O se vaega o le tusi a Kolko i le 2002 O le isi seneturi o taua (Fa'asalalau Fou)
O le mou ese atu o faiga faa-Komunisi na mafua ai ona paʻuʻu ma leiloa a latou faʻamaoniga i soʻo se mea, ae o mea fou na sili atu ona faigata ona fai. O le tulaga i le lalolagi Isalama atoa e matua le mautonu, o le taunuuga o suiga o loʻo tutupu i totonu e le mafai ona iloa. Ae Amerikao le taua i totonu Afghanistan atili fa'aletonu Pakistan ma faavaivaia ai le aiga pule i totonu Saudi Alapi, ma fa'agata ai le taua o taunuuga umi o fete'ena'iga iina. So'o se fa'alavelave i so'o se tasi o nei malo taua e lua e ono fa'atupuina ai le malosi o tagata e matua fa'aalofa i se tasi po'o se isi ituaiga o talitonuga fa'a-Islam. O le manumalo i le taua i le militeri ae leiloa i faiga faaupufai o se mala mo le Amerika Tele, o se tasi e foliga mai o le a vave ona feagai.
E tele auala Pakistan e mafai ona luluina i lona fatu, ma Washington na iloa nei tulaga matautia ae na filifili e taalo i se taaloga sili ona matautia ma tulaga lamatia maualuga, ma o lea ua i ai se avanoa malosi o le a iloa ai le tulaga sili ona leaga ua iloa. O nisi o nei mataupu e matua tuai lava, e aofia ai le fiafia autu a Pakisitana i le vaaia o se pulega faauo e pulea lona tuaoi i matu, ma o le a faaauau pea i le lumanai e tusa lava pe faaauau pea ona pulea e General Pervez Musharraf pe leai. Seia oo ina foia le misa Pakistan sa sili atu le malosi i le feagai ai ma le US, ae o le taimi lava na uma ai na leiloa ai le tele. O lagona fa'alaua'itele a Pakisitana na amata mai i le amataga o le fa'afeagai ma le mafutaga a Musharraf ma Amerika. I le ogatotonu o Oketopa 2001, o manatu lautele na 87 pasene na tetee i le US osofaʻiga ma toetoe lava lua vaetolu na lagolagoina Taliban. E afe ma afe alii Pakisitana–Pashtuns–ua o atu i ai Afghanistan i tausaga talu ai e tau mo Taliban. O Pakisitana o se paaga faʻapolokiki maʻaleʻale o soʻo se mea e filifilia e le US e faʻaigoaina ai lana sootaga, ma faʻavae lana fuafuaga i le itulagi i luga o le valea, aua o le sili ona leaga o lalolagi uma o le faʻaleagaina lea, ma taʻitaʻia ai le pule a le Islamic fundamentalists-mo o le atunuu ia “Talibani,” e pei ona taʻua e se tasi sa avea muamua ma ofisa sinia Pakistani.
Ae e leai se tasi na mafai ona valoia le faasologa o mea na tutupu na aumaia Initia ma Pakistan i le faaiuga o le 2001 i le pito mataʻutia o la latou taua lona fa talu mai le 1947, ae o lea ua tofu i latou ma auupega faaniukilia. Ia Oketopa 2001 na osofaʻia ai e le au faatupu faalavelave Kashmiri na lagolagoina e Pakisitana le palemene i le pulega a Initia. Srinagar in Kashmir ma fasiotia tagata e tolu sefulu valu. Ona latou osofaʻia lea i le aso 13 o Tesema Initia o le palemene i totonu Delhi ia lava, ma iu ai i le sefulufa o maliu. Na saunia uma e Initia ma Pakisitana a latou pomu faaniukilia a o tau malosi ma auupega masani na pa i luga o le laina taofi afi i Kashmir, o se laina na faavaeina i lenei itumalo tele Mosalemi i le 1948 ma tuuina atu ai Initia e tusa ma le lua vaetolu o le teritori finau. O lenei mea e leʻi mafaufauina o se mea na tupu Initia , lea na filifili e taumafai mulimuli ane e foia le feeseeseaiga autu lea na mafua ai se taua faʻatauvalea lea na mafua ai le itiiti ifo ma le 33,000 tagata maliliu ma faʻaleagaina sootaga i le va o setete e lua mo le silia ma le afa seneturi. O lona faʻauluuluga o le militeri na sili ona tele i lona talafaasolopito ma e leʻi faʻaalia ai se sauni e solomuli ese mai taua-faʻaupufai, ioe, e le mafai e le malo o Initia ona fai faigofie e aunoa ma Pakistan faia fa'ataga taua.
