Mohloli: Counterpunch
‘U lula ka kamoreng ea hao, ’me u bua le lebota
U ikutloa u le monyane empa u ntse u e-na le bolo
'Me u ke ke ua hlalosa seo e leng lefeela
Mme o penta sefahleho sa hao le moaparo o motsho
Apara meriti ea hau 'me u ntse u sa khone ho itlhalosa
Tsela eo u ikutloang ka eona ka ho tlala lousy
'Me u tantša ho fihlela hoseng
U le mong
Mme ka tsela e itseng o ya tseba
Ha u mong
'Me u tantša ho fihlela hoseng
U le mong
Mme ka tsela e itseng o ya tseba
Ha u mong'— ’Ha u mong,' Amon Düül II
Lilemong tse XNUMX tse fetileng, ke ne ke lutse holim'a bethe ea ka boema-kepeng ba nakoana, ke emetse taelo ea ho qetela ea hore ke tšele leliboho ho tloha Kuwait ho ea Iraq. Basesisi ba bang ba likepe ba ne ba ngolla baratuoa ba bona mangolo, ba sheba lisebelisoa tsa bona ka lekhetlo la sekete, ba itšohlometsa ka phaposing ea ho hlapela, kapa ba tsuba lisakerete ba tšohile. Ba bang ba ne ba soasoa ka ho qhekella basali ba Iraq le hore na ke mang ea neng a tla bolaea ma-Iraqi a mangata. Le a tseba, bashanyana bohle ba Amerika, ba loana ntoa e ntle, le Molimo ka lehlakoreng la rona, joalo ka Dylan o kile a bina. Ka mor'a likhoeli tse 'maloa tsa boot camp le koetliso ea masea, e ne e le nako ea ho rock n' roll. Qetellong, ntoa e ne e fihlile.
Ha a fihla hae, motho ea neng a hlōlehile ka ho fetisisa le ea neng a labalabela ho lefa mefokolo ea ntat'ae lipolotiking le ho labalabela tsa hae, o ile a hlorisa Maamerika puo e kgethehileng e ileng ea tšoaea qalo ea tse senyang ka ho fetisisa le ntoa e bakang ea lekholong la bo21 la lilemo. Ka nako eo, ba fokolang ba ne ba utloisisa matla a kotsi a qeto ea Bush, bakeng sa United States le lefats'e lohle, le hoja e le toka, ba bangata. baitseki ba ntoa ba ile ba etsa joalo.
Ka nako eo, tsamaiso ea Bush e ne e qetile likhoeli tse 'maloa ho bua leshano ho sechaba sa Amerika mabapi le Likamano tse lebelletsoeng tsa Iraq ho litlhaselo tsa 9/11. Dick Cheney o ile a pheha khang ea hore Saddam Hussein le Osama bin Laden e ne e le metsoalle e metle, empa ba kamano ha e-so ka e ba teng ka nnete. Ba ile ba pheha khang ea hore Saddam o na le Lihlomo tsa ho timetsa ka bongata (WMDs), empa le tsona li ne li le sieo. Phantom e ile ea hlorisa Bush le balekane ba hae ba mehleng ea Cold War-neoconservative, Dick Cheney le Donald Rumsfeld. 'Me ba fetola lithotsela tseo tšabo — lithunya tse hlokahalang fetola lefatshe ponong ya bona, kapa ba ne ba nahana jwalo.
Ho e-s'o ee kae, boitšoaro bo ile ba qepha sehlopheng sa rōna. Libeke li ile tsa fetoha likhoeli, ’me likhoeli tsa fetoha tse ling tse ngata. Se neng se lokela ho ba a Phetoho ea Ntoa ea Kou ea Kou ea 1991 ka potlako morphed into a letsholo la ho lwantsha batho ba bang ka dikgoka, tse tšoanang le tseo masole a U.S. a neng a e-s’o ka a ba le tsona ho tloha ha boiteko ba ’ona bo hlōlehile ho hlōla bahanyetsi ba bo-imperial ba Vietnam, Laos le Cambodia. Libomo tsa likoloi le li-IED e nkile sebaka sa lithupa tsa punji le litlhaselo tsa mehala tse hokahaneng haholo le ho lalla. Banna ba apereng lipijama tse tšoeu ba ile ba nkela banna ba apereng lipijama tse ntšo sebaka.
