Uqhankqalazo olwagqugqisa i-Iran ngenxa yokubulawa kwebhinqa elineminyaka engama-22 ubudala laseKurdish-Iranian uMahsa (Jîna) Amini ngamapolisa alawula ukuziphatha okuhle ngenxa “yokunxiba ngendlela engafanelekanga” sesinye seziganeko ezinkulu zezopolitiko kweli xesha lethu. Uqhushululu lwaqala njengempendulo enomsindo yabasetyhini kulo lonke elase-Iran, ababelana ngamava okuxhatshazwa jikelele - kwaye okubi kakhulu - ngala mapolisa. Kodwa ikhawuleze yakhula yaba yinto enkulu nanzulu, amadoda athatha umba wamalungelo abasetyhini, lonke uqhanqalazo luthatha isilogeni sombutho wenkululeko wamaKurd — “Women, Life, Freedom” - kunye nezihlwele ezinkulu ezitratweni ziphakamisa. izikhalazo ezinde nezithintelo zikarhulumente waseIran, ingcinezelo kunye nokongamela kwakhe uqoqosho olubi.
Ngaphandle kwengcinezelo eqatha-urhulumente wabulala abantu abangaphezu kwama-200 kwaye wenzakalisa abantu abaninzi ngenkohlakalo engalawulekiyo kwaye ngakumbi ijolise kwiindawo zaseKurdish naseBaloch - uqhushululu luyaqhubeka kwaye luvuselela amacandelo oluntu lwaseIran. Abafundi kunye neFaculty kwiYunivesithi yaseSharif yaseTehran bajongana namapolisa kumsebenzi odelelayo kunye nedabi. Abasebenzi be-oyile baye bagwayimba. Kwaye amantombazana ase-Iran afikisayo avuse igagasi elitsha lemvukelo, egxotha abalawuli, ethatha izikolo zabo, kwaye - njengabafazi bayo yonke iminyaka - bakhetha ukuchasa isigqubuthelo sentloko esinyanzelekileyo.
Njengoko le mvukelo ishukumisa i-Iran kumbindi wayo, nangona kunjalo, ayibhalisanga kuluntu oluqhelekileyo lwase-US. Emva kokuzola kokuqala, uBiden kunye namanye amagosa aseMelika benza i intshukumo ebaliweyo ukuvakalisa inkxaso yoqhanqalazo. Oku kunokubajongela phantsi, nangona kunjalo, ngokunika ilizwe lase-Iranian i-alibi yokupeyinta imvukelo njengobuqhinga baseWashington. Ulawulo lweBiden lwenze into eluncedo ekugqibeleni luthobela umnxeba weminyaka yonke wokunyusa isohlwayo kunxibelelwano. Kwibhalansi, nangona kunjalo, iWashington ixoxa ngokunyuka kolawulo lwayo olubanzi, olutshabalalisayo lwezohlwayo - eyona inoxanduva lwentlekele yoqoqosho lwase-Iran. Ewe, cinga iitanki eWashington ekudala zilima umkhosi ngokuchasene ne-Iran zibambe iminyhadala kuzo vavanyo kwaye Thatha isithuba yemeko entsha.
Okothusayo kukuba, ngelixa urhulumente wase-US kunye nemibutho ephiko lasekunene ishukunyiselwa ukuba ithathe amanyathelo, kwaye sibona ukubhengezwa ngakumbi kumajelo eendaba aqhelekileyo, yi-US eshiyekileyo - ngaphaya kwabantu base-Iranian kunye ne-Iranian American - ebonakala izolile xa ithelekiswa. Kukho incoko encinci, kwaye ngaphandle kwezinye, kuncinci okupapashwa kumajelo asekhohlo kunye nenkqubela phambili.