O le fa'afefe fa'afefe o Pakisitana ma Initia na fa'aalia ai o le US' o gaioiga na faʻalavelaveina ai le paleni atoa o le geopolitical Asia i Saute, ma e sili atu lona taunuuga i se taimi umi nai lo le mea e tupu i totonu. Afghanistan. Pakistan ua leiloa le mea ua ta'ua o le "tulaga loloto" i totonu Afghanistan, ma tu'u ai e sili atu nai lo se isi lava taimi e fa'aletonu ai le mana'oga a Initia Pakistan fa'amutaina ana tagi ile pulea e Initia Kashmir ma taofi le lagolagoina o fitafita iina.
Na taumafai le au ofisa o Uosigitone e fa'amasino uma Pakisitana ma Initia, ma na fa'ailoa sa'o e Initia o le pulega a Taliban ma al-Qaeda na a'oa'oina le to'atele o fitafita fa'ate'a i Kashmir e pulea e Initia; e sili atu i le afa o i latou na maliliu iina talu mai le 2000 o tagatanuu mai fafo-e masani lava o Pakistanis ae o Arapi foi, o nisi oi latou na maua le poto masani aʻo tau ma fitafita Soviet. Pakistan na avea ma puna autu o le lagolago mo nei fitafita ina ua mavae le 1990; e taʻua i latou o le saʻolotoga, ae o le toʻatele o tagata faʻa-Isalama na faʻafaigaluegaina e vaega faʻa-Taliban Islamic i totonu. Pakistan ma ua pulea tele nei e se lala o Pakistano le atamai. E leai se tasi, na faamanino mai e Mushareef i lona faafoliga o le filemu Initia i le amataga o lenei tausaga, o le a tuuina atu i pulega mai fafo, e aofia ai i latou na aafia i le osofaiga i Initia o le palemene. Ae na ia tapunia tolauapiga mo le au Kashmir i Pakistan i le amataga o lenei tausaga e faʻafilemu Initia, faʻatulafonoina faʻalapotopotoga "faʻalavelave" e lima o loʻo lagolagoina i latou, taofia le silia ma le 1,400 tagata, ma fai mai o le a ia faʻatonuina le pulea o aʻoga Isalama o loʻo avea ma nofoaga vevela. na tulai mai Taliban. O nei faʻalapotopotoga na aʻoaʻoina le itiiti ifo ma le 5,000 alii ma e foliga mai latou te alu i lalo o le eleele, ma sili atu ona lamatia. O lo latou fai ma sui o se vaega toalaiti e itiiti ifo le taua nai lo lo latou naunautaiga. Initia e naunau i galuega, ae lē o upu, ma e mautinoa lava e leʻi faateʻaina ai le ʻautau tele na iai Pakistano tuaoi. E ala i le talepeina ma tagata faʻa-Islam, e pei ona manaʻomia e Initia ma Uosigitone na te faia o se vaega o le taua i faiga faatupu faalavelave, e ono lamatia ai foi e Mushareef lana faiga faʻavae Kashmir ma le lagolago a le militeri.
E le mafai e Mushareef ona mafai ona liliu le au Isalama ma a latou uo i le militeli e faasaga ia te ia, ma ia Ianuari o lenei tausaga, e tusa lava pe i luga o le auvai o le taua ma Initia i luga o Kashmir, na ia taʻua ai na te le tipiina le fesoasoani a Pakisitana i tagata Kashmiri o loʻo tau Initia 's pule o le itumalo finau. Sa ia manao e taofia se isi taua ma Initia ae sa ia faailoa mai foi ma le le manino lena mea Pakistan sa tuuto atu i le Kashmir mafua e pei ona masani ai. Pe o ia te ia le malosi poʻo le manaʻo e faʻamutaina le lagolago i le au faatupu faalavelave a Pakistan o loʻo i ai Initia o fili sili i totonu Kashmir ose fesili tatala pea. O lo'o i ai se malosi tuto'atasi i Kashmir ma le tele naua o mea e le taumateina e manatu ai o faafitauli fefinauai iina o le a vave ona foia.
