O loʻo i lalo se faʻamatalaga talatala o se faʻamatalaga na ou faia i Medsin's (www.medsin.org) Fonotaga a le Atunuu 08, na faia i le Iunivesite o le Kolisi Lonetona
Fa'atomuaga: Fa'atonuga o Fa'amatalaga ma Fa'amatalaga
I lenei pepa o le a ou tuuina atu se finauga i vaega e tolu.
Faʻafitauli: I le vaega muamua o le a ou faʻailoaina se faʻafitauli tele e fesoʻotaʻi ai le tamaoaiga ma le soifua maloloina. O le faafitauli lea o le le tutusa o le tamaoaiga. A fa'atatau i su'esu'ega aupito lata mai o le a tatou va'ai ai, masalo i ni auala fa'ate'ia, o lo'o i ai se feso'ota'iga malosi i le va o le tulaga o le le tutusa i totonu o se sosaiete ma pe fa'apefea le soifua maloloina o lea sosaiete. Matou te le o talanoa iinei e uiga i le vaʻaiga manino i le va o le mativa tele, le paleni ma le faʻamoemoe o le olaga. O le fa'afitauli ou te fia fa'amamafaina e fa'atatau i le a'afiaga o le le tutusa o agafesootai i lo tatou tulaga fa'ale-mafaufau, lea e a'afia ai le tino ma i'u ai ina a'afia ai lo tatou soifua maloloina fa'aletino. Ou te fai atu "mulimuli", ae o le mea moni o lenei aafiaga i lo tatou soifua maloloina faaletino e i ai se aafiaga le lelei i tua i le sosaiete e gaosia ai se taamilosaga nai lo se laina laina.
Faamatalaga: I le vaega lona lua o le a tatou taumafai e tali le fesili lenei; o fea e sau ai le le tutusa? Ina ia taliina lenei fesili e tatau ona tatou aʻoaʻo muamua pe faʻapefea ona faia se suʻesuʻega faigofie o le tamaoaiga. O lenei au'ili'iliga o le a iloa ai mafua'aga o le fa'afitauli na matou fa'amamafaina i le vaega muamua. O le a manino foi o le faafitauli o loo tatou feagai ai iinei e faatatau i faiga tau tamaoaiga ma mea e mafai puipuiga o le soifua maloloina. Ae o le a tatou paʻi atu foi i le mataupu pe faʻafefea ona aʻafia le tamaoaiga i le saienisi, suʻesuʻega ma o lea fofo mo gasegase.
Tali: I le vaega lona tolu, o le a ou faʻaalia uiga autu o le faiga o le tamaoaiga auai (ParEcon) ma faʻaalia ai o lenei faʻataʻitaʻiga fou e faʻavaeina ai le pulea e le tagata lava ia ma o le mea lea e pulea ai e le tagata lava ia le tamaoaiga. O lo'o fa'apena fo'i le fa'atupuina o mea e fiafia i ai le "lelei lautele" lea e fa'aleleia ai le felagolagoma'i. O le ParEcon, o le a ou finau, o le mea lea e manumalo ai i le faafitauli ogaoga o le soifua maloloina "psychosocial" o loʻo faʻamaonia i le vaega muamua - ae taua, e mafai ona faia i auala e leai ni aʻafiaga leaga i lo tatou soifua manuia faaletino.
Vaega 1. Fa'afitauli: Tamaoaiga ma le Soifua Maloloina (Puipuiga ma Fa'amalologa)
Le tutusa tau tamaoaiga: O le faamatalaina o lana galuega i le itu lautele ma le tamaoaiga o le soifua maloloina sa ia auai i le 20 tausaga talu ai, Richard G. Wilkinson, fai mai Richard G. Wilkinson e faapea "I le tele o auala, o le faia o suʻesuʻega e pei o le savali i le pogisa ma taumafai e faʻaalia foliga vaaia vaivai. o lo'o fa'atu mai i ou luma." Na ia faʻaauauina lenei faʻamatalaga o lana galuega e faʻapea -
I le taimi muamua, o mea e te vaʻaia e matua le manino ma e te fefe e foliga mai o se mea e tupu mai i ou mafaufauga, e pei o soʻo se mea o loʻo i ai. O loʻo i ai se manaʻoga masani e taʻu mai poʻo a foliga i le pogisa faʻafuainumera i se taimi vave e mafai ai. O le faapaleniina o le fefe ina ne'i fa'amaonia oe e sese pe a fa'ateleina le va'aiga.
