Tlhokahalo ea mekhoa e meng e kholisang ho fapana le lipolotiki tse etelletsoeng pele ke limmaraka e potlakile, haholo ha mmuso o ntse o tsoela pele ho ikamahanya le mebaraka ea lichelete ho fapana le ho e phephetsa. Boikemisetso ba Morena Mandelson ba ho arolelana poraefete ea Royal Mail ke boipiletso bo phahameng ka ho fetesisa ho seo e lokelang ho ba tšitiso ea kelello ea ho fana ka eng kapa eng ho khoebo ea poraefete.
Ho na le mekhoa e mengata e sa tsejoeng eo batho ba e bōpang ha ba ntse ba hana khopolo ea hore maano a khannoang ke 'maraka ke eona feela tsela. Nka Royal Mail ka boeona. E-ea ka morao ho mokhatlo oa basebetsi, 'me u tla fumana hore Mokhatlo oa Basebetsi ba Communications le tsamaiso ea Parcel Force, e leng setsi sa Royal Mail, ba ntse ba haha mohlala oa demokrasi ea indasteri e fetotseng mokhatlo ona oa sechaba hore o se ke oa oa, ho bontša hore Khampani ea lekala la sechaba e laoloang ke demokrasi e ka fana ka boleng bo betere ba chelete ho feta lik'hamphani tse ngata tsa poraefete tseo hona joale e tlamehang ho qothisana lehlokoa le tsona.
Ho thoe'ng haeba re ne re ka hlophisa le ho fumana lithuto tse batsi ho tsoa litekong tse joalo tse sebetsang?
Laboratori ea phetoho ea litšebeletso tsa sechaba
Ke bile lehlohonolo selemong se fetileng hore ke khone ho ithuta, ho tsoa ka hare, mokhoa oa boithaopo oa sechaba oa phetoho ea litšebeletso tsa sechaba. Ke ile ka lula ka ofising e se nang letho setsing sa sechaba sa Newcastle ka likhoeli tse 'maloa ke buisana le basebetsi, batsamaisi le baitseki ba mekhatlo ea basebetsi ba ikarabellang bakeng sa lenaneo la lilemo tse hlano la ntlafatso ea IT ea lekhotla le lits'ebeletso tse amanang le eona, hammoho le lintlafatso le poloko ea litsamaiso tsa lekhotla. ho bokella lekhetho la lekhotla, ho fana ka litsiane le ho etsa hore litšebeletso tsa lona li fihlellehe sechabeng. Se faneng ka ts'ebetso ena sebopeho sa eona se ikhethileng e bile motlotlo oa batho ka ho fetola litšebeletso tsena tsa mantlha e le basebeletsi ba sechaba, ka mor'a ntoa e thata e loanang khahlanong le ho beoa ha bona ka bokhukhuni e etelletsoeng pele ke lekala la lekhotla la toropo la Unison.
'E ne e se taba ea ho hana ho fetoha,' ho hlalosa Tony Carr, eo e neng e le moemeli oa nako e tletseng oa Unison bakeng sa basebetsi ba amehang litšebeletsong tsena. 'E ne e le ho laola qetello ea hau le ho se be le motho ea kenang le ho re laola ka phetoho.'
Boiteko bo joalo bo hlakileng ba ntlafatso e etelletsoeng pele ke sechaba bo thehile laboratori e loketseng ho leka le ho hlakisa khopolo-taba ea hore demokrasi ho fapana le ho etsa poraefete ke mokhoa o sebetsang ka ho fetesisa le o nepahetseng oa ho nchafatsa le ho ntlafatsa litšebeletso tsa sechaba. Ha ke leka sena, sepheo sa ka e ne e boetse e le ho hlahloba hantle hore na ke mekhoa efe e tobileng ea phetoho e tsamaisoang ke lipakane tsa tšebeletso ea sechaba ka demokrasi ho e-na le ho eketsa phaello.
