Mabotho a US a ile a tšoara boikoetliso bo kopanetsoeng ba sesole sebakeng sa moea sa Guyana ka Labone e le qabang ea nako e telele le e ntseng e matlafala ea libaka lipakeng tsa Venezuela le Guyana e ileng ea baka tšabo ea ntoa Amerika Boroa.
Bohareng ba phehisano ena ke Essequibo, e leng sebaka se ruileng ka oli seo Guyana e 'nileng ea se laola ka lilemo tse fetang lekholo. Venezuela e tsekile bobusi holim'a Essequibo ka mashome a lilemo, le lichaba tse peli e lumellane ka 1966 ho rarolla liqabang ka tsela e “khotsofatsang” mahlakoreng ka bobeli.
Ka Sontaha, 95% ea bakhethi ba Venezuela ba amohetse referendum ho ts'ehetsa ho phatlalatsa hore ke beng ba sebaka seo ho phehisanoang khang ka sona, mme Mopresidente Nicolás Maduro ka potlako "a laela k'hamphani ea oli ea mmuso ho fana ka laesense ea ho ntša litšila sebakeng seo," AFP tlaleha.
"Mopresidente o boetse a fana ka taelo ho lik'hamphani tsa oli tse sebetsang tlas'a tumello e fanoeng ke Guyana ho emisa ts'ebetso nakong ea likhoeli tse tharo," setsi se ile sa eketsa.
Irfaan Ali, mopresidente oa Guyana, o bitsitse metsamao ea Maduro "tšokelo e tobileng" mme a re mabotho a sesole sa naha ea habo a falimehile.
"Mohala oa rona oa pele oa ts'ireletso ke dipuisano," Ali itse ha a buisana le CBS News ka Laboraro. "Empa hape re itokisetsa maemo a mabe ka ho fetesisa ... Re ntse re itokisetsa le balekane ba rona, le metsoalle ea rona, ho netefatsa hore re maemong a ho sireletsa seo e leng sa rona."
Lekhotla la Tšireletso la Machaba a Kopaneng le ne le e reriloeng ho tšoara kopano e koetsoeng ea tšohanyetso mabapi le phehisano ka Labohlano ka kopo ea Guyana.
"Washington ha e na takatso ea ho tebisa khohlano ea eona le Venezuela. Empa ExxonMobil e etsa.”
Sepheo sa mantlha sa qeto ea Maduro ho lik'hamphani e ne e le ExxonMobil, seqhenqha se thehiloeng US se entseng litšibollo tse ncha tsa oli sebakeng seo ho tsekoang ka sona selemong sena. Exxon phatlalatsoa ho sibolloa ha oli ka lekhetlo la pele Guyana ka 2015, 'me mmuso oa naha o file behemoth ea oli. lebone le letala ho cheka metsing a tsekoang.
Ha a bua ka mohlahlobi oa indasteri, Chronicle ea Houston tlaleha pejana bekeng ena hore "libarele tse ka bang 380,000 ka letsatsi tseo Exxon e li hlahisang Guyana li etsa hoo e ka bang 10% ea libarele tsa eona tse limilione tse 4 ka letsatsi lefatšeng ka bophara."
"Khamphani e rera ho holisa tlhahiso ea eona moo ho fihlela libarele tse fetang milione e le 'ngoe ka letsatsi bofelong ba lilemo tse leshome," Chronicle e boletse.
Likhohlano tse ntseng li eketseha mabapi le Essequibo li hlahisitse litemoso tsa ntoa e ka bang teng ea sesole sebakeng seo. Mopresidente oa Brazil Luiz Inácio Lula da Silva itse Labone hore “haeba ho na le ntho e le ’ngoe eo re sa e batleng mona Amerika Boroa, ke ntoa.”
"Re ntse re latela nts'etsopele ea taba ea Essequibo ka matšoenyeho a ntseng a eketseha," Lula o boletse, a bontša boikemisetso ba sechaba sa habo ho thusa lipuisanong tsa tharollo ea lipolotiki. “Ha re hloke likhohlano. Re hloka ho aha khotso.”
Brazil e arolelana moeli le Venezuela le Guyana. The BBC tlaleha hore Brazil e romelletse masole moeling oa eona le Venezuela kamora likhetho tsa referantamo tsa Sontaha.
Ka letsatsi le tšoanang le mantsoe a Lula, mabotho a Amerika a ile a tšoara lithupelo tsa sesole tse kopaneng le Guyana hore US Southern Command (SOUTHCOM) itse e ne e le karolo ea "tšebelisano e tloaelehileng" e reretsoeng ho matlafatsa "tšebelisano ea ts'ireletso" ea linaha tse peli.
“US e tla tswela pele ka boitlamo ba yona jwaloka molekane ya tshepahalang wa tshireletso ya Guyana le ho kgothaletsa tshebedisano-mmoho ya lebatowa le tshebedisano-mmoho,” SOUTHCOM ya eketsa.
Vladimir Padrino Lopez, letona la ts'ireletso la Venezuela, o bitsitse boikoetliso boo e le "tlhaselo e malimabe" e reretsoeng ho sireletsa lithahasello tsa ExxonMobil.
"Re hlokomelisa hore re ke ke ra khelosoa liketsong tsa rona tsa kamoso bakeng sa ho hlaphoheloa ha Essequibo," Lopez. o ile a ngola litabeng tsa sechaba.
Rahistori Vijay Prashad a pheha khang pejana bekeng ena hore "ntoa ha e bonahale e le haufi," kaha US e sa tsoa "tlosa karolo ea thibelo ea eona ho indasteri ea oli ea Venezuela, e lumella Chevron ho qala hape merero e mengata ea oli Lebanta la Orinoco le Letšeng la Maracaibo.
"Washington ha e na takatso ea ho tebisa khohlano ea eona le Venezuela. Empa ExxonMobil e etsa joalo, "Prashad o ngotse. "Ha ho batho ba Venezuela kapa batho ba Guyana ba tla rua molemo ka ho kenella lipolotiking ha ExxonMobil sebakeng seo. Ke ka lebaka leo baahi ba bangata ba Venezuela ba neng ba tlil’o vouta ka la 3 Tšitoe ba boneng sena e le khohlano pakeng tsa Venezuela le Guyana empa e le khohlano pakeng tsa ExxonMobil le batho ba linaha tsena tse peli tsa Amerika Boroa.”
ZNetwork e tšehelitsoe ka lichelete feela ka seatla se bulehileng sa babali ba eona.
donate