O nei fesili e mafai ona taliina i le taimi e aliali mai ai lenei tusi i le lomiga, ae a leai o le a tumau pea ma toe aliaʻe mai i se taimi mulimuli ane. I le taimi nei, o le a iai ni feeseeseaiga mataʻutia ma taufaafefe i le va o malo e lua ua masani ona tau le tasi i le isi. O le a le mea e faʻamaonia e le faʻalavelave, e tusa lava po o le a le faʻamautu pupuu e mafai ona ausia, o soʻo se feeseeseaiga i le va o malosiaga faaniukilia e mafai ona lamatia ai le filemu ma le mautu o itulagi uma, ma a oʻo i le tele o atunuu latou te mauaina nei auupega o le a sili atu le matautia o le lalolagi. -ma o le mea lea e sili atu ai le taua o fofo faʻapolokiki, fetuunaiga, ma le pulea o auupega. Pe tupu lenei mea pe leai o se isi lava mataupu.
Na sili atu le taua o Pakisitana nai lo Initia i le US pe afai na te tau i Afghanistan, ae o lana tu masani o le osofaʻiga-o le auala na sau ai le General Musharraf i le pule ia Oketopa 1999-ua atili ai ona le mautonu ma popole i le Bush Administration. Ae sa taumafai e faamautinoa Initia , lea na talitonu sa'o e faapea o le US sa lilifa i Pakistan. le US o loʻo feagai nei ma se faʻalavelave faʻa-geopolitical i totonu Asia i Saute e le mafai ona foia.
O ona sootaga ma Initia ma o le fesili Kashmir e sili ona taua i Pakistan, ma o le puleaina o ana auupega faaniukilia o le luasefulu i le limasefulu ulu tau ma le fana e momoli atu ai e fesootai i ai. O lo'o i ai fo'i se fiafiaga malu tele i le va'ai i se faauo Afghanistan i lona tuaoi umi i matu-o lona uiga e tatau ona pulea e Pashtuns. O le Northern Alliance e toaitiiti Pashtuns i ona tulaga ma o lona manumalo vave o le militeri i totonu o aai i vaiaso muamua o le taua na mafua ona o le lagolago atoa a le malosi o le ea a Amerika, e pei lava o le vaalele na vave ona aoga ona o le soʻotagaNa faamalosia e le 'autau a Taliban e fa'atonu a latou fitafita. O le Bush Administration e leʻi naunau e auina atu ni fitafita se toʻatele pe lamatia le faʻaleagaina o taua i totonu o taulaga, ma o lea. PakistanO mea e fiafia i ai i le avea o Pashtuns e faia se sao taua i le lumanaʻi na le amanaiaina. Ua ioeina e le Failautusi o le Puipuiga o Rumsfeld e faapea o lenei "taumafaiga felagolagomai" sa matua'i mautu ma o le Alliance na faia le matafaioi o sui mo 'au a Amerika; e faaopoopo atu i le malosi o le ea sa latou sapalai ai i ai meaai, tupe e faatau ai meatau a alii taua, ma auupega. O se tasi o oloa o le tele o Taliban ma al-Qaeda taitai-e aofia ai bin Laden lava ia-na mafai ona fefaʻatauaʻi pe faʻatau a latou solaaga mai a latou fili Afghan, ma faʻaumatia ai le US mai le faʻaumatia atoa o ona fili o se tasi o o lona taua autu. Tele i le US' i le atuatuvale, o nisi na pueina o le militeri Taliban faapea foi ma ofisa o le malo na toetoe lava a vave ona faatagaina e o ese. O le US sa le manao soʻotaga malosi e ulufale ai Kabul, ae na ia iloa e leai se mafuaaga itiiti e manatu ai o le a usitaia le au taua e aofia ai. Amerika. Ae o le soʻotaga 'ino'ino fa'aaliali Pakistan, lea na fausia ma lagolagoina le Taliban ma faatagaina ai e tatala pea lana amepasa i se taimi umi talu ona amata le taua. Faatasi ai ma gaioiga muamua a le pulega fou i Kabul e auina atu lana minisita mai fafo i Delhi
Pakistano le saogalemu o aia nei ua afaina ma ua toe i ai ona fili i ona tuaoi; Afghanistan e matua foliga mai Pakistano le tuaoi fevaevaea'i, le mautu. E le gata ina faiaina e Mushareef lana taaloga faitupe iina, ae na matua leaga lava. "O se faʻalavelave faʻafuaseʻi," o se "paolo," o le auala lea na faʻamatalaina ai e Pakistan sinia le tulaga i le faaiuga o Novema talu ai e oʻo lava i luma o le faʻalavelave ma Initia pa. Afai o le toega o Taliban poʻo Pashtun e tau i soʻo se malo e tulaʻi mai i matu Pakistan o le a i lalo o le mamafa tele o le a aafia ai i se auala, e amata mai i le tatalaina o ona tuaoi seia oo i le sapalai o le au tetee a le pulega. Sa faia i aso ua mavae, e masani lava.