Ho e beha phatlalatsa: letsholo la leano
Lenaneo lena le hlahisitsweng ka ho hlaka le le ikemiseditseng la diphetoho tsa ka hare ho setjhaba e bile sephetho sa ntwa pakeng tsa 2000 le 2002 ho boloka ditshebeletso tsena tsa lewa di le setjhaba. Konteraka ea khamphani e ikemetseng e ne e le £250 milione, konteraka ea lilemo tse 11. Bakeng sa basebetsi le mokhatlo oa basebetsi, e ne e le mesebetsi e 650 le boleng ba litšebeletso tsa leano tseo mafapha a mang a lekhotla a neng a itšetlehile ka tsona 'me e ka ba motheo oa likamano tsa sechaba le sechaba sebakeng seo.
Leano la lekala la lekhotla la toropo la Newcastle la Unison la ho boloka lits'ebeletso tsena sechabeng li ne li e-na le lintlha tse hlano tsa bohlokoa, tseo kaofela li ileng tsa rala motheo oa demokrasi ea ts'ebetso ea phetoho ka boeona:
- Taba ea pele, ho aha moetlong oa mokhatlo o nkang karolo, ntho e tlang pele e ne e le ho kenyelletsa litho mohatong o mong le o mong oa lets'olo: ho tloha likopanong tsa bongata le likhethong tsa baemeli ha tlhahlobo ea mmaraka e ne e phatlalatsoa ka lekhetlo la pele, ka ts'ebetso ea indasteri khahlano le privatisation, ho ea ho baemeli ba hlahlobisisang ka kotloloho. boitlamo ba poraefete le ho kenya letsoho kopong ea 'ka tlung'.
- Ntlha ea bobeli leanong lena e ne e le ho kenella tšebetsong ea ho reka thepa le ho etsa lets'olo la hore ho be le tefiso e ntle ea ntlo. 'Re ile ra tlameha ho hlokomela hore le hoja re ne re le khahlanong le khopolo eohle ea tlhahlobo ea' maraka, haeba re hlile re batla ho hapa tefiso ea ka tlung re ne re tlameha ho kenella boemong boo ho tloha qalong,' ho pheha khang Kenny Bell, eo ka nako eo e neng e le mohokahanyi oa Unison. lekala.
- Ea boraro, letšolo le ne le bolela ho fihlela sechaba, ho haha tšehetso e tloaelehileng bakeng sa khanyetso e akaretsang ea ho iphelisa. 'Toropo ea rona ha e Rekisoe' ho phatlalalitse banner e etellang pele lipontšo tse 'maloa tsa mekhatlo ea basebetsi, mekhatlo ea sechaba le makhanselara a hanyetsanang a Basebetsi.
- Ea bone, le hoja mokhatlo o ile oa tlatsa sekheo sa lipolotiki ka ho ema khahlanong le khoebo ea poraefete, Unison ha e sa batla ho nka liqeto tsa ho qetela mabapi le hore na ke mang ea lokelang ho fana ka litšebeletso ho feta kamoo e neng e batla hore batsamaisi ba etse joalo. Sepheo e ne e se ho kenya mokhatlo bakeng sa liofisiri tsa lekhotla empa e ne e le ho etsa hore lekhotla le tataisoe ke 'demokrasi' ka 'nete. Kgatelelo ya boradipolotiki ba ba tlhophilweng e ne ya felela e na le matswela, ka lekgotla le ne la ntsha maitlamo a gore go tshwanetswe go bonwa ditsela tse dingwe go na le go dira poraefete.
- Letšolo le ne le se na thuso ntle le haeba le ne le thehiloe lipatlisisong tsa leano. Ntho e ka sehloohong ea katleho ea lekala la Unison e ne e le mosebetsi oa Setsi sa Litšebeletso tsa Sechaba, seo nakong ea lilemo tse 30 tsa tšebelisano-'moho le mekhatlo ea basebetsi le mekhatlo ea sechaba e ileng ea ntlafatsa mokhoa oa ho kenya letsoho oa mosebetsi o arolelanang litsebo le ho itšepa ka kelello. Mosebetsi wa CPS o bile le kgahlamelo maikutlong a ditho mmoho le leanong la mekgatlo ya basebetsi. Bakeng sa mosebeletsi oa Unison shop steward le mosebeletsi oa melemo ea bolulo, Lisa Marshall, tšebelisano-'moho le CPS mabapi le ho batlisisa boikitlaetso ba mohanyetsi oa lekala la poraefete e bile phetoho: 'Ha re sheba kopo ea bona, re ile ra fumana tse ngata tseo re neng re tseba hore li ka etsoa betere. Ho tloha ka nako eo ho ea pele ke ile ka ikutloa ke kholisehile ka seo re neng re leka ho se etsa ho e boloka ka tlung.'
