Ikọlu Anglo-Amẹrika ti Iraaki ni a ti joko ni ede ti oore, omoniyan, ati tiwantiwa. Nígbàtí Ààrẹ Bush kó àwọn ọmọ ogun Amẹ́ríkà jọ ní January 2003, ó kéde pé “ẹ̀yin yóò jà láti má ṣe ṣẹ́gun ẹnikẹ́ni bí kò ṣe láti dá àwọn ènìyàn nídè.”{1}
Ni Oṣu Kejila ọjọ 14, ọdun 2003, agbaye ti ṣafihan ẹri idaniloju ti igbiyanju yii ni irisi ti a mu, haggard Saddam Hussein - aami ti bii iṣẹgun AMẸRIKA ṣe n mu ominira ati ododo wa si awọn eniyan ti a nilara. “O samisi opin opopona fun… gbogbo awọn ti o ni ipanilaya ti wọn si pa ni orukọ rẹ”, ati fun awọn “Baathist holdouts” ti yoo ni idinamọ lati pada si awọn ipo iṣaaju wọn ti “agbara ibajẹ ati anfani”, Alakoso George kede W. Bush. Lootọ, “ti lọ lailai” yoo jẹ “awọn iyẹwu ijiya ati ọlọpa aṣiri” ti igbehin, ti n pa ọna fun “igbede Iraq ti o ni ọfẹ.”
Ni bayi nipasẹ Oṣu Kini ọdun 2004, aṣaaju-isin Shi'ite Iraqi Ayatullah Seestani n pe ni ariwo ati gbangba fun awọn idibo tiwantiwa jakejado orilẹ-ede. Alaṣẹ Ipilẹṣẹ Iṣọkan AMẸRIKA dabi ẹni pe o ni aifọkanbalẹ. Thomas Carothers - oludari ti Ise agbese tiwantiwa ni Carnegie Endowment fun Alaafia Kariaye - ṣalaye ni gbangba: “Labẹ iwulo tuntun ti Amẹrika lati mu ijọba tiwantiwa wa si Aarin Ila-oorun ni atayanyan aringbungbun ti agbara julọ, awọn agbeka olokiki jẹ eyiti awa korọrun pupọ pẹlu.”{2}
Nitorinaa, lẹhin ti o kọ imọran ti awọn idibo orilẹ-ede tiwantiwa ti o le mu wa si agbara “alagbara julọ, awọn agbeka olokiki”, awọn oṣiṣẹ AMẸRIKA dabaa eto yiyan caucus dipo: “ilana alaye ti yiyan awọn oludibo ni ayika orilẹ-ede naa, ilana kan ti AMẸRIKA yoo ṣakoso .” Ipilẹṣẹ akọkọ fun eyi ni pe Iraq ko ni ikaniyan deede ti awọn olugbe Iraaki ti o dibo.{3}
Tun-fi sori ẹrọ Ilana naa
Ṣugbọn ijọba tiwantiwa ko tii wa lori ero Iraqi rara. Nigbati awọn ara Iraqis ti Karbala pinnu “lati gbiyanju ati ṣe abojuto awọn ọran tiwọn” ni ji ti ikọlu AMẸRIKA ti n ṣe ileri “ijọba ijọba tiwantiwa ati ijọba ara ẹni”, igbiyanju wọn jẹ ọkan ninu awọn igbiyanju akọkọ ni ijọba tiwantiwa Iraqi fun awọn ọdun mẹwa. “Awọn oludari ẹsin ati agbegbe kojọpọ wọn yan igbimọ ilu kan lati ṣojuuṣe wọn, ati agbara aabo lati daabobo wọn”, CBS News royin. "Wọn ti ro pe idanwo wọn ni ijọba tiwantiwa yoo jẹ itẹwọgba nipasẹ awọn ologun Amẹrika."{4}
