Emri im është Stephen Rosskamm Shalom dhe jam profesor i Shkencave Politike në Universitetin William Paterson në Wayne, New Jersey. Unë kam shkruar dhe mësuar për politikën e Shteteve të Bashkuara në Lindjen e Mesme për më shumë se dy dekada. Falënderoj Këshillin që më ftoi të ndaj vëzhgimet e mia mbi rezolutat e ndryshme që keni para jush.
Sipas mendimit tim, çdo rezolutë e Këshillit për konfliktin tragjik midis izraelitëve dhe palestinezëve duhet të synojë dy qëllime. Së pari, ai duhet të shprehet në terma të parimeve morale universale, sesa në terma të interesave komunale të një grupi apo një tjetri. Dhe, së dyti, duhet të ndihmojë që njerëzit e shumëvuajtur të Lindjes së Mesme t'i afrohen, e jo më larg, paqes dhe drejtësisë. Sipas gjykimit tim, vetëm një nga rezolutat që keni para jush sot i arrin këto synime, Rezoluta nr. 216.
Çfarë nënkuptoj me parime universale? Dua të them se nëse është e drejtë të thuhet se një grup kombëtar - hebrenjtë izraelitë - ka të drejtën e vetëvendosjes, atëherë po ashtu duhet të kenë të drejtën e vetëvendosjes të gjitha grupet kombëtare, përfshirë arabët palestinezë. Nëse do të ketë shtet për njërin nga këta dy popuj, atëherë duhet të ketë shtet edhe për tjetrin. Për më shumë se gjysmë shekulli, njëri nga dy pretenduesit për tokën historike të Palestinës ka pasur një shtet, ndërsa tjetri është zhvendosur në kampet e zymta të refugjatëve dhe okupimin brutal ushtarak. Parimet universale kërkojnë që hebrenjtë izraelitë dhe arabët palestinezë të kenë të njëjtën të drejtë për vetëvendosje.
Parimet universale nënkuptojnë gjithashtu se nëse është e gabuar të vrasësh civilë – dhe sigurisht që është – atëherë është e gabuar të veprosh kështu nëse civilët janë izraelitë apo palestinezë. Unë dënoj pa mëdyshje bombat vetëvrasëse që kanë sjellë një pikëllim të tillë për civilët izraelitë. Por unë bashkohem me organizata të tilla si Amnesty International, Human Rights Watch, grupi izraelit i të drejtave të njeriut B'Tselem dhe shumë të tjerë në dënimin po aq pa mëdyshje të politikave izraelite që kanë sjellë pikëllim për civilët palestinezë. Amnesty International kohët e fundit deklaroi në lidhje me bombat vetëvrasëse që kanë shënjestruar civilët:
“Këto veprime janë tronditëse. Megjithatë, ata kurrë nuk mund të justifikojnë shkeljet e të drejtave të njeriut dhe shkeljet e rënda të Konventave të Gjenevës, të cilat, gjatë 18 muajve të fundit, janë kryer çdo ditë, çdo orë, madje çdo minutë nga autoritetet izraelite kundër palestinezëve. Forcat izraelite kanë kryer vazhdimisht vrasje kur asnjë jetë nuk ishte në rrezik.”<1>
Amnesty raportoi më tej se “Ambulancat, përfshirë ato të Komitetit Ndërkombëtar të Kryqit të Kuq…, nuk u lejuan të lëviznin ose pësuan vonesa të gjata dhe kërcënuese për jetën. Personeli mjekësor ose ata që u përpoqën të ndihmonin të plagosurit u qëlluan mbi të dhe të plagosurit u gjakosën për vdekje në rrugë.”<2> Forcat ushtarake izraelite – përsëri për të cituar Amnesty International – “vranë dhe plagosën palestinezë të armatosur. Por ata gjithashtu vranë dhe shënjestruan personelin mjekësor dhe gazetarët, dhe qëlluan rastësisht në shtëpi dhe njerëz në rrugë.”<3> Një ekspert i Amnesty-së dëshmoi se “Operacionet ushtarake që kemi hetuar duket se nuk janë kryer për qëllime ushtarake, por në vend të kësaj ngacmojnë, poshtërojnë, frikësojnë dhe dëmtojnë popullsinë palestineze.”<4>
Dhe duhet theksuar se përdorimi izraelit i forcës vdekjeprurëse i parapriu sulmeve të armatosura dhe bombave terroriste nga palestinezët. Në shtator të vitit 2000, forcat izraelite të sigurisë iu përgjigjën demonstratave palestineze me forcë vdekjeprurëse edhe pse, sipas një raporti të OKB-së, në këto demonstrata Forcat e Mbrojtjes izraelite "nuk duruan asnjë viktimë të rëndë".<5>
Pra, me çdo kusht, le të dënojmë vrasjen e më shumë se 200 civilëve izraelitë në muajt e fundit. Por le të dënojmë jo më pak ashpër vrasjen e më shumë se 200 fëmijëve palestinezë në të njëjtën periudhë, shumica e të cilëve, sipas Amnesty International, duket se janë vrarë kur asnjë jetë nuk ishte në rrezik të afërt.<6> Dhe këto vrasje izraelite nuk ishin në vetëmbrojtje në një kuptim më të gjerë: qëllimi i tyre është të ruajnë pushtimin ushtarak mbi palestinezët.
