Vrasja e tre liderëve të punës që i përkisnin UNT kryesisht pro-PSUV, Richard Gallardo, Luis Hernández dhe Carlos Requena[1] më 27 nëntorth është vendosur në kontekst nga artikujt analizues si përhapja e dhunës politike rurale në format e urbanizuara që synojnë liderët e punës dhe punonjësit socialë, të kryera nga një opozitë që vjen pas disa fitimeve të rëndësishme elektorale[2] dhe me financime të huaja[3]. Ajo që nuk është diskutuar është reagimi emocional i të majtëve ndaj krimeve të tilla. Perëndimorët janë të pajisur keq për të kuptuar këtë përgjigje sepse dhuna që hasim normalisht, si krimi me thikë në MB, është thelbësisht i ndryshëm. Si i tillë, megjithëse mund ta takojmë dhunën në shoqëritë tona me mohim, pranim ose aktivizëm pozitiv, asnjë nga këto nuk kap dinamikën e rezistencës që gjendet mes të majtëve venezuelanë në lidhje me valën aktuale të dhunës politike.
Gjatë muajve të fundit një ose dy herë në javë kam marrë pjesë në mbledhjet e një grupi të majtësh në Merida. Afera normalisht të zhurmshme ku më të moshuarit qeshin më fort, grupi krenohet se është aktiv, duke punuar në komunitet dhe jo "hablando paja" (duke folur plehra). Ajo ka rreth 80 anëtarë të ndarë në mënyrë të barabartë midis gjinive.
Sonte filloi si zakonisht. Ne u ulëm rreth tryezës së gjatë prej druri dhe luftuam për t'i ofruar vendet tona kujtdo që do t'i zinte. Moderatori i frikshëm pyet nëse ka mbetur ndonjë punë nga takimi i fundit, askush nuk përgjigjet, kolektivisht më pas krijojmë axhendën për takimin e kësaj jave.
Fillojmë duke krijuar një komision për vlerësimin e emërimeve në pushtetin vendor, poste që askush nuk i do, derisa dikush të sugjerojë marrëzisht që ata që ai i konsideron "anëtarë aktivë" duhet ta përbëjnë atë. Diskutimi në mënyrë ironike zbret në çështjet e vjetërsisë në një grup që është ideologjikisht kundër hierarkisë. Kjo lloj sjelljeje është e pazakontë, njerëzit janë në teh. Përpara se diskutimi të bëhet shumë i ndezur, moderatori hap një thirrje për votim të kandidatëve, kjo përfundon dhe më pas rryma ndërpritet si në mosmiratim.
Dritat ndizen pothuajse menjëherë duke shuar shkëlqimin e butë të 20 telefonave celularë aq shpejt sa ishin shfaqur; kjo nuk është një dukuri krejt e rrallë. Kalojmë në nenin e dytë të rendit të ditës; një burrë lexon një intervistë të dhënë nga një profesor anglez për mediat venezueliane. Heshtja është e plotë. Ai mbaron së lexuari dhe ne hyjmë në një diskutim të ndezur, por miqësor.
Papritur mbërrijmë në artikullin e tretë të rendit të ditës. E qeshura ndalon, buzëqeshjet zbehen. Ne fillojmë një diskutim të gjatë të vrasjeve politike dhe kundër dhunës revolucionare. "Si e dimë se është politike?" një plak pyet: "Unë nuk shoh asnjë nga opozita të vdekur në rrugë".
Venezuelianët nuk janë të rinj për dhunën, qoftë nga shteti që masakroi shumë venezuelas të varfër në Karakazo të vitit 1989, apo në shoqëri – shkalla e vrasjeve është rritur në mënyrë shqetësuese që nga fillimi i procesit bolivar[4]. Në këtë kontekst, mjerisht, mund të jetë i sigurt se ka një numër të opozitës të vdekur në rrugë.
Por atëherë kjo nuk është dhuna të cilës i referohet plaku. Qëndrimet ndaj rritjes së shkallës së vrasjeve në Venezuelë janë shumë të ngjashme me ato që kam gjetur në Angli në lidhje me krimin me thikë. Të gjithë janë dakord se është një gjë e tmerrshme, se është një tregues i "prishjes morale" të shumëpërfolur të shoqërisë.[5]. Megjithatë, ajo që na shkakton frikë në lidhje me këto statistika është se ato duken arbitrare. Ka diçka tmerruese në idenë e rastësisë kur flitet për krim me thikë ose vrasje. Ideja që një person normal që pret jashtë një klubi në Bristol një natë të ftohtë mund të goditet me thikë është tmerrësisht e afërt me ne në MB, vetëm ana tjetër e statistikave.
Për të kuptuar reagimin e të majtëve venezuelianë, duhet të pranojmë se dhuna politike është një përgjigje ndaj aktivizmit politik. Besoj se çdo i majtë i grupit punon sepse besojnë se puna e tyre është e drejtë. Nëse ata vërtet zgjedhin të punojnë është një pyetje e madhe filozofike, por që ata mendojnë ta bëjnë këtë nuk është. Kështu këta njerëz mendojnë se zgjedhin ta vënë veten në rrezik për diçka që ata besojnë se është e drejtë.