PakistanO le auupega faaniukilia o le pa'u atu i lima o tagata fa'a-Islam o se mea e mafai, tusa lava pe mamao, ma o le a i ai i le umi o se vaega taua o le militeri ma le atamai-fuafuaga o lo'o i le va o le 25 ma le 30 pasene-o ni tagata Islama malolosi. O lenei tulaga lamatia e afua mai foi i le faateleina o auupega faaniukilia, po o le a lava le atunuu, ma a o faamautinoa atu e le au Pakistani i tagata uma latou te pulea lelei a latou pomu, na latou taofia foi mo sina taimi puupuu nisi o a latou saienitisi faaniukilia o ni tagata faavae Islam ma faauo i Taliban. O le tulaga i Asia i Saute e sili atu ona matautia nai lo se isi lava taimi muamua, ae o le tulaga lena ua oo i ai le lalolagi i le senituri lona 21.
PakistanO le le mautu o loʻo fesoʻotaʻi tele i le malosi na faʻaputuina e lana auʻaunaga atamai (ISI) aʻo galue o se auala a le CIA i le mujahedeen i le 1980s. O le fa'ate'aina o le ulu o le ofisa i le amataga o Oketopa 2001 sa na'o se fa'ailoga; o le toatele o ona sui e tetee i le US taua ona o le vevesi faapolokiki na sosoo ai ma le faatoilaloina o le Soviet iina o le mafuaaga lea na tulai mai ai le au Taliban Pashtun i le pule i le 1996 faatasi ai ma le fesoasoani a le ISI. Pakistan fefe, faatasi ai ma le tele o le tauamiotonuina, o le a lafoai e tagata Amerika le itulagi pe a latou manumalo i le militeri, e pei ona latou faia i le 1989, ma o le a toe feagai ma se gaogao faaupufai ma vevesi i matu. O Pashtuns-faatasi ai ma le tolu miliona tagata sulufaʻi mai Aferika-o le vaega sili ona taua i totonu o Pakisitana i luga o le tuaoi umi ma Afghanistan, ma o lenei mea ma le ISI faʻatasi e faʻamatalaina e le gata i le mafuaʻaga na maua ai e Taliban le tele o fefaʻatauaiga o meaʻai ma mea taua mai Pakistan ia Oketopa. ma Novema o le 2001 ae aisea ua fefe ai Uosigitone o le ISI o loʻo fesoasoani i le el-Qaeda ma Taliban fitafita e sosola i le taimi nei ua faatoilaloina le pulega. Fai mai nisi o fua faatatau e tusa ma le 2,000 o i latou na sopoia Pakistan e oo atu i le amataga o le 2002. O le itulagi atoa i itu uma e lua o se vaega o Pashtun ma e faitau afe i latou-atonu e sili atu-na sopoia le tuaoi e auai i le Taliban ae lei faatoilaloina i latou. O lea la ua faia'ina Taliban, a itiiti mai i totonu o taulaga, ua feagai Musharraf ma teteega mai nei tagata, ma o le a faaopoopo atu ai i ona popolega pe faamataʻuina foi lana pulega. E mafai e Musharraf ona faʻamamāina nisi o tagata faʻa-Islam, ma e oʻo lava i le taumafai e faʻavae sootaga ma soʻo se malosiaga o loʻo i ai i Afghanistan, ae o le suiga faʻavae geopolitical e faasaga i fiafiaga faʻasolopito a Pakistan talu mai le tautoulu o le tausaga talu ai, muamua i Afghanistan ae sosoo ai ma Kashmir ma ona sootaga ma. Initia, o se mea moni o le a faʻafefe-ma faʻaleagaina-lona malo ma le ogaoga. Pakistan e le mafai ona fa'afetaia'i fa'afitafita le vevesi i ona tuaoi i matu ma saute i le taimi e tasi. E to'atele i totonu o le 'au'aunaga fa'ata'ita'i ma le militeri e manatu i le taunu'uga o ana faiga fa'avae o se fa'alavelave.