Naheng ea Amerika, batho ba ile ba lula ba sa hlophiseha ka mor'a lilemo tse mashome a 'maloa tsa tlhōlo ea lipolotiki ea neoconservative le neoliberal, haholo-holo timetso ea mosebetsi o hlophisitsoeng. Ka ho le letšehali, ho sa ntsane ho phela, a hlomme mekoloko e thibelang ntoa le boipelaetso empa ha ea ka ea hlahisa pono e ngata ho feta dikopano tse kgolo. 'Me le haeba ho ne ho ka ba joalo, mekhoa ea sechaba le ea lipolotiki ho phethahatsa khopolo e joalo e ne e le sieo.
Seo se boletse, ke leboha haholo ba ileng ba bua ka nako eo. Bacha ba ka 'na ba se ke ba hopola,' me batho ba baholo ba ka 'na ba khetha ho lebala, empa ho ipelaetsa ka ntoa lilemong tse latelang 9/11 ho ile ha nka sebete. Ho ile ha bitsoa batho ba ileng ba bua ka ntoa mahlabaphio le baitlami ba likhukhuni ka batho ba nang le tokelo ea ho ba mecha ea litaba, baitseki ba chesehang, le Ma-Republican a tloaelehileng. Ho hanyetsa ntoa e ne e le ho hloea masole a ntoa le folakha. Bonyane e ne e le eona mola ka nako eo.
Ha e le hantle, litoro, litakatso, le tšabo ea batho ba Iraq, bao, ka mor'a ho Ntoa ea Iran-Iraq e senyehileng (1980–1988), ea potlakileng, ea mali, le e kentsoeng ka lik'hemik'hale Ntoa ea Koung (1990-1991), le likotlo tse bolaeang (1991–2003), ha ho mohla ho buisanoeng ka tsona kapa hona ho nahanoa. Ho ea ka Sesole sa Metsing le banna ba nkoetliselitseng, Ma-Iraqi e ne e le “basomi ba lehlabathe,” “bahaji,” le “bapalami ba likamele.” Ke khutlela hae, ba bitsitsoe "likhukhuni" kapa "lihlooho tsa lithaole." Batho ba Amerika ba xenophobes ba ile ba ferekanya MaSikh bakeng sa Mamosleme, ba hlekefetsa ba pele ho batla ba morao-rao.
Ka la 15 September, 2001, nako e ka tlaase ho beke ka mor’a la 9/11, Balbir Singh Sodhi o ile a hlaseloa 'me a bolaoa ke 42 ea lilemo li Frank Silva Roque ka ntle ho seteishene sa khase sa Chevron Balbir se Mesa, Arizona. Ka nako eo, Balbir o ne a lema lipalesa ka ntle ho lebenkele la hae ha Roque a kena ka terakeng ea hae 'me a mo thunya ka makhetlo a mahlano ka sethunya sa letsoho sa semiautomatic. Moena oa Balbir, Sukhpal, o ne a le teng ho bolaoa ke kulo e hlahlathelang ha a ntse a khanna tekesi ea hae San Francisco nako e ka tlase ho selemo hamorao. Ke Amerika feela.
Naheng ea Iraq, lintho li ile tsa mpefala le ho feta 'me tsa tloha ho ea ho tse sa khoneheng ka mor'a lilemo tse seng kae. Ka thomello ea rona ea bobeli (Phato 2004 — April 2005), re ile ra bona mongolo leboteng: Malome Sam o ne a sa tlo tloha Mesopotamia haufinyane. Ho fapana le Vietnam, ntoa ena e ne e na le bohlokoa ba 'nete ba lipolotiki: oli. Esita le George F. Kennan, ntate-moholo oa 'Khopolo ea Domino,’ e fane ka bopaki khahlanong le ho kenella ha U.S. Vietnam ho Komiti ea Senate ea Likamano tsa Kantle ho Naha a 1966.
Empa oli feela e ne e sa lekana ho boloka US e le Iraq. Bush le Co. ba ile ba tlameha ho boloka sefahleho. Machaba ho hlajoa ke lihlong e ne e se khetho. Le hoja khanyetso ea Iraq e ne e se e fokolisitse ka ho feletseng boiteko ba sesole sa US, George Bush ha a ka a dumela ho hloloa, eseng ka nako eo, eseng hona joale, leha e le neng. Ntoa e ne e lokile. Lebaka le ne le lokile. "Ho ea liheleng le basomi!" e ile ea bina ba-neoconservative le Bakreste ba evangeli ba tšehelitseng ntoa ka tieo, ba seng bakae ba neng ba itšebeletsa. Ha ho makatse, boholo ba bona ntse sireletsa ntoa.
