Amsterdam - O le taua i Vietnam lea na faaiuina i le 30 tausaga talu ai ma le manumalo atoatoa mo le Communists o le taua sili ona umi, sili ona taugata ma fevaevaeaʻi Amerika i lona talafaasolopito, e aofia ai le silia ma le afa miliona US au i le tasi itu-faaopoopo Ausetalia, Saute. Korea, ma isi vaegaau.
Afai tatou te faʻaogaina tulaga faʻafitafita masani, e tatau ona manumalo tagata Amerika. Na latou faʻaaogaina le 15 miliona tone o auupega (e pei ona latou faʻafaigaluegaina i le Taua Lona Lua a le Lalolagi), sa i ai le maualuga o le militeli nai lo o latou fili i soʻo se tulaga faʻafaigaluegaina, ae na faʻatoʻilaloina lava.
O le autau a Saigon na taitaia e Nguyen van Thieu sa sili atu le malosi nai lo o latou fili. I le amataga o le 1975 na sili atu i le tolu taimi le tele o fana, faaluaina le tele o tane ma taavale faʻaofuofu, 1400 vaalele ma se pule faʻapitoa o le ea. E lua i le tasi le maualuga o 'au tau - pe tusa ma le 700,000 i le 320,000. Na faatalitalia e taʻitaʻi faa-Komunisi i le amataga o le 1975 le taua o le a umi se sefulu tausaga. Sa ou i Vietnam i Saute i le faaiuga o le 1973 ma i Hanoi ia Aperila 1975 seia oo i aso mulimuli e fa o le taua, a o ou i ai i Hue ma Danang i le itu i saute. Ou te mautinoa na toetoe lava a faateia le au Komunisi e pei o tagata Amerika ona o le manumalo ia latou vave ma faigofie; Na ou fai atu ia i latou mai le taufaaiuiuga o le 1973 agai i luma e faatalitalia le faamutaina o le taua a le pulega a Saigon e soloia e aunoa ma se taua tele - e pei lava ona faia e le Kuomintang i Saina ina ua mavae le 1947. E pei ona taʻutaʻu mulimuli ane e se sui o le Politburo i le lumanai, na latou manatu i laʻu valoaga o " valea.” Latou te leʻi saunia atoatoa e faʻatautaia le atunuʻu atoa, ma o latou faʻalavelave faʻalavelave, le fetaui o faiga faʻavae tau tamaoaiga talu mai le 1975 na faʻaalia ai.
O tagata Amerika ma Komunisi na tutusa uma le lavelave masani e uiga i taua.
O le a le mea e tupu i tulaga faʻapolokiki, agafesootai, ma le tamaoaiga e sili atu ona faʻamaonia nai lo faʻataʻitaʻiga a le militeri. Sa moni lena mea i Saina i le taufaaiuiuga o le 1940, i Vietnam i le 1975, ma o le tulaga foi lena i Iraq i aso nei.
O Vietnam i Saute ose sosaiete fa'a-fa'ataulaga fa'a-fa'ato'aga e na'o le fa'avae tau tamaoaiga o le fesoasoani a Amerika. O le tau o lena fesoasoani na paʻu ina ua siitia le tau o le suauu lea na amata i le taua i Sasaʻe Tutotonu i le 1973 na mafua ai le faʻateleina o le tamaoaiga, ma o le taimi lea na avea ai le autau afi ma sosaiete na faia e Amerika ma se noataga mamafa.
