E riri ana ahau ki nga rangatira o Mizrahi. Tino tino riri.
Ko Mizrah te kupu Hiperu mo te Rawhiti. Ko nga Hurai o te Rawhiti ko te hunga i noho mo nga rautau maha i roto i te ao Ihirama. Ko nga Hurai o te Hauauru ko te hunga i noho ki Karaitiana Europe.
Ko nga kupu, he korero pohehe. Ko nga Hurai Ruhia he "Westerners", he "Easterners" nga Hurai Moroccan. Ma te titiro ki te mapi e whakaatu ana kei tawhiti a Ruhia ki te Rawhiti o Morocco. He tika ake te karanga i a ratou ko "Northerners" me "Southerners". Kua roa rawa, inaianei.
Ko nga tangata o te hauauru e kiia ana ko "Ashkenazim", mai i te kupu Hiperu tawhito mo Tiamana. Ko nga tangata o te rawhiti ka kiia ko "Sephardim", mai i te kupu Hiperu tawhito mo Spain. Engari he waahanga iti noa iho o nga tangata o te Rawhiti he uri no roto i te hapori ngahere o nga Hurai i Spain i te tau waenga.
I TEIE mahana o Iseraela, te rahi noa ’tura te au ore i rotopu ia Mizrahim e Ashkenazim i tera matahiti e tera matahiti, e te mau faahopearaa rahi i te pae politita e totiale. Ehara i te mea whakaroa ki te kite i tenei ko te tino ahuatanga o te hapori o Iharaira o naianei.
I mua i taku haere tonu, tukua ahau ki te korero (katahi ano, kei te mataku ahau) taku waahanga mo tenei.
Ko aku tau whakamutunga i Tiamana, i mua i to matou rerenga, i noho i roto i te atarangi o te pikitanga o te Swastika, te hawhe tau kua hipa i raro i te mana Nazi. I kino ahau ki a Tiamana me nga Tiamana katoa. No reira, i te taenga atu o to matou kaipuke ki te tauranga o Jaffa, i tino ngakau nui ahau. Tekau noa oku tau, a ko te Jaffa o te tau 1933 he tino rerekee o Tiamana - he ngangau, kapi tonu i nga haunga kee, tangata. I aroha ahau.
Ka rite ki taku ako i muri mai, ko te nuinga o nga "paionia" o mua o Zionist i tae mai ki Arab Jaffa i kino ki te titiro, no te mea i tohu ratou he Pakeha. I roto ia ratou ko te kaiwhakaara o te Zionism, ko Theodor Herzl ake, kaore i pai ki te haere ki Palestine i te tuatahi. I tana haerenga anake ki konei, i kino ia ki te ahua o te Tai Rawhiti. I tino pai ia ki a Patagonia (i te Argentine).
Tekau ma rima tau i muri mai, i te wa o te pakanga motuhake o Iharaira, ka eke ahau ki te taumata teitei o te rangatira o te kapa me te whiriwhiri i waenga i nga tangata hou mai i Poroni me Morocco ranei. I whiriwhiria e ahau nga Moroccans a ka utua e ratou toku ora: i ahau e takoto taotu ana i raro i te ahi, tokowha o "aku Moroccans" i mate ki te whakaputa i ahau ki waho.
I taua wa ka mohio ahau ki nga mea kei te heke mai. I tetahi wa, ka whiwhi matou i etahi haora utu nui mo te okiokinga, kaore etahi o aku hoia i pai ki te haere. "Kare nga kotiro o Tel Aviv e haere tahi me matou," ka amuamu ratou, "no ratou he mangu matou." He iti noa iho te pouri o to ratou kiri i o matou.
I tino aro ahau ki tenei raru, i te wa e whakakahore tonu ana nga tangata katoa i tona oranga. I te tau 1954, i te mea ko ahau tonu te kai-etita mo te moheni korero, ka whakaputahia e au he raupapa o nga tuhinga i whakaohooho nui: “They (expletive) the Blacks”. Ko era Ashkenazima kihai i kino ki ahau i mua, ka timata te kino ki ahau i tera wa.
Na ka puta nga ngangau o "Wadi Salib", he takiwa i Haifa, i pupuhihia e tetahi pirihimana tetahi Mizrahi. Ko taku pepa anake i te motu hei wawao i te hunga mautohe.
I etahi tau i muri mai ka timata te roopu iti o Mizrahim i tetahi kaupapa mautohe, he tango i te kupu a Amerika ko "Black Panthers". I awhina ahau ia ratou. Ko Golda Meir te korero rongonui: "Ehara ratou i te tangata pai".
Inaianei, he maha nga tau i muri mai, kua riro mai he reanga hou. Ko te pakanga o roto te rangatira o nga ahuatanga maha o to tatou oranga. Ko nga Mitirahim te haurua o te taupori Hurai o Iharaira, ko Ashkenazim tetahi atu hawhe. He maha nga whakaaturanga o te wehewehenga, engari karekau te tangata e pai ki te korero whanui mo ratou.
Hei tauira, ko te nuinga o nga kaipōti Likud ko Mizrahim, ahakoa ko Ashkenazi te nuinga o te kaiarahi o te roopu. Ko te Rōpū Reipa whakahē he tino Ashkenazi, ahakoa i pootihia e ratou he kaihautu Mizrahi, i runga i te tumanako ka awhina tenei ki a ratou ki te hinga i te wehewehenga hohonu o te Mizrahim.
