Litsela tsa literene li na le monyetla o moholo oa ho fana ka lipalangoang tse fokotsang tšilafalo ea boemo ba leholimo ho ea haufi le zero, ho khutlisa thepa ea literaka le ho khutlisetsa litšebeletso tsa bapalami tse fokotsang maeto a likoloi le lifofane. Bothata ke liporo ka botsona, ke mang ea li laolang le hore na li fella ka eng. Ke ka tsela eo litsela tsa literene li entsoeng ka eona, 'me ke phetoho e tebileng feela e ka li lokollang ho lemoha ka botlalo bokhoni ba tsona ba ho boloka boemo ba leholimo.
Taba ke mokhoa oa motheo o bonang liporo e le mochini oa chelete o ka hlahisang meputso ho beng ba liabo. Ke sehlahisoa sa ts'ebetso e telele. Ho tobana le tlholisano e ncha ho tsoa litseleng tse kholo tse tšehetsoang ke sechaba le lifofane, mekhoa ea khoebo ea indasteri ea literene e ile ea putlama ka bo-1970. Karabelo e bile ho hlakisoa ha melao ea literene, ho lateloe ke khokahanyo e kholo e entseng hore karolo e kholo ea indasteri ea literene ea Amerika e theohele ho lijari tse 'ne tse kholo tse shebaneng le meroalo e fanang ka phaello e phahameng ka ho fetisisa. Tsena ke lik'hontheinara tsa likepe le sephethephethe se seholo sa thepa e kang mashala, oli le lijo-thollo.
Thepa e tsoakiloeng ha e na chelete e ngata ebile e thata ho e laola. Kahoo litsela tsa literene li e nyahamisa ka ho nyolla litheko le ho theola litšebeletso. Sena se sutumelitse thepa e tsoakiloeng ho literaka, tseo hangata li jang matla a 3 ho isa ho a 5 ho tsamaisa thepa e lekanang, ha ho ntse ho le joalo e qhaqha litsela tse kholo. Literaka ke tsona mohloli o moholo oa tšenyo ea litsela, empa likoloto tsa tokiso li tšehetsoa ke bakhanni bohle le sechaba ka kakaretso.
Ho thehoa ha Amtrak lilemong tsa bo-1970 ho ile ha tlosa litšebeletso tsa bapalami ka morao ho literene, 'me ke kamoo ba neng ba e talima kateng. Ho phahamisetsa moroalo o jeleng meleng ea bona e tlase. Leha ho le joalo, ntle le mela e 'maloa ea Amtrak, boholo ba litšebeletso li sebetsa litseleng tse kholo tsa terene. Tieho e nkang lihora tse ngata ka mor'a literene tse tsamaisang thepa e bontša hore liporo tsa terene li etelletsa pele litšebeletso tsa baeti. 'Me ba hana ho atolosa tšebeletso hobane e sitisa sephethephethe sa bona sa bohobe le botoro.
Ho hlakile hore, ho khutlisa litšebeletso tsa thepa le baeti, le ho hlokomela bokhoni ba liporo ho fokotsa le ho felisa tšilafalo ea boemo ba leholimo ea lipalangoang, ho hlokahala sebopeho se fapaneng.
Litsela tse bulehileng tsa litefiso khahlano le ho etsa naha
Ba bangata ba bona karabo ka ho etsa hore literene li be boemong ba naha, ho li beha boemong ba tšebeletso ea sechaba ho e-na le mokhoa oa ho etsa phaello. Ka ho kenyelletsa sepheo se pharaletseng sa lipakane tsa sechaba le tsa tikoloho ho feta maemo a lichelete, litsela tsa literene tsa sechaba li tla phahamisa boemo ba leholimo le ho ntlafatsa karolo ea liporo tsamaisong ea lipalangoang. Likhang tse ling tse khahlano le ho tsoela pele ka tsamaiso ea hajoale ea beng ba poraefete ke ho hlepha ha maemo a litšebeletso, ho tsetela ho tlase ho meralo ea motheo ea literene le mekhoa e se nang botho ea basebetsi.