O Vietnam i Saute e masani lava ona piʻopiʻo talu mai le US na faia ma le le mautonu i le 1955 e ui lava i le aiaiga o Geneva Accords e tatau ona i ai se palota e toe faʻafouina ai le mea na tupu ma faʻale-aganuʻu e tasi le malo. O Thieu, o lē sa avea ma Katoliko i se atunuu e tele naua le lotu Puta, na ia faatumauina pea le faamaoni o ana taʻitaʻiʻau ma pulega e ala i le faatagaina o i latou e faatamaoaigaina i latou lava ae o le a faaleagaina ai tagata. O le averesi o Vietnamese, pe latou te lagolagoina pe tetee i le Communists, e leai lava se faamaoni i le pulega a Thieu lea na faoa i latou. Ina ua maeʻa le 1973, na faʻaitiitia totogi o fitafita ma le tau o le tau ma amata ona latou nonofo ese mai le fanua. O le vasega ogatotonu i le taulaga na faʻateleina le faʻaesea, o le taʻutaʻua o le pulega a Thieu na pa'ū faʻatasi ma ia. Na ioeina e 32,000 pagota faapolokiki i totonu o ona falepuipui, ae o isi fua faatatau e sili mamao atu.
E oo atu i le amataga o le 1975 o le pulega i Vietnam i Saute na amata ona malepelepe e ala i tulaga talafeagai uma: tamaoaiga ma faaupufai, ma o le mea lea i le militeri. Na lafoaia e le autau a Saigon le malae a o lei faia le osofaiga mulimuli a le Communist ia Mati 1975. E le gata i lea, faatasi ai ma le faalumaina o Watergate, o le pulega a Nixon sa i luga o le puipuiga ina ua mavae le 1973, faatasi ai ma le lautele o Amerika ma le Konekeresi, ma ina ua uma le faamavaega faamalosi a Nixon o le Peresitene fou o Amerika. , Gerald Ford, sa na o le leai lava o se tulaga e fesoasoani ai i le pulega o Thieu i tulaga tau tamaoaiga ma faiga faaupufai. O le autau a Amerika, i le taimi lea, ua matua le mautonu e toe ulufale atu i le taua. Sa sa'o le manatu o Uosigitone o lana fuafuaga fa'alemalo na manumalo ai Moscow ma Peking i lona itu e ala i le fa'amata'u o le a lafo atu lona malosi i le fili o so'o se atunu'u e le lagolagoina lana fuafuaga a Viatename - fa'ailoga tolu tolu.
Ae e le taua le mea na faia e le au muamua a Hanoi-ma o le mea moni na latou faia le mea na manaʻo ai tagata Amerika e ala i le tipiina o fesoasoani a le militeri i Vietnamese Communists. O le faafitauli autu sa i Saigon: o le pulega na malepelepe mo mafuaaga e leai se mea e fai i meafaigaluega a le militeri. Na faateʻia le ʻau Komunisi i lo latou manumalo atoatoa i le ʻautau sili a Saigon, lea na mumusu e tau ma vave ona taape.
O lea na muta ai le taumafaiga sili ona taua a Amerika mai fafo talu mai le 1945. E tele naua tulaga tutusa ma a latou galuega le aoga i Iraq ma Afghanistan i aso nei, ma o lesona e matua manino lava, e tatau ona tatou faʻaiʻuina o pulega faʻasolosolo i Uosigitone e leai se malosi e aʻoaʻoina ai. mai mea sese ua tuanai. O le toilalo atoa i Vietnam 30 tausaga talu ai sa tatau ona avea ma lapataiga i le US: o taua e faigata tele mo soʻo se malo, e oʻo lava i le sili ona malosi, e faia e aunoa ma se lamatiaga ogaoga. E le na'o ni fa'ata'ita'iga a le militeri e fa'amautu ai meafaigaluega ma le malosi o le afi, ae o lu'itau fa'apolokiki, manatu, ma le tamaoaiga. O mea na tutupu i Vietnam i Saute 30 tausaga talu ai sa tatau ona faʻamaonia lena mea. E leai.
Gabriel Kolko o le ta'ita'i tusitala o taua fa'aonaponei. O ia o le tusitala o le Century masani o Taua: Politics, Feteʻenaʻiga ma Sosaiete Talu mai le 1914 ma le isi Century of War?. Na ia tusia foi le tala sili ona lelei o le Taua a Vietnam, Anatomy of a War: Vietnam, US and Modern Historical Experience. E mafai ona maua o ia ile: [imeli puipuia].
O le ZNetwork o loʻo faʻatupeina naʻo le agalelei o ana tagata faitau.
lafo