Ṣugbọn awọn harbingers ti tiwantiwa ni awọn imọran miiran. Nítorí náà, “Àwọn ọmọ ogun orílẹ̀-èdè Amẹ́ríkà tu àwọn ọmọ ogun ààbò sílẹ̀, wọ́n mú àwọn ìgbìmọ̀ ìlú tó gbajúmọ̀, wọ́n sì fi àwọn kan lára àwọn èèyàn kan náà tí wọ́n ti sin Saddam padà sẹ́nu iṣẹ́ agbára.” Lẹhinna, CPA pro-consul L. Paul Bremmer fi sori ẹrọ bi olori ọlọpa Karbala tuntun Gen. Abbas Fithel Abud, ọmọ ẹgbẹ ogbologbo Ba'ath Party kan pẹlu awọn ọdun 24 ti iṣootọ si Saddam si kirẹditi rẹ, gbigbe “agbara ti o ni ihamọra daradara” labẹ rẹ pipaṣẹ. Ninu awọn ọrọ CBS, “diẹ ninu awọn eniyan kan naa ti wọn fi ẹwọn, jiya ati sọfun [awọn ara Iraq] tun wa ni ipo aṣẹ lekan si: gbigbe ohun ija, ohun elo ibaraẹnisọrọ ati wiwakọ awọn ọkọ ayọkẹlẹ osise.”{5}
Dokita Hussein Shahretani - onimọ-jinlẹ iparun oke kan ti o ti kọ lati ṣe iranlọwọ Saddam lati kọ bombu iparun kan - kerora pe labẹ iṣakoso AMẸRIKA “awọn Baathists ni a tun tun pada si ijọba… Baath Party ti n tunto funrararẹ. Wọn n gba atilẹyin owo lati inu awọn agbegbe inu Saddam ti wọn tun jẹ alaimuṣinṣin, ati pe wọn nṣe ipade lati ṣeto awọn iṣẹ wọn” - gbogbo rẹ pẹlu awọn ibukun Ambassador Bremmer.{6}
Fun apẹẹrẹ, AMẸRIKA fi Brigadier-General Zuheir Al-Nuami sori ẹrọ - “ọkan ninu awọn ọlọpa giga ti ijọba Hussein” ti o ṣe olori ọlọpa ni Ile-iṣẹ Inu ilohunsoke Saddam - si ipo “olori tuntun ti ọlọpa ilu” ni Baghdad Ati kere si ju ọsẹ meji lọ lẹhin ijade Saddam, Ilu Lọndọnu Oluṣọ ṣe akiyesi pe “ẹgbẹẹgbẹrun awọn ọmọ ẹgbẹ ti Arab Ba'ath Socialist Party, gbogbo ohun elo Saddam ti o ti fẹ, ti bẹrẹ ipa wọn gẹgẹ bi awọn ọkunrin ati obinrin ti o ṣakoso Iraq.”{7}
Ni igbakanna, bi mo ṣe tọka si ninu iwe tuntun mi Lẹhin Ogun lori Ipanilaya: Ilana Aṣiri Iwọ-oorun ati Ijakadi fun Iraq, lẹ́yìn tí wọ́n ti pa 10,000 àwọn aráàlú Iraq ní tààràtà tí wọ́n sì pa àwọn ohun àmúṣọrọ̀ ilẹ̀ Iraq run nínú ìpolongo ìkọlù náà nítorí èyí tí ìdajì mílíọ̀nù míràn lè kú,{8} Àwọn ọmọ ogun AMẸRIKA ti fọ́ àwọn ìgbóguntì Iraaki títọ́ lòdì sí àtúnṣe-Ba'athification.
