Mohloli: Lekhoaba
Setšoantšo ka litšoantšo tse pota-potileng / Shutterstock
"Haeba re sa fumane toka ea boemo ba leholimo, re etsa'ng?"
“E koale!”
Ho letsetsa le ho arabela ha re ne re nka seterata sa toropo ea Seattle ka pel'a lekala la Canadian Consulate le Chase le Bank of America mme re koala lihora tse 1-1 / 2 Labohlano le fetileng. Tsa rona EA-350-SE baitseki ba ile ba nka likopo tse saennoeng ke mashome a likete libakeng tsohle tse tharo, ba batla hore ho felisoe ts'ehetso ea lichelete tsa meaho ea mafura, haholo liphaephe tsa lehlabathe la tar Line 3 ho la Minnesota le Trans Mountain Pipeline e British Columbia, tseo ka bobeli li ileng tsa phunyeletsa linaha tsa matsoalloa. Ka ntle, letšoele le ne le tšoere matšoao, le hokela theipi ea “CILIMATE CRIME SCENE”, ho sebetsa lintho tse kang popi ea Biden-Trudeau, ho etsa theatre ea seterateng le ho etsa lerata.
Ketsahalo ena e ne e le karolo ea ts'ebetso ea naha ka bophara e hlophisitsoeng ke Emisa Peipi ea Chelete e le karolo ea Letsatsi la pheletso Glasgow: Tšireletso ea Tlimate Chaos letšolo, le reretsoeng ho aha mocheso ho baetapele ba lipolotiki le ba khoebo ho nka khato e lekanang le koluoa ea boemo ba leholimo kopanong ea COP26 ea boemo ba leholimo Scotland November 1-12. Ya rona e ne e sa rerelwa ho ba kgato ya ho tshwarwa. Mapolesa a Seattle a ne a le hantle hoo a neng a tsamaisa sephethephethe ho potoloha sebaka sa rona. Mapolesa a libaesekele a ne a lutse haufi le mohaho moo a sa bonahaleng a emetse ho re tlosa - a sebelisa libaesekele e le libetsa - haeba taelo e ka fanoa. Empa ba boholong ba ile ba lumella ketso ea rona ea nakoana hore e fete, ba tseba hore e tla ba taba e kholoanyane haeba mapolesa a ka ba mabifi. Baitseki ba fetang 40 ba ile ba tšoaroa ntlo-kholo ea JP Morgan & Chase New York.
Kajeno, la 24 Loetse, Labohlano le etelletsoeng pele ke bacha bakeng sa Bokamoso le etsa leqhubu le leng la boipelaetso ka sehlooho sa lefats'e sa Climate Strike #UprootTheSystem. Ho fumana ketsahalo sebakeng sa heno, e-ea mona. Ke tla be ke lebile ketsahalong ea Seattle hamorao kajeno.
Ho fothola sistimi, ho e koala, ho shebahala joalo ka seo re tla tlameha ho se etsa. Seboka sa boemo ba leholimo sa Glasgow, seboka sa bo-26 ho tloha ka 1995, se ntse se etsoa e le monyetla oa ho qetela oa ho etsa ho hong ho tebileng ka koluoa ea boemo ba leholimo e hlaselang. Empa ho latela rekoto, Glasgow e kanna ea hloleha. Tšilafalo ea khabone le tšebeliso ea mafura a lintho tsa khale li nyolohetse holimo, joalo ka ha lichate tse latelang li bontša.
