Ifọrọwanilẹnuwo kan nipa awọn iṣedede ilọpo meji ti ijọba ijọba AMẸRIKA ni a sọ nipasẹ igbakeji akọwe iṣura akoko Clinton-akoko Stuart Eizenstat, ẹniti o jẹ awakọ ti awọn ẹtọ atunṣe lodi si awọn ile-iṣẹ pro-Nazi, ṣe iranlọwọ fun awọn olufisun lati jere $8 bilionu lati awọn banki Yuroopu ati awọn ile-iṣẹ ti o ya kuro Awọn owo ti awọn olufaragba Bibajẹ tabi eyiti o jẹ awọn anfani 1930 ti iṣẹ-ẹru (mejeeji Juu ati ti kii ṣe Juu).
Ṣugbọn bawo ni nipa awọn atunṣe fun awọn ere eleyameya? Gẹgẹbi agbọrọsọ koko-ọrọ Kọkànlá Oṣù 2002 fun ibebe “USA Engage” ti awọn ile-iṣẹ ọpọlọpọ orilẹ-ede 650 ti a ṣeto lati jagun Ofin Awọn ẹtọ Alien Tort (ATCA), Eizenstat kilọ pe awọn ajafitafita agbapada South Africa “le ṣe agbero ero gbogbo eniyan ati ṣe atilẹyin atilẹyin oloselu,” ati “le ṣaṣeyọri diẹ ninu awọn ailagbara ofin. ”
Oṣu mẹfa lẹhinna, ni apejọ Ile-ẹkọ giga Columbia kan, Eizenstat ṣe akiyesi pe “Awọn olufaragba Anti-apartheid lati SA ti fi ẹsun ọpọlọpọ awọn ile-iṣẹ AMẸRIKA ni awọn kootu AMẸRIKA fun ẹsun wọn - ati pe Mo tẹnumọ awọn ẹsun – ikopa ninu irọrun eleyameya.” (O ṣaju eyi pẹlu alaye ti ara ẹni lẹhin-ẹlẹyamẹya fun itara Bibajẹ-atunṣe tirẹ, ni itiju ti n ranti iriri awọn ọdun 1950 ni ilu rẹ ti Atlanta: “Emi ko fẹ lati fọ pẹlu apejọpọ ati fun iyaafin dudu agbalagba agbalagba kan ijoko mi ni apakan funfun ti ọkọ akero Atlanta kan.")
Loni, apejọ ni pe awọn olufaragba eleyameya yẹ ati pe yoo padanu ẹjọ lati gbọ ni Ile-ẹjọ Agbegbe Gusu ti New York ni ọjọ Tuesday, Oṣu Keje ọjọ 8. Wiwa yoo jẹ ọjọgbọn Dennis Brutus, akewi ati alapon ti 83 ọdun 1968 ti o ṣiṣẹ akoko lori Robben Erekusu pẹlu Nelson Mandela, ṣaaju kikopa SA kuro ninu Awọn ere Olimpiiki XNUMX. Brutus jẹ olufisun asiwaju, laarin ọpọlọpọ awọn ẹgbẹẹgbẹrun awọn ọmọ dudu dudu South Africa ti wọn pe awọn ile-iṣẹ mejila mẹtala fun ere lati “ilufin si ẹda eniyan”, gẹgẹ bi Ajo Agbaye ti pe apartheid.
ATCA, ti o kọja ni ọdun 1789, sọ pe, “Awọn ile-ẹjọ agbegbe yoo ni aṣẹ atilẹba ti eyikeyi iṣe ilu nipasẹ ajeji kan fun ijiya nikan, ti o ṣẹ ni ilodi si ofin awọn orilẹ-ede tabi adehun ti Amẹrika.” ATCA ni itumọ lati gba ọwọ ofin lori afarape, ati ninu ilana lati yi awọn agbara ileto pada o jẹ ailewu lati ṣowo pẹlu AMẸRIKA.
