Ẹnikan ṣoṣo ti Henry Kissinger ṣe ipọnni diẹ sii ju Alakoso Richard Nixon ni Mohammad Reza Pahlavi, Shah ti Iran. Ni ibẹrẹ awọn ọdun 1970, Shah, ti o joko ni ibi ipamọ nla ti epo ti o gbowolori pupọ ati eeya pataki kan ni gbigbe Nixon ati Kissinger si Aarin Ila-oorun, fẹ lati ṣe pẹlu eniyan pataki. O nireti pe orilẹ-ede rẹ yoo ṣe itọju pẹlu ọwọ kanna Washington fihan awọn alamọja Ogun Tutu bọtini miiran bi West Germany ati Great Britain. Gẹgẹbi oludamọran aabo orilẹ-ede Nixon ati, lẹhin 1973, akọwe ti ilu, iṣẹ Kissinger ni lati fa Shah soke, lati jẹ ki o lero bi oun ni “ọba awọn ọba” nitootọ.
Kika igbasilẹ ti ijọba ilu okeere, o ṣoro lati ma ṣe foju inu aarẹ rẹ bi o ti n murasilẹ fun awọn akoko rẹ pẹlu Shah, ni ironu kini awọn iṣesi ati awọn ọrọ yoo nilo lati jẹ ki o ye wa pe ọla-nla rẹ ṣe pataki si Washington nitootọ, pe o ni idiyele ju afiwera. “Jẹ́ ká wò ó,” olùrànlọ́wọ́ kan tó ń ran Kissinger lọ́wọ́ láti múra sílẹ̀ de irú ìpàdé bẹ́ẹ̀ wi, "Shah yoo fẹ lati sọrọ nipa Pakistan, Afiganisitani, Saudi Arabia, Gulf, Kurds, ati Brezhnev."
Lakoko igbaradi miiran, Kissinger ti sọ fun pe “Shah fẹ lati gùn ni F-14 kan.” Idakẹjẹ tẹle. Nigbana ni Kissinger bẹrẹ si ronu soke nipa bi o ṣe le ṣe ipọnlọ fun ọba lati kọ imọran naa silẹ. "A le sọ," o bẹrẹ, "pe ti o ba ni ọkàn rẹ ṣeto lori rẹ, o dara, ṣugbọn Aare yoo ni irọrun ti ko ba ni aniyan kan ni 10,000 [pe ọkọ ofurufu le ṣubu]. Shah yoo jẹ ipọnni. ” Ni ẹẹkan, Nixon beere lọwọ Kissinger lati ṣe iwe alarinrin Danny Kaye fun iṣẹ ikọkọ fun Shah ati iyawo rẹ.
Kissinger ti o jẹ ẹni ọdun 92 ni itan-akọọlẹ pipẹ ti ilowosi ni Iran ati atako aipẹ rẹ si adehun iparun Iran ti Barack Obama, lakoko ti o tẹriba nipasẹ awọn iṣedede Washington lọwọlọwọ, awọn ọran. Ni o wa da kan awọn irony, fi fun ara rẹ ibebe unexamined gba ni ekun. Atako Kissinger ti dojukọ pupọ julọ lori ikilọ pe adehun naa le ru ere-ije ohun ija iparun agbegbe kan bi awọn ipinlẹ Sunni nipasẹ Saudi Arabia laini laini lodi si Shia Iran. “A yoo gbe ni aye ti o pọ si,” o wi ni ẹrí niwaju awọn Alagba. Ninu a Wall Street Journal op-ed fọwọsowọpọ pẹlu akọwe ipinlẹ tẹlẹ miiran, George Shultz, Kissinger iṣoro pe, bi agbegbe naa ṣe “nlọ si rudurudu ti ẹgbẹ” ati “ipinle ipinlẹ,” “aiṣedeede agbara” le ṣee tẹ si Tehran.
Ninu gbogbo eniyan, Kissinger mọ daradara bi o ṣe rọrun awọn ero ti a gbe kalẹ ti o dara julọ le lọ sina ati abojuto si ajalu. Oṣiṣẹ ile-igbimọ ijọba tẹlẹ kii ṣe iduro nikan fun idamu ti o jẹ Aarin Ila-oorun ti ode oni. Nibẹ ni, dajudaju, George W. Bush's 2003 ayabo ti Iraq (eyiti Kissinger ṣe atilẹyin). Ṣùgbọ́n ó ní ẹrù iṣẹ́ púpọ̀ sí i fún àìlera ayé tí ó gbòòrò sí i ju ẹnikẹ́ni lọ́pọ̀ ìgbà.
