Ho bonolo ho soma "puisano ea banana" e hlahileng ho Twitter e ka letsohong le letšehali bekeng e fetileng. Empa ho na le litaba tsa bohlokoa mona mabapi le hore na tlhahiso le tšebeliso li ka sebetsa joang tlas'a mofuta o ka khonehang le o lakatsehang oa bososhiale.
Ka lilemo tse mashome ha Jeremane e ne e arotsoe pakeng tsa naha ea bareki ba Soviet ka Bochabela le Bokapitale Bophirima, mofuta oohle oa “metlae ea Jeremane Bochabela” e ile ea totobatsa mefokolo e mengata ea moruo oa Bochabela. Mohlala o tloaelehileng e ne e le, “U sebelisa banana joang e le sesupa-tsela? E behe leboteng la Berlin. Qetello e lomang e supa bochabela."
Ho hang kajeno bososhiale ba ka supa Jeremane Bochabela e le mohlala oa mofuta oa bososhiale oo re o batlang. Esita le ka nako eo, Makomonisi a hanyetsang ka hare ho linaha tsa Soviet Union, le bososhiale ba demokrasi hohle, ba ile ba pheha khang ea hore khetho ea lefatše ha e felle feela tsamaisong ea bolaoli le e sa sebetseng hantle moruong e neng e atile ka Bochabela le bokhaphithaliste bo hlekefetsang le bo se nang boikaketsi ba seo— bitswang lefatshe le lokolohileng.
Ka mokhoa o makatsang, leha ho le joalo, bekeng e fetileng ke bone a haholo ea lipuisano mabapi le kamano pakeng tsa libanana le socialism ho Twitter-lepheo le letšehali.
Ba bang ba 'nile ba pheha khang ea hore ke phoso ho nahana hore mofuta oa socialism re do batla e tsamaisana le phihlello e ngata ea mefuta eohle ea thepa ea bareki eo re e thabelang tlasa ts'ebetso ea ts'ebeliso ea bokhaphithaliste lefatšeng ka bophara, 'me ba sebelisitse mohlala oa libanana - tseo hajoale li hlahisoang ka bongata bakeng sa mmaraka oa lefats'e ka ts'ebeliso e kotsi. chefo e bolaeang likokoanyana, 'me maemong a mang, maemo a mpe haholo ka kakaretso a basebetsi.
Ba bang ba hatelletse morao, ba tsitlallela hore mofuta o seng o hlekefetsa oa bososhiale oa indasteri ena o ka khonahala, le hore ho bolella batho hore ba ke ke ba ba le libanana ho fana ka monyetla o mokhuts'oane oa ho ba le bongata bo lekanang haeba moruo oa lefats'e o ka beoa tlas'a taolo ea sehlopha sa basebetsi ba lefats'e.
Ho bonolo ho soma Puo ena eohle ea Banana. Qetellong ea beke e fetileng, li-tweets tse ling le tse ling tse peli kapa tse tharo tseo ke li boneng e ne e le motlae ka eona - e leng motlae oa ho senya nako ea rona e kopanetsoeng ka likhakanyo tse loantšanang mabapi le lintlha tse nyane tsa seo. ka 'na etsahala nakong e tlang.
Ho phunya mahlo hoa utloahala. Empa ho mang kapa mang ea ikemiselitseng ho nahana ka hore na tlhahiso le tšebeliso li ka sebetsa joang tlas'a mofuta o ka khonehang oa moruo le o lakatsehang lipolotiking oa bososhiale, ho na le litaba tse lokelang ho hlahlojoa mona. Ka mantsoe a mang, ke tšaba hore re hlile re hloka ho bua ka libanana.
Tlhahiso le Tšebeliso tlas'a Bokhaphithaliste - le Socialism
Bososhiale ba demokrasi ba bona ntlha ea bososhiale e le ho atolosa demokrasi ho tloha lipolotiking ho ea moruong. Batšehetsi ba bokapitale ka linako tse ling ba sutumelletsa morao khahlanong le sena ka ho bolela hore matšoele a batho ba tloaelehileng se a ntse a tlhahiso ea taolo - ka "matšoao a theko" ao ba a romellang ka khetho ea bona ea bareki. Bangoli ba Libertarian Milton le Rose Friedman ba ile ba pheha khang ka thabo bukeng ea bona E lokolohile ho Khetha hore nako le nako ha u reka sehlahisoa kapa u hana ho etsa joalo, ha e le hantle u etsa voutu mabapi le se lokelang ho hlahisoa.