Hoa etsahala, li-hubris le thuto ea maikutlo li joalo feela matla a matla, haholo-holo ha li kopantsoe, e le lithahasello tsa lintho tse bonahalang kapa tse lemohuoang realpolitik. Leha ho le joalo, qetellong, ha ho le e ’ngoe ea seo ea bohlokoa. Ma-Iraqi, joalo ka Mavietnam, a sebelisana le mabotho a US, a lula a tseba ntho e le 'ngoe: ho sa tsotelehe se etsahetseng, ba ne ba loana naheng ea habo bona. The U.S. e ne e etetse ka nakoana. Mme hore na ho lula hoo ha nakoana ho ile ha nka lilemo tse leshome le metso e mehlano kapa mashome a mahlano, Ma-Iraqi a ne a tla lula a mamella. Moetlo o otlolohileng morao ho mafube a tsoelopele e ne e loana le moetlo o holileng ho BigMacs. Sephetho se ne se lebeletsoe esale pele, ho sa tsotelehe bophahamo ba sesole, thekenoloji le moruo oa Amerika.
Naheng ea Iraq, Marines a ile a tloha ho qoba li-IED le ho thunya baahi ho ea ho hlokofatsa batshwaruwa kaofela ka mosebetsi oa letsatsi. Lihlopha tse entsoeng ka mechine li ile tsa tšosa balemi ’me tsa jabela mekotla ea lehlabathe lihloohong tsa bahlankana ba se nang molato ba Maarabia ba neng ba nkoa e le ‘Lipheo tsa Boleng bo Phahameng’ (HVTs). Ba bangata ba ne ba sa tsebe Senyesemane ’me ho se mohla ba utloisisang hore na ke hobane’ng ha ba isitsoe botlamuoeng. Ho bohloko haholo bakeng sa bona, eh? Ba ne ba le sebakeng se fosahetseng ka nako e fosahetseng. Ke kamoo e tsamaeang kateng. Lintoa li bohlasoa, bonyane ke seo balaoli ba rona ba re boleletseng sona.
Morale o ile a theoha haholo qetellong ea thomello ea bobeli ha balaoli ba rona ba tsebisa battalion hore ba bang ba rona ba tla romela khetlo la boraro. Ka nako eo, k'hok'heine le mofoka e ne e se e le lits'oants'o tsa mantlha kampong. Ba bang ba rōna re ne re ntse re foka lithapo le likotlolo tse kubellang mosi re ntse re lebela le ha re ntse re eme mosebetsing oa ho shebella. Basesisi ba likepe ba ne ba tahoa kamehla ’me ba paterola ba se na thepa ea bona e loketseng. Ha ho motho ea ileng a etsa fuck. Ba neng ba etsa joalo ba ne ba tšehoa kapa ba hlokomolohuoa.
Nakong eo re khutlelang hae, boholo ba sehlopha e ne e le makhoba a tahi, makhoba a lithethefatsi, batho ba ratang ho kopanela liphate, kapa motsoako oa ba bararo. Litlhalo, liqoso tsa tlhaselo, li-DUI, le lits'oants'o litsing tsa botsofali li ile tsa qala, ho kenyeletsoa ho ipolaea, ho sebelisa lithethefatsi ho feta tekano le tlhahlobo ea mofetše. Ua tseba, mofuta oa litšila tseo ba sa u bontšeng tsona lipapatsong kapa ho bua ka tsona setsing sa ho hira batho.
Empa seo ke halofo feela ea pale. Hangata liphello tsa ntoa li senya ho feta ketso ka boeona, eo, ka 'nete, e neng e le monate haholo ka linako tse ling. Ha ho letho le fetang thotobolo ea adrenaline ea firefight. Ha ho letho. Ke kahoo ba bangata mathaka a e hlolohetswe. Ke ka lebaka leo ba bangata ba batlang ho ithabisa bophelong ba sechaba, ka linako tse ling e le ho senya bona le ba bang. Likoloi tse lebelo le lithuthuthu li siea litopo tse senyehileng. Nale e ka tlisa matšeliso a mangata feela: botlolo, e tšoanang. Ke 'nete: bophelo ba sechaba bo tena. E mong le e mong ea nang le phihlelo ea ntoa o utloisisa hakana. Boemong ba motho ka mong, maemong a cellular, ntoa e u fetola ka ho sa feleng.