Diẹ ninu awọn eto imulo Aarin Ila-oorun rẹ jẹ olokiki daradara. Ní ìbẹ̀rẹ̀ ọdún 1974, fún àpẹẹrẹ, ohun tí wọ́n ń pè ní diplomacy ọkọ̀ òfuurufú ṣèrànwọ́ láti dín ìforígbárí tí ó ti yọrí sí Ogun Lárúbáwá àti Ísírẹ́lì ní ọdún tí ó ṣáájú. Ni akoko kanna, sibẹsibẹ, o ni titiipa Ọmọ Israẹli veto lori eto imulo ajeji AMẸRIKA fun awọn ewadun to nbọ. Ati ni Oṣu Keji ọdun 1975, ni igbagbọ ni aṣiṣe pe o ti ṣiṣẹ iwọntunwọnsi pro-Amẹrika pipẹ ti agbara laarin Iran ati Iraq, Kissinger yọkuro atilẹyin iṣaaju rẹ lati awọn Kurds (ẹniti o ti lo bi awọn aṣoju ti destabilization lodi si awọn Baathists Baghdad). Iraaki gbe ni kiakia lati ṣe ifilọlẹ ikọlu kan lori awọn Kurds ti o pa ẹgbẹẹgbẹrun ati lẹhinna ṣe imuse eto isọdọmọ ẹya kan, fi agbara mu awọn iyokù Kurdish ati gbigbe awọn ara Arabia si ile wọn. “Paapaa ni agbegbe ti iṣe aṣiri tiwa jẹ ile-iṣẹ alaimọkan,” woye Iwadi Kongiresonali si irubọ rẹ ti awọn Kurds.
Ti a ko mọ daradara ni ọna ti awọn eto imulo Kissinger si Iran ati Saudi Arabia ti mu isọdọtun ni agbegbe naa, bawo ni igbesẹ nipasẹ igbesẹ ajalu ti o fi ipilẹ lelẹ fun awọn rogbodiyan iyipo agbegbe ti akoko lọwọlọwọ.
Oluso ti awọn Gulf
Pupọ julọ awọn itan-akọọlẹ pataki ti ilowosi AMẸRIKA ni Iran ni ẹtọ bẹrẹ pẹlu apapọ Ilu Gẹẹsi-U.S. ifipabanilopo lodi si Alakoso ijọba tiwantiwa Mohammad Mosaddegh ni ọdun 1953, eyiti o fi Pahlavi sori itẹ Peacock. Ṣugbọn Kissinger ni ẹniti, ni ọdun 1972, ṣe alekun ibatan nla laarin Washington ati Tehran. Oun ni ẹniti o bẹrẹ eto imulo ti atilẹyin ailopin fun Shah bi ọna lati duro ni agbara Amẹrika ni Gulf Persian lakoko ti AMẸRIKA yọ ararẹ jade lati Guusu ila oorun Asia. Gẹgẹbi James Schlesinger, ẹniti o ṣiṣẹ bi oludari CIA Nixon ati akọwe aabo, woyeTi o ba jẹ pe “a yoo jẹ ki Shah naa jẹ Oluṣọ ti Gulf, a ni lati fun ni ohun ti o nilo.” Ewo, Schlesinger ṣafikun, tumọ si “fifun ni ohun ti o fẹ.”
Ohun ti Shah fẹ julọ julọ jẹ ohun ija ti gbogbo awọn oriṣiriṣi - ati awọn olukọni ologun ti Amẹrika, ati ọgagun omi, ati agbara afẹfẹ. O jẹ Kissinger ti o bori Ẹka Ipinle ati awọn atako Pentagon ati fun Shah ohun ti ko si orilẹ-ede miiran ti o ni: agbara lati ra ohunkohun ti o fẹ lati ọdọ awọn oluṣe ohun ija AMẸRIKA.
"A n wa ọgagun," Shah naa sọ fun Kissinger ni ọdun 1973, “a ni atokọ rira nla kan.” Ati nitorinaa Kissinger jẹ ki o ra ọgagun.
Ni ọdun 1976, ọdun ti Kissinger ti o kẹhin ni ọfiisi, Iran ti di oluraja ti ohun ija Amẹrika ti o tobi julọ ti o si gbe ẹgbẹ ti o tobi julọ ti awọn alamọran ologun AMẸRIKA nibikibi lori aye. Ni ọdun 1977, akoitan Ervand Abrahamian awọn akọsilẹ, “Shah ní àwọn ọmọ ogun ojú omi tó tóbi jù lọ ní Odò Páṣíà, ẹgbẹ́ ọmọ ogun afẹ́fẹ́ tó tóbi jù lọ ní Ìwọ̀ Oòrùn Éṣíà, àti ẹgbẹ́ ọmọ ogun márùn-ún tó tóbi jù lọ lágbàáyé.” Iyẹn tumọ si, lati bẹrẹ atokọ kan, ẹgbẹẹgbẹrun awọn tanki ode oni, awọn ọgọọgọrun awọn ọkọ ofurufu, awọn ọkọ ofurufu F-4 ati F-5, awọn dosinni ti ọkọ oju-omi kekere, awọn ege ohun ija gigun, ati awọn ohun ija Maverick. Ni ọdun to nbọ, Shah naa ra ohun elo $ 12 bilionu miiran.