Ho na le 'nete taba ena, empa e boetse e fosa hanyane. Taba ea pele le e totobetseng haholo, ha ho nahanoa ka ho se lekane ho hoholo ha chelete e kenang ho hlahisoang ke likamano tsa thepa ea bokapitale, “khetho” eo thepa ea bareki e lokelang ho hlahisoa ho eona ke eo ho eona “bakhethi” ba bang ba fumanang likhetho tse ngata ka makhetlo a mangata ho feta ba bang. Ntlha ea bobeli, e amanang le eona ke hore boholo ba batho ba baholo ba lilemong tsa ho sebetsa ha ba kenye letsoho feela moruong e le bareki ba thepa eo ba e rekang mabenkeleng a maholo. Ba boetse ba nka karolo e le barekisi ea lihora tsa bona tsa ho sebetsa ho bahiri.
"Limmaraka li beha matla matsohong a bareki" ke 'nete feela ka limmaraka tsa basebetsi joalo ka mofuta ofe kapa ofe oa' maraka. Ha beng ba poraefete ba likhoebo ba kopantsoe le moruo o tsoetseng pele oa sejoale-joale moo tlhahiso e ngata e etsahalang ka boiteko ba batho ba bangata ba fapaneng ba sebetsang hammoho femeng e le 'ngoe, phello e ke keng ea qojoa ke hore ho tla ba le barekisi ba bangata ho feta bareki ba nako ea mosebetsi. “Limmaraka li beha matla matsohong a bareki” ke ’nete ka boiphetetso mona, ’me phello e ke keng ea qojoa ke hore bongata bo boholo ba batho bo busoa, ka hare ho mosebetsi le sechabeng ka kakaretso, ke sehlotšoana sa batho ba sebelisang nako ea mosebetsi.
Bososhiale ba batla ho lokolla bongata ba basebetsi taolong ea beng ba likhoebo tse ikemetseng ka mokhoa o mong oa ho ba beng ba "mokhoa oa tlhahiso" - joalo ka, mapolasi a libanana. Ho bohlokoa hore batho ba be le maikutlo a demokrasi ho se etsahalang libakeng tsa mosebetsi moo ba tlamehang ho qeta nako e ngata ea bophelo ba bona bo tsoileng matsoho, le hore ho se be motho ea ka ruang ka ho bokella karolo e kholo ea leruo le hlahisoang ke mosebetsi oa basebetsi.
Empa ka bohona, "ho lokela ho ba le mofuta o itseng oa beng ba lihlahisoa tse kopaneng" e re bolella ho fokolang haholo mabapi le hore na liqeto li lokela ho etsoa joang mabapi le eng ho hlahisa sebakeng sa pele. Mme ho jwalo hore potso eo re lokelang ho e araba haeba re batla ho qala ho nahana ka qetello ea thepa ea bareki joaloka libanana.
Ho bala Litheko tsa Banana ho Sechaba sa Sechaba sa Sechaba
Linaheng tse kang Jeremane Bochabela lekholong la mashome a mabeli la lilemo, liqeto mabapi le hore na ho hlahisoa eng - le hore na lihlahisoa life li ka romelloa ho tsoa linaheng tse ling - li entsoe ke liofisiri tse 'maloa tsa mmuso. Ntle le ho se be le demokrasi, e ne e sa sebetse hantle. Lena e ne e se lona feela lebaka la ho ba le lishelefo tse tlase mabenkeleng a korosari ea Soviet-bloc - likhohlano tsa lipolotiki le linaha tsa Bophirima hangata li bile le karolo - empa e ne e le karolo e kholo ea bothata. Ke karolo eo re lokelang ho e nka ka botebo haeba re ikemiselitse ho fihlela mofuta oa socialism moo re abang bongata bo entsoeng ke moruo oa sejoale-joale o kopaneng oa lefatše ka mokhoa o leka-lekaneng, ho fapana le ho o fokotsa haholo.
Ha ho hlakile hore ho etsa liqeto tsa moralo li etsoe ke 'muso o khethiloeng ka bolokolohi ho e-na le hore naha e nang le matla a bolaoli e lekane ho rarolla mathata ana. Likhetho ke lisebelisoa tse lerootho, 'me ha ho na monyetla oa hore nako le nako bakhethi ba lahlileng mebuso e entseng mosebetsi o mobe ka kakaretso moruong ho ka etsa hore sistimi ka kakaretso e be betere ho hokahanya tlhahiso le likhetho tse ntle tsa bareki ka bomong.
