tlaleho
AMY MOLEMO: sena ke Demokrasi Hona Joale!, democracynow.org, Tlaleho ea Ntoa le Khotso. Ke Amy Goodman, ke na le Nermeen Shaikh.
Lilemong tse mashome a mabeli tse fetileng kajeno, boipelaetso ba khotso bo ile ba sisinya lefats'e, bo neng bo tšoaretsoe lefats'e ka bophara, bo khothaletsa United States ho emisa merero ea eona e haufi ea ho hlasela Iraq. Ho bile le ditebelo tse fetang 6,000 tsa dikerese tse neng di tshwerwe ka la 16 Hlakubele 2003, e le karolo ya letsatsi la ketso le bitsitsweng ke Moarekabishopo Desmond Tutu wa Afrika Borwa le ba bang.
Matsatsi a mararo hamorao, Mopresidente oa United States George W. Bush o ile a phatlalatsa hore tlhaselo ea Iraq e qalile. O buile bosiung ba la 19 Hlakubele 2003, Washington, DC; e ne e se e le March 20th Iraq.
PRESIDENTE GEORGE W. SEHLAHLA: Baahi ba heso, nakong ena, mabotho a Amerika le a ikopantseng a methating ea pele ea ts'ebetso ea sesole ho amoha Iraq libetsa, ho lokolla batho ba eona le ho sireletsa lefats'e kotsing e kholo. Ka litaelo tsa ka, mabotho a ikopantseng a se a qalile ho otla lipheo tse khethiloeng tsa bohlokoa ba sesole ho nyenyefatsa bokhoni ba Saddam Hussein ba ho loana. Ena ke mekhahlelo e qalang ea seo e tla ba letšolo le pharaletseng le le kopane.
AMY MOLEMO: Mopresidente Bush o ile a lokafatsa tlhaselo ea tseko ea bohata ea hore mohatelli oa Iraq ea neng a tšehelitsoe ke US Saddam Hussein o ne a bokella li-WMD ka sekhukhu, libetsa tsa timetso e khōlō. Ka matsatsi a tlang Demokrasi Hona Joale!, re tla hetla morao kamoo tlhaselo ea US e ileng ea senya Iraq, ea baka merusu lefatšeng ka bophara.
Kajeno re kopane le Nadje Al-Ali. Ke motsamaisi oa Setsi sa Lithuto tsa Middle East Univesithing ea Brown, moo e leng moprofesa oa thuto ea thuto ea batho le lithuto tsa Middle East. Hape ke sengoli sa libuka tse 'maloa tse hapileng likhau mabapi le tlhaselo ea US le ho lula ha Iraq, ho kenyeletsoa. Tokoloho ea Mofuta Ofe? Basali le Mosebetsi oa Iraq.
Moprofesa Al-Ali, amohela ho Demokrasi Hona Joale!, Moprofesa Al-Ali.
NADJE HO HO-ALI: E, kea leboha.
AMY MOLEMO: U ikopanya le rona ho tsoa Providence, moo u leng moprofesa Brown. Esale u sheba sena le nalane ea hau ka lilemo. Bua ka seo re lokelang ho se utloisisa lilemo tse 20 ka mor'a hore US e hlasele Iraq.
NADJE HO HO-ALI: Che, tlhaselo eo e bile le phello e mpe sechabeng sa Iraq. 'Na, ka bonna, ke ntse ke leka ho ngola lekhalo pakeng tsa polelo ea tokoloho le ho tlisa litokelo tsa botho, demokrasi, haholo-holo mabapi le litokelo tsa basali, ho Iraq le 'nete ea se etsahetseng ka mor'a moo, ka ho e beha khahlanong le semelo sa histori. ea lilemo tse 13 tsa likotlo tse felletseng tseo naha e kileng ea ba le tsona. Ke nahana hore hoo ho bohlokoa haholo, hore ha re nahana ka tšenyeho le timetso ea sechaba sa Iraq, ha e le hantle ha e qale ka 2003. E qalile ka puso ea likotlo ka la 2 Phato, 1990.