Ṣugbọn nikan ni awọn ọdun meji sẹhin ni ofin ti di mimọ pupọ. Ni iyanju nipasẹ awọn ara ilu Burmese ti o ja Unocal, ọran kan eyiti o jẹ pe ni ọdun 2003 ti koju ipenija nipasẹ iṣakoso Bush, awọn ajafitafita bii Brutus, Cape Town ẹkọ Lungisile Ntsebeza, Ẹgbẹ Atilẹyin Khulumani fun awọn olufaragba eleyameya ati Jubilee SA lo ATCA lati ṣe ẹjọ awọn ajalelokun ọjọ-ọjọ: dosinni ti ọpọlọpọ orilẹ-ede. awọn ile-iṣẹ ti n ṣiṣẹ ni SA ṣaaju 1994 laibikita awọn ipe fun awọn ijẹniniya ati disinvestment.
Ṣugbọn awọn ọrọ jẹ idiju nigbati Alakoso SA Thabo Mbeki ti beere nipasẹ iṣakoso Bush lati tako Brutus ati awọn ajafitafita miiran ni ọdun 2003. Ṣeun si irẹpọ ijọba-ipin-ijọba laarin Pretoria ati Washington (bakannaa awọn ijọba Gẹẹsi ati Jamani) ni orukọ multinational ajose, Judge John Sprizzo lakoko pinnu awọn irú lori dípò ti awọn olujebi ni pẹ 2004. O si ro wipe ATCA rogbodiyan pẹlu US ajeji eto imulo ati SA abele aje eto imulo, ati nitootọ o ṣe niwọn bi awọn wọnyi imulo ro ajọ ere bi won akọkọ ni ayo.
Ṣugbọn ni Oṣu Kẹwa to kọja, awọn agbẹjọro gba afilọ kan ati ni Oṣu Karun, nigbati Ile-ẹjọ giga ti AMẸRIKA nireti lati nipari pa ẹjọ naa, ni ipo awọn ile-iṣẹ, mẹrin ti awọn onidajọ ṣe awari awọn ija ti iwulo ninu awọn apo-iṣẹ idoko-owo tiwọn. Nitoripe wọn ni awọn mọlẹbi ni awọn ile-iṣẹ ti a fi ẹsun naa, ẹjọ naa pada si Sprizzo, ninu ohun ti agbẹjọro agbẹjọro Charles Abrahams jiyan jẹ "iṣẹgun nla kan fun igbimọ ẹtọ eniyan agbaye ni apapọ."
Ni idakeji, aṣoju Washington ti Igbimọ Titaja Kariaye ti ijọba SA ti ijọba, Simon Barber, ti yọkuro ti iṣẹgun ti ile-ẹjọ giga ti awọn agbẹjọro, n tọka ẹsun Mbeki pe ijọba SA ti ru. Bi o ti wu ki o ri, "Igbiyanju naa wa lainidi."
Nicole Fritz, oludari ti Ile-iṣẹ Idajọ ti Gusu Afirika, ko gba: “Awọn ile-iṣẹ ti kii ṣe oluṣebi irufin awọn ẹtọ eniyan ṣugbọn ti o ni ipa ninu iru awọn irufin bẹ nipasẹ awọn ibaṣe wọn pẹlu awọn ijọba aninilara ni bayi o le ṣe oniduro ni ofin fun awọn iṣe wọn.”
Imukuro èrè ọjọ iwaju lati awọn ijọba apanilẹṣẹ bii Burma tabi Zimbabwe jẹ ibi-afẹde aringbungbun kan. Ni aarin 2008, gẹgẹ bi Robert Mugabe's Zanu(PF) paramilitary ṣe ipaniyan ati ijiya to lati rii daju “idibo” rẹ, o ṣeun ni apakan si ibaramu ayeraye Mbeki, AngloPlats kede idoko-owo US $ 400 milionu ni awọn maini Pilatnomu Zimbabwe ti o ni ere.
Gẹgẹbi Abrahams ṣe jiyan, “Ipilẹ pataki ti aṣọ naa ni pe awọn ile-iṣẹ orilẹ-ede ajeji ṣe iranlọwọ ati ṣe atilẹyin ijọba ẹlẹyamẹya nipa ipese awọn ohun ija ati ohun ija, imọ-ẹrọ ologun, gbigbe ati epo pẹlu eyiti ijọba ati awọn ologun rẹ ni anfani lati ṣe awọn iwa-ipa nla julọ. lòdì sí ọ̀pọ̀ àwọn ènìyàn Gúúsù Áfíríkà.” (Iru iṣẹ ile-iṣẹ bẹẹ jẹ, fun Eizenstat, "ẹsun" - ko han gbangba - irọrun ti eleyameya.)