Masalo e le o se mea e ofo ai i se mataupu o suʻesuʻega feteʻenaʻi ma (e ono) mataʻutia na ia fai mai ai "O lenei malaga umi ... e leʻi aunoa ma ona faʻalavelave faʻalavelave." Ae ina ua mavae le tele o tausaga o suʻesuʻega faʻaeteete na taʻua e Wilkinson e faapea "Ua manino nei o le fua o le eseesega o tupe maua i totonu o se sosaiete o se tasi lea o faʻamautu sili ona malosi o tulaga faʻalesoifua maloloina i atunuʻu eseese, ma e aʻafia ai le soifua maloloina e ala i lona aʻafiaga i le va fealofani." ma e faapea "... o loʻo i ai nei le tele o faʻamaʻi faʻamaʻi ma faʻataʻitaʻiga faʻamaoniga e aveesea ai soʻo se masalosalo e mafai e aʻafiaga o le mafaufau faʻapitoa ona faʻamalosia le malosi o le soifua maloloina - e le gata i le maʻi ma le oti."
Na ia faʻailoa foi e faapea "Ina ua ausia tulaga maualalo maualalo mo le toʻatele o le faitau aofaʻi, e foliga mai ua faʻatupulaʻia e pei o aʻafiaga o le mafaufau i le soifua maloloina e sili ona maualuga." o se manatu na faia foi e Polly Toynbee ma David Walker -
O le tupe maua fa'atusatusa ma fa'atusatusa tulaga fa'aagafesootai e taua, ae le o tulaga fa'aitumalo o le soifuaga. O i latou e sili ona pulea o latou olaga ma galuega e manuia, ae o le leai o se malosi ma le inosia e mafatia.
Ua aoteleina e Wilkinson ana sailiiliga e faapea -
I totonu o atunuu atiaʻe e le o sosaiete sili ona tamaoaiga e sili ona lelei le soifua maloloina, ae o sosaiete e sili ona itiiti le eseesega o tupe maua i le va o le mauoa ma le mativa. O le le tutusa ma le mativa fete'ena'i e iai ni a'afiaga atoatoa: latou te fa'ateleina le numera o tagata maliliu… O sosaiete soifua maloloina, tutusa e sili atu ona felagolagoma'i. E malosi atu lo latou olaga fa'alenu'u ma fa'aitiitia ai a'afiaga leaga o le le tutusa. O le malae faitele e avea ma puna o feso'ota'iga fa'aagafesootai lagolago nai lo le fa'alavelave ma fete'ena'iga e ono tula'i mai… O le fa'ateleina o le le tutusa e fa'atupuina ai se avega fa'alemafaufau e fa'aitiitia ai le soifua manuia o le sosaiete atoa. O le faʻataʻitaʻiga o faʻamaʻi faʻaonaponei o loʻo faʻaalia ai o le tulaga faaletino o le ola i atunuu atiaʻe e le o toe avea ma mataupu autu. O le faʻafitauli o le taimi nei o le psycho-social quality of life, lea e tatau ona lagolagoina e le tutusa o mea faitino. A aunoa ma lea, o le a le mafai ona ausia manaʻoga taua lautele ma o le a afaina ai le soifua maloloina.
O faʻamatalaga talitutusa na aliaʻe mai le lua ma le afa sefulu tausaga o suʻesuʻega a Michael Marmot. E pei o Wilkinson, na ia taʻua e faapea " … mo tagata e sili atu i luga o le tulaga o le soifua manuia faaletino, o le isi ituaiga o soifua manuia e totonugalemu." Ae mo Marmot e le na o le le tutusa o tupe maua tau tamaoaiga e taua ae "Tutoatasi - o le a le tele o lau pule i lou olaga - ma le avanoa e te maua mo le faʻafesoʻotaʻi atoatoa ma le auai ..." O nei mea na ia taʻua e "taua mo le soifua maloloina, soifua manuia ma le ola umi." Na ia faʻaauau pea ona fai mai "O le le tutusa i le [pulea ma le auai] o loʻo faia se sao tele i le gaosia o faʻagasologa faʻaagafesootai i le soifua maloloina."
