I le 2007, Elvira Arellano, o se tina nofofua mai Mekisiko faia ulutala ina ua uma ona faaaluina le tausaga e tasi e saili ai le malutaga i ekalesia a Chicago, na tipoti. I le aso 18 o Mati, sa ia toe foi i le Iunaite Setete ma lana tama tama e 15 tausaga o Saulo ma lana pepe e fa masina. Ae e le'i toe foi mai na o Arellano. Na toe foʻi mai o ia o se vaega o le laasia tele o tuaoi na faʻatulagaina o se vaega o le Bring Them Home campaign.
“Aumaia i Latou i le Fale e mo tagata ua uma ona tipoti,” o le tala lea a Dulce Guerrero, o se faamaopoopo ma le National Immigrant Youth Alliance, po o le NIYA. I le 2013, NIYA manuia taofia le ave faamalosi o Fredi Alcazar, o lē sa nofo i le Iunaite Setete talu mai le valu o ona tausaga. I le 2008, o aso aʻo leʻi faʻauʻu lana aʻoga maualuga, na faʻaumatia Alcazar ina ua uma ona i ai i se faʻalavelave tau taavale. Na toe foi Alcazar i le Iunaite Setete, ae, ina ua uma ona tosoina i luga o le taavale ona o se solitulafono, sa toe feagai ma le tipoti.
Ina ua uma ona taofia le ave faamalosi lona lua a Alcazar, sa mafaufau le au faatonu o le NIYA, "Afai e mafai ona tatou faia lena mea mo ia, aisea e le mafai ai ona tatou faia mo isi?" O lea na amata ai le polokalame Bring Them Home.
Na amata e le au faʻatonu se pepa faʻainitaneti mo tagata na tipoti pe na o ese mai le Iunaite Setete ina ia aloese mai le faʻatonuina o le tipoti. "Na matou maua se lagona po o ai i latou ma le umi na latou nonofo ai iinei," o le tala lea a Guerrero. Na salalau atu tala i uo, tagata o le aiga ma nuu mai fafo, ma sili atu i le 90 aiga na sainia.
Ona fa'afeso'ota'i lea e le au fa'atonu tagata ta'ito'atasi e talanoa e uiga i le gaioiga, e aofia ai le avanoa e taofia ai ma se fa'atonuga e toe fa'afo'i ai.
"Ina ua iloa e nisi o le a taofia i latou, na latou o ese," o le tala lea a Rosario Lopez, o le isi faʻalapotopotoga NIYA. “Ae e leʻi faia e isi. Na matou tuuina atu ia i latou le tele o faʻamatalaga e fai ai se faʻaiuga faʻamaonia.
Na lapataia foi e le au faamaopoopo e ono auai e faapea e leai se faamaoniga e tetee atu ai i le toe tipoti. O i latou na tuua le Iunaite Setete e aloese mai le toe tipoti atu na lamatia le mauaina o se poloaiga. Ae ui i lea, 150 tagata na filifili e lamatia le taofia ma le tipoti pe afai o lona uiga o le toe faatasia ma o latou aiga. O laasia na faia i le fa aso - amata ia Mati 10 ma faaiʻu ia Mati 18.
Miguel Angel Cedillo o se tasi o na 150. Na tuua e ia ma lona aiga le Iunaite Setete ina ia aloese mai se poloaiga e tipoti ai. A o nonofo ai i Mekisiko, sa masani ona latou mauaina ni telefoni mai tagata o loo faapea mai o i latou o ni sui o se taavaletoso Mekisiko. Afai e le totogia i latou e le aiga, sa faamata’u e le au valaau o le a latou ave faamalosi se tagata o le aiga ma toe faafoi atu i latou. Na lipotia e Cedillo nei valaau i leoleo i le lotoifale, e leʻi faia se gaioiga. Ina ua uma le taufetuli ma ni alii ufimata ma sapelu i le taimi o se tafaoga faaleaiga, sa malilie Cedillo ma lona faletua o Andreina Cruz, o Cruz, o se tagatanuu o Amerika, ma le la fanau tama e toalua, o ni tagatanuu foi, o le a toe foi i le Iunaite Setete ia Iulai 2012. , e ui lava o lona uiga o le vavaeeseina o le aiga.
"Matou te leʻi vaʻai ia te ia talu mai lena taimi," o le tala lea a Cruz. E ui lava e masani ona talanoa le la tama tama e lima tausaga ma lona tama i luga o le telefoni, ae na te le iloaina o ia i ata.
Ona taʻu atu lea e le tuafafine o Cruz ia te ia le kolosi o le Bring Them Home. Na filifili Cedillo e auai i le kolosi. O le atalii matua o le ulugalii, o Michael e ono tausaga le matua, na lele atu i Tijuana e faatasi ma lona tama. O le Aso Tofi, Mati 13, na latou auai i le kolosi lona lua. Ina ua uma ona ulufale atu i le Iunaite Setete, na saisai lima ma taofia ai Cedillo. Cedillo ma isi na sopoia o se vaega o le tauvaga - e aofia ai Sugey Carrazco, e lima masina le maitaga - tumau i le Otay Detention Center, o loʻo faʻatautaia e le Corrections Corporation o Amerika mo tupe mama.