Sena se lebisa karolong ea ho qetela ea monahano oa lekala oa Unison: boetapele bo ne bo tšoara litho tsa bona joalo ka batho ba nang le boiphihlelo ba tsotellang mosebetsi oa bona. Josie Bird ke molula-setulo oa lekala: 'Rea hlokomela hore litho tsa rona li batla ho fana ka litšebeletso. Ha se maikutlo a lerato hore ba phelela ho sebetsa. Che, ba sebeletsa ho phela - empa hoa tsotelleha hore ke mosebetsi oa sechaba oo ba o sebeletsang.'
Letšolo lena le ile la atleha. Boiteko ba ka hare ho ntlo bo entsoeng ke batsamaisi ka tumellano le mekhatlo ea basebetsi ho hlakile hore e ne e le boleng bo betere ba sechaba bakeng sa chelete ea sechaba.
Ka 2002, lekhotla la ka nako eo le neng le tsamaisoa ke Basebetsi (ho tloha 2004 esale e le Lib Dem) le ile la e fa monyetla oa ho tsoela pele mme la alima limilione tse likete tse 20 ho tsetela ho eona ka lebaka la hore poloko e tla qetella e feta ho lefa letsete leo. Mesebetsi e ne e tla fela empa ntle le khaello ea mesebetsi e tlamang le ka lisebelisoa tse ikhethang bakeng sa koetliso le ho romelloa bocha (hona joale e phatlalalitsoe lekhotleng lohle).
Hobaneng matla a bonngoe a le bohlokoa ho ntlafatso ea demokrasi
Letšolo la mekhatlo ea basebetsi le ile la rala motheo oa tšebelisano ea sebele ea basebetsi ts'ebetsong ea phetoho. Mokhatlo o ne o ameha mohatong o mong le o mong, ho tloha ho khetha batsamaisi ba bacha ho buisana ka phetoho e 'ngoe le e 'ngoe ea bohlokoa. 'Ke mosebetsi oa rona ho boloka batsamaisi ba ikarabella, eseng haholo ho basebeletsi empa ho fetoha' e ne e le tlhaloso ea Kenny Bell ea karolo ea mekhatlo ea basebetsi.
'Molekane o re boloka re tšepahala.' Ray Ward, molaodi e moholo ya eteletseng pele diphetoho, o pheta ntlha ho ya ka pono ya botsamaisi. Ke tšebelisano-'moho empa mokhatlo o bolokile matla a ho sebetsa ka boikemelo le ho holisa likhohlano ha ho hlokahala. Mme batsamaisi ba tseba sena. Mokhatlo o ne o ke ke oa tšeptjoa ke litho tsa oona haeba o ne o sa khone. Sephetho ke teko ea demokrasi ea indasteri e nang le melemo ea sebele ho latela boleng ba litšebeletso le kabo e ntle ka ho fetisisa ea chelete ea sechaba.
Ka 2008, chelete e bolokoang ea £28.5 milione e ne e fihletsoe, e reriloeng pele nakong ea lilemo tse 11. Karolo e 'ngoe le e 'ngoe ea litšebeletso e ntlafetse haholo, ho tloha ka lebelo le ho nepahala ha litefello tsa melemo ho ea boemong bo phahameng ba ho khotsofatsoa ke setsi se secha sa mehala le 'mabenkele a le mong' bakeng sa litšebeletso tsohle tsa lekhotla tseo lihlopha tsa sechaba li 'nileng tsa etsa letšolo la tsona ka lilemo.