Awọn ile-iṣẹ ti o jẹ ẹjọ nipasẹ awọn olufisun Abrahams pẹlu Ẹgbẹ Reinmetall, fun ipese awọn ohun ija ati ohun ija si ijọba Apartheid; British Petroleum (BP), Shell, Chevron Texaco, Exxon Mobil, Fluor Corporation ati Total Fina-Elf, fun ipese epo si awọn ologun; Ford, Daimler-Chrysler ati General Motors, fun ipese gbigbe si awọn ologun; ati Fujitsu ati IBM fun ipese ijọba pẹlu imọ-ẹrọ ologun ti o nilo pupọ. Awọn ile-ifowopamọ owo eleyameya pẹlu Barclays, Citibank, Commerzbank, Credit Suisse, Deutsche, Dresdner, JP Morgan Chase ati UBS.
Botilẹjẹpe Mbeki jẹ aṣoju ajeji ti a ti lọ si igbèkun ti Ile-igbimọ ti Orilẹ-ede Afirika ṣaaju ọdun 1994 ati beere pe ki awọn ile-iṣẹ ọpọlọpọ orilẹ-ede yọkuro kuro ni SA, ni awọn ọdun to tẹle o ni irọrun ni idagbasoke amnesia.
Ni ọdun 2001, ni Apejọ Agbaye ti Agbaye Lodi si Iwa ẹlẹyamẹya (WCAR) nibi ni Durban, o ṣe akiyesi gbolohun kan ti o ni imọran pe “US yẹ ki o gba ojuse ati san awọn atunṣe fun Iṣowo Ẹrú Trans-Atlantic.” Laibikita agbawi atunṣe nipasẹ Naijiria ati awọn ipinlẹ Afirika miiran, Mbeki kọ lati gba eyi laaye lati mẹnuba ninu iwe ikẹhin, pe dipo kiki fun iranlọwọ awọn oluranlọwọ diẹ sii.
Ni Oṣu Kẹrin ọdun 2003, Mbeki gba pẹlu Bush pe ko ṣe itẹwọgba patapata pe awọn ọran ti o jẹ aringbungbun si ọjọ iwaju ti orilẹ-ede wa yẹ ki o ṣe idajọ ni awọn kootu ajeji ti ko ni ojuse fun alafia ti orilẹ-ede wa, ati ṣiṣe akiyesi irisi. ti o wa ninu ofin wa ti igbega ilaja orilẹ-ede."
O ṣalaye “ifẹ lati kan gbogbo awọn ara ilu South Africa, pẹlu awọn ara ilu ile-iṣẹ, ni ifowosowopo ati ajọṣepọ atinuwa” - ṣugbọn kuna lati ronu lori ọpọlọpọ iru awọn igbiyanju bẹ nipasẹ Agbofinro Agbofinro ati Archbishop Archbishop Anglican ti Cape Town lẹhinna Njongonkulu Ndungane, fun awọn ọdun diẹ ṣaaju iṣaaju naa. ejo.
Minisita iṣowo SA Alec Erwin lẹhinna tẹnumọ pe Pretoria “tako si, ati ẹgan ti ẹjọ naa” nipasẹ awọn ajafitafita. Eyikeyi awari lodi si awọn ile-iṣẹ "kii yoo ni ọlá" laarin SA.
Ni Oṣu Keje 2003, minisita idajọ SA Penuell Maduna kọwe si awọn ile-ẹjọ pe ọran naa yoo ṣe irẹwẹsi "Idoko-owo ajeji ti o nilo pupọ ati idaduro aṣeyọri ti awọn ibi-afẹde ijọba. Nitootọ, ẹjọ le ni ipa ti ko ni ipa lori aje SA nitori idoko-owo kii ṣe nikan. awakọ idagbasoke, ṣugbọn tun ti alainiṣẹ. ”
Gẹ́gẹ́ bí ọ̀rẹ́ ilé ẹjọ́ fún àwọn olùfilọ́ra (lẹ́gbẹ̀ẹ́ Archbishop Desmond Tutu), olùdarí Nobel Joseph Stiglitz fèsì pé irú àwọn ọ̀rọ̀ bẹ́ẹ̀ kò ní “kò sí ìpìlẹ̀,” nítorí pé, “àwọn tí ó ṣèrànwọ́ láti ṣètìlẹ́yìn fún ètò náà, tí wọ́n sì ṣèrànwọ́ sí ìlòkulò ẹ̀tọ́ ọmọnìyàn, yẹ ki o ṣe jiyin."