E sili atu le saʻo, na faʻamatala mai e Marmot, "... o mafuaʻaga o le faʻagasologa o agafesootai i le soifua maloloina e maua i tulaga o loʻo tatou ola ai ma galulue; i a tatou seti o faʻalapotopotoga faʻalapotopotoga" ma e faapea “E le o mala e tele e iloa ai le soifua manuia, ae o le ala tatou te ola ai i aso uma, i totonu o ofisa, faletupe, falegaosimea, fale ma pitonuu. E uiga i le mea moni e faapea o le puleaina o tulaga o le olaga ma le atoatoa o fegalegaleaiga lautele ma le auai i mea o loʻo ofoina atu e le sosaiete e tufatufaina atu e le tutusa ma o se taunuuga o le soifua maloloina e tufatufa le tutusa."
Ae afai e faamalieina manaʻoga faaletino e mafai faapefea e le lē tutusa ona aafia ai le soifua mālōlōina o se tagata? “E faigofie lava,” o le tali lea a Marmot “o le ki o loo taoto i le totoga sili ona tāua, o le faiʻai. O aafiaga fa'ale-mafaufau o le le tutusa e i ai ni aafiaga loloto i le tino." Fai mai Marmot o mea e pei o le le tutusa o le puleaina ma le auai "e le o se vaefaamatalaga i mafuaaga 'moni' o le soifua maloloina i atunuu ua le o toe matitiva; o le fatu o le mataupu."
Vaega 2. Fa'amatalaga: Capitalist Economics
O se fesili manino e mulimuli mai i le faʻafitauli ua ou faʻamamafaina i le vaega muamua. O le mea lea – O fea e sau ai le le tutusa? Ina ia taliina lenei fesili autu e tatau ona tatou faia se auiliiliga faigofie o le tamaoaiga.
Su'esu'ega tau Tamaoaiga: Afai tatou te fia maua se malamalamaaga lelei e uiga i uiga autu o soʻo se tamaoaiga o a ni fesili taua e fesiligia ai lena faiga? O iinei ou te fia tuʻuina atu ai le mea ou te manatu o le 5 sili ona taua fesili. O latou na -
1. Pulea – o ai e ana ia faalapotopotoga tau tamaoaiga?
2. Fa'ai'uga - fa'apefea ma o ai e faia ai fa'ai'uga?
3. Fa'atulagaga - o le a le fausaga i totonu o fa'alapotopotoga?
4. Fa'asoa - fa'afefea ona fa'asoaina oloa ma auaunaga?
5. Totogi – o a tulaga e tauia ai tagata?
O le isi ou te manaʻo e faʻaoga nei fesili i le faiga faʻapolokalame o loʻo i ai nei sosoo ai ma aʻu tali -
1. Pulea? – Tumaoti.
2. Fa'ai'uga? - Tulaga i lalo / Pule.
3. Fauga? – Vaega Autasi o Leipa.
4. Fa'asoa? – Maketi Faatauva.
5. Totogi? – Pulea / Pule.
Fa'atonu le tutusa: Mai lenei au'ili'iliga faigofie o le tamaoaiga ua mafai ona tatou va'ava'ai atu o le fa'atamaoaigaina o tupe fa'apitoa e fa'avaeina le le tutusa. Ole fa'aupuga fa'a-Kapitalisme e fa'avaeina le le tutusa i auala nei -
-
O le pule fa'apitoa (ma le totogi mo le umiaina) e fa'atupuina ai se vasega fa'a-pu'upu'u fa'apitoa e faia a'e i le va o le 2 ma le 5% o tagata fai pisinisi.
-
O le vaevaega tu'ufa'atasi o tagata faigaluega - lea e tusa ma le 15 - 20% o tagata fa'atamaoaiga o lo'o fa'atauva'a galuega fa'amalosia ma mana'omia, fa'atasi ai ma le pule e fai fa'ai'uga, i totonu o le tamaoaiga - e maua ai se vasega fa'amaopoopo e tauia e lenei faiga mo lona malosi.
