Ha Tsamaiso ea Biden e phatlalatsa sepheo sa eona sa ho atolosa lerako la moeli o ka boroa, hammoho le ho qala ho leleka batho ba Venezuela ba kenang ka ntle ho naha, mecha ea litaba ea Amerika e ile ea potlakela ho lemoha ketso e makatsang ho Mopresidente Biden ho haha lerako leo mokhethoa oa mopresidente Biden a kileng a le lahla ka " ha se tharollo e tebileng ea leano. ” Leha ho le joalo, ka tsela e 'ngoe ho makatsang ho khutlisetsa batho ba Venezuela naheng eo 'muso oa rona o lekang ho senya moruo oa eona ho bonahala o ba phonyohile ka ho feletseng.
Ha se hore liphaposi tsa litaba li ka be li ile tsa tlameha ho sebetsa nako e eketsehileng ho senola ho se lumellane ha maano. Mohlala, the Congressional Research Service (CRS) e ntlafalitse tlaleho ea eona ka sehlooho sena se fetileng Phato 8, e hlokometse hore "likotlo tsa US li mpefalitse ho putlama ha moruo oa Venezuela le ho sitisa phano ea lithuso tsa botho," mme e fetisetsa 'mali Ofising e Akaretsang ea Boikarabello ( GAO) Polelo ea Pherekhong 2021 ea hore "moruo oa [Venezuelan] o theohile ho tloha ho kholo e mpe ea 6.2 lekholong ka 2015 ho isa ho liperesente tse 35 tse mpe ka 2019 le liperesente tse 25 tse mpe ka 2020. ho putlama ho hoholo ha moruo oa Venezuela, haholo-holo ka ho lekanyetsa chelete e tsoang tlhahisong ea oli.”
Ka mantsoe a mang, leano la rona la likotlo tsa mmuso le ne le fihlela sepheo sa lona sa ho etsa hore bophelo ba batho ba Venezuela bo be thata le ho feta, bopaki bo hlakileng ka ho fetesisa ke taba ea hore 500,000 joale e nkile leeto la lik'hilomithara tse 3,000 ho ea batla setšabelo naheng e behang likotlo - tse ngata tsa tsona. ba tsamaea tseleng e kotsi ea meru ea Darién Gap ho tloha Boroa ho ea Amerika Bohareng. Ba bangata hoo hona joale ho nang le bafalli ba bangata ba tsoang Venezuela ba tšelang moeli oa Mexico ho feta ba tsoang lichabeng tse ling ntle le Mexico ka boeona.
Ho tla joang hore ebe baqolotsi ba litaba ba hloloheloa khokahano ee? Leano la likotlo le se le le tsamaisong ea ona ea bopresidente ea bone - le Congress le eona ka har'a eona, ka mor'a lilemo tse 17 ho ka 'na ha se ke ha etsahala ho batho ba bangata motse-moholo oa naha hore ho ka ba le litaba tse mabapi le likotlo tsa moruo tsa US tse behiloeng Venezuela. Empa pampiri ea CRS e ile ea hlahloba nalane bakeng sa ba nang le thahasello, ho tloha ha Hugo Chavez e ne e le mopresidente oa naha: "likotlo tsa pele ... tlhekefetso ea litokelo tsa botho, bobolu le liketso tse khahlanong le demokrasi" le "Taolo ea Trump ... likotlo ka lebaka la bolaoli bo ntseng bo eketseha ba [mohlahlami oa Chavez] Mopresidente Nicolás Maduro ... le boitekong ba ho tšehetsa mmuso oa nakoana o etelletsoeng pele ke Juan Guaidó." Mme kajeno Biden e ntse e tsoela pele leano, leha e le ka mokhoa o itseng o lokolotsoeng, leha e le mmuso o mong oa Guaidó - o neng o sa ka oa nka matla - o se o felile. Ka mantsoe a mang, ke ea khale e tšoanang Washington - ka hona, ha ho letho leo u ka buang ka lona moo.