Lẹhin ti Kissinger ti kuro ni ọfiisi, ibatan pataki ti o ti ṣiṣẹ takuntakun lati fi idi mulẹ ti fẹsẹmulẹ pẹlu Iyika Iran ti 1979, ọkọ ofurufu ti Shah, wiwa si agbara Ayatollah Khomeini, ati gbigba ti Ile-iṣẹ Amẹrika ni Tehran (ati pe rẹ occupants as hostages) by student protesters. Kilasi iṣelu Washington tun n gbiyanju lati ma wà ara rẹ kuro ninu idalẹnu. Nọmba ti awọn oluṣeto imulo Aarin Ila-oorun ti o ga ati awọn amoye waye Kissinger taara lodidi fun ajalu naa, pataki diplomat George Ball, ẹniti o pe eto imulo Iran Kissinger ni “ìwà òmùgọ̀. "
Kissinger ni aibikita ni yiyipada akiyesi lati itan-akọọlẹ yii. Lẹhin ti a ọrọ ni Annapolis ni ọdun 2007, ọmọ ile-iwe kan fẹ lati mọ idi ti o fi ta awọn ohun ija si Shah ti Iran nigbati “o mọ iru ijọba rẹ?”
"Gbogbo ijọba Amẹrika lati awọn ọdun 1950 ni ifọwọsowọpọ pẹlu Shah ti Iran," Kissinger dahun. O tẹsiwaju: “Iran jẹ nkan pataki ti ohun-ini gidi, ati pe o wa ni ọwọ ọta ni bayi fihan idi ti a fi ṣe ifowosowopo pẹlu Shah ti Iran. Kí nìdí tá a fi ta ohun ìjà fún un? Ìdí ni pé ó ṣe tán láti gbèjà ara rẹ̀ àti torí pé ó máa ń dáàbò bò wá. Ati lẹẹkansi, Emi ko loye idi ti a ni lati gafara fun igbeja anfani orilẹ-ede Amẹrika, eyiti o tun wa ni anfani orilẹ-ede ti agbegbe naa. ”
Iroyin yii farabalẹ fi ipa rẹ silẹ ni jijẹ atilẹyin ti o pese si Shah, pẹlu si awọn onijiya SAVAK olokiki rẹ - awọn aṣoju ti apaniyan rẹ, ọlọpa aṣiri-iku-iku-oṣiṣẹ AMẸRIKA - ti o ṣe atilẹyin ijọba rẹ. Ara kọọkan ti o bajẹ tabi ọmọ ẹgbẹ ẹbi ti sọnu jẹ kiliki kan diẹ sii ni opopona si iyipada. Gẹgẹbi olupilẹṣẹ itan-akọọlẹ George Ball, James Bill, Levin: ni akiyesi “ikuna ti o han gbangba” ti eto imulo Iran Kissinger, “o yẹ lati ṣe akiyesi pe ninu awọn iwọn nla meji ti awọn iwe-iranti iṣelu lapapọ lapapọ awọn oju-iwe mejidinlọgbọn mejidinlọgbọn, Kissinger ti yasọtọ kere ju awọn oju-iwe ogun si Iyika Iran ati awọn ibatan AMẸRIKA-Iran. .”
Lẹhin ti Shah ṣubu, awọn ayatollahs jẹ awọn anfani ti titobi Kissinger, ti jogun awọn ọkẹ àìmọye dọla ti awọn ọkọ oju-omi ogun, awọn tanki, awọn ọkọ ofurufu onija, awọn ibon, ati awọn ohun elo miiran. O tun jẹ Kissinger ti o ṣaṣeyọri rọ iṣakoso Carter lati funni ni ibi aabo Shah ni Amẹrika, eyiti o yara ibajẹ ti awọn ibatan laarin Tehran ati Washington, ti o fa aawọ igbelewọn ile-iṣẹ ọlọpa.
Lẹhinna, ni ọdun 1980, Saddam Hussein's Iraq yabo Iran, bẹrẹ ogun kan ti o run awọn ọgọọgọrun ẹgbẹrun eniyan. Isakoso ti Ronald Reagan “tẹ” si Baghdad, pese oye oju-ogun ti a lo lati ṣe ifilọlẹ apaniyan gaasi sarin ikọlu si awọn ọmọ ogun Iran. Ni akoko kanna, Ile White House ni ilodi si ati aibikita ohun ija ti imọ-ẹrọ giga si Iran rogbodiyan gẹgẹbi apakan ti ohun ti o di Iran-Contra ibalopọ.
“O jẹ aanu pe wọn ko le padanu mejeeji,” Kissinger ti royin lati sọ nipa Iran ati Iraq. Botilẹjẹpe agbasọ ọrọ yẹn nira lati jẹrisi, Raymond Tanter, ti o ṣiṣẹ lori Igbimọ Aabo Orilẹ-ede, iroyin pe, ni apejọ eto imulo ajeji kan fun oludibo Alakoso Republican Ronald Reagan ni Oṣu Kẹwa ọdun 1980, Kissinger daba “itẹsiwaju ija laarin Iran ati Iraq wa ninu anfani Amẹrika.” Nini tẹtẹ (ati sọnu) lori Shah, Kissinger ni ireti lati ṣe ohun ti o dara julọ ti ogun buburu. AMẸRIKA, o gba Reagan nimọran, “yẹ ki o loye lori awọn ija ti o tẹsiwaju.”