-
O le 80% o lo'o totoe o lo'o faia a'e i le vasega o tagata faigaluega o lo'o mautotogi i latou i tagata fai tupe mo se totogi ma mulimuli i fa'atonuga a le vasega fa'amaopoopo. E masani lava o galuega a le vasega o tagata faigaluega e faia i galuega fa'aletonu o le mafaufau ma/po'o galuega fa'aletonu tua.
O le mea moni e tele naua mea e sili atu ona maaleale i le le tutusa faʻavae o loʻo maua i le tamaoaiga faʻatau tupe nai lo le faʻamatalaga o loʻo fautua mai ai. Mo se fa'ata'ita'iga, e mafai ona maua la'asaga fa'avasega i totonu o vasega lautele uma e tolu ma matou te iloa e mafai ona iai ni suiga mai le tasi strata/vasega i le isi – luga pe lalo. Ae ui i lea, o le manatu iinei o le faʻaalia lea o le tamaoaiga faʻauluuluga o loʻo faʻavaeina le le tutusa ma i le faia o lea mea e faʻaleleia atili ai sosaiete le lelei.
O se tasi o faaiuga e le mafai ona tatou fesoasoani e faia mai nei sailiiliga na faia e le au tusitala Peretania o Polly Toynbee ma David Walker ina ua latou fai mai "O le faaitiitia o le le tutusa e mafai ona faaitiitia ai manaoga; o le sailia o suiga lautele o le a sili atu le taua nai lo le faʻaaluina i le NHS." Latou te faʻaauau a latou manatu e pei ona taua i lalo -
Atonu o le a fa'amasinoina e le au tusitala fa'asolopito le si'itia e le Leipa i tupe fa'aalu mo le soifua maloloina mai le 6% i le 8% o le GDP o se mea sese. O le taumafaina lea, ae le o tupe fa'afaigaluega i le lumana'i. O foma'i, falema'i ma vaila'au atonu o lo'o mana'omia ae latou te le o fa'atalanoaina le mafua'aga o le ma'i ma le leai o se soifua manuia… O le tali mo le soifua maloloina lelei o lo'o i fafo, i totonu lava o sosaiete.
Fa'aletonu Fa'atonu o Fa'amuamua Tamaoaiga: E oo mai i le taimi nei ou te lei fai atu lava se tala e uiga i maketi. Ae o le a tatou vaʻai i le faʻasoaina e ala i maketi faʻatauva naʻo le faʻaopoopoina o lo tatou faʻafitauli. E pei ona taʻua e Michael Albert -
O upu fa'atauva'a fa'atauga fa'atauva'a fa'atauva'a avanoa ae o fa'atonuga fa'atau tupe e fa'aitiitia ai le fa'amalieina ma le atina'e e ala i le suitulaga o mea fa'aletagata ma fa'atauaina i mea fa'apisinisi, manuia ma e tusa ai ma fa'atonuga o lo'o iai nei o le malosi ma le tamaoaiga.
O se faʻataʻitaʻiga sili ona lelei o lenei mea na faʻamaonia e Joel Bakan o se vaega o lana auʻiliʻiliga mataʻina o "le tulituliloaina o tupe mama ma le malosi" e faʻalapotopotoga -
… i le tausaga e 2000, e leai ni vaila'au na fausia e togafitia ai le mamapala, pe a faatusatusa i le 8 mo le le atoatoa po o le erectile ma le 7 mo le pala. O le atinaʻeina o vailaʻau e taulimaina ai faʻafitauli o le tagata i totonu o fagafao a le aiga e foliga mai e maualuga atu le faʻamuamua nai lo le puleaina o faʻamaʻi e fasiotia ai le faitau miliona o tagata soifua i tausaga taʻitasi.
Ua faailoa mai foi e Albert e faapea "… i lalo o le malosi o le tauvaga maketi, o le kamupani lea ou te faigaluega ai e tatau ona taumafai e faʻateleina ana tupe maua e faʻatasi ai pe sili atu i kamupani tauva. Afai e le faia e la'u kamupani lena mea, e leai ni a tatou galuega ma e na'o le mativa tutusa. E tatau la ona tatou taumafai e lafo a tatou tau i isi. E tatau ona tatou sailia le tele o tupe maua e mafai, e oo lava i le faaosofia o le taumafaina tele. E tatau ona tatou faʻaitiitia a tatou tau o gaosiga, e aofia ai le faʻaitiitia o faʻamafanafanaga mo tagata faigaluega ma le faʻateleina o tagata faigaluega e manumalo i sea maketi, e tusa lava po o le a le aoga ma tau i isi."