Seabo sa mokhatlo oa basebetsi ho katleho ena se hloka ho hatisoa hobane le hoja hona joale ho buuoa hohle ka 'matlafatso' ea basebetsi ba basebeletsi ba sechaba, ho na le tlhokomeliso e fokolang ea tlhokahalo ea mokhatlo oa basebetsi o hlophisitsoeng hantle le oa demokrasi bakeng sa ho e finyella.
Phomolo ka boqhetseke ba tsamaiso ea setso
Empa ho nka tse peli ho tango bakeng sa phetoho. Mme sebopeho sa sehlopha sa botsamaisi ba Tshebeletso ya Motse le sona se ne se le bohlokwa. (Tšebeletso ea Motse ke lebitso la lefapha le lecha le kopantseng lintlafatso tsohle tsa IT le litšebeletso tse amanang le tsona.)
'Ke batho, maoatla' e bile lepetjo la Ts'ebeletso ea Motse. Bokhoni ba batho le boitlamo ba bona ke matlotlo a lokelang ho phethahala, eseng litšenyehelo tse lokelang ho fokotsoa. Tsepamiso ena ea batho, ho ba khothatsa, ho lumela ho bona, e bile tsamaiso ea phetoho. Tsamaiso e mabapi le 'coaching not command'. Boikitlaetso le boikarabello bo tlositsoe hole le setsi, maemo a taolo a felisitsoe 'me a nkeloa sebaka ke tšehetso. Matla a lefapha a itšetlehile ka ho sebetsa likarolong tsohle tsa lona tse fapaneng ka lihlopha tsa merero tse kenyeletsang bohle ba nang le pono e nepahetseng mabapi le bothata ba ho kopana ho bo rarolla.
Ka kakaretso, Ts'ebeletso ea Motse e fetotse setsi sa mokhatlo oa eona ho tloha ho mohlala oa khale oa tsamaiso ea mmuso oa lehae ho ba setsi seo batsamaisi ba ts'ehetsang merero le mesebetsi e mengata e ikemetseng. Ho hlahile mofuta o mocha oa mokhatlo oa sechaba, o nang le karolo ea boetapele e mabapi le ho tsamaisa le ho nts'etsapele tataiso e arolelanoang ho feta ho sebelisa taolo.
Mofuta oa batho ba entseng boetapele bona oa senola. Ka mohlala, Ray Ward, o ile a qala ka ho khetha ho sebeletsa mmuso oa lehae, ea lilemo li 16, hobane e ne e le 'sebaka se setle sa ho robala' ka mor'a mekete ea bosiu ka har'a sehlopha sa rock! Ka 2003, lilemo tse ngata hamorao, a e-na le phihlelo e ngata e le mookameli e moholo empa a sa lebale liphihlelo tsa hae tsa pele, sepheo sa hae e ne e le ho hlophisa bocha tsamaiso ea Newcastle ho thusa basebeletsi ba lekhotla ho sebelisa bokhoni ba bona mesebetsing ea bona ea letsatsi, tšebeletsong ea sechaba.
O ile a hira Kath Moore, ea neng a fetotse mokhoa oa ho ja sekolong sa Newcastle ka ho kenyelletsa baapehi le basebetsi ba kichineng. O ile a bona e 'ngoe ea merero ea hae e le ho lokolla boitsebelo ba basebetsi bo patiloeng tlas'a maemo a phahameng le mekhoa ea boselamose e atileng haholo pusong ea lehae - joalo ka boholo ba lekala la sechaba. Bokhoni ba botsamaisi ba Ts'ebeletso ea Toropo ba ho kenya letsoho ho basebetsi ho rala liphetoho, eseng feela ho li amohela, e ne e le tsona tse ikhethang - empa e se tsona feela - senotlolo sa katleho ea bona.
Pono e tloaelehileng
Maemo a pele a katleho ea tsamaiso e arotsoeng mokhatlong o hlophisitsoeng o tobaneng le mathata a maholo e bile pono e hlakileng e tšoanang ea litšebeletso tsa sechaba tsa boleng bo holimo. Karolo e 'ngoe le e' ngoe ea lenaneo la phetoho e ne e reretsoe le ho ahloloa ka sepheo seo. Sepheo sena se arolelanoang se ile sa fana ka motheo oa tšusumetso le sepheo se tšoanang, ntlha e amohelehang e amohelehang e neng e qoba ho hoholeha le ho thusa ho hlōla khohlano. E nolofalelitse botsamaisi le boetapele ba mekhatlo ea basebetsi hore kamehla ba ntšetse tšebetso pele.