Lẹta Maduna si ile-ẹjọ AMẸRIKA beere pe ki a kọ awọn ẹjọ naa silẹ, "ni ifarabalẹ si awọn ẹtọ ọba-ara ti awọn orilẹ-ede ajeji lati ṣe ofin, idajọ ati bibẹẹkọ yanju awọn oran inu ile laisi kikọlu ita." (Mbeki ati Maduna ko ṣe igbiyanju lati ṣe agbekalẹ ATCA ti ara SA.)
Ṣugbọn ni Oṣu Kẹjọ ọdun 2003, ni apejọ ṣiṣi ti Apejọ Awọn atunṣe pataki kan, Jubilee SA's Berend Schuitema royin pe Maduna ṣe ijẹwọ iyalẹnu kan: “Idi idi ti o fi ṣe atako ni pe o beere fun ero lori ẹjọ nipasẹ Colin Powell. O fun Powell ni idahun kikọ rẹ, lẹhinna Powell sọ pe o yẹ ki o fi ifakalẹ yii ranṣẹ si Adajọ ti Ile-ẹjọ New York. Hols lati ilẹ. Alaga Jubilee SA MP Giyose tọka si idiyele ti ariyanjiyan ijọba.
Láàárín oṣù díẹ̀, àwọn àbájáde búburú tí Maduna dá sí ìdájọ́ òdodo kárí ayé di èyí tí ó burú jù, nínú ọ̀ràn kan tí ó kan àwọn obìnrin tí wọ́n ṣẹ̀ṣẹ̀ ń hù ní Japan nígbà Ogun Àgbáyé Kejì. Meedogun “awọn obinrin itunu” lati Koria, China, Philippines ati Taiwan fi ẹjọ Tokyo ni AMẸRIKA ni lilo ATCA. Ni Oṣu Kẹfa ọdun 2005, Ile-ẹjọ Awọn ẹjọ AMẸRIKA ni Agbegbe Ilu Columbia kọ ẹjọ wọn, ti tọka si iwe-ẹri Maduna.
Nibayi ni ile, ijọba South Africa n san $3500 nikan si awọn idile 19 000 ti awọn ọmọ ẹgbẹ wọn jiya ipaniyan akoko eleyameya tabi ijiya, ti a kà si iye ti o kere.
Jubilee lẹhinna lo aye lati koju Barclays ni ipolongo ti awọn ara ilu pupọ, lakoko ti oluṣowo owo ilu London ni ọdun 2005 ti banki nla keji ti SA, ABSA. Minisita idajọ ododo SA Brigitte Mabandla (Ripo Maduna's 2004) dahun pẹlu awọn ọrẹ ti kootu kan ni Oṣu Kẹwa ọdun 2005 ni ṣoki ti ile ifowo pamo, ti o fa ifihan nipasẹ Jubilee.
Ti o jẹ olori nipasẹ Brutus, Jubilee tẹsiwaju lati gbe awọn banki kariaye mẹjọ ti o wa ni Sandton: “Awọn banki wọnyi fun awọn ọkẹ àìmọye dọla ti awọn awin si Ijọba Apartheid, tun ṣe adehun awọn gbese rẹ ati nitorinaa jẹ ki o lo paapaa diẹ sii lori ologun rẹ, ati, ninu ọran naa. ti Barclays, fun ni owo taara si South Africa Defence Force ni 1976."
Ibeere Jubilee rọrun: "Gbogbo awọn ile-ifowopamọ wọnyi nilo lati gafara ni kikun si awọn eniyan South Africa fun atilẹyin ti wọn fun ijọba Apartheid, ati san awọn atunṣe fun awọn ti o ti jiya lati awọn iṣẹ rẹ." Ikoriya ti o da lori Washington fun Idajọ Kariaye ati iṣọpọ ti awọn onijakidijagan Switzerland darapọ mọ awọn alainitelorun Jubilee ni awọn ifihan iṣọkan.