Megjithatë, njerëzit në Angli gjithashtu mendojnë se zgjedhin të shkojnë në një klub vonë një të shtunë në mbrëmje, bëhet një rrezik i justifikuar që dikush merr për të shijuar veten, ndaj të cilit sigurisht që përpiqet të marrë masa paraprake. Është në këtë kuptim si të kalosh rrugën, të marrësh këtë rrezik për të qenë në vendin e gabuar në kohën e gabuar. Krimi me thikë duket gjithashtu i ngjashëm në atë që është po aq i dënueshëm moralisht sa edhe vrasjet politike, faji nuk duhet t'u atribuohet viktimave të tij dhe ne jemi po aq të detyruar të luftojmë kundër njërës në shoqëri sa edhe tjetrës.
Megjithatë Richard Gallardo, Luis Hernandez dhe Carlos Requena nuk u vranë sepse ishin në vendin e gabuar në kohën e gabuar. Ata u vranë për veprimet e tyre politike nga njerëz që ishin kundër atyre veprimeve. Vetëm kur e kuptojmë këtë dinamikë dhe implikimet e saj emocionale, ne mund të kuptojmë pse buzëqeshjet u zbehën dhe çfarë i zëvendësoi ato.
Dalja përballë statistikave të frikshme mund të konsiderohet akt rezistence, ky është një gabim[6]. Veprime të tilla mund të jenë vetëm një formë e mohimit ose pranimit të rrezikut, sepse ato në vetvete nuk sfidojnë ekzistencën e krimit me thikë apo qëllimet e autorëve të tij. Autorët e krimit me thikë nuk e kundërshtojnë me vetëdije idenë për të shijuar veten në një natë jashtë. Aktivizimi i vazhdueshëm përballë dhunës politike, megjithatë, është pikërisht ajo që kundërshtohet nga autorët e asaj dhune, përveç kësaj mund të sfidojë edhe vetë autorët dhe rrjedhimisht ekzistencën e dhunës. Kështu, një aktivizëm i tillë shndërrohet në rezistencë në dy dinamika.
Çfarë do të thotë kjo në kontekstin venezuelian? Dhuna synon të frenojë sindikalizmin, kështu që vazhdimi i sindikalizmit është një formë e menjëhershme dhe e drejtpërdrejtë e rezistencës. Megjithatë, duhet të kuptojmë gjithashtu se të majtët në Venezuelë e shohin gjerësisht "oligarkinë" si armikun që duhet mposhtur për të sjellë barazi, zhvillim dhe demokraci të vërtetë në vendin e tyre. E njëjta oligarki perceptohet si forca pas vrasjeve në Aragua. Duke pasur parasysh fuqizimin e sindikatave shpresohet të godasë fuqinë e oligarkisë sindikalizmi bëhet dyfish një akt rezistence. Jo vetëm që i reziston shtypjes së saj, por kërkon t'i japë fund këtij represioni duke minuar autorët e tij. Të kuptuarit e përgjigjeve si rezistencë dhe jo reagim është çelësi i psikologjisë së konfliktit në Venezuelë dhe krijon shpresë për një përgjigje që është e lidhur moralisht dhe jo një shprehje brutale e zemërimit.
Megjithëse në Angli mund të dëshpërohemi për krimin me thikë, dhe më të mirët prej nesh mund të organizohen për të luftuar kundër tij, njohja e asnjërës përgjigje nuk na mundëson të kuptojmë ndikimin emocional të dhunës politike. Kështu, për habinë time, kur buzëqeshjet u shuan, midis shenjave të qarta të frikës dhe zemërimit, u shfaq siguria e zymtë e një grupi njerëzish të gatshëm. Grupi ku unë marr pjesë nuk po përballet drejtpërdrejt me represionin e synuar kundër tij, por duke kërkuar të ndryshojë shoqërinë dhe të sfidojë oligarkinë, mentaliteti i tij është gjithashtu ai i rezistencës përballë dhunës politike. Kjo dinamikë e dytë me të cilën transformohet aktivizmi e ndryshon kontekstin emocional për aktivistët në përgjithësi në atë të rezistencës, megjithëse vetëm disa prej tyre përballen drejtpërdrejt me shtypjen. Një burrë na tregoi se si vajza e tij, asistente e një guvernatori të PSUV-së duhej të zhvendosej pasi kishte marrë kërcënime me vdekje. Ajo tani punon si asistente e një guvernatori tjetër të PSUV. Kjo histori rezistence u prit nga vetë aktivistët e majtë jo nën kërcënim, ajo forcoi vendosmërinë e tyre për të revolucionarizuar shoqërinë pasi duke e bërë këtë ata gjithashtu shpresojnë t'i japin fund dhunës.
[1] http://www.venezuelanalysis.com/news/3995
[2] http://www.venezuelanalysis.com/analysis/4002
[3] http://www.venezuelanalysis.com/analysis/4010
[4] http://www.washingtonpost.com/wp-dyn/content/article/2006/05/09/AR2006050901803.html
[5] http://www.telegraph.co.uk/opinion/main.jhtml?xml=/opinion/2008/07/12/dl1201.xml
[6]http://uk.youtube.com/watch?v=RGBBpiAPXyA shikoni 2 minutat e fundit
ZNetwork financohet vetëm nga bujaria e lexuesve të tij.
dhuroj