O lenei tulaga moni o maketi faatauva ma le taunuuga o le malosi e faʻateleina tupe maua e aʻafia ai foi i suʻesuʻega faʻasaienisi aua e pei ona taʻua e Albert "o faʻatupeina faʻapisinisi ma le umiaina e aʻafia ai fesili o loʻo laga ma poʻo a galuega o loʻo tuliloaina. Afai e lelei faʻamoemoega pateni, e tafe tupe. Afai latou te leaga, e tusa lava pe o mafuaʻaga o le fia iloa lautele poʻo le faʻaleleia o le soifua manuia o tagata e faʻamaonia ai se laina ole suʻesuʻega, e faigata ona maua le tupe." Ua toe taʻua foi e Bakan nei mea moni faigata ina ua ia taʻua e faapea -
Po o le a lava le tautalaga e uiga i le matafaioi lautele ma tagata e umia ni paaga, po o le a lava le lelei o lagona ma faamoemoega o tagata ... o loo faafoeina kamupani fualaau faasaina, po o le a lava le lelei o polokalame o galuega a kamupani, ma po o le a lava le toatele o tagata e mafai ona faasaoina mai le oti matautia, faalapotopotoga mo tupe maua. fai fualaau faasaina mo se tupe maua. O le laina pito i lalo.
Ae o mea ia e sili atu ona manino o Albert e uiga i aʻafiaga leaga o maketi. O lana malamalamaaga sili ona taua e fesoʻotaʻi ma le auala e manaʻomia ai e le faʻaogaina o maketi se faiga faʻavae ma faʻavae le le tutusa -
Ina ia mafaufau pea ma tulituliloaina nei auala uma i le manuia o maketi … o le a manaomia uma ai se mafaufau saili tupe faasili ma le saolotoga foi mo pule mai le mafatia i tiga e mafua mai ia latou filifiliga … I se isi faaupuga tatou te tuuina atu ia i tatou lava se vasega faamaopoopo.
I se faapuupuuga, o maketi faatauva e fausia ai se siosiomaga faʻalavelave lea e faʻafefe ai tagata gaosi oloa ma tagata faʻatau - ma tuʻuina atu o le toʻatele oi tatou o tagata gaosi oloa ma tagata faʻatau e mafua ai le feteʻenaʻiga o tului i totonu ia i tatou lava. E pei ona tatou va'ai i ai, o fa'alapotopotoga fa'atamaoaiga fa'atauva'a o lo'o fa'agaoioia i totonu o se si'osi'omaga o maketi fa'atauvaga e fa'apena fo'i ona fa'asesēina fa'amuamua le tamaoaiga mai mea e masani ona mana'omia/mana'omia ma aga'i atu i manuia o i latou e ona ma pulea le tamaoaiga. Ae o le mea pito sili ona taua iinei, o maketi faʻatauvaʻa e manaʻomia ai le faʻatulagaina o le le tutusa ina ia mafai ai ona ola - ma faʻamaonia ai se faiga e leaga mo i tatou.
Vaega 3. Tali: Fa'asoa Fa'asoa (ParEcon)
Ae e le lelei le na o le faitioina o le tamaoaiga o le tamaoaiga e pei ona faia e le tele o itu tauagavale / alualu i luma. E leai se aoga e faʻailoa ai le mataʻutia o maketi faʻatauvaʻa, poʻo le faʻaalia o le faʻaleagaina o le vaeluaga o le aufaigaluega, poʻo le le talafeagai o le umiaina e le tagata lava ia, ma isi mea seʻi vagana ua mafai ona tatou tuʻuina atu ni suiga tau tamaoaiga i nei faʻalapotopotoga faʻapitoa e foia ai faʻafitauli o loʻo faʻaalia i se vaega. tasi. O lea ou te fia fa'ailoa atu ai se fa'ata'ita'iga fou o le tamaoaiga e ta'ua o le vaega o le tamaoaiga (ParEcon). E pei ona tatou va'ai i le ParEcon o lo'o tu'uina atu ni isi auala i so'o se vaega tetele o le tamaoaiga fa'atamaoaiga.