Pipalẹ ti ikede ara ilu ti wa pẹlu eto imulo aibikita ti iṣakoso olugbe iwa-ipa ti o kan, gẹgẹbi Ilu Lọndọnu Independent Ijabọ, “'recon-in-in'” ologun AMẸRIKA, ikọlu apaniyan rẹ sinu awọn ile ara ilu, ibon yiyan ti awọn alafihan ati awọn ọmọde lakoko ija ina, iparun ile rẹ,… kiko lati ṣe iwadii ipaniyan, ipọnju rẹ — ati pipa — ti awọn onise iroyin, iyasilẹ nigbagbogbo pe ko ni 'ko si alaye' nipa awọn iṣẹlẹ ẹjẹ ti o gbọdọ mọ gbogbo rẹ pupọ. Ipari iru iwa-ipa ologun AMẸRIKA pẹlu “pipalẹ ni ofin ati aṣẹ” labẹ ofin AMẸRIKA ti tumọ si pe “o fẹrẹ to 1,000 awọn ara ilu Iraq ni a npa ni gbogbo ọsẹ - ati pe o le jẹ eeyan Konsafetifu.”{9}
Ninu igbiyanju lati koju atako ara ilu si ofin AMẸRIKA, Alaṣẹ Ipese Iṣọkan n ṣiṣẹ ni iyara lati ṣe idasile awọn ẹgbẹ iku paramilitary Iraqi ti o jẹ ti awọn amí Ba’athist tẹlẹ. Awọn ẹgbẹ iku tuntun yoo “ṣiṣẹ pẹlu awọn ọmọ ogun Ẹgbẹ pataki AMẸRIKA” labẹ awọn aṣẹ ti “Awọn alaṣẹ ologun AMẸRIKAY”
Ipanilaya “Awọn onijagidijagan”
Eto ikọlu US-Ba'athist ti jẹ ẹya bi itẹsiwaju agbegbe ti 'Ogun lori Terror' tuntun, awọn ologun iṣẹ ti o yẹ ki o kọlu nipasẹ awọn onijagidijagan ti o ṣe atilẹyin nipasẹ awọn Baathists ti n ṣiṣẹ ni ajọṣepọ pẹlu ṣiṣan nla ti awọn ologun al-Qaeda ti n wọle. nipasẹ awọn Iraq-Siria aala. Awọn alaṣẹ ologun AMẸRIKA ti n ṣakiyesi aala, sibẹsibẹ, ko gba: “ko si ẹri” iru ṣiṣanwọle, wọn jẹrisi.{10}
Ṣugbọn gbigba ogun yii lori Iraq sinu itan-akọọlẹ 'Ogun lori Terror' tumọ si pe gbogbo atako abinibi si iṣakoso AMẸRIKA, ohunkohun ti irisi rẹ, di “ipanilaya” laifọwọyi - eyiti o le jẹ ifọkansi ni ẹtọ. Imọye inu ti 'Ogun lori Terror' ni Iraq nitorinaa ni ẹmi-ẹmi ti eyikeyi ati gbogbo iru atako. Reuters sọ ní November 2003 ní November 11 pé: “Àwọn ọmọ ogun ilẹ̀ Amẹ́ríkà de ẹ̀wọ̀n tí wọ́n sì fi kásẹ́ẹ̀tì dídì ṣinṣin lẹ́nu ọkùnrin ará Iraq kan lẹ́yìn tí wọ́n mú un torí pé ó sọ̀rọ̀ lòdì sí àwọn ọmọ ogun tí wọ́n ń kó wọnú iṣẹ́ ìsìn.”{XNUMX] }
Apeere Reuters jẹ aṣoju. Nitoribẹẹ, fun apẹẹrẹ, lasan nitori otitọ pe “awọn aṣaaju Karbala ti yan wọn lati ṣiṣẹsin ni igbimọ ilu,” awọn aṣoju Iraqi meji - Akram al Zubaidi ati Najeeb al Shami - ni a fi aami si awọn asasala lati lepa, mu ati atimọle. nipasẹ awọn ologun AMẸRIKA. Ogbologbo naa salọ, lakoko ti o ti mu igbehin ati timọlemọ titilai, laisi ẹsun, ati laisi aaye si awọn amofin, awọn ajọ omoniyan tabi awọn abẹwo idile.{12}
Idi ti o rọrun kan wa fun didaku yii nipa ayanmọ ti awọn ara ilu Iraqis ti o damọle nipasẹ awọn ologun AMẸRIKA ni ohun ti o jẹ awọn ile-ẹwọn tubu Saddam tẹlẹ: wọn jẹ, ni ibamu si Amnesty International, ti nkọju si awọn ọna “ijiya” pẹlu “aini oorun, orin ariwo, awọn imọlẹ didan. , hooding ati idaduro gigun ni awọn ipo irora". Idinku ounje ati omi fun awọn ọjọ ati awọn ọsẹ, gbigba ohun-ini ati owo lainidi, iparun ohun-ini lainidii lakoko wiwa, ati ibon yiyan si awọn olufihan ni awọn ọran miiran ti Amnesty ṣe akọsilẹ.{13}
Awọn ibi-afẹde gangan ti ipolongo atako ti US-Ba'athist, nitorinaa, jẹ awọn ara ilu Iraq ti n ṣalaye eyikeyi iru atako tabi atako si awọn eto imulo iṣọpọ.