Leha ho bile le phetoho ea matla a ka nchafatsoang, karolo ea mafura a mafura a lefats'e a sebelisoa ha e so thekesele ka lilemo tse 10, e setseng ho 80.3%. Sebokeng sa tlelaemete sa Paris sa 2015, linaha tsa lefats'e ho nahanoa hore li ikemiselitse ho boloka mocheso oa lefats'e ka tlase ho 1.5-2°C. Leha ho le joalo le haeba ba ne ba ka boloka boitlamo ba bona, seo ba seng sona, tšilafalo ea CO2 e ne e tla e nyoloha ka bonyane 16% ho tloha maemong a 2010 ka 2030, le mohlomong 19%, ha ho bapisoa le ho fokotseha ha 45% ho hlokahalang ho boloka keketseho e ka tlase ho 1.5 °, tlaleho ea Machaba a Kopaneng e fumane. Ho boletse Hlooho ea UN Antonio Guterres, “lefatše le tseleng e tšabehang ea mocheso oa likhato tse 2.7 tsa mocheso.” Seboka sa Glasgow se kotsing ya ho hloleha, a rialo. Ho sa le joalo tlaleho e ncha e bontša hore ho tloha 2016-20 libanka tse kholo ka ho fetisisa tsa 60 lefatšeng. e tsetetse liranta tse libilione tse 3.8 ka libeso tsa khale. Chase e ne e le mofosi e moholo.
Lefatše le hlaphohetsoeng kelellong le tla fokotsa haholo tšebeliso ea mafura a khale hona joale. Likhakanyo tsa CO2 li se li le maemong a sa bonoeng bonyane lilemo tse limilione tse 3-5, pele batho ba e-ba teng, ha lifate li ne li hōla Antarctica ’me bophahamo ba leoatle bo ne bo le bophahamo ba limithara tse 65. Maemo a kanna a ba kholo ho feta kamoo a neng a le kateng Lilemong tse limilione tse 23 tse fetileng. John Lennon o itse, “Sechaba sa rōna se tsamaisoa ke batho ba hlanyang bakeng sa merero ea bohlanya . . . ka bohlanya bakeng sa merero ea bohlanya.” Joaloka batsamaisi ba libanka le tsa oli le bo-ralipolotiki ba bona ba rekiloeng le ho lefelloa ba kenyang lefatše tlokotsi.
Ho hlakile hore sena ha se sebetse. Ke nako ea hore batho ba hlaphohetsoeng kelellong ba kene tseleng ea khoebo joalo ka mehleng, le ka mokhoa o tsitsitseng. Glasgow ke monyetla oa ho qetela oa ts'ebetso ea boemo ba leholimo ba lefats'e ho boloka ts'epo e nyane. Haeba COP26 e sa hlahise leano le tiileng la ho fokotsa tšilafalo ea boemo ba leholimo ka botebo ho qala hanghang, eo ke hloileng ho re ke sephetho se ka bang teng, ke nako ea ho nka khato e tebileng. Ho koaloa ha motlakase ho batho ba li-cores tsa litoropo le litsi tsa mmuso. Mesebetsi ea liofisi tsa khoebo le ts'ebetso, le kantle ho matlo a baetapele ba phahameng ba likhoebo le ba lipolotiki. Ho koaloa ha litsela tse kholo joalo ka baitseki hona joale ho ntse ho etsoa London lebanta. Ho etsa hore re se ke ra nyahama. Ho lahlela lehlabathe ka har'a likere ntle le pefo, ho emisa phallo eo khoebo ka tloaelo e itšetlehileng ka eona.
LIEKETSENG LITS'OANE
Ke na le mehlala e 'meli kelellong. Ke nkile karolo ho tsona ka bobeli.
Bekeng ea pele ea Mots'eanong 1971 ha Ntoa ea Vietnam e ntse e kupa, baitseki ba ntoa ba ka bang 25,000 ba ile ba kopana Washington, DC ka sehlooho se reng, "Haeba mmuso o sa emise ntoa, re tla emisa mmuso." Lawrence Roberts o pheta ketsahalo eo hona joale e lebetsoeng haholo bukeng ea morao-rao, May 1971. E ne e le ts'ebetso e kholo ka ho fetisisa ea ho hloka kutlo ea sechaba historing ea US, ho feta 12,000 nakong ea beke. Ke ne ke le moithuti e monyenyane oa k'holejeng DC ka nako eo, 'me ke ile ka tšoaroa ka letsatsi la bobeli. Litokelo tsa ka tsa molao oa motheo li ile tsa hatakeloa ka mokhoa o sa lokang ho Constitution Avenue ka pel’a Lefapha la Toka, joalokaha ho ile ha pakoa nyeoeng e atlehileng ea ACLU eo ke ileng ka bokella $2,500 lilemo tse 10 hamorao. Mantsoe a Richard Nixon ka boeena tokollong ea morao-rao ea litheipi tsa White House a ile a tiisa nyeoe eo.