Ina ia faʻalauiloaina le tamaoaiga faʻapitoa o le a ou tali muamua i le 5 sili ona taua o fesili na matou laga muamua i le taimi o la matou suʻesuʻega o faiga faʻavae -
1. Pulea? – Agafesootai.
2. Fa'ai'uga? – Puleaina e le tagata lava ia.
3. Fauga? – Paleni Galuega Fa'alavelave.
4. Fa'asoa? – Fuafuaga Auai.
5. Totogi? – Taumafaiga ma le Taulaga.
O le a ou tuʻuina atu nei se faʻamatalaga puʻupuʻu o vaega taʻitasi faʻalapotopotoga autu e alu e fai ai le faiga o le tamaoaiga faʻapitoa -
Pulea Fa'aagafesootai: I totonu o le tamaoaiga o lo'o auai, e suia le pule fa'atemokalasi e le au faigaluega ma tagata fa'atau. E ui ina matou talanoa e uiga i le umiaina o tagata lautele e avea o se isi mea nai lo le umiaina e le tagata lava ia atonu e sili atu ona saʻo le fai atu o le umiaina o se tamaoaiga o le a avea ma se mea e leai se mataupu. Ua fa'ailoa mai le "tausi-mea fa'aagafesootai" o se manatu e sili atu ona talafeagai.
Puleaina e le tagata lava ia: E pei ona tatou vaʻai i faʻalapotopotoga a ParEcon o loʻo faʻatautaia faʻatemokarasi. Ae pei ona tatou iloa uma o le "temokalasi" o se faaupuga e faʻaoga i ituaiga uma o faiga e aofia ai faʻalapotopotoga pule i luga-lalo. O le faatemokalasi o lo'o fa'auiga fa'apitoa e iai le sao o tagata i fa'ai'uga e fa'atatau i le tele o lo latou a'afia i le fa'ai'uga o lea fa'ai'uga. Afai la o le taunuuga o se faaiuga e aafia ai le X 100% (ae leai se isi) ona maua lea e X le 100% fai mai i lena faaiuga. Afai o le taunuuga o se faaiuga e aafia tutusa ai le X ma le Y (ae leai se isi) ona 50% lea o le X ma le Y e ta'ua taitasi. Ma faapena lava. O se fa'ata'ita'iga faigofie lea o le uiga o le pulea e le tagata lava ia ae e mafai ona fa'aoga ma'ale'ale le mataupu fa'atatau.
Paleni Galuega Fa'alavelave: I totonu o le tamaoaiga o loʻo auai, ua faʻaumatia le vaeluaga o galuega ma i lona tulaga o galuega uma e faia i se faʻafefiloi tutusa o galuega faʻamalosia / manaʻomia ma le faʻaleagaina / le manaʻomia. Matou te fa'aigoaina lenei fa'alapotopotoga "tulaga paleni galuega" e atagia ai le natura o lenei fa'atulagaga fou.
Fuafuaga Fa'atasi: Nai lo o maketi, i totonu o le ParEcon o oloa ma auaunaga e fa'asoa e ala i se faiga e ta'ua o fuafuaga fa'apitoa. O lenei faagasologa e aofia ai se faasologa o taamilosaga e tuuina atu e le au gaosi oloa ma tagata faatau ma toe iloilo a latou gaioiga tau tamaoaiga i le galulue faatasi o le tasi ma le isi seia oo ina maua se fuafuaga talafeagai ma lelei.
Taumafaiga ma le Ositaulaga: A'o alu ese le pule fa'apitoa, fa'atasi ai ma le faia o fa'ai'uga pule ma le va'aiga tu'ufa'atasi o galuega, e le toe mafai ona tatou tauia le pule ma le pule. Ole mea lea e tupu ai se avanoa ile faiga e mana'omia ona fa'atumu. I le avea ai o se auala e faʻatumu ai lenei gaogao ma o se tulaga talafeagai mo totogi matou te tuʻuina atu le tauia o tagata mo naʻo taumafaiga ma le ositaulaga. O le uiga o lenei mea afai e galue se tagata toe or malosi pe afai e faia e se tagata ni galuega e masani ona manatu i ai itiiti le manaomia ona tatau ai lea ona latou maua le taui sili atu.
