[Mofuta o molelele oa moqoqo ona o hlaha ho "Lijo," tokollo ea Lehlabula la 2011 ea Lapham's Quarterly mme e behilwe ho TomDispatch.com ka tumello e mosa ea makasine eo.]
Jesu a araba, a re: “Ho ngoliloe, ‘Motho a ke ke a phela ka bohobe feela, empa o tla phela le ka lentsoe le leng le le leng le tsoang molomong oa Molimo.’”
- Kosepele ho ea ka Matheu
Ke taba e boima, baheso, ho tsekisa mpa, kaha ha e na litsebe.
— Cato Moholo
Mecha ea khatiso ea nako le ea li-tabloid matsatsing ana, puisano e atisa ho lula holim'a bohobe feela - khaello kapa bongata ba eona, theko ea eona, bopaki, bonnete, tlhahiso, palo ea lik'halori, boemo ba sechaba, merero ea lipolotiki le carbon footprint. Moeti ea tummeng ka k'hamera le Rachael Ray kapa Iron Chef, motsoako o sieo litlolong tsa ho putlama ha tikoloho ka linaleli tse hlano.
Leha ho ka ba joang, tlas'a videete or ntle le tsohle, ho phathahana ka lijo ke litaba tse leqepheng la pele, empa ke ho lokisetsa taba ea hona joale ea lijo tsa Lapham's Quarterly, ke ithutile hore ho tloaelana ha ka le lipale tsa morao-rao ho ne ho le morao haholo lihloohong tsa litaba. Ho hloka tsebo ha ka ke re ho bakiloe ke botsofali ba Amerika bofelong ba lilemo tsa bo-1940, likhomo tsa teng li fula joang, baahi ba feptjoang ke lihoai tse lemang lijalo tse se nang litokelo.
Kaha ke ne ke tloaelane le lithibelo tse neng li behiloe takatsong ea naha ea libuka tsa lijo tsa Ntoa ea Bobeli ea Lefatše, ’me ka hōlisetsoa lelapeng la Maprostanta le neng le sa nahane hakaalo ka lijo tse monate (motho o ne a ja hore a phele, e mong a sa phele ho ja), ke ile ka fumana boikutlo bo bobe mabapi le lijo boo, boo ke ithutang bona ho Michael Pollan, bo tšoanang le ba koala ea Australia. Koala e ikhotsofatsa ka ho ja makhasi a eucalyptus, e khetha ho hlokomoloha ntho leha e le efe e ’ngoe e hlahang sefateng sa eona kapa haufi le eona.
Ka mokhoa o ts'oanang, litloaelo tse 'maloa tsa khale tse kopaneng le pele ho letsatsi la ka la tsoalo la bo10 - pere ea peanut le jelly, khoho e halikiloeng le raese, Fig Newton - li lutse li bolokehile bakeng sa lilemo tse 66 tse fetileng, li thehiloe tumelong ebile li le hlokolosi, li ka belaelloa. ka trendsetting lireschorente New York, ho e 'ngoe eo mariha a fetileng ke botsa ka monyetla oa ho bona litapole tse halikiloeng kapa tse khotliloeng li ile tsa etsa hore motho ea fanang ka lijo a tlose menu letsohong la ka, ka bonolo empa ka tieo a fumane perela ea likolobe.
Kahlolo e ile ea etsoa à la haute bourgeoisie, e nang le sprig ea nyeliso le ho rotha ha lehloeo. Lilemong tse mashome a mararo tse fetileng nka be ke maketse, empa lilemong tse 30 tse fetileng lireschorente tse ntseng li tloaeleha li ne li e-s’o fetohe litsi tsa bonono, botenya e ne e se tlolo ea molao, ’me boema-fofane ho ne ho se na baemeli ba Tšireletso ea Lehae ba neng ba hapile Coca-Cola.
Linako lia fetoha, 'me ka tsona batho ba ja eng, kae, le joang. Lekholong la bo19 la lilemo London, monna o ne a ka fanyehoa ka lebaka la ho ja nama ka Labohlano. Ho ne ho lebeletsoe hore Moroma oa boholo-holo a roale moqhaka moketeng. Ho ne ho lumeloa hore litapole tsa Europe lekholong la boXNUMX la lilemo li baka lepera le syphilis. Ho tloha lilemong tse peli tse fetileng, XNUMX% ea lijo tsa Amerika li ne li jeoa ka likoloi.
The nalane ea lijo e fihla nakong ea lilemo tse likete tse 'ne, tseo boholo ba nako moruo oa lefatše e leng oa temo. Pele ho lekholo la mashome a mabeli la lilemo, liphetoho li ne li batla li lieha ho tla. Batho ke mohiri oa tlhaho, lijo ke tekanyo ea leruo la batho le bophelo bo botle. Lichelete tsa khale ka ho fetisisa tsa tšepe (shekele, talenta, mina) li emela boima le likarolo tsa lijo-thollo. E le ho lumella phapang ea setso le ho fumaneha ha libaka, lelapa la motho le lula fatše ho ja lijo tse entsoeng ka seo le se fumanang morung kapa se melang tšimong, litafole tse behiloeng ho tloha molokong o mong ho ea ho o mong ho latela ho fetoha ha linako tsa selemo le molemo oa Ashnan kapa Ceres.