O tina na sopoia le tuaoi ma a latou fanau o tagatanuu o Amerika ua auina atu i Arizona's San Luis Detention Center, lea e faagaoioia e le faalapotopotoga tumaoti o le Emerald Correctional Management. O tina ma fanau e le o ni tagatanuu o Amerika ua auina atu i le Berks Family Residential Facility, o se nofoaga e taofia ai le ICE i Leesport, Pa.
E toalua tamaiti sa i ai sitiseni Amerika sa taofia foi i Otay ae lei tatalaina i tagata o le aiga o tagatanuu o Amerika. O isi tamaiti e sitiseni Amerika - e pei o le atalii o Cedillo o Michael ma Kevin e 11 tausaga, na sopoia le tuaoi ma lona tama - na ave i le Polinski Children's Center, lea o loʻo faʻatautaia e Child Protective Services.
“Na latou tuu i matou i se taavale papae,” o le tala lea a Kevin. “Na latou ave a’u ma lo’u tama i le nofoaga autu o tamaiti ona latou ave lea o lo’u tama. Latou te le faatagaina aʻu e faatofa pe fusi mai o ia.” O lona tuafafine e fitu tausaga le matua, lea na sopoia muamua ma lo latou tina ma lo latou tuafafine matua o se vaega o le tauvaga, sa ave foi i le nofoaga autu mo tamaiti, ae sa le faatagaina Kevin e talanoa ma ia.
“E le’i faatagaina a’u e alu ese mai lo’u potu a leai o le a ou oo i se faalavelave,” o le tala lea a Kevin. E ui lava na ia vaai atu i lona tuafafine i taimi o taumafataga, ae sa le mafai ona nofo faatasi ma ia. “O tama ma tama ma teine ma teine,” o lana tala lea. Sa la faaaluina ma lona tuafafine aso e tolu i le nofoaga autu mo tamaiti seia oo ina mafai e le uso o lona tina, o se tagatanuu o Amerika, ona piki i laua. O lona tuafafine matua, na fanau i Mekisiko, o loo i ai nei i le fale Berks ma lo latou tina.
I tua atu o tagata uma e sopoia o loo i ai se aiga faatulagaina
E oo lava i luma o le kolosi, sa faatulagaina tagata o le aiga. "Sa i ai sa matou aʻoaʻoga faʻavae i le auala e taofi ai le toe faʻafoʻiina o le faʻaaogaina o talosaga i luga ole laiga ma faʻafesoʻotaʻi le au fai tulafono," o le tala lea a Lopez. O i latou na auai i le sopoia o tuaoi na aapa atu foi i tagata o o latou aiga. O afea Kimberly Sotelo Ochoa Sa tonu ia te ia e auai i le kolosi, sa ia valaau atu i lona tina ma ona tuafafine i le Setete o Uosigitone.
“Sa ia fai mai e tatau ona amata ona matou aafia,” o le tala lea a Alejandra Campos, le tuafafine o Ochoa e 15 tausaga le matua. “O lea na amata ai ona matou auai i sauniga, talanoa ma isi aiga, faamasani le tasi i le isi.”
E ui ina nonofo aiga i vaega eseese o le setete, ae na latou o mai faatasi e matamata i se vaitafe tuusao o le sopoia muamua o tuaoi. O lo'o fa'aauau pea ona latou feiloa'i ma fai fuafuaga mo le lagolagoina o ē pele ia i latou. “E masani ona matou talanoaina o matou manatu ma ni vaega taitoalua pe toatolu tagata,” o le faamalamalamaga lea a Campos. “Ona matou tuuina atu lea o matou manatu i le vaega tele [20 i le 30 tagata].”
O loʻo faʻaauau pea ona aapa atu le au faʻalapotopotoga a le NIYA i tagata o le aiga, o nisi taimi e galulue faʻatasi ma i latou e foia ai le fefe i le tautala. "Faatasi ai ma nisi o aiga, o loʻo i ai le fefe i le faʻatulagaina," o le tala lea a Lopez. “Ae a latou o mai e piki a latou fanau, matou te faamanatu atu ia i latou e tatau ona latou faatulagaina.” Sa ia manatua se tasi fafine, o se tagatanuu o Amerika, na fesili, “O le a le mea e tupu pe a e tu i fafo ma talosaga? E te maua ea ni tagata e feei ia te oe?”