Baipelaetsi ba ile ba khahlametsoa ke sepolesa le sesole sa 14,000 ho kenyeletsoa le 82nd Airborne. Nixon o ile a lika-liketsa White House ea hae ka mokoallo oa libese tsa toropo tse nang le mekhahlelo e mengata e tebileng. Hamorao o ile a letsetsa Mayday “moferefere o amanang le bofetoheli,” le hoja ho fapana le liketsahalo tsa Capitol Hill ka la 6 Pherekhong, e ile ea lula e se na mabifi.
Mayday e bile ea ho qetela ea boipelaetso bo boholo bo neng bo ntse bo hahuoa ka lilemo tse ngata. Ba ne ba le bohlokoa ho kholisa Nixon ho hana litlhahiso tsa sesole bakeng sa tšebeliso ea libetsa tsa nyutlelie Vietnam, ba tseba hore seo se ka baka pherekano e kholo le ho feta literateng tsa US. Sena se ngotsoe ho Daniel Ellsberg's Letsatsi la Doomsday. Boipelaetso bo ile ba etsa hore US e tlohe, ho e-na le ho etsa Vietnam e 'ngoe ea permawar.
Mohlala oa bobeli o ne o le sebakeng sa heso, Ntoa ea Seattle Nov. 30, 1999 le matsatsi a latelang ha batho ba ka bang 50,000 ba tsoa ho ea ipelaetsa ka kopano ea Mokhatlo oa Lefatše oa Khoebo e neng e tšoaretsoe toropong. Re ne re le khahlanong le litumellano tsa khoebo e sa lefelloeng bakeng sa tsela eo li nyenyefatsang litokelo tsa basebetsi le ts'ireletso ea tikoloho. Mokgatlo wa basebetsi le tikoloho o entseng boipelaetso o ne o bitswa turtles-teamsters alliance. Ke ne ke le e mong oa ba ka bang 10,000 ba neng ba lula bohareng ba toropo, ho kenyeletsoa le sebaka seo re neng re etsa ketso Labohlano le fetileng. E ne e le e 'ngoe ea matsatsi a sa lebaleheng a bophelo, a tsamaea moleng oa mapolesa a hlometseng a pota-potileng seboka Setsing sa Kopano sa Washington State. Le hoja ho ne ho e-na le tekanyo ea ho senngoa ha thepa ke batho ba batšo ba bloc anarchists, boholo ba baipelaetsi ba ne ba e-na le khotso. Ha ke khone ho bua joalo ka mapolesa. Ke ile ka ithuta ntho e ncha letsatsing leo. Ha u otloa ke teargas, u se ke ua itlotsa ka mahlo. Hlatsoa ka metsi.
Ho ba teng ha rōna ka ntle ho ile ha matlafatsa mekoloko ea baemeli ba linaha tse tsoelang pele ka hare ho naha ba neng ba hatelloa hore ba bule limmaraka tsa bona le hoja US le Europe li ne li ntse li tšehetsa temo ea tsona ka lichelete, e leng koluoa e neng e tla hlahela lihoai linaheng tse tsoelang pele moruong. Seo e neng e tla ba Seattle Round ea WTO e ile ea putlama ka ho hloleha. Kopano e latelang ya Doha e nang le diqhobosheane tse matla e ile ya qala potoloho e latelang, empa ya hloleha ka lebaka le tshwanang.