Bakeng sa mabaka ana kaofela, Railroad Workers United ka Mphalane e khothalelitse ho fana ka naha. RWU ke mokhatlo o hlophisitsoeng o reretsoeng ho kopanya mekhatlo ea mesebetsi ea matsoho ea indasteri ea literene ho latela merero e tšoanang. Ha ho na bonngoe ba indasteri e le 'ngoe. Qetong ena, RWU e itse "e tšehetsa botho ba sechaba ba meaho ea terene ea US, Canada, le Mexico, e tla sebetsoa ho tloha joale molemong oa sechaba, e behiloeng molemong oa batho ba lichaba tsohle tse tharo."
Ke tharollo e hloekileng e utloahalang haholo. Joalokaha RWU e hlokometse qetong ea eona, “libopeho tsa motheo tsa literene lefatšeng ka bophara li tšoareloa phatlalatsa, joalokaha ho le joalo ka litsela, marokho, likanale, likou, maemafofane le mekhoa e meng ea lipalangoang.” Ke hobane ka kakaretso ho utloisisoa hore litsela tsa literene ke ts'ebeliso ea bohlokoa ea sechaba. Ho li sebeletsa ho sebeletsa lithahasello tsa botho ho sitisa ho fumana melemo ea tsona e felletseng sechabeng, joalokaha ho hlakile mona.
Ka bonna ke rata tharollo ena. Empa ho na le mathata a sebetsang a nqobellang ho nahana ka tsela e 'ngoe e fanoang ke setsebi sa terene Thomas White, eo a e hlalosang e le litsela tse bulehileng tsa ho kena litereneng. White e sisinya tsela ea taolo eo ho eona basebetsi ba liporo tsa terene ba aroloang ka lichelete ho basebetsi ba litšebeletso tsa literene. Tsamaisong ena, ho buloa mehala bakeng sa bafani ba litšebeletso ba lefang makhetho ha ba e sebelisa. Ha e le hantle, e ne e tla felisa liporo tse kholo tsa literene, 'me e bulele lemati la mesebetsi e mecha ea thepa le ea bapalami.
"Tsela e bulehileng ea ho kena, e lefelloang bakeng sa tlhophiso ea literene e lumella likhoebo tsa terene ho fana kapa ho nyahamisa litšebeletso joalo ka ha li etsa hajoale," White oa ngola. Lik'hamphani tse ling li fana ka litšebeletso tse seng li le sieo hona joale. Likhamphani tseo e ka ba lik'hamphani tse sebetsang tsa mehala e khuts'oane, lik'hamphani tse ntseng li le teng tse sebetsang ka literene, kapa lik'hamphani tse ncha tse thehiloeng ho sebeletsa karolo e itseng ea 'maraka oa lipalangoang tsa literene. ”
Kahoo qeto ea ho tsamaisa thepa e tsoakaneng le litšebeletso tsa bapalami e tlosoa matsohong a batsamaisi ba hajoale ba literene ba hananang le bona. Ho e-na le hoo, litsela li tlas'a taolo ea lik'hamphani tsa meralo ea literene tse nang le ts'usumetso ea ho eketsa tšebeliso ea seporo, eo boholo ba eona e sa sebelisoeng hantle hajoale.
European Union e fana ka mohlala oa tsamaiso ena. Bongata ba literene tsa Europe li ile tsa phatlalatsoa mathoasong a lekholo le fetileng la lilemo, empa ena e ne e boetse e le mokhoa oo ho oona ho kopantsoeng basebetsi ba litšebeletso tsa motheo le tsa litšebeletso. Khomishene ea EU e ile ea bula sistimi ka 1991, ea theha mekhatlo ea sechaba ea litšebeletso tse fanang ka litefiso tse tloaelehileng bakeng sa lik'hamphani tsohle tsa litšebeletso. Jeremane, eo White a reng e tsoetse pele ho feta ts'ebetsong, joale bafani ba lits'ebeletso ba 350 ba sebetsa.
