba neng ba sebelisa matla a sebele ba ne ba mo nka e le tšokelo tsamaisong eo ba neng ba e tseba kapa e le tšitiso ea litsela e neng e lokela ho hoholoa ha ba ne ba iphetola ho tloha ho liofisiri tsa puso ea bososhiale ho ea ho bo-kapitale ba bokellang leruo. Boemong bo joalo, ho thata ho bona hore na sephetho leha e le sefe se ka be se bile teng joang ntle le phetoho ea bokhaphithaliste, ho khutlela boemong ba pele ho Gorbachev, kapa motsoako o mong oa Sechaena oa liphetho tsena tse peli. Qetellong ea monyetla, mohlomong, ho na le kemiso ea nako eo Gorbachev a ileng a tsamaisa USSR (kapa Russia feela) ho mofuta oa demokrasi ea botho le ea sechaba - "Sweden ka li-nukes."
Empa phetolelo e betere ea ka botlalo bososhiale sechaba se ne se tla tlameha ho hlaha maemong a fapaneng haholo. Joalo ka Rose Luxembourg O ile a ngola ka bohlale ho tloha khale koana ka 1918, ha a ne a ngola pampitšana e nyatsang likarolo tsa bolaoli tsa puso ea pele ea Bolshevik, demokrasi ea bososhiale. ha e khone e tlile “e le mofuta o itseng oa mpho ea Keresemese bakeng sa batho ba tšoanelehang bao, ka nako e tšoanang, ba ’nileng ba tšehetsa bahatelli ba seng bakae ba bososhiale ka botšepehi.” Haeba u batla hore socialism ea hau e qetelle e le demokrasi, e tlameha ho qala ka tsela eo.
Empa seo se ne se tla shebahala joang? Tlhahlobo ea Mandel ea bothata ba moralo oa Soviet e kholisa ho lekana, empa ho beha "demokrasi" joalo ka tharollo ho etsa hore ho utloahale joalo ka qeto e 'ngoe le e 'ngoe mabapi le mokhoa oa ho "abela lihlahisoa tsa sechaba le phaello ea sechaba" e tla khethoa - kapa ho hobe le ho feta. , liboka tse ling tse sa feleng moo bohle ba qetang lihora tse ngata ba batla tumellano. Etsoe, ha ho bonolo ho bona hore na joang moemeli demokrasi e ka fa baetsi ba meralo lintlha tse qaqileng, tse mabapi le "lintho tseo basebetsi ba li ratang joalo ka bahlahisi le bareki" - ho ba sieo ha eona ho lebisitseng lihlahisoa tse sa sebetseng le lishelefong tsa mabenkele tse se nang letho tse neng li halefisa baahi ba tloaelehileng ba Soviet. Na taba e 'ngoe le e 'ngoe ea hore na ke mefuta efe ea lijo-thollo tse lokelang ho hlahisoa, lifeme life tse lokelang ho khethoa pele, joalo-joalo, e ka ba taba ea letšolo likhethong tsa baemeli?
In Polane, buka eo ke e ngotseng hammoho le Bhaskar Sunkara le Mike Beggs, re fana ka pono e 'ngoe e khethollang taba ea demokrasi ea basebetsi ho tloha tabeng ea khetho ea bareki. Lebaka la bohlokoa ka ho fetisisa la bososhiale esale ba buella demokrasi mosebetsing ke hore sebaka sa mosebetsi ke sebaka seo batho ba baholo ba bangata ba tlamehang ho qeta bonyane halofo ea bophelo ba bona ba ho tsoha matsatsi a mangata a beke. Ha ho na motho ea lokelang ho qeta nako eo eohle a nka litaelo ho baokameli bao ho bona ba ke keng ba sebelisa boikarabello ba mofuta ofe kapa ofe oa demokrasi. Le ho hloka tlhahiso ea demokrasi ho etsa qeto ea se etsahalang ho sehlahiswa sa ea basebetsi ba kopanetsweng basebetsi - ho haella Marxists pitso "tlatlapa" - e hlahisa boemo bo ke keng ba sireletsoa ba ho se lekane moruong.