O loʻo faʻaauau pea ona taua le ISI i faiga faʻapolokiki a Pakisitana ma e le mafai e le General Musharraf ona sau i le pule i se osofaʻiga ia Oketopa 1999 e aunoa ma le fesoasoani a le ulu o le ISI, lea na ia faʻaumatia ia Oketopa 2001. Ma, sili atu nai lo se isi lava taimi, o le faʻalavelave i le va ma Initia o lona uiga e manaʻomia e ia le lautele lautele o le lagolago e mafai, e aofia ai vaega faʻa-Islam faʻapea foʻi ma tagata faatemokalasi faalelalolagi. Afai e suia Musharraf i se tasi auala poʻo se isi, o ai poʻo le a le mea o le a mulimuli mai ia te ia o se fesili tatala, ae atonu e aofia ai, i se vaega atoa poʻo se vaega, o le au faʻavae faʻa-Islam laiti ae sili ona malosi. O auupega faaniukilia o le a pa'u io latou lima o le taumatematega, ae e sili atu ona foliga mai i lenei auala nai lo se isi lava-ma o le a matua faateleina ai le lamatiaga i totonu. Asia i Saute. Ae po o le a lava le itu, e tatau ona faatoilaloina Musharraf ona ua latalata tele o ia i le US lea Pakistan o le a sili atu ona tetee i ai Amerikao le matafaioi ma mea e fiafia i ai i le itulagi.
Ae paga lea mo Musharraf, le US e le'i i ai i se tulaga po'o se lagona e fesoasoani ia te ia e fa'apipi'i ana uo Pakistan in Kabul ina ua uma le taua. Na mana'o tele Musharraf ma le ISI ia pu'upu'u le pomu ina ne'i fa'ateleina pea le alofa o le faitau aofa'i o Pakisitana ma Taliban i ona mafatiaga. O le US e lei fetaomi Pakistan mo le fa'aoga lelei o ona fa'avae ona o le fefe i le faia o se fa'alavelave fa'alavelave lautele, ae na maua ni fa'avae se tolu i totonu Baluchistan lea e galulue ai le faitau afe o ana vaegaau faapitoa; nai lo lena, sa faalagolago i luga o vaalele i le tele e mafai ai. Sa i ai ni tetee taua ae sa mafai e le pulega ona taulimaina. Ina ua manumalo le Northern Alliance Afghanistan, Na maua e Pashtun ni pou le tumau ma fa'atusa-o lona uiga o le toe fo'i mai o le le mautu na fa'aleagaina ai le malo mo le silia ma le sefulu tausaga. O le soʻotaga o lo'o i ai se va'aiga tu'ufa'atasi ma le fevaevaea'i o ta'ita'i taua mai fa'alapotopotoga fa'ale-aganu'u eseese mo i latou, e ta'ua ai Donald Rumsfeld, o le taua "o se ala o le olaga." O nisi ua fesuia'i itu-e tele lava-e taui ai tupe po o folafolaga. Na amata le taua i le va oi latou i le taimi lava na faatoilaloina ai Taliban i le tele o le atunuu. A aunoa ma se maliega faaupufai tumau e maua ai le mautu, soʻotaga O le manuia o le militeri o loʻo i ai ni faʻalavelave mataʻutia o loʻo iloa lelei e tagata ofisa Amerika, ma o sea maliliega ua sola ese mai le atunuʻu ua matua vaeluaina mo le silia ma le sefulu tausaga. O le vevesi lea o le soʻotaga's factions gaosia ina ua mavae le 1990, aemaise lava i totonu o aai, "lea na tulai mai," e sii mai Colin Powell, "i Taliban."