Mai nei fa'amatalaga pupuu o le vaega autu o le tamaoaiga o lo'o auai ua mafai ona tatou iloa o lo'o i ai se malosi malosi i -
Fa'atuina Fa'atasi: O galuega fa'apaleni e fa'aopoopo ma fa'amalosia le pulea e le tagata lava ia lea e fa'atagaina ai le pulea tutusa o le olaga tau tamaoaiga.
Fa'alauiloa Fa'atonu o le manuia lautele: Fuafuaga fa'atasi e fa'atupuina ai se si'osi'omaga felagolagoma'i lea e mafai ai e le au gaosi ma tagata fa'atau ona fa'ailoa mea e fa'amuamua i le tamaoaiga e atagia ai le manuia lautele/tulu'iga lea e fesoasoani i le fa'atupuina o le felagolagoma'i.
Fa'ai'uga: O Nisi atugaluga ma nisi o Fuafuaga Fa'atatau
Lelei? O se tasi o mataupu e ono popole ai tagata i lenei taimi o le mataupu o le lelei. Atonu e manatu tagata e lelei mea uma! O lo'o fa'amatala manino e ParEcon fa'afitauli fa'ale-fa'ale-mafaufau na fa'ailoa muamua atu. Ae o lo'o latou manatu fo'i e fa'apea e fa'aletonu ai o tatou mana'oga fa'apitoa-e le'o tele!
O lo'u lagona e iai le tulaga lea e fai ma ni manatu e lua e fesootai ai tagata e uiga i le faamaopoopoina o le tamaoaiga. O le mea muamua e fa'atatau i le talitonuga e fa'apea o le fa'a-kapitalisme ose faiga fa'atamaoaiga lelei. O le lona lua e fa'atatau i le talitonuga o so'o se isi faiga fa'atemokalasi e fa'atatau i faiga fa'a-Kapitalisme o le a, i lona fa'auigaina, e fa'aitiitia le lelei.
O lenei o se mataupu taua tele, mo le tele o tagata ou te masalo, o le a faia pe talepeina la latou lagolago mo le tamaoaiga auai. O lo'o fa'ailoa mai e le au fa'atauva'a fa'aletamaoaiga o le ParEcon ose faiga e le gata e mafai ona tu'uina atu o tatou mana'oga fa'aletino i se auala lelei (e le ta'ua ai le gafataulimaina) ae e mafai fo'i ona faia i se auala e fa'afetaui ai o tatou mana'oga fa'ale-mafaufau. O se tasi o mafuaʻaga autu matou te talitonu ai e mafua ona matou te manatu o le 80% o tagata o loʻo, i lalo o faiga faʻapitoa, ua faʻaitiitia i le faʻaaluina o latou olaga e galulue ai i galuega e faʻafesoʻotaʻi ai i latou i matafaioi o le pasi, valea ma le usiusitai, i se isi faiga e iai le mafai ona avea ma tagata auai lelei i le olaga tau tamaoaiga.
Manatu Fa'atatau: O tusi ou te faasino i ai i se vaega tasi o le finauga ua tuuina mai iinei ua maeʻa uma i talosaga mo le toe fuataʻiga ua fuafua e foia ai faafitauli o loʻo faʻaalia i luga. I lo'u manatu o le tele o fautuaga e matua lelei lava. Ae ui i lea, ou te manatu o loʻo i ai se faʻafitauli i le tuʻuina atu o suiga e le o se vaega o se polokalame sili atu ona atoatoa.
O le mea e tasi e mana'omia e le fa'aupuga o le toe fuata'iga se manatu lelei po'o fea latou te manana'o e fa'ai'u - a leai o lo'o i ai se avanoa lelei e fa'ai'u ai a tatou fa'alapotopotoga i se isi nofoaga nai lo le mea na latou fa'amoemoeina. O le isi mafua'aga, lea e feso'ota'i ma le muamua, afai tatou te fa'amoemoe e fa'atupuina ma fa'atumauina le lagolago ta'uta'ua mo fa'aupuga o le toe fuata'iga, e foliga mai ia te a'u e tatau ona logoina i latou e se va'aiga mamao umi o se isi tamaoaiga. I se faapuupuuga, o faiga fa'alefou e fa'afitauli ona latou te manatu o le fa'amalamalamaina o tulaga fa'ale-fa'alapotopotoga o le a fa'aauau pea e fa'avavau - pe o le mea sili latou te faia e pei o le a latou faia.