Mme hantle-ntle likotlo tsee ke life? Ho theosa le lilemo, Washington e thibetse thekiso ea libetsa tsa khoebo le ho fetisetsoa hape Venezuela; e thibetse thepa ea batho ba fapaneng; e thibetse mmuso oa Venezuela phihlello ho mebaraka ea lichelete ea US ho kenyeletsoa le k'hamphani ea matla ea mmuso (PdVSA); ditransekshene thibetsoeng e amang ho ntshiwa ha Venezuela ea chelete ditsitithale, hammoho le ditransekshene tse amanang le ho reka sekoloto sa Venezuela le molato ofe kapa ofe kolota Venezuela itlamme e le tebeletso; e thibetse thepa eohle le lithahasello tsa thepa ea PdVSA tlas'a taolo ea US; e thibetse lik'hamphani tsa US le batho ka bomong ho etsa litšebelisano le k'hamphani; le likotlo tse atolositsoeng tsa lichelete le lithibelo tsa li-visa ho batho ba tsoang kantle ho naha le lik'hamphani tsa matla tse sebetsang le PdVSA. (European Union e boetse e entse likotlo ho tse ling tsa libaka tsena.)
Sephetho? Le hoja ho sa khonehe ho tseba hore na puso ea likotlo e ikarabella hakae, GAO e tlalehile inflation "hangata e imena habeli selemo se seng le se seng. Ka 2010, sekhahla sa theko e ne e le karolo ea 28.2 lekholong; ka 2017, e ne e fihlile ho 438 lekholong. Ena e ne e le keketseho ea khoeli le khoeli ea theko ea thepa le litšebeletso ea karolo ea 36.5 lekholong. Ka selemo sa 2018, Venezuela e bile le hyperinflation, e ileng ea nyoloha ka liperesente tse 65,374. Ka 2020, sekhahla sa inflation se ne se theohile, empa se ntse se le holimo haholo ho karolo ea 6,500 lekholong.
Hape ka 2021, UN e ile ea romela "rapporteur e khethehileng" ho ea hlahloba boemo. Tlaleho e latelang "ka phello e mpe ea mehato e qobellang e le 'ngoe mabapi le ho thabela litokelo tsa botho" - e ileng ea lebisa tlhokomelo e fokolang mecheng ea litaba e tloaelehileng ea Amerika - e fumane tse latelang:
Khaello ea lisebelisoa le ho tsilatsila ha balekane ba kantle ho naha, libanka le lik'hamphani tse tsamaisang thepa ho sebetsana le balekane ba Venezuela, haholo-holo ka lebaka la likotlo tsa US, ho entse hore ho se khonehe ho reka lisebelisoa tsa bohlokoa tsa theknoloji le lisebelisoa bakeng sa tokiso le tlhokomelo ea motlakase oa sechaba, khase, metsi, lipalangoang, litsamaiso tsa thelefono le tsa puisano, hammoho le likolo, lipetlele le litsi tse ling tsa sechaba, tse nyenyefatsang thabo le tšebeliso ea litokelo tsa mantlha tsa bophelo, lijo, metsi, bophelo bo botle, bolulo le thuto.
Ha e le bophelo bo botle ba baahi, "Tsamaiso ea mahala le ea bokahohle ea tlhokomelo ea bophelo bo botle e thehiloeng ke 'Phetohelo ea Bolivarian,' e fokolisitsoeng haholo ke koluoa ea oli, e senyehile le ho feta ho tloha ka 2017 har'a likotlo tsa moruo le tsa lichelete ... Venezuela e batla e itšetlehile ka linaha tse ling. meriana le lisebelisoa tsa bongaka ... Likotlo li thibetse ho reka lintho tse kang albumin ea motho, immunoglobulin le lihlahisoa tse ling tsa mali ... esita le lithibela-mafu." Mabapi le metsi a nooang, "Tona e okametseng metsi o hlalositse hore ke 50% feela ea likarolo tsa phepelo ea sistimi e neng e sebetsa ka lebaka la ho se khonehe ho reka likarolo tse ling le ho li lokisa ... % ea sistimi ea phepelo ea metsi e sebelisa theknoloji ea US le 52% ea lisebelisoa tsa Jeremane le Switzerland ... ha ho khonehe ho mema litsebi tse amehang ho tla lokisa ... ho qobelloa ho fokotsa ka 29% lik'hemik'hale tse sebelisoang ho hloekisa le ho hloekisa metsi ... Corp.) e ea tsamaea hobane litefo ha lia khona ho etsoa ka lebaka la lits'ebetso tse koetsoeng." Mabapi le khoebo ea bohlokoa ea linaha tse ling, "ho tlalehoa hore lipalangoang tsa leoatleng li theohile ka 30% hobane lik'hamphani tse tsamaisang likepe tse hoebang le naha li fuoe tumello, 'me likepe tsa Venezuela ha li khone ho fumana likarolo tse hlokahalang hore li hlokomeloe le ho sebelisoa."