O se mafuaaga tele lea, ina ua manumalo tele le taua i le militeri, o lena Washington ua taumafai e aloese mai so'o se sao taua i le fofo Afghanistano le fefinaua'iga fa'alotoifale—"fausiaina o malo" e pei ona ta'ua. Ua tuuina atu i Malo Aufaatasi le matafaioi atoa mo le taumafai e faatuina se malo soofaatasi. Fa'apolokiki na te iloa e ono leiloa le mafua'aga-ioe, o lena Lusia ma Iran e mafai ona avea ma tagata autu i le fuafuaina o mea e tutupu iina, tusa lava pe Pakistan le taliaina o ituaiga o tagata e tetee i ai e ave le pule faaitulagi poo le malo. Fa'aletonu fa'apolokiki, e o'o lava i le vevesi, e sili atu nai lo le fa'ai'uga o lona fa'apomu fa'atafunaina e fai ma sui o le North Alliance'au a le eleele. O le isi mafuaaga mo lona le auai o le taua na i ai atoa i le tali atu i mea na tutupu ia Setema 11-le US mana'o e fa'amauina lona fa'amaoni, lea e mana'omia ai se taua lea o le tauimasui o lona sini autu lea. O mea fa'apolokiki ma fa'amiliteli o lo'o tumau pea i isi mea. I se upu, o le US o le a manuia faamiliteli ae toilalo i faiga faaupufai.
Faatasi ai ma se mafuaaga lelei, e manatu tagata Pakistan i le soʻotaga e avea ma sui o Lusia ma Iran o ai o le a faʻatagaina le toe foʻi mai o le faʻaleagaina ma le faʻaleagaina, e pei ona latou faia i le amataga o le 1990s. O le Northern Alliance, faatasi ai ma mafuaaga tutusa tutusa, e manatu i le Taliban o se foafoaga Pakistani, ma o le mea e tasi e tuufaatasia ai o lona inoino i ai. Pakistan ma ana taumafaiga e fausia se pulega papeti i lona tuaoi.
le US taumafai e fai le mea sili na te mafaia i mea ua ia te ia. I faiga fa'apolokiki e le'i aga'i i luma i le su'eina o vaega fa'apolokiki po'o fa'alapotopotoga fa'atasi ma ai Pakistan e mafai ona ola, ma i le taimi lava e tasi na matua manaʻomia ai nai faʻavae na tuʻuina atu e Pakistan ia i latou ma poʻo a lava atamai na tuʻuina atu e le ISI. Na tuʻuina atu e le ISI faʻamatalaga itiiti ifo nai lo le manaʻoga pe manaʻomia e le Pentagon, ma na tuuaia o ia e lagolagoina Taliban. Militari le US fesoasoani tele i le North Alliance, lea e itiiti lava, pe afai ei ai, pulea, ona sa le maua ni filifiliga i ai, e ui lava i ana taumafaiga malosi e faia. O le le naunau o le US e tuu se numera tele o fitafita i totonu o le atunuu a o lei ulufale atu vaega eseese a le Alliance ma pulea aai tetele na afaina ai le sootaga a Amerika ma Pakisitana e lei i ai muamua-atonu i le tulaga malepe. Fa'aupufai, o le soʻotaga o se fa'aleaga i le tele o le atunu'u, ma e ono fa'atutuina nisi o Pashtun e le fiafia i Taliban e faia fa'atasi ma mea o totoe oi latou. "Ou te manatu o loʻo ia maua se tasi o galuega sili ona faigata i le lalolagi i le taimi nei," na aoteleina ai e Rumsfeld le tulaga o Musharraf i le ogatotonu o Novema. Na le mafai e Musharraf ona taofia le tele o Taliban ma a latou au Arapi mai le sopoia atu i le saogalemu i Pakisitana, ma ina ua amata le faalavelave ma Initia i le ogatotonu o Tesema na ia faaui i tua le 60,000 o fitafita masani na auina atu i le itulagi tuaoi i le talosaga a le US e taofia lo latou o le faia o lea mea-ae tu'u ai na'o vaega'au. Ae e ui ina vaivai lona tulaga i le fale, ae na o le taimi e iloa ai pe Pakistan ua fa'aletonu i le oti. Afai o lea, o lona uiga AmerikaO fa'afitauli o le a fa'atupula'ia-ma sili atu ona mata'utia-ma e ono fa'apopoleina i le itu ma'ale'ale mo le umi atu nai lo le mea na fa'amoemoeina pe fa'amoemoeina.