Taba ea nako le maemo a leholimo a potlakileng
Khang e matla ka ho fetisisa ea White bakeng sa tsela ea hae ke tlhokahalo ea phokotso e potlakileng ea tšilafalo ea boemo ba leholimo. Sepheo sa Tumellano ea Tlelaemete ea Paris ho fokotsa mocheso oa lefatše ho 1.5°C e hloka hore 45% e fokotsoe tšilafalong ea carbon dioxide ho tloha maemong a 2010 ka 2030, mme seo se fana feela ka monyetla oa 50-50 oa ho fihlela sepheo. Ka bomalimabe, seo e bonahala e sa fihlellehe, ho latela tlaleho e ncha ea UN. Ho fihlela moeli o itekanetseng oa 2 ° C, ho hlokahala ho fokotsa 25% ho tloha maemong a 2010 ka 2030. Nako ena kaofela maemo a carbon dioxide a fihlile maemong a rekoto a 2021.
White o hanyetsa boemo bona bo potlakileng khahlanong le 'nete e sebetsang ea hore ho etsa naha ho tla hloka ts'ebetso e telele, e sa khaotseng le ho tšoarella linyeoeng ka lilemo tse ngata.
Le hoja literene li ka etsoa naha ka libaka tse tummeng, tse lumellang 'muso ho nka thepa molemong oa sechaba, "Molaotheo ha o lumelle 'muso ho nka thepa ea botho ntle le matšeliso," White o re. "Domeine e tummeng e bolela feela hore mong'a eona o tlameha ho rekisa. Mong'a lona o ntse a tlameha ho fuoa matšeliso. Ho khetha boleng ba 'nete' bakeng sa marang-rang eohle ea literene tsa US ho tla ba lekhotleng bakeng sa meloko ea babuelli ba molao, moo ho seng letho le tla fetoha. Joale Congress e tla hloka ho tla le (khakanyo e hlaha e ipapisitseng le litšebelisano tsa morao-rao) lichelete tse libilione ho e lefella. ”
E le sesupo sa mathata, White o supa lilemo tsa lintoa tsa makhotla California e ile ea tlameha ho fumana tsela e nepahetseng bakeng sa marang-rang a eona a lebelo le phahameng, kaha beng ba masimo ba ne ba hanyetsa litekanyetso tsa litekanyetso tlas'a linyeoe tse hlahelletseng.
White e hlalosa mathata a mang. "Indasteri ea literene e nka mobu o rekiloeng ka theko, thuso, tumellano ea franchise, tumellano ea tokelo ea ho tsamaea, khiriso, easement le lisebelisoa tse ling. Lisebelisoa tse ngata li ka 'na tsa hloka ho fetoloa ho lumellana le phetoho ea litokelo. Ba bang ba ka thibela phetisetso ea beng, e leng ho thatafatsang ts'ebetso.
Mokhoa o bulehileng oa litsela tsa ho kena o ka phethoa ka potlako haholo ka ketso ea congress e qobellang karohano ea litšebeletso tsa motheo le lits'ebeletso. 'Me e ne e ke ke ea hula lichelete tsa sechaba ho lefa beng ba literene.
Lik'hamphani li ne li ka 'na tsa e loantša. Ba ne ba ke ke ba tela habonolo mochine oa chelete o entseng literene ho indasteri e etsang chelete e ngata naheng ea Amerika ka ho bula monyako oa tlholisano e ncha. Empa tsela ea bochaba e tla hloka ts'ebetso ea congress, eo le bona ba neng ba tla e hana ka matla. Le hoja molao o bulehileng o ka phephetsoa lekhotleng, hoo e ka ba taba e batlang e otlolohile ha e bapisoa le lilemo tsa linyeoe ka theko e nepahetseng.
Tsela efe kapa efe e ka ba ntoa e phahameng. Phapang, ho ea ka pono ea White, ke hore phihlello e bulehileng e tla rarolloa kapele haholo, ho bula tsela ea hore terene e fane ka likhetho tse tlase tsa lipalangoang tsa khabone ka nako e nang le moelelo bakeng sa ho fihlela lipehelo tsa boemo ba leholimo.