Saudi Arabia ati Petrodollar Fix
Kissinger's miiran "olutọju" ti Gulf, Sunni Saudi Arabia, sibẹsibẹ, ko ṣubu ati pe o ṣe ohun gbogbo ti o le ṣe lati yi ibasepọ ti o sunmọ tẹlẹ sinu iṣọkan ironclad. Ni ọdun 1975, o ṣe afihan ohun ti yoo wa nipa ṣiṣe iṣowo ohun ija fun ijọba Saudi gẹgẹbi eyiti o ni ina alawọ ewe fun Tehran, pẹlu adehun $ 750 milionu kan fun tita awọn onija F-60E / F 5 si awọn sheiks. . Ni akoko yii, AMẸRIKA ti ni diẹ sii ju aimọye dọla ti awọn adehun ologun pẹlu Riyadh. Iran nikan ni o ni diẹ sii.
Bii Tehran, Riyadh sanwo fun ikun omi ti ohun ija pẹlu awọn ere lati awọn idiyele epo ti o pọ si. Ọrọ naa "petrodollar," ni ibamu si awọn Los Angeles Times, ti a ṣe ni ipari 1973, ati pe o ṣe afihan si Gẹẹsi nipasẹ awọn oṣiṣẹ banki idoko-owo New York ti wọn n ṣafẹri awọn orilẹ-ede ti n pese epo ti Aarin Ila-oorun. Laipẹ o to, gẹgẹ bi iwe yẹn ti kọ, petrodollar ti di apakan ti “ni wiwo macroeconomic agbaye” ati pataki si eto imulo Aarin Ila-oorun ti Kissinger ti ndagba.
Ni Oṣu Karun ọdun 1974, Akowe Iṣura George Shultz ti wa tẹlẹ ni iyanju pe awọn idiyele epo ti o pọ si le ja si ni “idunadura ti o ni anfani pupọ” laarin AMẸRIKA ati awọn orilẹ-ede ti n pese epo ni Aarin Ila-oorun. Iru “idunadura,” bi awọn miiran lẹhinna bẹrẹ si jiyan, le yanju awọn iṣoro pupọ, ṣiṣẹda ibeere fun dola AMẸRIKA, fifun owo ti o nilo sinu ile-iṣẹ aabo asia ni lile nipasẹ afẹfẹ-isalẹ Vietnam, ati lilo awọn petrodollars lati bo iṣagbesori aipe isowo.
Bi o ti ṣẹlẹ, petrodollars yoo jẹri ohunkohun bikoṣe atunṣe iyara. Awọn idiyele agbara giga jẹ fifa lori eto-ọrọ AMẸRIKA, pẹlu afikun ati awọn oṣuwọn iwulo giga ti o ku iṣoro kan fun ọdun mẹwa. Tabi igbẹkẹle petrodollar jẹ apakan ti eyikeyi “eto Kissinger” ti a ti lo tẹlẹ. Bi pẹlu jina diẹ ẹ sii ti rẹ e ju on tabi rẹ admirers bayi bikita lati gba, o siwaju sii tabi kere si kọsẹ sinu o. Ìdí nìyẹn tó fi jẹ́ pé nínú ìbànújẹ́ látìgbàdégbà, ó máa ń lá àrọ̀ọ́wọ́tó lẹ́ẹ̀kọ̀ọ̀kan nípa gbígba àwọn pápá epo ní ilẹ̀ Arébíà lásán kó sì mú gbogbo ìṣòro ọrọ̀ ajé tó ń gòkè àgbà kúrò.
“Njẹ a ko le bori ọkan ninu awọn sheikhi lati fihan pe a le ṣe?” oun yanilenu ni Kọkànlá Oṣù 1973, fantasizing nipa eyi ti gaasi-fifa orilẹ-ede ti o le lu pa. "Bawo ni nipa Abu Dhabi?" o beere nigbamii. (Foju wo ohun ti agbaye yoo dabi loni ti Kissinger, ni Igba Irẹdanu Ewe ti 1973, ti gbe lati bì ijọba Saudi silẹ dipo ti Chile ti dibo yan ijọba tiwantiwa, Salvador Allende.) “Jẹ ki a ṣe eto kan fun gbigba diẹ ninu epo Aarin Ila-oorun ti a ba fẹ. , "Kissinger sọ.
Iru scimitar rattling wà, sibẹsibẹ, mimọ ipolowo. Kii ṣe nikan ni Kissinger alagbata awọn oriṣiriṣi awọn iṣowo ti o jẹ ki AMẸRIKA ṣe ifunmọ lori awọn petrodollar Saudi ti a tunlo, o tun bẹrẹ lati ṣe agbega imọran ti “owo ilẹ ilẹ epo” ni isalẹ eyiti idiyele fun agba kii yoo ṣubu. Lara awọn ohun miiran, ero yii ni itumọ lati daabobo awọn Saudis (ati Iran, titi di ọdun 1979) lati isubu lojiji ni ibeere ati pese awọn ile-iṣẹ epo epo AMẸRIKA pẹlu awọn ala èrè idaniloju.
Stephen Walt, ọmọwe ti awọn ibatan kariaye, Levin: “Ní òpin ọdún 1975, ó lé ní ẹgbẹ̀rún mẹ́fà àwọn ará Amẹ́ríkà ló kópa nínú àwọn ìgbòkègbodò ológun ní Saudi Arabia. Awọn ohun ija Saudi ti o ra fun akoko 1974-1975 jẹ diẹ sii ju $ 3.8 bilionu, ati ọpọlọpọ awọn iṣẹ apinfunni ikẹkọ ati awọn iṣẹ ikole ti o ju $10 bilionu ti nlọ lọwọ bayi.”