O le a se manumalo togafiti i Afghanistan o le a avea ma se fa'alavelave fa'apitoa i totonu Asia i Saute.
I lenei tulaga, Iran ua amata ona faia se sao tuputupu ae ma avanoa e pei ona taʻalo nei taʻaloga a malo mo siteki maualuluga. Ua tuuina atu ai le tele o auupega i vaega a Shia i totonu o le Northern Alliance, faapea foi ma tupe e faatau mai ai. Lusia–lea o lo’o fa’afefiloi polokiki ma pisinisi. Iran na inoino i le Taliban Sunni fanaticism e pei o se faʻasesega faʻa-Islam, ma na latalata i le taua i le 1998 ina ua fasiotia e le Taliban le toʻasefulu o le au failotu Iran, ae e matua fefefe foi i se malo lagolago-Amerika i ona tuaoi. Na molia e le au ofisa Amerika i le amataga o le 2002 o le fesoasoani soʻotaga vaega e tetee i le US ma fesoasoani i fitafita al-Qaeda e sosola ese mai lana upega. I le taim lava lena, Iran o loo saili e faaaoga Amerikao faigata e ala i le mauaina Washington e aveese ai faasalaga na ia tuuina atu, e aofia ai le fausiaina o paipa i luga o le ala-o le auala sili ona talafeagai, taugofie. E fa'afefea ona fa'atino lenei ta'aloga mata'utia, fa'atauva'a e fa'alagolago i le tele o elemene, ae le o mea laiti IranO filifiliga moni ma pe o totoe o Taliban e sao mai le osofaʻiga a Amerika.
Washingtono sootaga le mautonu ma Pakistan e fetaui ma ona faafitauli ma Saudi Alapi, lea, e pei ona ou faamatalaina i le mataupu ua mavae, ua avea ma atunuu e sili atu ona le mautu ona o tulaga eseese, lea AmerikaO le matafaioi a le itulagi o se tasi lea e sili ona taua. O malo uma e lua e taua tele, ma e tasi, sili atu i le lua, faʻalavelaveina ona faʻafitauli faʻa-geopolitical ma militeri o loʻo feagai ma le US e sili mamao atu. O le mea moni, e foliga mai o le a le mafai ona faʻatoʻilaloina, e ui lava na teena e le Bush Administration le ioeina o le US' auai muamua i Afghanistan na fa'atupuina ia tulaga lamatia mata'utia. O le tulaga matautia o le US o le a fa'aleleia se tali atu i fa'alavelave i so'o se atunu'u o lo'o i ai se vaega po'o le atoatoa o lana lava faiga, ma o le fa'ailoga e ono faia e ana gaioiga e fai lava si le mautinoa.
O Bin Laden atonu o loʻo i ai se faatosinaga sili atu ma fesoʻotaʻiga tau tupe i totonu Saudi Alapi nai lo se isi lava atunuu. I se vaega o lenei mea e mafua ona o le mea moni e faapea o le au Saudis sa matua taua tele i le tuuina atu o tupe ma alii i le taimi o le CIA-taʻitaʻia le taua faasaga i le Soviets i Afghanistan, ae o le le mautonu i totonu o faiga faaupufai ma agafesootai e mafua ai le apili a bin Laden i le va o alii talavou, sili atu le aoaoina. - tonu lava le ituaiga na lele le vaalele ia Setema 11. E toʻatele e manatu o ia o se tagata totoa ma se tagata Muslim tuuto. O le Saudis e leʻi galulue faʻatasi i le 1996 i le US 'taumafai e puʻe tagata na faia le pomu lea na fasiotia ai le toasefuluiva fitafita Amerika, na latou le mafai ona fesoasoani i le FBI ma le CIA i le tulaga na latou fesili ai e uiga i le sefuluiva alii na faoa vaalele i le aso 11 o Setema, oi latou uma sa i ai tusi folau a Saudi, ma latou te leʻi taofiofia le tele o aseta tau tupe a al-Qaeda ma bin Laden. Ua latou pu'eina nisi o le au lagolago a bin Laden ae leai se tasi e fesootai i mea na tutupu ia Setema 11.