Tsamaiso e tsoakiloeng
White o na le boiphihlelo ba lilemo tse fetang 55 ts'ebetsong ea literene. E 'nile ea e-ba tora, moetsi oa litaelo tsa terene, tlelereke ea jareteng, moletsi oa basebetsi, motlatsi oa terene, le motlatsi oa motlatsi oa sehlooho. Kajeno o sebetsa e le moeletsi oa tšebetso ea literene Amerika, Canada, Mexico le Afrika Boroa. O ngotse libuka tse 'nè tšimong,' me o kentse letsoho ho tse ling tse tharo.
Boemo ba hae ba ho qetela e le mosebeletsi oa terene e ne e le Burlington Northern, moo a neng a sebetsa ka moralo oa litšebeletso, ho hlophisa, merero e mecha ea bapalami, nts'etsopele ea theknoloji, le moralo oa bokhoni. E le karolo ea seo, o ile a etella pele nts'etsopele ea Leano la Long-Range la Amtrak Cascades. Morero ona o thathamisa letoto la ntlafatso ea litsela tseo, haeba li ka hlokomeloa ka botlalo, li neng li tla fana ka lipalangoang tsa baeti ho tloha Vancouver, BC ho ea Portland ka lebelo le batlang le le holimo la 110 mph. Leoto la Seattle-Portland le ne le tla ba leetong la lihora tse 2-1 / 2. E ka phethahala ka mor'a lilemo tse leshome.
Khothatso ea 2009, e fetisitsoeng kamora ho putlama ha lichelete ka 2008, e fane ka $800 milione ho qala ho tšehetsa lintlafatso tseo ka lichelete. Empa tlhokomelo ea baetapele ba lipolotiki e se e fetiselitsoe ho theheng terene e fihlang ho 220 mph tseleng e ncha. Bosoeu bo bohlokoa ea sena ka lebaka le tšoanang le la naha, nako le chelete tse hlokahalang ho e phethahatsa, bonyane lilemo tse 20 bakeng sa chelete e hakanyetsoang ea $24- $42 limilione tse likete, khahlano le linako tse potlakileng tsa maemo a leholimo.
Mokhoeng oo ho nahanoang hore ke White, joalo ka lintlafatso tsa tsela ea Cascades, sechaba se ne se tla etsa matsete ho meralo ea motheo ea literene ho ipapisitse le melemo ea eona ea sechaba, moruo le tikoloho. Tsamaiso e joalo e ka khona ho hlola bothata ba ho se betele hantle meahong ea literene e bonoang kajeno. Khampani ea litšebeletso tsa motheo e ne e tla etsa kopo ea lichelete bakeng sa ho sebetsana le khoebo e ncha, 'me e ne e tla ba eona ea lintlafatso. E ka 'na ea e-ba ka khiriso e sa feleng e tiisang hore haeba mohala o qetella o le naha, sechaba se ke ke sa lefella lintlafatso tseo se li entseng.
Seo se ka thusa ho kenya lithapo tsa motlakase. Terene ea motlakase e tsamaisoang ka matla a tsosolositsoeng e na le tšepiso ea hore terene e tla fana ka litšebeletso tsa lipalangoang tse haufi le tšilafalo ea khabone. Ena ke tebello e boletsoeng bukeng eo ke e ngotseng hammoho le Bill Moyer, Solutionary Rail - Letšolo le matlafalitsoeng ke batho la ho kenya motlakase liporong tsa Amerika le ho bula liphaseje ho bokamoso bo hloekileng ba matla.. Ka tsamaiso e laoloang, motlakase o ne o ka laeloa ka lebaka la melemo ea oona ea sechaba, 'me oa tšehetsoa ka lichelete ke sechaba ho phethahatsa melemo eo. Hobane li-locomotives tsa motlakase li na le chelete e ngata ho sebetsa ho feta liphetolelo tsa diesel, basebetsi ba litšebeletso tsa terene ba tla ba le khothatso ea ho tsetela ho tsona hang ha lithapo tsa motlakase li fumaneha.