Ko taku whakahē ki te maimoatanga o te Mizrahim ko te tikanga morare. I puta mai i te hiahia mo te tika. I puta mai ano i taku moemoea ko matou katoa, Ashkenazim me Mizrahima, ka uru ki roto i tetahi iwi Hiperu noa. Engari me whaki ahau he take ano tera.
I whakapono tonu ahau - pera me taku whakapono inaianei - karekau he waahi mo Iharaira hei motu ke i te moana o te Tai Rawhiti. Ko aku tumanako ka nui noa atu i te rangimarie. Te ti'aturi nei au ka noho a Iharaira hei waahanga nui o te "rohe Semitic" (he korero i whakaaroa e ahau i mua noa atu).
Me pehea? He tumanako nui tonu ahau: ko te tuarua, tuatoru ranei o nga reanga o Mizrahim ka maumahara ki ona taonga tuku iho, nga wa i noho ai nga Hurai ki roto i te ao Muslim. Na ka waiho hei piriti i waenganui i te iwi Hiperu hou i roto i a Iharaira me ona hoa tata Palestinian, me te ao Muslim katoa.
I te mea e whakahaweatia ana e te Ashkenazim he "Ahia" me te iti ake, karekau ranei i te tikanga mo nga Mizrahim te whakahoki mai i o raatau taonga tuku iho, i te wa i uru katoa ai nga Hurai i Iraq, Spain, Ihipa me etahi atu whenua Mahometa ki roto i te ao tupu pai, i te wa he tauhou te nuinga o te pakeha?
Ko nga tohunga philosopho Hurai, nga matatiki, nga kaitito me nga taote rongoa he hoa o taua ao, i te taha o o ratou hoa Muslim. I te mea ko te whakatoi me te pananga o nga Hurai me te whakawakanga he meka o te ora i Uropi, ka whai mana nga Hurai (me nga Karaitiana) ki te ao Muslim. Ua tuuhia ratou i te tiaraa “Tagata no te Buka” (te Bibilia Hebera) e ua aifaito-roa-hia ratou, maoti râ i te tuuraahia i roto i te nuu faehau e te aufauraa i te tute. Mea varavara te mau ohipa patoi i te mau ati Iuda.
I te wa i panaia ai nga Hurai katoa i te Karaitiana Spain, he iti noa te hunga i heke ki Amsterdam, Ranana me Hamburg. Ko te nuinga i haere ki nga whenua Muslim, mai i Morocco ki Istanbul. He mea whakamiharo, he tokoiti noa te hunga i noho ki Palestine.
I TE taeraa mai te mau ati Iuda no te pae Hitia o te râ i Iseraela, ua ore to ’u tiaturiraa. Engari i te noho hei piriti i waenga i a Iharaira me te ao Arapi, ka noho ko ratou te tino pukuriri-Arabia. Ko nga rau tau o te ahurea Mahometa-Hurai i whakakorehia, me te mea kare ano.
He aha? I te mea ka whakahaweatia e te "rangatira" o Ashkenazim, ka timata nga Mizrahima ki te whakahawea ki o raatau ake ahurea. I ngana ratou ki te noho pakeha, kia kaha kee ki te Arapi, kia kaha ake te tino rangatira, kia kaha ake te taha matau.
(Ahakoa i kii mai tetahi hoa o Mizrahi ki ahau: Kaore matou e pai kia noho hei piriti. Ko te piriti he mea e takahia ana e te tangata.)
Heoi e kore tetahi e mawhiti i a ia ano. Ko te nuinga o nga Mizrahim o Iharaira e korero ana me te reo Arapi. He pai ki a ratou nga waiata Arapi (e kiia ana ko "Mediterranean" waiata), kaore he aroha ki a Mozart me Beethoven. He rereke o ratou ahuatanga i to te pakeha. Ko nga take katoa ki te kino ki nga Arapi.
Ko te whakakore i te ahurea o te Tai Rawhiti-Hurai he tino whanui. Ko nga tamariki o Iharaira o te Rawhiti kaore e mohio ki nga kaituhi me nga tohunga mohio o o raatau taonga tuku iho. Kaore ratou i te mohio ko nga Karaitiana Karaitiana nana i wikitoria te Whenua Tapu i patu i nga Mahometa me nga Hurai, a ko nga Hurai i tiaki i a Hiruharama me Haifa i runga i te pokohiwi me o ratou hoa noho Mahometa.
Ko Rabi Moses Maimonides - te Rambam nui - e mohiotia ana, engari he rabi nui anake, ehara i te hoa me te rata whaiaro o Saladin, te tino toa o nga Ihirama. Ko te maha atu o nga tohunga mohio Sephardic o nga tau waenga kare e tino mohiotia. Karekau tetahi o ratou e puta ki runga i a matou moni pepa.
HEOI he whakaaro nui ahau mo tenei ahuatanga ano hoki.
E whakapono ana ahau ka rapua e te Mizrahi intelligentsia hou ona putake. Na te pikinga ake o tona mana papori, ka huri nga huinga hapori ki te tangata whenua. Ko te reanga tuawha, tuarima ranei ka puta ki mua ka tohe kia kaua e taurite anake, engari mo te rangimarie me te whakakotahitanga o te rohe.
Ka rite ki ta o tatou hoa Arapi e kii ana: Inshallah.
Ko te putea a ZNetwork na te atawhai o ana kaipānui.
Donate