Monahano ona o lebisitse batho ba bangata ba nahanang ka bososhiale ba 'nileng ba loana le litaba tsena - batho ba joalo The Economics of Feasible Socialism mongoli Alec Nove le Ka mor'a Bokhaphithaliste sengoli David Schweickart - ho etsa qeto ea hore le ka mor'a hore re felise capitalist mosebetsi mebaraka ka beng ba sechaba ba mekhoa ea tlhahiso, re ntse re tla hloka 'maraka oa thepa ea bareki. Ha e le hantle, sena se ka bolela hore "libaka tse phahameng" tsa moruo (joaloka matla le banka) li nkoa tlas'a sekhele sa moralo oa naha, hammoho le likarolo tse kang tlhokomelo ea bophelo bo botle le thuto eo ho eona moralo oa naha o sa sebetseng o se o atlehile ho beta. -e lekoa le linaheng tse ngata tsa bo-capitalist - empa thepa e kang libanana e hlahisoa ke lifeme tse ikemetseng kapa tse ikemetseng tse nang le basebetsi. "Ho vouta" ka matšoao a theko eo thepa e joalo e lokelang ho etsoa ho ka 'na ha se ke ha e-ba mpe hakaalo ha ho fanoa ka "likhetho" tse ngata haholo.
Hase bohle ba nahanang ka thata ka litaba tsena ba fihletseng qeto e tšoanang. Mohlala oa "parecon" (demokrasi ea kopanelo). e hlahisitsoeng ke Michael Albert le Robin Hanhel, mohlala, e kenyelletsa mokhoa o hlakileng oa ho hokahanya pakeng tsa makhotla a bareki le makhotla a basebetsi, 'me makhotla a bareki a kopanya likopo tse entsoeng ke litho tsa bona. Moetso oo ho 'na o utloahala eka o tla nka nako e ngata e nyarosang ho leka ho fumana litlhoko tsa kamoso le ho ngangisana ka likopo tse joalo le batho ba sa hlokeng ho ncheba lethathamong la ka la mabenkele, empa mohlomong tsoelo-pele ea theknoloji e tla ntumella ho lekana. ea ts'ebetso ena hore e se ke ea tsejoa le ho iketsetsa hore e utloahale e sebetsa hantle ebile e khahla.
Ke na le taba ea hore na re ka ea hole hakae mabapi le moralo o sa sebetseng oa 'maraka - kapa re batla ho ea - ka bokamoso bo tsoetseng pele ba bososhiale. Empa hajoale, ha re nkeng mebaraka ea thepa ea bareki e le qalo. Na re ka be re ntse re e-na le libanana tse theko e tlaase le tse ngata linaheng tse hōle haholo le equator hore libanana tse ngata li ke ke tsa hlahisoa sebakeng seo?
Ho hlahisa Libanana
Ha ke kholisehe ka botebo ke khang ea hore bososhiale bo ka bolela hore Majeremane le Ma-Ohio ba ne ba ke ke ba ba le libanana. Ha ke nahane le hore ho bolela esale pele ho ka etsahala, 'me ka sebele ha ke bone hore na tšepo ka eona e tsoa hokae. Empa ke batla ho fa batho maikutlo a mofuta o matla oa khang.
Ha ho nahanoa ka phetoho ea lefats'e ho beng ba sechaba le mebaraka ea bareki, kapa boemo bo nang le tšepo e le kannete bo amang makhotla a bareki a sa sebeliseng limmaraka Jeremane le Ohio ho hokahanya le makhotla a basebetsi ho ea fihla Ecuador, ha ho na lebaka la ho nahana hore phetoho ea lefatše lohle. socialism e ne e tla bolela ho fokotseha ha tlhoko ea libanana. Ha e le hantle, ke na le tšepo ea hore lijo tse nang le bophelo bo botle li tla ata haholo lefatšeng le nang le khatello e fokolang ea lichelete le nako e ngata ea hore batho ba rere lijo tsa bona, kahoo tlhoko ea libanana le litholoana tse ling e tla eketseha haholo. Lebaka leo ka lona Socialist Banana Sceptics ba lumelang hore Majeremane le Ohioans ba tla tlameha ho ithuta ho phela ntle le libanana nakong e tlang ea socialist ke hore ba bolela esale pele hore phepelo e tla fokotseha haholo.