Boemong ba lipolotiki, re ntse re utloisisa ka botlalo litlamorao tsa nako e telele tsa Ntoa ea Iraq. Mohlomong ha ho mohla re tla etsa joalo. Palo ea batho e ea makatsa: kae kapa kae ho tloha 250,000–1,000,000+ ba shoele, le ba limilione ba balehile mahaeng a bona kantle le ka hare. Ba makholo a likete ba mamella mafu a bophelo bohle ka lebaka la lihlomo tse kentsoeng lik'hemik'hale tse kang uranium e senyehileng kapa litopo tse holofetseng ka lebaka la litlhaselo tsa libomo, ho thunngoa ha lifofane, likulo tse tsoileng tseleng, kapa mefuta e meng ea liratsoana tsa serapa. Ntoa ea Iraq e ile ea baka mathata bothata bo boholo ba baphaphathehi ho tloha Ntoeng ea II ea Lefatše. Eona matla a lokollang ho pholletsa le Libya, Syria, le ka nqane ho moo ho tšoana le mabotho a mabifi le a bolaeang a Mehla e Bohareng.
Tse likete Masole a U.S. a ile a shoa ka lebaka la mashano le hubris. Malapa a bona ba na le leqeba la ka ho sa feleng maikutlong, sechabeng, le moeeng. Ho joalo le ka malapa a Ma-Iraq a se nang mabitso a ileng a timela mabaleng a ntoa a lerōle a Mesopotamia. Bahlabani ba mashome a likete ba na le ba ipolaile, ba siea malapa a qhalane le meloko ea ho sithabela maikutlong. Ho nka motsoalle oa hau ea shoeleng kapa litho tsa hae tse robehileng le tse nang le mali ho tšabeha ka ho lekaneng, empa ho hobe le ho feta ha qetellong u hlokomela hore e ne e le lefeela, ka tsela e 'ngoe e tsejoa e le'Kotsi ea Boitšoaro.’ Ha e le hantle, ha ho letho hantle — re entse hore batho ba bangata e be a lihele tsa chelete e ngata mme a tsosa maikutlo a batho ba sa sireletsehang ba neng ba nahana hore ba laola lefatshe.
Nakong e tlang, nka inahanela bacha ba bua ka ‘Lintoa Tse Khōlō Tsa Oli Tsa Lekholong la Bo21 la Lilemo.’ Ho loana lintoa tsa oli, eona ntho e ka ’nang ea baka pheletso ya tsoelopele. Oh, ke ts'episo. Ka mor'a likhoeli tse 'maloa, mohlankana kapa moroetsana ea neng a e-s'o tsoaloe ha Ntoa ea Iraq e qala o tla kena lehlabatheng la Iraq e le rakonteraka, ofisiri ea DoD kapa sesole. Na u ka inahanela?
Kwa gae, ntwa e ne ya thusa go senya se se neng se setse e hlokang demokrasi 'me lipolotiki tsa khale le tsamaiso ea molao. Maamerika a na le tšepo e fokolang ho mecha ea litaba ka lebaka la mashano a baqolotsi ba litaba, le liphatlalatso tsa litaba tse boletsoeng nakong ea pele ho ntoa. The Ntoa ea Iraq e ile ea qala nakong ya ho se tshepe ditheo tsa tokoloho. Ntle ho pelaelo, mokhoa o ileng oa hola khale pele ho 2003, empa o ileng oa potlakisoa ke mashano a lokafatsang liketsahalo tsa moemphera tse turang (liranta tse libilione tse peli le ho feta).
Leha ho le joalo, ka 2008, 'nete e ile ea phahamisa lesira la' Muso oa Amerika le bokapitale. E tšoanang khatiso le mmuso ba neng ba buile leshano ka WMDs ba ne ba hona joale ho bua leshano mabapi le qaleho (ho beha batho ba futsanehileng le mekhatlo ea basebetsi molato sebakeng sa bo-ralibanka le mekhatlo) ea Ho putlama ho hoholo ha moruo, koluoa ea bohlokoa ka ho fetisisa ea moruo e ileng ea otla U.S. ho tloha ka 1929 (ho fihlela COVID e otla). Ka lebaka leo, ka 2010, Mokha oa Tea o ile oa nka matla. Ka 2017, Trump o ile a kena White House, 'me tse ling kaofela ke histori.