Lati awọn ọdun 1970, iṣakoso kan lẹhin omiran ti rii Ibaṣepọ irin-irin Kissinger ti o jinlẹ laarin Ile ti Saud ti igba atijọ “awọn iwọntunwọnsi” ati Washington ko ṣe pataki kii ṣe lati jẹ ki epo nṣan nikan ṣugbọn bi iwọntunwọnsi lodi si radicalism Shia ati orilẹ-ede alailesin ti gbogbo iru. Bí ó ti wù kí ó rí, láìpẹ́ yìí, ọ̀wọ́ àwọn ìṣẹ̀lẹ̀ ìtàn-ìtàn àgbáyé ti fọ́ àyíká ọ̀rọ̀ náà nínú èyí tí ìrẹ́pọ̀ yẹn dà bí ẹni pé ó bọ́gbọ́n mu. Iwọnyi pẹlu: ogun ajalu lori ati iṣẹ Iraaki, Orisun Arab, iṣọtẹ Siria ati ogun abele ti o tẹle, dide ti ISIS, lurch rightwing Israeli, rogbodiyan ni Yemen, idiyele ja bo ti epo, ati, ni bayi, Iran ti Obama idunadura.
Ṣugbọn spigot apá ti Kissinger ti tan si tun wa ni sisi. gẹgẹ bi si awọn Ni New York Times, "Saudi Arabia lo diẹ sii ju $ 80 bilionu lori ohun ija ni ọdun to kọja - julọ lailai, ati diẹ sii ju boya Faranse tabi Britain - ati pe o ti di ọja aabo kẹrin ti agbaye.” Gẹgẹ bi wọn ti ṣe lẹhin itusilẹ Vietnam, iṣelọpọ awọn ohun ija AMẸRIKA n ṣe isanpada fun awọn opin lori isuna aabo ni ile nipa tita awọn apá si awọn ipinlẹ Gulf. “Awọn ogun aṣoju ni Aarin Ila-oorun le ṣiṣe ni fun awọn ọdun,” kọ Mark Mazzetti ati Helene Cooper ti awọn Ni New York Times, “Eyi ti yoo jẹ ki awọn orilẹ-ede ti agbegbe naa ni itara diẹ sii fun ọkọ ofurufu onija F-35, ti a ro pe o jẹ ohun-ọṣọ ti awọn ohun ija iwaju ti Amẹrika. Ọkọ ofurufu naa, iṣẹ akanṣe awọn ohun ija ti o gbowolori julọ ni agbaye, ni awọn agbara lilọ ni ifura ati pe o ti ta ọja lọpọlọpọ si awọn ẹlẹgbẹ Yuroopu ati Esia. Ko tii taja fun awọn ọrẹ Arab nitori awọn ifiyesi nipa titọju eti ologun Israeli. ”
Ti ọrọ-ọrọ ba n tàn gaan lori Lockheed ati Boeing, asọtẹlẹ Kissinger pe ilọkuro ti awọn aifọkanbalẹ ti Obama pẹlu Tehran yoo pẹ tabi ya taara awọn ija Saudi-Iran yoo jade. “Pẹlu iwọntunwọnsi ti agbara ni Aarin Ila-oorun ni ṣiṣan, ọpọlọpọ awọn atunnkanka olugbeja sọ pe o le yipada. Russia jẹ olutaja ohun ija pataki si Iran, ati ipinnu nipasẹ Alakoso Vladimir Putin lati ta eto aabo afẹfẹ ti ilọsiwaju si Iran le ṣe alekun ibeere fun F-35, eyiti o ṣee ṣe lati ni agbara lati wọ awọn aabo ti Russia ṣe, ” Times iroyin.
“Eyi le jẹ iṣẹlẹ ti n rọ silẹ: ogun abele ti Sunni-Shia ti n yọ jade pẹlu tita awọn eto aabo afẹfẹ ti Russia ti ilọsiwaju si Iran,” Oluyanju olugbeja kan sọ. "Ti ohunkohun ba yoo ja si ni idasilẹ F-35 si awọn ipinlẹ gulf, eyi ni apapọ awọn iṣẹlẹ."
Si Afiganisitani
Ti gbogbo Henry Kissinger ṣe alabapin si Aarin Ila-oorun jẹ ere-ije ohun ija agbegbe kan, afẹsodi petrodollar, radicalization Iranian, ati rogbodiyan Tehran-Riyadh, yoo buru to. Ogún rẹ, sibẹsibẹ, buru pupọ ju iyẹn lọ: o ni lati dahun fun ipa rẹ ninu igbega Islam oloselu.
Ni Oṣu Keje ọdun 1973, lẹhin igbimọ kan ni Afiganisitani mu ijọba olominira ti o ni iwọntunwọnsi, alailesin wa si agbara, Shah, lẹhinna ti o sunmọ giga ti ipa rẹ pẹlu Kissinger, tẹ anfani rẹ. O tun beere fun iranlọwọ ologun diẹ sii. Bayi, o sọ pe, “o gbọdọ bo Ila-oorun pẹlu ọkọ ofurufu onija.” Kissinger ṣe.