Hobaneng ho se joalo? Haele hantle, ka sebele ke 'nete hore tlas'a linaha tsa lefats'e tsa bokapitale moo mosebetsi o leng theko e tlaase hangata li fihlela theko e tlaase ka mekhoa e nyarosang. Linaha tse hlahisang libanana tse kang Ecuador, Colombia, Costa Rica, le Guatemala li na le melao ea basebetsi e sieang ho hongata ho lakatseha - le ts'ebetsong seo se siea le ho feta. Boiteko ba ho hlophisa mekhatlo ea basebetsi masimong a hlahisang libanana hangata bo hatelloa ke pefo ea 'mele, ha se hangata basebetsi ba lefuoang nako e eketsehileng, mme bahlahisi ba baholo joalo ka Dole le Del Monte ba sebelisa. mahlatse joalo ka ho boloka basebetsi ka letoto le lelelele la likonteraka tsa nako e khuts'oane, "tse lumellang [bahiri] ho qoba ho lefella melemo e laetsoeng ke molao le ho thibela basebetsi bana ho hlophisa le ho buisana ka kopanelo bakeng sa maemo a ntlafetseng a mosebetsi le melemo."
Tekanyo eo mekhoa ena e thehileng tlhahiso ea hona joale e fapana haholo ho ea ka libaka - Hawaii, mohlala, e hlahisa libanana tse limilione tse makholo bakeng sa 'maraka oa lefats'e selemo se seng le se seng leha molao oa basebetsi oa US o sebetsa moo, le litletlebo tse ngata kamoo nka khonang. na le mabapi le molao oa basebetsi oa US, ke tla lumela hore batho ha ba na monyetla oa ho bolaoa ka lebaka la ho leka ho hlophisa mokhatlo oa United States ho feta Colombia. Empa ke 'nete ka kakaretso hore tlhahiso e pompeloa ke basebetsi ba sotlang. Ehlile, ke 'nete ka mong le e mong indasteri tlas'a bokhaphithaliste, 'me bososhiale ka kakaretso ha ba nahane hore liindasteri tse ling li tla khaotsa ho ba teng hang ha basebetsi ba nka mochini oa tlhahiso.
E ne e tla ba ena? Ho bonahala eka ha ho bonolo. Joalo ka New York Magazineke Eric Levitz e bontša:
Ha ho thata hakaalo ho nahana hore bo-socialists ba nka matla Ecuador le ho etsa indasteri ea eona ea libanana. Empa ha ho na lebaka la ho lumela hore Ecuador e ne e tla emisa ho romela libanana ka tsela e inahaneloang. Basebeletsi ba diindasteri tsa diyantle tsa Global South ka kakaretso ba batla karolo e phahameng ya lekeno le hlahiswang ke makala a jwalo, e seng bakeng sa ho fedisa. 'Me li-export tsa libanana li ea bohlokoa ho moruo oa Ecuador, e leng karolo ea 4 lekholong ea GDP ea eona, e hirileng batho ba 250,000, 'me e hlahisa chelete ea kantle ho naha eo e e hlokang ho lefa melato ea eona.
Ehlile, boemong boo bososhiale bo fihletsoeng lefats'eng ka bophara, mokoloto oa Ecuador o ne o ka hlakoloa - empa lintlha tse ling tsa Levitz li tla sebetsa. Ho thoe'ng ka boemo bo amanang le indasteri ea libanana feela naheng ea Ecuador empa e le mokhatlo o tsoetseng pele oa lefats'e oa bososhiale moo kabo ea leruo e neng e lekantsoe lefatšeng ka bophara, ka mohlala, Ecuador ea bososhiale ha ea lokela ho tšoenyeha ka likoloto tsa kantle ho naha, le motho e mong le e mong lefatšeng ka bophara. o ne a le leqe ka ho tšoanang ho etsa mesebetsi e sa rateheng? Haeba ho tsilatsila ho lekanang ho ne ho bolela "ha ho motho kae kapa kae ea neng a batla ho lema," ka nako e khutšoanyane bohle ba ne ba tla bolaoa ke tlala 'me sena sohle e ne e tla ba ntho e sa tloaelehang, empa mohlomong re nahana ka boemo boo ho ntseng ho etsahala temo e ngata empa ho thata ho kholisa. batho ho etsa haholo-holo tse sa rateheng mefuta tsa temo.
Khang e ntle ka ho fetisisa ea ho nahana hore indasteri ea libanana e ka felisoa ka ho felletseng kapa ea fokotseha ho isa tekanyong eo libanana li ke keng tsa laeloa lifofaneng boemong bona ke hore tlhahiso ea hajoale e kenyelletsa ho boloka linomoro tsa tlhahiso ka ho sebelisa chefo e kotsi e bolaeang likokoanyana. Joalo ka ha Levitz a bontša, tharollo e 'ngoe e tsitsitseng e ka ba ho ba le basebetsi ba bangata ba sebetsang lihora tse fokolang ho fokotsa ho pepeseha ha motho e mong le e mong. Seo se lumellana le mohopolo oa setso oa bososhiale oa hore mosebetsi ofe kapa ofe o litšila kapa o sa thabiseng o neng o lokela ho etsoa sechabeng se tsoetseng pele sa bososhiale bonyane o ka phatlalatsoa ka mokhoa o fokolang haholo ho baahi bohle. Empa ha e le hantle ke nahana hore ho na le ntho e sa utloahaleng ho feta likhakanyo tsa "ha ho na libanana bakeng sa hau kamora phetohelo".