Izinto ezininzi zichaza impendulo ethulisiwe. Uluntu oluqhubela phambili lwase-US luyasokola ngokubanzi xa kufikwa kumba wokunxulumana nezopolitiko zamazwe ngamazwe. Ngapha koko, siye sahlukana kwaye sihlala singaqinisekanga ngendima yethu xa i-US ingengomchasi ophambili oqhuba intswela-bulungisa enobundlobongela - into ekwanceda ekuchazeni iyantlukwano kunye nokudideka kuluntu olunenkqubela apha xa iRussia yahlasela iUkraine. Lo mngeni unzima ngakumbi xa amandla okwenza okungekho sikweni ngumbuso - nangona kunjalo ucinezela, ukhohlakele okanye uphendule - uthathwa njengotshaba lwe-US Kwimeko yase-Iran, umzekelo, abanye ngasekhohlo bacingela iTehran ngokungalunganga. ukudlala indima eqhubekayo, echasene nama impiriyali ngokubala amandla ase-US.
Imvukelo yangoku e-Iran ayinayo kuphela impembelelo enzulu kuluntu lwase-Iranian; ikwanika abo bethu balapha abafuna ihlabathi elikhululekileyo ithuba lokoyisa imiqobo yembali ekukwazini kwethu ukunxulumana nemizabalazo yenkululeko kumazwe angaphandle.
Okokugqibela, Thunti uthethe nabanye abantu base-Irani abakwiphiko lasekhohlo kwi-diaspora enkulu neyohlukeneyo ukubona ukuba bacinga ntoni thina kuluntu olunenkqubela phambili lwase-US sinokwenza ngakumbi ngokumanyana kolu vukelo.
Mhlawumbi into yokuqala kukuxabisa ngokwenene ukubaluleka koqhankqalazo ngokwalo-e-Iran, nakuthi sonke.
Alex Reza Shams, umfundi ophumelele kwi-anthropology kwiYunivesithi yaseChicago, uthi "imvukelo yase-Iran kufuneka isikhuthaze sonke ukuba sikhumbule ukuba ukuxhathisa kunokwenzeka nakwezona meko zicinezelayo."
“Kangangamashumi eminyaka, ilizwe laseIran lityumze imibutho yezopolitiko ezimeleyo-kodwa nangona kunjalo, abantu bagcine ithemba liphila kwaye baqhubeka nokuphupha ngekamva elahlukileyo,” uqhubeka.. "Ithemba yinto engenakubulawa - kwaye inokusikhuthaza ukuba senze izinto ezinkulu nezingazange zicingelwe ngaphambili - njengokuvukela umntu onguzwilakhe nangona singacingi ukuba maninzi amathuba okuba siphumelele."
Okwesibini, kubalulekile ukuchonga kunye nokuxabisa ubudlelwane bethu noluntu lwase-Irani njengabahlali base-United States. Emva kwayo yonke loo nto, ngelixa uvukelo lwangoku luqala kwaye lujolise kwilizwe elikhohlakeleyo lase-Iranian, i-US idlale indima eqinisekileyo ekuveliseni ukubandezeleka okungathethekiyo kwizizukulwana zase-Irani. Njengoko Azadeh Shahshahani, igqwetha lamalungelo oluntu kunye nomcebisi wezomthetho kunye nomgaqo-nkqubo kwiProjekthi yaseMzantsi e-Atlanta, uthi, "Imigaqo-nkqubo yase-US yongeze kuphela ingcinezelo kunye nokubandezeleka kwabantu base-Iranian - ukusuka kwi-1953 CIA-backed coup eyabhukuqa inkokeli yase-Iran eyonyulwe ngedemokhrasi. ngaphezu kweminyaka engama-40 yezohlwayo [ezitshabalalisayo] zezoqoqosho kwinkxaso yase-US kuSaddam Hussein ngexesha lokuhlasela kwakhe i-Iran kunye nemfazwe etshabalalisayo eyalandelayo. "
Ayisiyiyo kuphela i-US ethwala uxanduva olukhulu lweemeko abantu base-Irani abazivukelayo - ezingamashumi eminyaka zisenziwa - kodwa njengabantu abakhoyo apha, sikweyona ndawo ilungileyo yokwenza utshintsho eWashington.