Tehran tun bẹrẹ lati ṣe alamọdaju ninu iṣelu Afiganisitani, fifun Kabul awọn ọkẹ àìmọye dọla fun idagbasoke ati aabo, ni paṣipaarọ fun sisọ “awọn ibatan rẹ pẹlu Soviet Union.” Eyi le ti dabi ọna alaafia ti o ni idiyele lati mu ipa AMẸRIKA pọ si nipasẹ Iran lori Kabul. O jẹ, sibẹsibẹ, ni idapọ pẹlu ipilẹṣẹ ibẹjadi kan: nipasẹ SAVAK, ọlọpa aṣiri Shah, ati ile-iṣẹ oye ti Awọn iṣẹ-iṣẹ Inter-Services Pakistan (ISI), awọn atako Islam ti o jẹ alagidi ni lati yọ si Afiganisitani lati ba ijọba olominira Kabul di iduroṣinṣin.
Kissinger, ẹniti o mọ Ilu Gẹẹsi rẹ ati itan-akọọlẹ ijọba ijọba Russia rẹ, ti gbero Pakistan ti pataki ilana. “Idaabobo Afiganisitani,” o kowe ni 1955, “da lori agbara Pakistan.” Sugbon ki o to le fi Pakistan sinu ere lodi si awọn Soviets ni Afiganisitani, o ni lati lofinda kuro ni õrùn ti ipaeyarun. Ni ọdun 1971, orilẹ-ede yẹn ti ṣe ifilọlẹ iwẹ ẹjẹ ni Ila-oorun Pakistan (bayi Bangladesh), pẹlu Nixon ati Kissinger ti o duro “ti o duro ṣinṣin lẹhin awọn gbogbogbo ti Pakistan, ṣe atilẹyin ijọba apaniyan ni ọpọlọpọ awọn akoko pataki julọ,” gẹgẹ bi Gary Bass ti alaye. Alakoso ati oludamọran aabo orilẹ-ede rẹ, Bass kọwe, “ṣe atilẹyin fun awọn apaniyan ati awọn olujiya ti iran Bangladeshis kan.”
Nitori ipolongo ipaeyarun yẹn, Ẹka Ipinle, ti nṣe lodi si awọn ifẹ Kissinger, ti ge iranlọwọ ologun si orilẹ-ede naa ni 1971, botilẹjẹpe Nixon ati Kissinger pa a mọ. ti nṣàn ni ikọkọ nipasẹ Iran. Ni ọdun 1975, Kissinger ti fi agbara mu fun kikun, imupadabọ deede, paapaa bi o ti n funni ni ifọwọsi tacit rẹ si Maoist China lati ṣe atilẹyin Pakistan ti awọn oludari rẹ ni awọn idi tiwọn fun ifẹ lati ba Afiganisitani ru, nini lati ṣe pẹlu awọn ariyanjiyan aala ati idije ti nlọ lọwọ pẹlu India.
Kissinger ṣe iranlọwọ lati jẹ ki iyẹn ṣee ṣe, ni apakan nipasẹ ipa pataki ti o ṣe ni kikọ Pakistan gẹgẹbi apakan ti ilana agbegbe kan ninu eyiti Iran ati Saudi Arabia ni o jẹ aṣoju kanna lati ṣe iṣẹ idọti rẹ. Nigbati Prime Minister ti Pakistan Zulfikar Ali Bhutto, ẹniti o ti ṣe atilẹyin ijakadi 1971 ni Ila-oorun Pakistan, ṣabẹwo si Washington ni ọdun 1975 lati ṣe ọran fun imupadabọ ti iranlọwọ ologun, Kissinger ni idaniloju Ààrẹ Gerald Ford pé “ó jẹ́ ẹni ńlá ní ’71.” Ford gba, ati pe awọn dọla AMẸRIKA laipẹ bẹrẹ lati san taara si ọmọ ogun Pakistan ati iṣẹ oye.