Saudi Alapi'E le'i fa'atauaina e ta'ita'i o latou lava lumana'i i le US sa i totonu Afghanistan, lea na mafua ai ona latou malilie i nisi o manaʻoga na tuʻuina atu e le au ofisa Amerika ae o le mea moni lava latou te le faʻamaoni i tagata uma ma taumafai e taofia uma tagata Amerika ma le ita Saudis i le faga. Ina ua maeʻa ona unaʻia e faifeʻau taʻutaʻua Mosalemi i le ogatotonu o Oketopa ia Mosalemi e faia se jihad e faasaga i tagata Amerika i totonu o le malo, ma latalata i le faailoaina o le aiga tautupu o ni tagata liliuese, na tautino atu e le pulega lona tetee manino i le faasalalauina atu o le taua i se isi lava atunuu Arapi, e pei o. Iraq, ma sa folafola atu foi o le a i ai faatasi ma i latou. Na taʻua e le au ofisa Amerika o loʻo latou faʻaaogaina ona nofoaga faʻapitoa a Saudi e pei ona latou manaʻo ai, ae e ese mai i le faʻaaogaina o ana faʻatonuga ma meafaigaluega faʻamaopoopo, e leʻi lele mai iina vaalele Amerika e pomu. Afghanistan. Ua fa'ailoa fo'i e le au Saudis fa'alaua'itele latou te le fa'atagaina ia fa'avae e fa'aaogaina i se taua fa'afouina fa'asaga i le taua. Iraq, e oo lava i le puipuia o le tagata lava ia. O mea moni tonu o le a iloa i le taimi e tatau ai, aua e matua mafai lava o faʻasalaga a Saudi e mo naʻo latou tagata lautele, ae i le taimi nei, o manatu lautele a Saudi, aemaise lava i tagata sili atu aʻoaʻoga e le fiafia i le pulega mo mafuaaga eseese, e matua faʻafefe. i le taua i totonu Afghanistan ma i le US faalaua'itele. Na taʻua e se tasi o faipule faaupufai a Saudi i le faaiuga o Oketopa e faapea o le US "e le o iloa afai e galulue faʻatasi le malo o le a latou lamatia ai lo latou saogalemu." Ae Washington iloa lelei o lona sootaga ma le Saudis o le a aoga pe afai Iraq toe osofaʻia le itulagi, lea e mautinoa lava e le mafai, ae o le taimi nei e le manaʻo e faʻataʻitaʻi le manatu o tagata lautele a Saudi. I le mea sili, o le pulega a Saudi o se tagata le fiafia, le galulue faʻatasi, ma Washington'O ta'utinoga faifaipea e fa'apea ua matua'i fa'amalieina o lo'o ufiufi ai se mea moni e sili atu ona lavelave. O lo'o nofouta i tulaga lamatia pe a suia le pulega; lana taua i totonu Afghanistan ua siitia le geopolitical ante tele, ma lona ono gau.
"Saudi Alapi o se atunuu taua ma o lo matou i ai i le Fagaloa e matua taua tele ia i matou," e pei ona fa'apu'upu'u e se tasi tagata Amerika. Afghanistan ‘ua atili ai ona lē mautū le tulaga o le ‘āiga tautupu, ‘ua uma ‘ona fa‘alavelave. E mafai ona latou lalagaina i tulaga faigata tele i totonu ma fafo-i totonu Isalaeru aemaise-ia ola? O le a tatou vaʻai, ma e le o ni masina ae o ni tausaga, ma o le a faʻalagolago le lumanaʻi o le pulega i le foia poʻo le taofiofia o le faʻaputuina o faʻafitauli o loʻo feagai ma ia - o le tele o i latou e le o ni Amerika ae o loʻo galulue faʻatasi e faʻatupuina se tulaga maualuga. paluga afi. Sa Saudi Alapi foi destabilized ona o le US' o le a feagai ma lu'itau e matua tele lava, i totonu o le itulagi ma lona sapalai suau'u.
O le mea moni o le taua i Afghanistan ua faʻavaivaia ai pulega i Pakistan ma Saudi Arabia, masalo o le oti, ma o le umi o le taua ma lona tulaga faʻapolokiki mulimuli ane e oʻo atu i le tele o lamatiaga-aemaise lava i Pakistan. O nei tulaga lamatia e sili atu nai lo le taua ma le taua o le tamaoaiga o mataupu na aafia i le sailia o bin Laden poʻo le aveesea o Taliban mai le pule.