"Abantu abasemhlabeni kufuneka baqonde ukuba aphi amandla abo, kwaye ngubani onamandla phezu kwabo xa benyuswa,"
uthi Hoda Katebi, umbhali kunye nomququzeleli wase-Iranian waseMelika. “Abo kuthi bangekho e-Iran abekho kwimeko yokusebenzisa amandla ngokuthe ngqo kurhulumente waseIran. Abantu baseIran bayayenza loo nto, kwaye kufuneka silandele isikhokelo sabo, siqonde indlela esibandakanyeka ngayo kwiimfuno zabo, kwaye senze ngokufanelekileyo kumandla esinawo apha eUnited States. Isilogeni santlandlolo sesiKurd esithi 'Mfazi, Ubomi, Inkululeko' simalunga nokuzimela komzimba kunye neekhowudi zokunxiba ezisisinyanzelo kodwa sikwangobulungisa kwezoqoqosho kunye nenkululeko. Ngokucacileyo kuthi apha, oko kuthetha ukulwa ukonyusa izohlwayo zezoqoqosho zase-US ezichaphazela ngokuthe ngqo abaqhankqalazi kunye abasebenzi abagwayimbileyo kunye nokuqinisekisa ukuba akukho kungenelela kwe-US ekuzilawuleni kwe-Iranian. "
Ewe, ukonyusa iphulo ngokuchasene nezohlwayo zase-US yindlela ethe ngqo yokubonelela ngomanyano olwathi wonke umntu odliwano-ndlebe walatha. Ezi zohlwayo zinxulunyaniswa ngokusondeleyo nokubandezeleka kweIran kunye nokuziphatha kukaTehran.
"Izohlwayo zase-US e-Iran ziye zabahlwempuza abantu abaqhelekileyo kwaye zomeleza eyona miba icinezelayo kulawulo," utshilo uShams. "Kwaye urhulumente uye wasabela kuxinzelelo lwezoqoqosho ngokuphumeza i-neoliberal reforms ethi ihlwempuzeke ngakumbi abantu - kwaye iphendule ngeembumbulu xa beqhankqalaza. Ngenxa yoko, imeko iye yanda kakhulu e-Iran kunanini na ngaphambili - kwaye isoyikiso semfazwe sase-US esiqhubekayo sibonelela urhulumente ngesizathu sokuyigcina injalo. "
U-Shahshahani ukwatsalela ingqalelo kwimpembelelo yezopolitiko yezohlwayo zase-US kuluntu lwase-Iran. “Izohlwayo zibe nefuthe elibi kuluntu nabasetyhini,” utshilo. "Iinkokheli zabasetyhini base-Iran ziphume ngamandla ngokuchasene nezohlwayo 'zoxinzelelo olukhulu' njengoko zihlukanisa amaqela oluntu kwinkxaso-mali yamazwe ngamazwe, zinefuthe kuluntu olusesichengeni sezoqoqosho, kwaye zinciphisa indawo yazo kwezopolitiko ukuze zithathe inxaxheba."
Ngokucacileyo, abasetyhini base-Iranian, amaKurds, abasebenzi kunye nabafundi babanga eso sithuba, beshiya ilizwe lase-Iranian ligxalathelana njengoko ingcinezelo yalo ekhohlakeleyo isilela ukucima imvukelo. Kodwa sinokucinga ukuba bungakanani na ububanzi bentlalo kunye nezopolitiko e-Iran ngaphandle kwezohlwayo zezoqoqosho ezenza ukuba kungakwazi ukuziphilisa, ngakumbi abona bantu basemngciphekweni.
Abantu base-Iran bangama-protagonists kweli bali, bechasa urhulumente wabo - kunye neMelika, i-Islamophobic imibono yokuba bangabantu abangenakunceda abahluphekayo kwizandla zombuso okhohlakeleyo. Kodwa kuyabonakala ukuba abantu baseIran abayidingi i-US ukuba ibahlangule. Noko ke, bayalufanele umanyano lwethu. Njengabantu abahlala e-US, sinendima ekufuneka siyidlale ekunqandeni umonakalo owenziwe yiWashington - kunye nokunceda abantu base-Iran baphefumle ngokukhululekileyo.
I-ZNetwork ixhaswa ngemali kuphela ngesisa sabafundi bayo.
Nikela