Empa, ee, kelellong ea ka, ha e le hantle, ba lahlehetsoeng ka ho fetisisa nakong ea tlhaselo ea morao-rao e bile basali - ke bolela, batho ba tšoanang le bao Mopresidente Bush a ba sebelisitseng e le letšoao la babelehisi ba Iraq e ncha, joalo ka ha a ne a sebelisa. ho bua. 'Me le hoja e le' nete hore basali ba na le - qalong, ka morao, ho ne ho e-na le tšepo. Ho ne ho e-na le tšubuhlellano e ngata, ho ata ha mekhatlo ea litokelo tsa basali. Seo re se boneng ka mokhoa o hlophisehileng ho tloha 2003 ke khoholeho ea mefuta ea litokelo le phihlello ea lisebelisoa, tlhokomelong ea bophelo bo botle, thutong, ho sebetsa ka thata, tseo basali ba neng ba hlile ba e-na le tsona nakong ea puso ea Baath. 'Me ha ke na taba ea ho lokafatsa liketso tse mpe tseo Saddam Hussein a li entseng nakong ea lilemo tse 35 tsa Baath, empa 'nete ke hore tlhaselo ea 2003 e lebisitse ho se lekane ho hoholo ho itšetlehileng ka bong, ho lebisa phetohong e kholo ea ts'ireletso ea sechaba. E ile ea lebisa ho hlokeng molao, moferefere, ho senyeha ha thepa ea motheo. Tlhokomelo ea bophelo e tsietsing. Thuto e a sokola. Ka hona, bophelo ba letsatsi le leng le le leng bo fetohile bo thata haholo, eseng feela bakeng sa likete le likete tsa Iraqis ba balehileng mahaeng a bona ka hare ho naha kapa ba fetohile baphaphathehi linaheng tsa boahelani kapa ba tlile Europe kapa US, empa, ua tseba, batho ba ileng ba lula. ka morao.
'Me kahoo, ho' na, pale ea lilemo tse fetileng tsa 20 ke pale ea timetso, tšenyo, bobolu, ho hloka tsebo, empa hape ke pale ea ho tiea. Ke bolela, ua tseba, ma-Iraqi ha se liphofu feela. Mme ha ke nahana ka dilemo tse 20, ha ke nahane feela ka US le UK le boikarabelo ba bona; Ke boetse ke nahana ka bo-ralipolotiki ba bolileng ba Iraq, baetapele ba lihlotšoana tsa mekha le lihlopha tsa linokoane tse ntseng li tšosa naha. Le hoja ba nolofalitsoe ke tlhaselo, ba boetse ba tlameha ho nka boikarabelo. Kahoo ke setšoantšo se rarahaneng haholo. Empa ke nahana, ua tseba, e 'ngoe ea lintho tseo re li boneng ke hore ho na le moloko o mocha oa ma-Iraqi a hlileng a lekang ho fetola lintho. Re bone mekgatlo e meholo ya boipelaetso dilemong tse mmalwa tse fetileng. Kahoo ho na le tšepo. Empa ke - seo re se boneng, ehlile, ke koluoa e ntseng e etsahala mme e ne e hlile e sa hlokahale. 'Me le hoja ke sa nahane hore ho na le "tlhaselo e ntle," ke nahana hore ho phaella tlhaselong eo, US e entse ntho e' ngoe le e 'ngoe e fosahetseng eo e ka beng e e entse ka mor'a tlhaselo eo.
NTSANE SHAIKH: Joale, Moprofesa Al-Ali, na u ka qaqisa taba eo? US e ile ea etsa'ng ka mor'a tlhaselo e neng e fosahetse?
NADJE HO HO-ALI: Hantle, ke bolela, haholo-holo, ho qhalana ha sesole, 'me ka tšohanyetso re na le bahlankana ba milione-hammoho seterateng ba se nang mesebetsi, ba nang le matsoho. Seo se ile sa kenya letsoho ho thehoeng ha sesole le, ua tseba, litletlebo tse ngata ka hare ho karolo ena ea baahi.