The New eleyameya
Ibajẹ Baathist, awọn iyẹwu ijiya ati ọlọpa aṣiri n dagba ni “Iraaki ọfẹ” ti Bush. Ṣugbọn awọn irinṣẹ ipinlẹ ti ifiagbaratemole ti ni ilọsiwaju pataki labẹ oloye tiwantiwa ti Bremmer. Awọn New York Times royin pe ni esi si Iraaki iṣọtẹ, “awọn ọmọ-ogun Amẹrika ti bẹrẹ si fi gbogbo awọn abule di okun waya”, “awọn ile wó” ti a ro pe awọn alatako lo, ati “fifi awọn ibatan ti awọn afurasi guerrillas sẹwọn” laisi ẹri, pẹlu awọn obinrin ati awọn ọmọde.Abu. Hishma, fun apẹẹrẹ, jẹ ọkan ninu ọpọlọpọ “gbogbo awọn abule” ti a ti “fi okun waya felefe yika” ni ọna yii, awọn olugbe wọn fi agbara mu lati kọja nipasẹ awọn aaye ayẹwo.”{14}
Eyi ni awọn ami alabagbepo ti eleyameya tuntun: ijọba kekere ti iwọ-oorun kan ṣe imudara iṣẹ rẹ ti agbegbe abinibi nipasẹ idasile agbara ti awọn aala ti ara ti ara ghetto, ni ipilẹ ti o ṣe iyasọtọ ti ijọba lati ọdọ awọn alaṣẹ, ilana nipasẹ eyiti ijọba naa le ṣe afọwọyi ati ṣakoso awọn agbeka ti awọn olugbe nigba ti igbekalẹ awọn eto ti iselu ati aje marginalization.
Lẹhin 'Ogun lori Ẹru'
Ni ọjọ 22nd May 2003 Alakoso Bush fowo si Aṣẹ Alase 13303 ti n pese awọn ile-iṣẹ epo ti n ṣiṣẹ ni Iraq pẹlu ajesara lati ibanirojọ tabi ẹjọ ilu fun eyikeyi awọn iṣe “jẹmọ si” epo Iraqi. Ko si awọn aabo ti a pese fun awọn ẹgbẹ ti o ni ipa ninu awọn apakan miiran ti atunkọ Iraqi. Aṣẹ naa tọkasi ibẹrẹ ti “agbara pipe fun awọn anfani ile-iṣẹ AMẸRIKA lori epo Iraqi”, agbara ti o kọja iṣiro ati ilana ofin ti o fagile ẹtọ awọn ara Iraqi lati ṣakoso awọn orisun tiwọn.{15}
Nitorinaa kini ogun si Iraq nipa? Ninu iwe mi, Mo jiroro ni alaye ni alaye itan-akọọlẹ ti Oorun, nipataki ilowosi Anglo-Amẹrika ni Aarin Ila-oorun ati Gulf Persian. Epo, o han gedegbe ifosiwewe pataki ti o ga julọ, jẹ apakan pataki kan ti ibaraenisepo eka kan ti idagbasoke ologun, geostrategic, iṣelu ati awọn ilana eto-ọrọ ti eto imulo ijọba Amẹrika ati Ilu Gẹẹsi lati akoko amunisin. Imperialism ko pari pẹlu decolonization. Ni ilodi si, ibi-afẹde ipari ti decolonization ni a ti ṣapejuwe nitootọ nipasẹ Oluwa George Curzon, lẹhinna Akọwe Ajeji Ilu Gẹẹsi, ẹniti o ṣe akiyesi pe ohun ti UK ati awọn agbara Iwọ-oorun miiran fẹ ni Aarin Ila-oorun jẹ ẹya:
“Facade Arab ṣe ijọba ati iṣakoso labẹ itọsọna Ilu Gẹẹsi ati iṣakoso nipasẹ ọmọ abinibi Mohammedan ati, bi o ti ṣee ṣe, nipasẹ oṣiṣẹ Arab…. Ko yẹ ki o ṣe ifipapọ gidi ti agbegbe ti o ṣẹgun ni awọn ijọba ti asegun, ṣugbọn gbigba gbigba le jẹ ibori nipasẹ iru awọn itan-akọọlẹ t’olofin gẹgẹbi aabo, aaye ipa, ipo ifipamọ ati bẹbẹ lọ.”{16}
Bi Mo ṣe ṣafihan ninu Lẹhin Ogun lori Ẹru, dipo ki o ṣe afihan iyipada ti ilọsiwaju yii ti ile-ọba-Ottoman, decolonization ni otitọ ṣe afihan atunṣe rẹ ati idagbasoke rẹ sinu eto-aye ti o ni ilọsiwaju diẹ sii ati imunadoko labẹ US/Western hegemony.