Gẹ́gẹ́ bí olùdámọ̀ràn ààbò orílẹ̀-èdè àti lẹ́yìn náà akọ̀wé orílẹ̀-èdè, Kissinger ti lọ́wọ́ tààràtà nínú ìṣètò àti mímú àwọn ìgbòkègbodò ìkọ̀kọ̀ ṣẹ́ ní àwọn ibi onírúurú bíi Cambodia, Angola, àti Chile. Ko si alaye ti o wa ti o tọka si pe o nigbagbogbo gba ISI ti Pakistan ni iyanju tabi SAVAK ti Iran lati ṣe aibalẹ Afiganisitani. Ṣugbọn a ko nilo ibon mimu lati mọ riri ipo nla ati awọn abajade ti ọpọlọpọ awọn ipilẹṣẹ agbegbe rẹ ninu kini, ni ọrundun kọkanlelogun, yoo jẹ mimọ ni Washington bi “Aarin Ila-oorun ti o tobi julọ.” Ninu iwe wọn 1995, Jade kuro ni Afiganisitani, da lori iwadi ni awọn iwe pamosi Soviet, awọn atunnkanka eto imulo ajeji Diego Cordovez ati Selig Harrison pese oye ti o gbooro ti bii ọpọlọpọ awọn eto imulo Kissinger ti fi sii - ifiagbara Iran, imupadabọ awọn ibatan ologun pẹlu Pakistan, epo giga. awọn idiyele, gbigba ti Wahhabism Saudi, ati awọn tita ohun ija - wa papọ lati tan jihadism:
"O wa ni ibẹrẹ awọn ọdun 1970, pẹlu awọn idiyele epo ti nyara, ti Shah Mohammed Reza Pahlavi ti Iran bẹrẹ si ipa agbara rẹ lati yi ipa Soviet pada ni awọn orilẹ-ede ti o wa nitosi ati ṣẹda ẹya ode oni ti ijọba Persian atijọ ... Bibẹrẹ ni 1974, Shah ṣe ifilọlẹ igbiyanju ipinnu lati fa Kabul sinu Iha Iwọ-Oorun, eto-aje agbegbe ti o dojukọ Tehran ati agbegbe aabo ti o gba India, Pakistan ati awọn ipinlẹ Gulf Persian… Amẹrika ṣe iwuri fun eto imulo yipo pada gẹgẹbi apakan ti ajọṣepọ rẹ gbooro pẹlu Shah. SAVAK ati CIA ṣiṣẹ ni ọwọ ni ọwọ, nigbakan ni ifowosowopo alaimuṣinṣin pẹlu awọn ẹgbẹ ipamo Afgani Islam Islam ti o pin awọn ibi-afẹde-Rosia wọn ṣugbọn ti wọn ni awọn ero tiwọn daradara… Bi awọn ere epo ni ọrun-rocketed, awọn ojiṣẹ lati ọdọ awọn ẹgbẹ alamọdaju Arab tuntun tuntun wọnyi. de ibi ti Afiganisitani pẹlu awọn ile ifowo pamo gbigbo.”
Harrison tun kowe pe "SAVAK, CIA, ati awọn aṣoju Pakistani" ni ipa ninu ikuna "awọn igbiyanju igbimọ ipilẹ" ni Afiganisitani ni ọdun 1973 ati 1974, pẹlu igbiyanju igbiyanju Islam ni afonifoji Panjshir ni 1975, fifi ipilẹ silẹ fun jihad ti awọn 1980 (ati ju).
Pupọ ti ṣe ipinnu Jimmy Carter, lori imọran ti Oludamoran Aabo Orilẹ-ede Zbigniew Brzezinski, lati fun laṣẹ iranlọwọ “ti kii ṣe apaniyan” si awọn mujahedeen Afgan ni Oṣu Keje ọdun 1979, oṣu mẹfa ṣaaju ki Ilu Moscow ranṣẹ si awọn ọmọ ogun lati ṣe atilẹyin fun ijọba Afiganisitani ni igbejako itankalẹ kan. Ijagun Islam. Ṣugbọn iranlọwọ apaniyan ti tẹlẹ ti n ṣan lọ si awọn jihadists wọnyẹn nipasẹ ore Washington Pakistan (ati Iran titi di iyipada rẹ ni ọdun 1979). Ipese atilẹyin yii si awọn Islamists ti o ni ipilẹṣẹ, ti a bẹrẹ ni akoko Kissinger ati tẹsiwaju nipasẹ awọn ọdun ti Aare Ronald Reagan, ni ọpọlọpọ awọn abajade ailoriire ti a mọ daradara daradara loni ṣugbọn ṣọwọn ti sopọ mọ dokita to dara. O fi titẹ alagbero sori ijọba alailewu ti Afiganisitani. O gbe awọn amayederun akọkọ silẹ fun Islam ti o kọja orilẹ-ede ode oni. Ati pe, nitorinaa, o ṣe aibalẹ Afiganisitani ati nitorinaa ṣe iranlọwọ ru ikọlu Soviet.
Diẹ ninu awọn tun ṣe ayẹyẹ awọn ipinnu ti Carter ati Reagan fun ipa wọn ni fifa Moscow sinu irubo ara Vietnam ti ara rẹ ati nitorinaa yara iparun ti Soviet Union. “Kini o ṣe pataki julọ si itan-akọọlẹ agbaye?” Brzezinski infamously beere. “Awọn Taliban tabi iṣubu ti ijọba Soviet? Diẹ ninu awọn Musulumi ru soke tabi itusilẹ ti Central Europe ati opin ogun tutu?” (Ija laarin awọn diplomat aṣikiri Harvard meji, Kissinger ati Brzezinski, ni a mọ daradara. Ṣugbọn Brzezinski nipasẹ 1979 jẹ Kissinger patapata ni imọran rẹ si Carter. Ni otitọ, nọmba kan ti awọn alabaṣepọ Kissinger ti o tẹsiwaju ni iṣakoso Carter, pẹlu Walter Slocombe. ati David Newsom, ni ipa lori ipinnu lati ṣe atilẹyin jihad.)
Iṣeduro Moscow ti Afiganisitani yoo jẹri ajalu kan - kii ṣe fun Soviet Union nikan. Nigbati awọn ọmọ ogun Soviet jade ni ọdun 1989, wọn fi orilẹ-ede ti o ti fọ silẹ ati nẹtiwọọki ojiji ti awọn ipilẹ alatako ti o, fun awọn ọdun, ti ṣiṣẹ ni ọwọ-ọwọ pẹlu CIA ni iṣẹ aṣiri ti o gunjulo ti Agency, ati awọn Saudis ati awọn Pakistani ISI. O jẹ laini awọn ipa-ipa Kissinger kan pato.