Joale, lilemo tse leshome le metso e robeli kamora qeto ea botlokotsebe ea W ea ho hlasela le ho hapa Iraq, batho ba iphumana ba le sebakeng se ikhethang sa nalane. Phetoho ea Tlelaemete e le 'ngoe e tla lokisa maemo a lefats'e le karolo e' ngoe le e 'ngoe ea bophelo ba rona ka litsela tseo ho seng motho ea ka li nahanang. E se e ntse e etsa joalo. Moruo oa lefats'e, o itšetlehileng ka mokhoa oa ho hōla o sa feleng, o ke ke oa fana ka bophelo bo hlomphehang le bo nang le seriti ho batho ba bangata, o sutumelletsa libilione ho ea ka thōko ho sechaba. Litsamaiso tsa rona tsa lipolotiki le tsa molao li lula li sa sebetse ka botlalo, li siiloe ke nako, ebile li sa lekana. Mebuso ea bolaoli e ntse e eketseha. Ho fihlela joale, lefats'e le letšehali ha le so fane ka mokhoa o hlophisitsoeng, o tebileng, le o momahaneng. Leha ho le joalo, ho hlokahala mekhoa e meng hona joale ho feta leha e le neng pele. Ka sebele, ho hlokahala hore ho be le liphetoho tse khōlō, eseng molemong oa ho phela.
Leha ho le joalo, kajeno ke tla nka nakoana ke nahane ka metsoalle ea ka e shoeleng le bophelo boo ke bo nkileng lebaleng la ntoa la Iraq, setšoantšo se hole sa litoro tse lebetsoeng le mehopolo e sa tšoaneng. Ho fapana le lilemo tse fetileng, nke ke ka lla. Letamo la me la dikeledi le omeletse kgale. Tanka ea ka ea peterole, eo hangata e tletseng khalefo, hajoale e ntse e sebetsa e se na letho. Ke khathetse. Ntoa e se e le matla. Lilemo tse leshome le metso e robeli tsa menahano, boipelaetso, litoro tse mpe, meqoqo, lipuo, lipuisano, litokomane, lipuisano le lithotsela li entse hore ke tsielehe, ke belaele, ka linako tse ling ke be le lipelaelo, empa ke labalabela ho tseba le ho ikemisetsa ho feta pele.
E, ke ntse ke tsoela pele ho bua ka ntoa. Ke boikarabello ba ka. Ke tlameha ho araba lihlopha tse peli tsa batho: baratuoa ba ka (lelapa le metsoalle) le batho ba Iraq. Ke bona feela batho lefatšeng lena bao ke ba kolotang sekoloto se setseng, bao ke tla qeta nako eohle ea ka ke ba lefa. Mme ho lokile. Ke bophelo.
Ntle le boikarabelo le boikarabello, lerato le tlhompho, le litebello tsa topollo le tsoalo e ncha, re ne re tla be re le kae re le sechaba, re le mofuta oa mofuta? Ke khale ke itšoarele ka ho kopanela ntoeng. Ha ke sa lahleheloa ke boroko ka lebaka la eona. Matsatsing ana, ke felloa ke boroko ka lebaka la ho se khone ho nts'etsapele mekhatlo ea lipolotiki e khonang ho fana ka mokhoa o mong ho fapana le bokapitale le mebuso, khethollo ea morabe le bopatriareka, tšenyo ea tikoloho le pefo.
Qetellong, batho ke libopuoa tse khonang ho mamella le tse feto-fetohang habonolo. Ka tlhaho ha re batho ba nang le khotso kapa ba mabifi — re ba bang ba bobeli. Seo, har'a tse ling, ke sona se etsang hore re ikhethoe, re rarahane, re be re feto-fetohe. Khopolo ea ho iphetola ha lintho e re file likelello tsena tse kholo, empa re ntse re e-so ntlafatse mokhoa oa ho li sebelisa—ke phephetso e makatsang hakaakang.
Ka letsatsi le leng, mohlomong batho ba ka phela ka khotso. Ho fihlela ka nako eo, re lokela ho loana joalo ka lihele ho sututsa mefuta ka tsela eo. Seo se qala ka ho bua 'nete. Seo se qala ka ho hopola nalane ea rona e kopaneng le sebaka sa rona se ikhethileng ka har'a eona. Lilemo tse leshome le metso e robeli hamorao, ha re lebaleng Ntoa ea Iraq.
ZNetwork e tšehelitsoe ka lichelete feela ka seatla se bulehileng sa babali ba eona.
donate