Ogun 2003 lori Iraaki, fun apẹẹrẹ, jẹ aniyan pupọ pẹlu yiyipada iyipada owo epo Iraq si Euro (igbesẹ kan ti o tako idawọle dola AMẸRIKA, ni pataki lori awọn iṣowo owo ti o ni ibatan epo), ati awọn adehun epo Iraq pẹlu France ati Russia. O tun jẹ igbiyanju lati bẹrẹ lati ṣe ilana ilana aṣẹ ni awọn ipinlẹ Gulf ati Aarin Ila-oorun ti o gbooro, pipinka labẹ titẹ ti awọn olugbe abinibi ti n pọ si ni ariwo ni atako wọn si eto imulo AMẸRIKA agbegbe, pẹlu atilẹyin ti awọn ijọba ijọba ilu Arab ti ibajẹ. .{17}
Boya kii ṣe lasan pe 'Ogun lori Terror' tuntun ti ṣe ifilọlẹ ni kete lẹsẹkẹsẹ lẹhin tente oke ti iṣelọpọ epo agbaye ti o ṣee ṣe ni tabi ni ayika ọdun 2000, ti n ṣe afihan idinku eyiti ko ṣeeṣe ni iṣelọpọ ni awọn ọdun to n bọ, ati idaamu agbara agbaye ni kikun. laarin awọn tókàn ewadun. Eyi ni akọsilẹ ninu iwadi apapọ nipasẹ Igbimọ lori Ibatan Ajeji ati James Baker Institute for Public Policy ti a ṣe agbekalẹ fun Igbakeji Alakoso Dick Cheney ni ibẹrẹ 2001, pipe fun “atunyẹwo ipa ti agbara ni eto imulo ajeji ti Amẹrika”, ninu eyiti epo ti a tọka leralera gẹgẹbi “pataki aabo.”{18}
Lilọ epo apaniyan yii tumọ si pe ere-ije lati gba awọn orisun agbaye nipasẹ awọn ilowosi ologun ti di iyara pupọ si. Ere-ije nipa ti ara tumọ si awakọ lati ṣe idiwọ ati ba awọn agbara pataki miiran jẹ lati ṣe kanna. Mejeeji Yuroopu ati China jẹ awọn ibi-afẹde bọtini nikẹhin ni ipari-ere ti ilana ijọba ijọba Anglo-Amẹrika tuntun. Awọn agbara kekere ni ọpọlọpọ awọn agbegbe ilana, nipataki Aarin Ila-oorun ati Esia, jẹ awọn pawn ni akọkọ ni ibaamu chess nla yii ti hegemony agbaye. Ilana ijọba tuntun naa ni a nṣe lati ipo AMẸRIKA ti ailagbara ti o pọju, ninu eyiti ijọba agbaye ti Amẹrika wa lori idinku, ti nkọju si awọn italaya pupọ ati awọn rogbodiyan.
Ohun pataki kan wa ninu itọpa itan-akọọlẹ yii ti ko tii ṣe akiyesi: awa, eniyan. Ilẹ̀ Ọba Gẹ̀ẹ́sì tún padà sẹ́yìn nítorí pé ohun èlò ọba tó ń fìdí rẹ̀ múlẹ̀ jẹ́ àtakò àwọn aráàlú. Ọdun aadọta, Ijọba Amẹrika ti o gba ipo rẹ ti di alagbero. Idagba ti ọpọlọpọ awọn rogbodiyan agbegbe ati agbaye n ṣe afihan itusilẹ ti ilana agbaye bi a ti mọ ọ. Ohun ti yoo gba ipo rẹ ko ṣe akiyesi. Ni ipari, o jẹ atako ti nṣiṣe lọwọ wa ninu awọn ọrọ ati awọn iṣe ti yoo pinnu aṣeyọri ti awọn ero olokiki.
awọn akọsilẹ
1. Awọn iroyin BBC, “Amẹrika yoo tu Iraq silẹ, ni Bush sọ,” ni Oṣu Kẹta Ọjọ 3, Ọdun 2003, http://news.bbc.co.uk/2/hi/middle_east/2625981.stm.