Diẹ ninu awọn ọjọgbọn ti o ṣe pataki ni bayi gbagbọ pe Soviet Union yoo ti ṣeduro eyikeyi ti o tọ diẹ sii ti ko ba kọlu Afiganisitani. Tabi ifaramọ ti Afiganisitani - boya o tẹ si Washington, Moscow, tabi Tehran - ṣe iyatọ si abajade Ogun Tutu, eyikeyi diẹ sii ju ṣe, sọ, ti Kuba, Iraq, Angola, tabi Vietnam.
Fun gbogbo ayẹyẹ rẹ gẹgẹbi “ogbontarigi nla,” gẹgẹbi ẹnikan ti o gba awọn alaṣẹ nigbagbogbo niyanju lati ronu ti ọjọ iwaju, lati da awọn iṣe wọn le loni lori ibiti wọn fẹ ki orilẹ-ede naa wa ni ọdun marun tabi 10, Kissinger jẹ Egba. afọju si awọn ipilẹ ailagbara ati eyiti ko le ṣubu ti Soviet Union. Kò ti o je pataki; Kò sí ìkankan nínú ìgbésí ayé tí Kissinger fi rúbọ ní Cambodia, Laosi, Angola, Mozambique, Chile, Argentina, Uruguay, East Timor, àti Bangladesh tí ó ṣe ìyàtọ̀ díẹ̀ nínú àbájáde Ogun Tútù náà.
Bakanna, ọkọọkan awọn ipilẹṣẹ Aarin Ila-oorun ti Kissinger ti jẹ ajalu ni igba pipẹ. Kan ronu nipa wọn lati aaye aaye ti 2015: ile-ifowopamọ lori awọn ibi ipamọ, fifun Shah, pese iranlọwọ pupọ si awọn ologun aabo ti o jiya ati awọn tiwantiwa ti o ni ẹru, fifa ile-iṣẹ aabo AMẸRIKA pẹlu awọn petrodollars ti a tunlo ati nitorinaa ru ere-ije ohun ija Aarin Ila-oorun kan. owo nipasẹ ga gaasi owo, emboldening Pakistan ká ofofo iṣẹ, títọjú Islam fundamentalism, ti ndun Iran ati awọn Kurds pa lodi si Iraq, ati ki o si Iraq ati Iran si pa lodi si awọn Kurds, ati ki o ṣe Washington lati gbeja Israeli ká ojúṣe ti Arab ilẹ.
Ni idapo, wọn ti ṣe iranlọwọ lati di Aarin Ila-oorun ti ode oni sinu sorapo ti paapaa idà Alexander ko le pin.
Itajesile inventions
Ni ọdun mẹwa to kọja, ọpọlọpọ awọn iwe aṣẹ - awọn iwe afọwọkọ ti awọn ibaraẹnisọrọ ati awọn ipe foonu, awọn akọsilẹ asọye, ati awọn kebulu ile-iṣẹ aṣoju - ti kan Henry Kissinger ninu awọn irufin ni Bangladesh, Cambodia, gusu Afirika, Laosi, Aarin Ila-oorun, ati Latin America. O gbiyanju lati daabobo ararẹ nipa jiyàn fun ọrọ-ọrọ. “Lati gba gbolohun kan lati inu ibaraẹnisọrọ tẹlifoonu nigbati o ba ni awọn ibaraẹnisọrọ 50 miiran, kii ṣe ọna lati ṣe itupalẹ rẹ,” Kissinger sọ laipẹ, lẹhin ti awọn iwe aṣẹ ti o buruju miiran ti ṣalaye. "Mo ti n sọ fun awọn eniyan lati ka awọn ibaraẹnisọrọ ti oṣu kan, nitorinaa o mọ kini ohun miiran ti n lọ."
Ṣugbọn awọn ibaraẹnisọrọ ti oṣu kan, tabi ọdun mẹjọ fun ọran naa, ka bi ọkan ninu awọn ere itajẹsilẹ ti Shakespeare. Boya macbeth, pẹ̀lú àpèjúwe rẹ̀ nípa ohun tí a ń pè ní ìpadàbọ̀ lónìí: “Pípé àwa nìkan kọ́ni àwọn ìtọ́ni ẹ̀jẹ̀, èyí tí, tí a ń kọ́ni, padà láti yọ ẹni tí ó ṣẹ̀dá náà yọ.”
A tun nkore awọn ipadabọ itajesile ti awọn idasilẹ Kissinger.
Greg Grandin, a TomDispatch deede, kọ itan ni New York University. Oun ni onkowe ti Fordlandia, Ijọba ti iwulo, eyiti o gba ẹbun Bancroft ni itan-akọọlẹ Amẹrika, ati, laipẹ julọ, Ojiji Kissinger: Gigun Gigun ti Ilu Amẹrika ti o ni ariyanjiyan julọ.
ZNetwork jẹ agbateru nikan nipasẹ ilawo ti awọn oluka rẹ.
kun