Synimi i dytë që ky Këshill duhet të ketë për çdo rezolutë që miraton për Lindjen e Mesme është nëse rezoluta e afron apo jo paqen dhe drejtësinë.
Historikisht, që nga viti 1967, roli i qeverisë së Shteteve të Bashkuara në konfliktin izraelito-palestinez ka qenë t'i japë Izraelit mbështetje jokritike ushtarake, ekonomike dhe diplomatike, duke mos ofruar asnjë nxitje për Izraelin që të kërkojë një zgjidhje të drejtë me palestinezët. Që nga viti 1976, Izraeli ka qenë marrësi më i madh vjetor në botë i ndihmës së huaj të SHBA-së dhe marrësi më i madh kumulativ që nga Lufta e Dytë Botërore.<7> Pjesa më e madhe e armëve që Izraeli ka përdorur në sulmet e tij ndaj palestinezëve është bërë në Shtetet e Bashkuara. (F-16, helikopterë sulmues, raketa, granatahedhës, buldozerë Caterpillar, predha ajri, raketa tokësore M-40) ose të prodhuara në Izrael me financimin e kërkimit dhe zhvillimit të Departamentit Amerikan të Mbrojtjes (tanku Merkava).<8>
Diplomatikisht, Shtetet e Bashkuara e kanë lejuar Izraelin të shkelë ligjin ndërkombëtar dhe të drejtat palestineze pa u ndëshkuar. Tri herë në 1995 dhe 1997, Këshilli i Sigurimit shqyrtoi projekt-rezolutat kritike për shpronësimet dhe vendbanimet izraelite në Jerusalemin Lindor; Uashingtoni vuri veton për të treja. Në mars 2001, Këshilli debatoi një rezolutë për të krijuar një prani ndërkombëtare në Territoret e Pushtuara si një mënyrë për të parandaluar shkeljet e të drejtave të njeriut. Edhe Shtetet e Bashkuara vendosën veton ndaj asaj rezolute.<9>
Dhe edhe sot qeveria e Shteteve të Bashkuara vazhdon të bëjë ofertën e Izraelit, duke bllokuar veprimet ndërkombëtare të cilat Izraeli nuk i miraton dhe duke i bërë jehonë kërkesave të Ariel Sharon. Por politika të tilla në fakt nuk e ndihmojnë popullin e Izraelit: ato thjesht sigurojnë që dhuna dhe pasiguria do të vazhdojnë. Vetëm një politikë amerikane që përpiqet t'i shtyjë në mënyrë të barabartë të dyja palët drejt një zgjidhjeje të vërtetë, ka ndonjë perspektivë për të ofruar drejtësi ose siguri për cilindo nga njerëzit e atij rajoni të trazuar.
Falemnderit.
Shënimet
1. Deklaratë e UA para Komisionit për të Drejtat e Njeriut, 26 mars 2002, MDE 15/027/2002.
2. Amnesty International, Izraeli dhe territoret e okupuara: Çmimi i rëndë i inkursioneve izraelite, prill 2002, MDE 15/042/2002.
3. Ibid.
4. Ibid.
5. John Dugard, Kamal Hossain dhe Richard Falk, “Çështja e shkeljes së të drejtave të njeriut në territoret arabe të pushtuara, përfshirë Palestinën”, Raporti i komisionit hetimor për të drejtat e njeriut i krijuar në përputhje me rezolutën e Komisionit S-5/1 të datës 19 tetor 2000, E/CN.4/2001/121, 16 mars 2001, para. 22.
6. Amnesty International, Izraeli dhe Territoret e Pushtuara: Paraburgimi masiv në kushte mizore, çnjerëzore dhe degraduese, maj 2002, MDE 15/074/2002.
7. Clyde R. Mark, Izrael: Ndihma e Jashtme e SHBA, Përditësuar më 15 mars 2002, Përmbledhje e Çështjeve të CRS për Kongresin, Shërbimi i Kërkimeve të Kongresit, Biblioteka e Kongresit, IB85066.
8. Intifada e Al Aksa dhe Aparteidi i Izraelit: Roli Ushtarak dhe Ekonomik i SHBA-së në Shkeljen e të Drejtave të Njeriut Palestinez, Raport i Delegacionit të Shoqatës Kombëtare të Juristëve në Territoret e Pushtuara Palestineze dhe Izrael, janar 2001.
9. Shih listën e rezolutave të Këshillit të Sigurimit me veton për Palestinën në http://www.un.org/Depts/dpa/qpal/index.html.
ZNetwork financohet vetëm nga bujaria e lexuesve të tij.
dhuroj