Lipotso tse setseng
Likamano tsa sechaba le tsa poraefete li kentse lipelaelo, tse qosoang ka ho thusa lithahasello tsa poraefete ka mokhoa o fetelletseng ka litšenyehelo tsa sechaba. Tsamaisong ena, ho tla tlameha hore ho be le tlhahlobo e hlokolosi ea melemo ea matsete a litšebeletso tsa motheo ho netefatsa hore sechaba se fumana tšebetso e ntle. Druthers, nka khetha mohlala oa ho ba beng ba sechaba ka botlalo ba meaho ea liporo. Empa haeba litšebelisano tse joalo li hlokahala ho hlokomela seporo sa phokotso ea khabone se ka fana ka nako e loketseng, khang bakeng sa bona e matla.
Ka mokhoa o ts'oanang, haeba lik'hamphani tsa poraefete li ka tlisa lits'ebeletso tse ncha tsa thepa le bapalami tlas'a phihlello e bulehileng ka potlako ho feta sistimi eo mmuso o neng o sebetsa ho eona ka bobeli le lits'ebeletso, boemo ba boemo ba leholimo le bona bo tla ba le tšusumetso. Seo ha se bale monyetla oa hore ho be le lebasetere le tšoanang le litsela tse kholo tsa kajeno moo litšebeletso tsa poraefete li sebetsang ho marang-rang a sechaba.
Potso e 'ngoe e kholo ke hore na phihlello e bulehileng e ka rarolla bothata ba mekhoa e mebe ea basebetsi. Tsena li kenyelletsa khaello ea matsatsi a phomolo a lefuoang a lefuoang le linako tse behiloeng tsa mosebetsi, hammoho le tšekamelo ea literene ho leka ho qoba boikarabello ba likotsi tsa mosebetsing ho basebetsi. Ho fihlela hajoale, mekhatlo ea basebetsi ha e so atlehe ho fumana tumello ho tsoa ho literene litabeng tsena, mme tharollo e behiloeng ke congress mme mopresidente ha a etse letho ho li rarolla.
Basebetsi ba tlameha ho monya le ho sebetsana le maemo ana hobane indasteri ke oligopoly e nang le bahiri ba seng bakae ba ka sehloohong. Haeba ho ne ho e-na le lik'hamphani tse ngata tsa tšebeletso ea terene, basebetsi ba ne ba tla ba le mekhoa e mengata, 'me lik'hamphani li tla tlameha ho qothisana lehlokoa le basebetsi. Maemo a betere a ho sebetsa e ka ba sebaka sa thekiso. Ka nako e ts'oanang, lik'hamphani tsena e ka 'na ea se ke ea e-ba mekhatlo, kahoo basebetsi ba ke ke ba ba le boemeli. Ho hlakile hore na ke hobane'ng ha RWU e rata ho kenya letsoho sechabeng, leha ho le joalo joalo ka ha thibelo ea seteraeke sa morao tjena e bontša, joalo ka ha mohiri mmuso oa koporasi e kanna ea se be ntlafatso e kholo ho feta lik'hamphani tse ikemetseng tsa literene.
Mothating ona, ke tlameha ho etsa qeto ea hore haeba re ka fihlela tsamaiso ea meralo ea seporo ea naha ka nako e nepahetseng bakeng sa phokotso ea khabone e hlokahalang, re lokela ho e etsa. Likhamphani tsa literene joalo ka ha li hlophisitsoe hajoale li ke ke tsa etsa mosebetsi. Empa haeba phetoho ea taolo e arolang litšebeletso tsa motheo le bafani ba litšebeletso ka likarolo tse arohaneng tsa lichelete e tla phetha mosebetsi kapele, khang ea boemo ba leholimo e fana ka sekala molemong oa tsela ena.
ZNetwork e tšehelitsoe ka lichelete feela ka seatla se bulehileng sa babali ba eona.
donate