Ka kakaretso, "Mehloli eo e seng ea 'muso e hakanya hore bofuma bo eketsehile haholo pakeng tsa 2014 le 2020, ho fihla ho 94% ea batho, bao 67% ea bona e ileng ea oela bofutsaneng bo feteletseng 'me 64% ea bofutsana ba mefuta e mengata." Mme, tlaleho e ile ea eketsa, "Bofelong ba 2015, UNHCR (United Nations High Commissioner for Refugees) e hakantse hore batho ba 695,000 ba Venezuela ba tlohile naheng eo. Ho latela lintlha tse fanoeng ke Mmuso le balaoli ba tsa bojaki ba linaha tse amohelang baeti le mekhatlo e ikemetseng (mekhatlo e seng ea mmuso), lipalo tsa bafalli li fapane ho tloha ho limilione tse 1.2 ho isa ho tse 5.6 ka Mots'eanong 2021.
Tlaleho e boetse e tsoela pele ho belaella bonnete ba puso ea likotlo tlas'a molao oa machaba:
Rapporteur ea Khethehileng o nka hore boemo ba tšohanyetso ba naha bo phatlalalitsoeng ke 'Muso oa US ka la 8 Hlakubele 2015 e le motheo oa ho hlahisa likotlo khahlano le Venezuela,' me e atolositsoe khafetsa ho fihlela joale, e hanana le litlhoko tsa Article 4 ea Selekane sa Machabeng sa Litokelo tsa Botho le Lipolotiki ( ICCPR). Ha e tsamaellane le litekanyetso tsa ho ba teng ha tšokelo bophelong ba sechaba, ho lekanyetsoa ha mehato ea maemo a tšohanyetso, nako ea bona e lekanyelitsoeng, ho se be teng ha khethollo, thibelo ea ho nyenyefatsa tokelo ea ho phela le. thibelo ya kotlo ya ketso e sa boleleng tlolo ya molao.
Ka mantsoe a mang, leha leano la Amerika le ka be le kentse letsoho ho thehoeng ha boemo ba 'nete ba tšohanyetso naheng ea Venezuela, ha ho letho leo Venezuela e le entseng le tlatselitseng boemong ba tšohanyetso ba US.
Ka bokhutšoanyane, tlaleho “e khothalletsa hore likotlo tsena, tseo boholo ba tsona li ileng tsa behoa lebitsong la litokelo tsa botho, demokrasi le molao oa molao, li tlosoe kaha li nyenyefatsa tsona melao-motheo, litekanyetso le litloaelo tsena.”
Le ha Tsamaiso ea Biden e hlile ha e ikarabelle bakeng sa tšenyo eohle ea leano la Amerika le e bakileng sechaba sa Venezuela, e khethile ho nka boikarabello ba ho khutlisetsa batho ba Venezuela ho ea phela le tšenyo eo. Na e 'ngoe ea see e loketse ho bolella batho ba Amerika? Ho fihlela moo mecha ea litaba ea Amerika e eang teng, ha ho joalo.
ZNetwork e tšehelitsoe ka lichelete feela ka seatla se bulehileng sa babali ba eona.
donate