Ntho e 'ngoe ke ho kena Iraq le ho nahana ka eona ka mantsoe a bokhelohi. Kahoo, Coalition Provisional Authority e ileng ea thehoa ke US kaofela e ne e thehiloe holim'a Masunni a mangata, Mashia a mangata, Bakreste ba bangata, Makurds a mangata, ho e-na le ho nahana ka naha ho latela maemo a lipolotiki. Kahoo seo se ile sa tiisa 'me sa kenya letsoho ho likarohano tsa maquloana a Iraq.
Ntle le taba ea hore litokelo tsa basali e bile tsona tsa pele - lintho tsa pele tse ileng tsa theola lenaneo. Ke bolela, u bile le - kamora tlhaselo, ha ho ne ho e-na le ho phatloha ha tlolo ea molao le merusu le pefo e thehiloeng ho bong, u bile le masole a US a ileng a atameloa ke baitseki ba litokelo tsa basali ba Iraq mme ba bolelloa, "Joale, ha re etse basadi.” Kahoo, ua tseba, ho sa tsotellehe puo ena eohle ea, "E, re kenya letsoho tokolohong ea basali," ho ile ha etsahala se fapaneng. Tsamaiso ea US, sesole le Coalition Provisional Authorities li ile tsa iphapanyetsa ha re bona ho ata ha tlhekefetso ea bong.
Mme hape, hape, de-Baathification, leha, ehlile, e ne e le bohlokwa haholo, tshebetso ya ho dumellana le dilemo tse 35 tse fetileng tsa puso ya bohatelli e sehloho, empa tsela eo de-Baathification e ileng ya qetella e sebetsa ka yona ke hore e ile ya kgeloha. karolo e khōlō ea baahi, ’me e ile ea kenya letsoho hape karohanong ea maquloana. Mme re tseba, ehlile, hoo ISIS ke phello e le 'ngoe ea tlhaselo le mosebetsi.
NTSANE SHAIKH: Moprofesa Al-Ali, u boletse, ke bolela, ho sheba maemo ao tlhaselo ena e etsahetseng ho eona. E tlile ka mor'a lilemo tse 11 tsa likotlo tsena tse sehlōhō khahlanong le Iraq - lilemo tse fetang 11, ke nahana hore e ne e le lilemo tse 13.
NADJE HO HO-ALI: Leshome le metso e meraro. Lilemo tse leshome le metso e meraro, e.
NTSANE SHAIKH: Lilemo tse leshome le metso e meraro, e, masoabi. Lilemo tse leshome le metso e meraro tsa likotlo, 'me pejana ho moo, Iraq e tsoile ntoeng ea lilemo tse robeli le Iran.
NADJE HO HO-ALI: E nepahetse.
NTSANE SHAIKH: Kahoo, haeba u ka khona -
NADJE HO HO-ALI: E.
NTSANE SHAIKH: - bua ka lintho tseo ka bobeli?
NADJE HO HO-ALI: E, ho joalo. Ee, che, ke nahana, ua tseba, re hlile re hloka ho nahana ka hloko ka lilemo tsa 35, hobane lilemong tsa bo-70, ha e le hantle, Iraq e ne e le, leha e ne e le bohatelli, e ne e atleha moruong. Ua tseba, ho ne ho e-na le khatello ea hore basali ba kene mosebetsing, thuto. Ho ne ho e-na le boemo ba boiketlo.