Na taʻu atu e Lopez ia te ia e uiga i ona lava aafiaga o se tagata e leʻi tusiaina o loʻo auai i le 2008 fiaaai i fafo atu o le ofisa o le tulafono a le setete i le DREAM Act. "Faatasi ai ma nisi o aiga, o loʻo i ai le fefe i le faia o gaioiga, ae o le i ai o ē pele ia i latou i le falepuipui e tuleia ai i latou e pasia lo latou fefe." I le maitauina o le au faʻatulagaina latou lava e tele lava ina le faʻamaonia, na faʻaopoopo mai Lopez, "Matou te le fai atu i se tasi e fai se mea matou te le faia." O le talanoaga na fesoasoani i le fafine e foia ai ona popolega ma amata ona auai i le faamaopoopoina e manaomia e aveese ai lona aiga mai le falepuipui.
O le faletua o Cedillo, o Andreina Cruz, na le faatagaina le fefe e taofia o ia mai le faatulagaina. Na lele o ia i San Diego i le lua aso aʻo lumanaʻi le laasia muamua. I le aso o le kolosi muamua, na faia ai e tagata o le aiga se mataala i San Diego. "I lena lava aso, na auai ai loʻu tina ma laʻu tama laʻitiiti i se 'Coming Out of the Shadows' mea na tupu i fafo atu o se nofoaga e taofia ai le ICE i Chicago," o le tala lea a Cruz. “Sa tautala lo’u tina, sa tautala foi lo’u atalii laitiiti [lima tausaga].”
Na toe foi Cruz i Ilinoi i le tasi aso ina ua uma le laasia tuaoi mulimuli ma vave ona oso atu i totonu o le lotoifale. I Ilinoi, e toalima aiga e pele ia na auai i le tele o tuaoi. Faatasi ai ma ni tagata faʻamalosi e toʻalua mai le DREAM 9 ma le DREAM 30 laʻasaga muamua, na latou faia le latou fonotaga muamua ia Mati 19.
Lua aso mulimuli ane, na alu atu ai Cruz i le itula i le ofisa o lana konekeresi e talosaga mo lana lagolago. E ui ina sa le mafai ona ia talanoa patino ma Luis Gutierrez, sa ia talanoa ma lana aufaigaluega na fai mai o Gutierrez o le a tuuina atu lana lagolago. Na faailoa mai e Cruz o Elvira Arellano na tatala mai le falepuipui a le ICE faatasi ai ma le fesoasoani a le ofisa o Luis Gutierrez. "Matou te faʻamoemoe afai na te fesoasoani ia te ia, o le a ia fesoasoani ia i matou ma isi aiga," o lana tala lea. O le aso na sosoo ai, na faia ai e ia ma isi tagata o le aiga se mea na tupu i le Melrose Park lea na latou faasoa atu ai a latou tala o le teteaga o aiga.
Na taʻua e Cruz, e ui o aiga e nonofo mamao mai le tasi ma le isi, "matou te fesoʻotaʻi ma feʻau tusitusia, telefoni ma Facebook." E le gata i lea, o taimi faigaluega a nisi o tagata o le aiga e faasaina ai i latou mai le auai i sauniga uma ae o isi e ono faigata ona maua ni tiʻetiʻe. "Afai e le mafai e se tasi ona faia se mea na tupu, e i ai lava se tagata e tautala mo i latou ina ia aua nei faʻagaloina i latou ona e le mafai ona i ai iina," o lana tala lea.
Ua fa'alauiloa e tagata o aiga i isi auala. Alejandra Campos, o lona tuafafine o Kimberly o loʻo taofia pea i le toese e faʻatali ai se iloiloga, na lagaina le mataupu i lana aoga maualuga. Sa ia faʻafesoʻotaʻi foʻi i faiaʻoga na iloa lona tuafafine - o le na aʻoga ma faʻauʻu mai le aoga maualuga lava e tasi i le tolu tausaga talu ai - ma fesili pe latou te tusia ni tusi i le faʻamasino e fai ma sui o lona tuafafine. “O le tele o tagata ou te fai atu e fia auai,” o lana tala lea. “Latou te fia iloa pe faapefea ona latou fesoasoani.”
O le isi a?
O Elvira Arellano o se tasi o tina e to’atolu ua tatala i tua mai le toese. E ivasefululima aiga o lo o taofia pea.
I le aso 25 o Mati, tasi le vaiaso talu ona laasia tuaoi mulimuli, na faia ai e tagata o aiga i le tele o setete mataala i fafo atu o ofisa o le fono. Na taʻua e Andreina Cruz o le Aumaia i Latou i le Fale e luʻitauina le au faipolokiki e faatino a latou folafolaga o le toe fuataʻiina o femalagaiga. "Na fai mai Obama o le a faia le suiga o femalagaiga, ae o ia o le peresitene na ia ave faamalosi le toatele o tagata," o lana tala lea. “Ua ia tulia i latou; matou te toe aumaia i latou. O loo matou toe faatasia aiga. Pe o le a ia fa’ate’a moni lava nei aiga pe o le a tausisi i lana upu ma fesoasoani? Afai e le mafai ona e fesoasoani i le 150 tagata o loʻo talosaga mo se sulufaiga i le taimi nei, e faʻafefea la ona e fesoasoani i le 11 miliona tagata o loʻo i ai iinei?