2. Alissa J. Rubin, “Surging Shi'ite Ibeere Fi AMẸRIKA sinu Dipọ,” Los Angeles Times, Oṣu Kini Ọjọ 18, Ọdun 2003.
3. Matthew Rothschild, "Rigging Iraaki Awọn idibo," Onitẹsiwaju, 4 December 2003, http://www.progressive.org/webex03/wx120403.html.
4. Awọn iṣẹju 60, "Iṣẹ ti Iraaki Ominira," Awọn iroyin CBS, 4 Kejìlá 2003, http://www.cbsnews.com/stories/2003/12/04/60minutes/main586841.shtml.
5. Ibid.
6. Ibid.
7. Suzanne Goldenberg, "Ba'athists yọkuro ni idakẹjẹ pada ni iṣakoso," The Guardian, 21 Kẹrin 2003.
8. Fun iwe wo Nafeez Mosaddeq Ahmed, Lẹhin Ogun lori Ipanilaya: Ilana Aṣiri Iwọ-oorun ati Ijakadi fun Iraq, New Society Publishers, Gabriola Island, BC, 2003.
9. Robert Fisk, "Ipa aṣiri ni alẹ, irọ ati awọn oju afọju ni ọsan," Awọn olominira, Oṣu Kẹsan Ọjọ 14, Ọdun 2003.
10. Vernon Loeb, "Awọn Alakoso Iyemeji Siria jẹ aaye Iwọle," Washington Post, Oṣu Kẹjọ Ọjọ 29, Ọdun 2003.
11. Reuters, "Iraki mu fun ibawi US," 11 Kọkànlá Oṣù 2003, http://uk.news.yahoo.com/031111/325/edm92.html.
12. 60 Iṣẹju, op. ilu.
13. Owen Bowcott, “Awọn ọmọ ogun ti wọn fi ẹsun ijiya,” The Guardian, 24 Keje 2003, http://www.guardian.co.uk/Iraq/Story/0,2763,1004821,00.html.
14. Tom Karon, “Ẹkọ Iṣẹ-ọnà ti Iṣẹ lati Israeli,” Iwe irohin akoko, 9 Oṣu kejila ọdun 2003, http://www.time.com/time/world/article/0,8599,558391,00.html.
15. RITu Tu silẹ, "Awọn ẹgbẹ Ibere Ifagile ti Bush ajesara fun US Epo ilé ni Iraq," Sustainable Energy & Aje Network, Washington DC, 23 Keje 2003, http://www.seen.org/BushEO.shtml.
16. William Stivers, Itoju ati Epo: Iraaki, Tọki, ati Ilana Agbaye Anglo-Amẹrika, 1918-1930, Cornell University Press, Ithaca, 1982, oju-iwe 28, 34.
17. Ahmed, Lẹhin Ogun lori Ẹru, op. ilu.
18. Awọn italaya Ilana Agbara Ilana fun Ọdun 21st, http://www.rice.edu/projects/baker/Pubs/workingpapers/cfrbipp_energy/energycfr.pdf. Fun itupalẹ nla ti ijabọ yii ati awọn orisun ti o wulo, wo iwe mi, ibid. Fun iwe kan pato nipa tente oke ti iṣelọpọ epo ati itan-akọọlẹ rẹ ati agbegbe geopolitical ti ode oni, wo paapaa Richard Heinberg, Awọn Party ká Pari: Epo, Ogun ati awọn ayanmọ ti Industrial Societies, New Society, 2003.
© 2004 Nafeez Mosaddeq Ahmed
Nafeez Mosaddeq Ahmed jẹ Oludari Alase ti Institute for Policy Research & Development àti òǹkọ̀wé lẹ́yìn OGUN LÓRÍNÍNÚ: ÌGBÀ ÌSÍRẸ̀ ÌWỌ̀ ÒWỌ́ ÀTI ÌDÁJỌ́ FÚN IRAQ, tí a tẹ̀ jáde New Society Publishers ni Amẹrika ati Clairview ni United Kingdom.
ZNetwork jẹ agbateru nikan nipasẹ ilawo ti awọn oluka rẹ.
kun