Lati Sandton si Washington, Citibank ni ifọkansi, nitori gẹgẹbi Igbimọ Akanse UN ti o lodi si Apartheid ti ṣe akiyesi ni ọdun 1979, “Citigroup ti yawo fere 1/5 ti $5 bilionu pẹlu eyiti o ti lọ lati ṣe atilẹyin eleyameya”. Ni Berne ati Zurich, Credit Suisse ati UBS jẹ koko-ọrọ ti ikede nitori lati ibẹrẹ awọn ọdun 1980 wọn rọpo US ati awọn banki Gẹẹsi gẹgẹbi awọn oluṣowo eleyameya akọkọ.
Ni idaniloju, rogbodiyan ti wa laarin awọn olufisun ti o jẹ ki o nira lati ṣẹgun ọkan ati ọkan ti gbogbo eniyan. Eto akọkọ ti awọn ẹjọ ti fi ẹsun lelẹ nipasẹ agbẹjọro New York kan ti ko ni irẹwẹsi (ti nṣiṣe lọwọ ni pinpin Holocaust), Ed Fagan, ti o ṣubu pẹlu Ntsebeza.
Lẹhinna, laarin Ẹgbẹ Atilẹyin Khulumani ati Jubilee, awọn ariyanjiyan dide lori awọn ẹtọ si nini ọran naa ati lori itọsọna ilana. Àti pé láàárín àwọn òṣìṣẹ́ Júbílee ti Johannesburg tẹ́lẹ̀ rí ní ọwọ́ kan, àti ní ìhà kejì, àwọn mẹ́ńbà ìgbìmọ̀ àti ọ̀pọ̀ àwọn orí ẹkùn ìpínlẹ̀, àríyànjiyàn kan bẹ́ sílẹ̀ tí ó rọ ètò àjọ náà fún ìgbà díẹ̀.
Sibẹsibẹ, Brutus gbagbọ pe awọn olufisun le fo Mbeki lati rawọ si okun ti o ni ọrọ pupọ ti orilẹ-ede Afirika ju ọkan ti o gbarale lasan lori ẹbẹ si ọba-alaṣẹ. The Organisation of African Unity ṣe ọran fun awọn atunṣe ni 1993 Ikede Abuja lodi si ifi, amunisin, ati imunisin ijọba, eyiti ko jẹ “kii ṣe ohun ti o ti kọja, ṣugbọn o han ni irora ninu awọn igbesi aye ibajẹ ti awọn ọmọ Afirika ode oni lati Harlem si Harare, ni awọn ọrọ-aje ti o bajẹ ti agbaye dudu lati Guinea si Guyana, lati Somalia si Surinam."
“Gbegbese iwa jẹ awọn eniyan Afirika”, Ikede Abuja kede, nilo “sanwo owo ni kikun nipasẹ gbigbe olu-owo ati ifagile gbese.”
Ni afikun, gbese ilolupo ti Ariwa si Gusu gbọdọ wa ni igbega, ni idakeji si awọn igbero eto imulo iyipada oju-ọjọ ti iyalẹnu fun awọn iṣẹ akanṣe “Mechanism Development Mechanism” gẹgẹbi awọn ọkọ ayọkẹlẹ igbeowosile fun idinku gaasi eefin Agbaye Kẹta.
Nitorinaa ipenija fun awọn ajafitafita ni lati kii ṣe lati fi ehonu han nikan ati lati mu ATCA ṣiṣẹ, ati ninu ilana - bi Eizenstat bẹru - gba awọn ọkan ati ọkan diẹ sii. O tun jẹ lati kojọ awọn ọrẹ diẹ sii kaakiri ile Afirika ati Agbaye Kẹta ki awọn ibeere atunṣe le gbooro. Ninu ilana, awọn ọna asopọ wọnyi si awọn agbegbe miiran yoo rii daju pe Ijakadi naa di ariyanjiyan ti o gbooro, ti o jinlẹ ti aiṣedeede ti ọrọ-aje, ni awọn gbongbo rẹ, ni idi ere.
Patrick Bond ṣe itọsọna Ile-iṣẹ fun Awujọ Ilu ni Ile-ẹkọ giga ti KwaZulu-Natal: http://www.ukzn.ac.za/ccs