Pono e arolelanoang e ile ea boela ea senya le ho hlahisa melao-motheo ea tšebeletso ea sechaba eo hangata e sa sebetseng kapa e fokolitsoeng ho ba taba ea puo e hlophisitsoeng. Ho ne ho e-na le monahano o mafolofolo oa hore na sena se ne se bolela eng ts'ebetsong e le hore e be matla a sebetsang a phetoho.
Moruo oa lipolotiki oa demokrasi
Ho ne ho e-na le motheo oa lichelete ho setso sena se tsosolositsoeng sa tšebeletso ea sechaba. Sepheo e ne e le ho eketsa melemo ea sechaba ho e-na le ho eketsa phaello. Hape, mokhoa o ikemiselitseng o etelletsoeng pele ke sechaba oa ts'ebetso ea phetoho o hlahisitse phapano e matla likamanong tsohle tsa bohlokoa.
Nahana ka likamano tsa tlhahlobo le demokrasi. Ray Ward o akaretsa phapang: 'K'hamphani ea poraefete e ka re ha feela re ntse re eketsa boleng ba ba nang le kabelo, litheko tsa kabelo li shebahala li le ntle, phaello e shebahala hantle, re lokile. Re ka se etse seo. Boemo ba tlhahlobo bo phahame haholo, ka nepo hobane ke lichelete tsa sechaba.' Haeba e tlameha ho feta mokhoa o se nang letho kapa oa boithati, sepheo sa 'ho eketsa molemo oa sechaba' se itšetlehile ka bohlokoa ba demokrasi e le matla a phelang, a tsamaisang boiteko ba bohle mokhatlong oa sechaba.
Ho fihlela joale, tsepamiso ea maikutlo holim'a ho matlafatsa taolo ea demokrasi ea lehae holim'a chelete ea sechaba e tsepamisitse maikutlo ho matlafatseng ho kenya letsoho ha baahi. Boiphihlelo ba Newcastle bo nka menahano ea rona mabapi le demokrasi ho ea pele ka ho bula le ho etsa demokrasi mekhoa e tloaelehileng e patiloeng, e sa lebelloang ea ho laola lisebelisoa tsa sechaba. Ha feela mekhatlo ea ka hare ea mekhatlo ea sechaba e ntse e le holimo-tlase, e arohane 'me e sa elelloe bokhoni ba sebele ba basebeletsi ba bona, demokrasi eohle e nkang karolo lefats'eng e ka kolobisoa le ho senyeha kapa ea thijoa ke mekhatlo ea maemo a phahameng le mekhoa ea tsamaiso. Ka hona, ts'ebetso ea demokrasi ea ka hare ke taba ea bohlokoa ba moruo hammoho le lipolotiki, ho theha maemo a mokhoa oa khoebo oa sechaba o behang motheo oa moruo oa lipolotiki oa demokrasi.
Ha re kena lintlheng tsa moruo o mocha oa lipolotiki, moelelo oa bohlokoa oa ts'ebetso ea ho eketsa molemo oa sechaba ke ho fokotsa, haeba e se ho felisa, chelete e sebelisoang likamanong tsa mekhatlo eo e seng karolo ea mantlha ea phano ea litšebeletso. Ena ke e 'ngoe ea litšenyehelo tsa ho fana ka litšebeletso kantle ho naha le ho etsa poraefete.
Nako le nako ke ne ke botsa basebetsi ba Newcastle hore na ho ka be ho bolela eng haeba kamano ena (ebang e ne e le boemong bo phahameng ka ho fetisisa pakeng tsa ramatlotlo oa lekhotla le batsamaisi ba Tšebeletso ea Toropo, kapa tokisetsong ea letsatsi le letsatsi ea tšebeletso ea pele e kang setsi sa mehala) khamphani e ikemetseng sebakeng sa 'ka tlung'. Khafetsa karabo e ile ea tla ea hore e ka be e bolela mefuta eohle ea liqoso - bakeng sa ho etsa liphetoho ho arabela litlhoko kapa mathata a sa boneng esale pele konteraka ea pele le k'hamphani ea poraefete - 'me nako e ngata e khelositsoe ho buisana ka litefiso le liphetoho tsena.