Joalokaha Levitz a bontša, katleho ea bososhiale naheng ea Ecuador le matlafatso ea sehlopha sa basebetsi ba Ecuador li ne li ke ke tsa lekana ho emisa kapa ho fokotsa haholo tlhahiso ea libanana ka nako e khuts'oane, ho latela lithahasello tsa hajoale tsa Ecuador le litlhoko tsa hajoale tsa Ecuadorian. basebetsi ba banana. Ha nako e ntse e ea, ho fanoe ka mokhoa o lekaneng o tsoetseng pele oa sechaba sa lefats'e sa bososhiale ho lekanya maemo ho pota lefatše le ho fetola lipalo tseo, tse ka 'nang tsa qala ho fetoha - empa ho latela hajwale lebelo la tsoelo-pele ea li-automation tsa temo, ke ferekane ho feta hore na ke hobane'ng ha motho a ka bolela esale pele hore lintho li tla etsahala ka tatellano eo. Na ba hlile ba nahana hore re haufi haholo le bososhiale ba lefats'e hoo katleho ea mofuta o tsoetseng pele le o lekanang lefatšeng ka bophara oa bokamoso ba bososhiale e kanna ea tla pele re ka ba le theknoloji ea ho fokotsa haholo ho kenya letsoho ha batho libanana tse hlahisang bongata?
Ho bonahala eka ha ho bonolo. Empa ho bua ka toka, nalane e tletse lintho tse makatsang, 'me ha ho na mokhoa oa ho thibela hore lintho li etsahale ka tatellano eo ba tla tlameha ho e etsa hore polelo ena e be e utloahalang. Leha ho le joalo, leha ho ka ba joalo, re tla be re bua ka karolo ea nalane ea bososhiale moo libanana li neng li sa tloaeleha Jeremane le Ohio, eseng boemo ba litaba bo sa feleng moo libanana e neng e le ntho eo batho ba neng ba bala ka eona libukeng tsa nalane tse phetang matsatsi a mabe a bo-capitalist. tlhekefetso e ngata masimong a libanana. 'Me ka tsela e' ngoe kapa e 'ngoe, boikutlo ba tlhaho ba bonyane ba barupeluoa ba Puo ea Banana ho fokotsa matšoenyeho mabapi le ho fumana thepa ea bareki e le taba ea Maamerika a senyehileng a sa khoneng ho nahana ho tlohela "litloaelo" tsa bona e fosahetse haholo.
Ntlha eohle ea khopolo ea Marx ea ho rata lintho tse bonahalang ea histori ke hore bokapitale, bakeng sa tšabo eohle ea bona, e ne e se phoso e ka qojoang ea boitšoaro empa e ne e le mohato o hlokahalang oa tsoelo-pele ea histori e hahileng mochine o tsoetseng pele ka ho fetisisa oa moruo bakeng sa ho hlahisa nala ea lintho tse bonahalang historing ea batho. Ho sa tsotellehe hore na ho etsahala'ng ka sehlahisoa sena kapa leha e le sefe se itseng, ntlha e akaretsang ke hore ho aba bongata boo ka ho lekana ke pono e ka fumanang matla a mangata. Ho e khutlisa ha ho joalo.
Ha ho sechaba se kileng sa ithaopela ho khutlela boemong bo tlaase ba tlhahiso, 'me ke ntho e sa utloahaleng ho lebella hore seo se tla etsahala nakong e tlang. Haeba "socialism" ka kutloisiso ea katoloso ea demokrasi moruong e le mpe ho fana ka ts'ebeliso joalo ka "socialism" ka kutloisiso ea se neng se le teng libakeng tse kang Jeremane Bochabela, e ke ke ea fetoha mokhoa o hlahelletseng oa tlhahiso lefatšeng ka bophara. sebaka. Ho e-na le hoo, pono ea rōna e lokela ho ba letlotlo le entsoeng lefatšeng lohle.
ZNetwork e tšehelitsoe ka lichelete feela ka seatla se bulehileng sa babali ba eona.
donate