Maemong ana ka bobeli, ketso e tobileng e ile ea fumana thepa. Batho ba emeng mekhatlong e matla literateng, ba beha 'mele ea bona tseleng, ba lahlela lehlabathe ka likere. Mohlala o mong o tla kelellong, mokhatlo oa Occupy. Liketso tsa Glasgow tsa Letsatsi la ho qetela Labohlano le fetileng li ne li le ka selemo sa 10th sa ho qala ha liahelo tsa Occupy Wall Street Zuccotti Park e New York City. Occupy e hasane ho pholletsa le US E ile ea nka likhoeli tse 'maloa feela, empa e ile ea tloha lefatšeng ka meme e tšoarellang ea 1%. E ne e le temoso ea pejana ea lintoa tse ntseng li eketseha khahlanong le ho se lekane ha maruo tse ileng tsa ama matšolo a Sanders le ts'usumetso ea kajeno ea lekhetho la leruo. Ke sebelitse le batho ba 'maloa ba kentsoeng ts'ebetsong ke Occupy. E ne e le semela se ileng sa thunya ka nakoana feela empa se jala peō e ngata.
E FEELA 3.5%
Ha ho hloke baahi bohle ba literateng ho hlola. Ha e le hantle, ho ea ka lipatlisiso tsa setsebi sa lipolotiki sa Harvard Erica Chenoweth, haeba ke 3.5% feela ea baahi ba mafolofolo boipelaetsong ba mabaka a nang le tšehetso e akaretsang, baa hlola. Chenoweth le sehlopha sa hae ba thehile qeto eo holima lipatlisiso tsa metsamao e 323 ho tloha ka 1900-2006. Habohlokoa, ba fumane hore mekhatlo e se nang mabifi e atlehile ho tlisa phetoho ea 53% ea nako eo, ka makhetlo a mabeli lebelo la metsamao e amanang le pefo. Ke hobane ho se be mabifi ho ka ama batho ba bangata.
Phuputso e ’ngoe ea morao tjena e lokela ho re suthisetsa literateng. A tlhahlobo ea bacha ba 10,000 lilemo tse 16-25 linaheng tse 10 li senotse hore koluoa ea boemo ba leholimo e ama tsela eo 45% e ikutloang le ho sebetsa ka eona letsatsi le leng le le leng, 75% e tšohile bokamoso, 39% e nahana ho se be le bana mme 56% e lumela hore moloko oa batho o ahlotsoe. Ha ba botsoa hore na mebuso e etsa ho lekaneng, 65% e itse che, athe 58% e itse mebuso ea ba eka. Boholo ba sampuli eo bo bontša boemo bo phahameng ba ho nepahala.
Moloko oo oa bomenemene o bonahala mokhatlong oa bacha oa boemo ba leholimo o etelletseng pele Leano la Tlelaemete la kajeno. Ha baa ka ba ekoa feela ke mebuso, empa ke rōna meloko e tsofetseng e ba sielang lefa la lefatše le theohelang pherekanong ea boemo ba leholimo, le lokollang bapalami ba lipere ba ntoa, tlala le maloetse. E se e le morao haholo ho thibela litlamorao tse feteletseng le tsa nako e telele tsa boemo ba leholimo. Bonyane boo re ka bo etsang, seo re ka se etsang, ke ho siela bana ba rona lefats'e leo ba ka sebetsanang le lona ka ho qala phokotso e tebileng ea mafura hang hang. Re tlameha ho etsa seo thomo ea rona. 'Me tsela eo e shebahalang ka eona, tsela feela eo re tla khona ho phethahatsa thomo eo ke ka liketso tse ngata tse koalang khoebo joalo ka mehleng.
Ka kopo ingolise ho The Raven kapa ingolise bakeng sa lenane la mangolo-tsoibila a mahala u sebelisa konopo e ka tlase. Ngoliso ea hau e tla tšehetsa mosebetsi oa ka le ho thusa ho boloka phihlello ho The Raven mahala bakeng sa bohle. 'Me ka kopo arolelana!
ZNetwork e tšehelitsoe ka lichelete feela ka seatla se bulehileng sa babali ba eona.
donate