Lintho li ile tsa qala ho mpefala nakong ea '80s, joalo ka ha u boletse, ho tloha 1980 ho isa 88, ntoa le Iran. Nakong ena, e mong le e mong ea pakeng tsa - monna e mong le e mong ea pakeng tsa lilemo tse 15 le 65 o ne a tlameha ho ea pele. Basali nakong ena e ile ea e-ba "ba-superwomen," hobane Saddam Hussein ka nako e 'ngoe o ile a tsoa, ka '85 kapa -'85, 'me a re, "Mosali e mong le e mong ea molemo oa Iraq o lokela ho ba le bana ba bahlano." Ka nako e ts'oanang, ha basali ba ntse ba le tlas'a khatello ea ho hlahisa masole a kamoso a Iraq, ba ne ba le - u ne u tla ba fumana mesebetsing ea mefuta eohle. ’Me ha ke ne ke etetse Iraq nakong eo, ke ile ka bona basali ba sebetsang liteisheneng tsa peterole, ba khanna literaka. Mme jwale, le a tseba, basadi ba ile ba tlatsa mesebetsi e mengata e neng e tshwerwe ke banna pele. Kahoo, ha se boemo bo botle, empa boemo boo basali ba neng ba bapala karolo e mafolofolo.
Mme, ho tloha - kamora tlhaselo ea Kuwait ka Phato 1990, re bile le qalo ea likotlo. Mme leha mohopolo e ne e le tokafatso e ne e le ho ba le Saddam, ehlile e bile le phello e fapaneng. Saddam e ne e laola mehloli e fokolang. Ke nakong ena moo re boneng phetoho ena e makatsang tabeng ea bofuma bo ntseng bo eketseha. Re bone bofuma ba basali. Re bone hore litšebeletso tsohle tsa boiketlo tseo ’muso o faneng ka tsona, tse kang tlhokomelo ea mahala ea bana, lipalangoang tsa mahala ho ea mosebetsing, tsamaiso e matla ea bophelo bo botle, tsamaiso e matla ea thuto, tsena tsohle li ile tsa senyeha nakong ena. 'Me ke hopola 'Mangoane a mpolella ka nako ena, a re, ua tseba, Ntoa ea pele ea Koung ea 1991, ka mor'a tlhaselo ea Kuwait, marokho a ile a senngoa, empa likotlo li ile tsa senya sechaba sa rona. Mme, o a tseba, o ke ke wa fola ho seo.
AMY MOLEMO: Moprofesa Al-Ali, haeba u ka felisa -
NADJE HO HO-ALI: Kapa u ke ke ua hlaphoheloa kapele.
AMY MOLEMO: - re na le motsotso feela - le hau -
NADJE HO HO-ALI: E.
AMY MOLEMO: - u batla ho siea batho le eng ka sehopotso see sa 20 sa ntoa?
NADJE HO HO-ALI: Ke nahana hore ho batho ba US, ena ke nako ea ho nahana hape ka mehato ea sesole sa US lefats'eng, empa hape ke nako ea ho nahana ka boikarabello, boikarabello le litefello tse ka khonehang. Empa hape ke batla ho qetella ka taba ea hore, joalo ka ha ke boletse, moloko o monyane oa Iraqis o leka ho fetela ka nģ'ane ho, ho phela ka nģ'ane ho phello ea tlhaselo le mosebetsi. Ho na le boqapi bo bongata le boqapi le matla a matle. Kahoo ke na le tšepo. Empa ke nahana bakeng sa batho haholo-holo naheng ena, ua tseba, ke nako ea ho nahana hape ka ho kenya letsoho sesoleng sa US le leano ka bophara, eseng Iraq feela empa Bochabela bo Hare le lefats'e ka kakaretso.
AMY MOLEMO: Nadje Al-Ali ke motsamaisi oa Setsi sa Lithuto tsa Bochabela bo Hare Univesithing ea Brown, moo e leng moprofesa oa thuto ea anthropology le lithuto tsa Middle East. Libuka tsa hae li kenyeletsa Tokoloho ea Mofuta Ofe? Basali le Mosebetsi oa Iraq. Ebile, ho ntse ho na le mabotho a 2,500 a US Iraq.
ZNetwork e tšehelitsoe ka lichelete feela ka seatla se bulehileng sa babali ba eona.
donate