Empa ha ho na lebaka la hore demokrasi mosebetsing, le moralo o sa reroang oa thepa eo ea sechaba moo limmaraka li hlahisang liphello tse sa rateheng ka ho fetisisa sechabeng, li ke ke tsa phela hammoho le tšebeliso ea mekhoa ea 'maraka ho rarolla mathata a tlhahisoleseding a ileng a hlasela esita le baetsi ba Soviet ba mehleng ea Gorbachev. Mohlaleng o boletsoeng bukeng ea rona, bososhiale bo felletseng ba demokrasi ha bo akaretse feela libaka tse kang tlhokomelo ea bophelo bo botle le thuto empa libanka le maemo a mang a phahameng a moruo e tla ba tsa mmuso. Lekala le setseng la poraefete le tla etsoa ka likoporasi tse hlolisanang tsa basebetsi tse neng li tla hira mekhoa ea tlhaho ea tlhahiso ho tsoa sechabeng ka kakaretso ka lithuso tse tsoang libankeng tsa mmuso. Ha tsena tsohle li kopantsoe le mokhatlo o matla oa sechaba, mecha ea phatlalatso e lokolohileng, le likhetho tsa 'nete tsa mekha e mengata, ho ka etsahala hore moralo o joalo o ka re fa lefatše le fapaneng haholo le le neng le le teng Soviet Union le taolo ea neoliberal e fetohileng e makatsang lefatšeng ka bophara. ho tloha ha USSR e putlama.
Wrzesniewski o hlalosa ho se thabise ho itseng ka boitšoaro ba Gorbachev lilemong tse mashome ka mor'a hore a lahleheloe ke matla 'me a ikamahanya hantle le se ileng sa latela. (Habohlokoa ka ho fetesisa, o ile a bapala papali ea Pizza Hut ea khoebo) Empa o fana ka tšireletso e tšoanelehang. Se ileng sa etsahala ka mor'a hore Gorbachev a tlohe sethaleng - "phekolo ea 'phekolo e tšosang' ho ea ho bokapitale, ho tlatlapuoa ha leruo la naha ke linokoane tse hokahaneng hantle, litharollo tse bolaeang tse tsamaisoang ke baeletsi ba linaha tsa Bophirimela, le tlokotsi ea sechaba, moruo le lipolotiki tse ntseng li soabisa batho. mmuso oa post-Soviet” - e ne e se "morero oa hae kapa seo a se entseng." Eena leka ho tsamaisa tsela e fapaneng.
Ha ho pelaelo hore Gorbachev ka boeena o ile a etsa liphoso tse ngata ha a ntse a tsoela pele ka tsela eo, 'me ho ke ke ha khoneha ho tseba hore na monna e mong a ka be a fumane sephetho se fapaneng. Empa bothata bo ka sehloohong e ka ’na eaba e ne e le hore, joalokaha Rosa Luxemburg a ile a bona esale pele lilemo tse mashome pele Mikhail Gorbachev a tsoaloa, puso ea sechaba ka sechaba ka sechaba. ne a ke ke ho tsoa pusong efe kapa efe eo ho thoeng ke ea “nakoana” kapa “ea nakoana”. Haeba re batla ho finyella mofuta oa sechaba moo Pizza Hut e seng ea naha feela empa e behiloe tlas'a taolo ea basebetsi, tsela ea moo e tla tlameha ho ba ea demokrasi moo sehlopha sa basebetsi ba hlophisitsoeng le ba lipolotiki ba sebetsang molemong oa bona. . Ho ka etsahala hore ebe, sena se tla bolela pele ho loanela liphetoho tsa demokrasi ea sechaba, ebe joale re loanela ho feta meeli ea demokrasi ea sechaba. Ho na le mekhoa e mengata ea ho qala tseleng eo mme o seke oa fihla moo o eang - hobane lira tsa hau li u hlotse, kapa ka lebaka la liphoso tsa hau, kapa hobane feela u lahlehetsoe ke tšehetso e tsebahalang. Empa ke yona feela e isang moo re batlang ho ya teng.
ZNetwork e tšehelitsoe ka lichelete feela ka seatla se bulehileng sa babali ba eona.
donate