O le mea ou te tuʻuina atu i le vaega tolu o se faʻataʻitaʻiga o se vaʻaiga umi o se isi tamaoaiga. Ou te fai atu o lenei faiga fou tau tamaoaiga o loʻo faʻatalanoaina mafuaʻaga o le tele o faʻafitauli o le soifua maloloina o loʻo faʻamamafaina i le vaega muamua ma faʻamatalaina i le vaega lua. Ua ou finau e mafai e le tamaoaiga auai ona ausia lenei mea ona e suitulaga i tulaga faʻalapotopotoga e leaga mo lo tatou soifua maloloina ma faʻalapotopotoga faʻapitoa e lelei mo i tatou. Ua ou finau e faapea o lenei faiga fou o le tamaoaiga o le a galue i se auala e faʻaleleia ai le soifua maloloina lelei.
Ae ui i lea, o le ParEcon o se va'aiga umi e le'o faia i le po. O lea la, e foliga manino mai e manaʻomia ona tatou mafaufau i se taʻiala e amanaʻia ai le suiga mai le tamaoaiga faʻapitoa i le tamaoaiga faʻapitoa. O lo'o fa'ailoa mai e le au fa'atauva'a fa'ale-tamaoaiga latou te tu'uina atu "le toe fuata'iga" e fai ma ta'iala mo sea suiga. O lona uiga o lo'o matou auai i fa'aupuga o le toe fuata'iga - peita'i e le pei o fa'asalalauga masani e fa'ailoa mai e la matou va'aiga mamao. O le manatu iinei o ia taʻiala e sili atu ona mafai ona ave i tatou i le itu saʻo ma faatumauina le lagolago.
Tasi le manatu mulimuli. O tagata faigaluega a le National Health Care e masani ona galulue i totonu o le faʻavae faʻavae o "faʻamaoniga faʻavae faʻataʻitaʻiga" (e ui lava, mo mafuaaga faʻapitoa, i le faiga o loʻo i ai nei o nisi faʻamaoniga o le a sili atu le gauai atu nai lo isi faʻamaoniga). So'o se suiga mai le fa'atamaoaiga fa'aletupe i le tamaoaiga o lo'o fa'auluina e le mana'o e fa'aleleia le tulaga o le soifua maloloina o tagata o lo'o nonofo i lea sosaiete e le gata ina fa'ailoaina i le va'aiga mamao ae fa'apena fo'i ona ta'ita'ia e fa'atinoga fa'avae fa'amaoniga. E manino lava o le a tatou faʻamoemoe e vaʻaia le faʻaleleia o tulaga faʻalesoifua maloloina faʻatasi ai ma taʻamilosaga uma o suiga e faʻateʻa ese ai i tatou mai le tamaoaiga faʻatau tupe ma agai atu i le tamaoaiga auai. E fa'apea fo'i ma polokalame toe fuata'i o lo'o fa'ailoa mai e le va'aiga mamao, e tatau fo'i ona ta'ita'iina a tatou fuafuaga i fa'amaoniga e maua mai a tatou fa'aupuga talu ai. O lenei, ou te manatu, o se puipuiga lelei ma talafeagai mai soʻo se ituaiga fou o talitonuga faʻapitoa.
Fa'asinoga / Faitau atili
Sosaiete le soifua maloloina - o mafatiaga o le le tutusa. Richard G. Wilkinson.
Taui Le tonu. Polly Toynbee ma David Walker.
Status Syndrome – pe fa'afefea ona aafia sa'o lou soifua maloloina ma lou olaga. Michael Marmot.
O le Faalapotopotoga – o le tulituliloaina o tupe mama ma le malosi. Ioelu Bakana.
Fa'ailoaina o le Fa'amoemoe - olaga i tua atu o faiga fa'a-Kapitalisme. Michael Alapati.
O le ZNetwork o loʻo faʻatupeina naʻo le agalelei o ana tagata faitau.
lafo