City Service e bile le kamano le lekala la poraefete empa e ne e le feela moo lekala la sechaba le neng le se na bokhoni - ka mohlala, ka theko ea thepa ea IT e hlokahalang bakeng sa lenaneo la ntlafatso. Mona likamano li ne li le ngata haholo ho latela lipehelo tse behiloeng ke lefapha la sechaba, ho kenyeletsoa le konteraka ea 'theko e phahameng e tiisitsoeng' ho netefatsa hore ha ho na tšebeliso e feteletseng e neng e sa lebelloa. Karolo e 'ngoe ea kamano e neng e le ka maemo a lefapha la sechaba e ne e le phetisetso e matla ea tsebo ho tloha k'hamphaning e ikemetseng ho ea ho basebeletsi ba sechaba ba sebetsang le eona. Hangata e ba ka tsela e 'ngoe, ka tsebo e ntseng e etsoa ka boinotšing le ho hlahisoa hape e le thendara e tsamaisoang ke phaello nakong e tlang.
Ho loantša khatello ea maikutlo
Ho na le tse ling tse ngata tseo re lokelang ho li bua empa tokiso ea litšebeletso tsa ICT tsa lekhotla la Newcastle e bontša ka mokhoa o itekanetseng empa o sebetsa kamoo lekala la sechaba le ka bang le mekhoa le mekhoa ea lona ea ho sebetsa hantle, e fapaneng haholo le lipakane tsa phaello. Pale ena e fana ka bopaki ba hore, ka ponelopele e hlakileng e arolelanoang, taolo e lekanang le ea seporofeshenale, mokhatlo o matla oa basebetsi le demokrasi ea mosebetsing, lekala la sechaba ka kakaretso le na le bokhoni ba ho iketsa molebeli ea sebetsang hantle haholo oa chelete ea sechaba. Haholo-holo e ka hlokomela letlotlo la eona le khethehileng la basebetsi ba nang le litsebo ba ikemiselitseng ho sebeletsa baahi-'moho le bona. Sena ke hantle letlotlo leo merero ea Morena Mandelson a tlang ho e senya.
Empa pale ena ha e amane feela le nyeoe e khahlano le boinotši; e boetse e bohlokoa bakeng sa leano le leng la moruo ho thibela ho theoha ha moruo ho tlang ka potlako ho ba khatellong ea maikutlo. Phetoho ea litšebeletso tsa sechaba e etelletsoeng pele ke sechaba motheong oa mofuta oa melao-motheo e bontšitsoeng Newcastle e rala motheo oa ho theha mesebetsi e mecha le e molemo lefapheng la sechaba ho pholletsa le UK - ho haha matlo a lekhotla, litšebeletso tsa tlhokomelo, litšebeletso tsa bacha, litšebeletso tsa tikoloho, ICT, ho matlafatsa moruo oa sechaba … ha se joalo ka ha eka ho na le khaello ea lintho tse hlokang ho etsoa!
Ho tepella maikutlong ho baka tšenyo ea sechaba. Lejoe le le leng la motheo la moruo o mocha, o nang le botho ho feta oa lipolotiki e lokela ho ba katoloso ea lekala la sechaba le fetotsoeng ka demokrasi.
Hlokomela
Bakeng sa lintlha tse ling mabapi le phihlelo ea Newcastle, bona Phetoho ea litšebeletso tsa sechaba … empa eseng joalo ka ha u e tseba, e hatisitsoeng ke Unison le Compass, e fumaneha ho tsoa ho Pepere e khubelu ka theko e khethehileng ea £5.
Hilary Wainwright ke setho sa Transnational Institute ebile e le mohlophisi-'moho le Red Pepper.
ZNetwork e tšehelitsoe ka lichelete feela ka seatla se bulehileng sa babali ba eona.
donate