Konteraka pakeng tsa moloko oa batho le tlhaho e lula e sebetsa hafeela ho ntse ho utloisisoa hore na mohiri ke ofe le mong'a ntlo. Ho theosa le lilemo tse likete batho ba sibolla mekhoa e mengata ea ho ntlafatsa thepa ea bona - ho pheha ka mollo, ho rua liphoofolo le limela, ho tlisa tamati ho tloha Mexico ho ea Spain, pepere ho tloha Sumatra ho ea Salem, ho haha chopstick, letlooa la seine le fereko ea salate. - empa palo ea baahi ba lefats'e e lula e leka-lekana le temo ea lefats'e hobane mong'a ntlo o hlokolosi mabapi le ho bapisa phepelo le tlhoko.
Kakaretso ea khoebo ea lefatše ea moruo ke hore na motho o ja lijo tse kae kapa tse fokolang hakae, palo ea ba teng ka holimo le ka tlaase ho letsoai e ikarabellang bakeng sa phapang pakeng tsa 'maraka oa poho le oa bere. Ka lilemo tse likete bapalami ba bane ba lipere ba apocalypse, ntoa le tlala tse hlahelletseng har’a bona, ba hlokomela ho timetsoa ha mohlape oa batho. Europe lekholong la leshome le metso e mene la lilemo ha e hlahise lijo tse lekaneng ho sebeletsa bongata bo ntseng bo eketseha ba baeti ba lebeletseng. Lefu la Seoa le fokotsa ka karolo ea boraro palo ea melomo e lokelang ho fepa.
Konteraka pakeng tsa mong'a ntlo le mohiri ha e tle ho hlahlojoa ho fihlela temo ea lichelete tsa bokapitale ea lekholong la leshome le metso e supileng e hlahisa Phetohelo ea Liindasteri. Batho ba nahana hore ba na le lengolo la tumello ea tlhaho, ba kholisehile hore haeba e ka laoloa ka mokhoa o utloahalang e le khoebo ea thekiso ea matlo, thepa e ka etsoa ho thaotha mabotho a maholo, ho bokella likhetho tse ngata, ho hlahisa chelete e ngata. Eketsa linthong tse tloaelehileng tsa mochini (mohoma oa tšepe oa John Deere, kotulo ea Cyrus McCormick) litlolo tsa lekholong la mashome a mabeli tsa saense ea laboratori (likokoana-hloko tsa lik'hemik'hale, liphatsa tsa lefutso tsa maiketsetso), 'me lijo li fetoha sehlahisoa sa indasteri se kentsoeng 'meleng oa koporasi.
Mpa le Sepache
Kahoo bonyane ke kutloisiso ea ka ho seo ke se bolelloang ke mecha ea litaba le ho ithuta ho tsoa ho li-labels tsa supermarket, tse seng ngata hobane molaetsa o phuthetsoe ka cellophane o na le leano la Pentagon la hore u se ke ua botsa, u se ke ua botsa. bolella. Ho e-na le hoo, ke itšetlehile ka Aristotle, ea etsang phapang pakeng tsa maruo e le lijo le leruo e le chelete ka ho bontša hore mpa, le hoja e se na tsebe, e bulehile ho laeloa 'me e tlas'a thibelo.
Motho a ka ja lijo tse ngata feela (lik'hilograma tse 1,500 tsa lijo ka selemo, ho ea ka likhakanyo tsa morao-rao), empa takatso ea chelete ha e na moeli - sepache, eseng mpa, ke sekheo se sa kang sa tlatsoa. Paul Roberts o lumellana le tlhaloso ea Aristotle mabapi le maemo a kajeno: “Ho hlahisoa ha lijo ho ka latela melao-motheo e akaretsang ea moruo ea phepelo le tlhoko; ka sebele e ka hlahisa mesebetsi, ea fumana chelete ea khoebo, ’me ea hlahisa phaello, ka linako tse ling phaello e khōlō; empa sehlahisoa sa motheo - ntho eo re e jang - ha e e-s'o ka e lumellana le maemo a thata a mekhoa ea kajeno ea indasteri. "
Se nang le phaello ha se hakaalo hore se jeoa; lijo ho bonahala li sa tsamaisane hantle le mehala ea kopano, ho phalla ha lik'hemik'hale tsa temo, lithibela-mafu, le lisebelisoa tsa petroleum. Boleng ba eona boa senyeha, joalo ka mobu oo e tsoang ho oona le bophelo bo botle ba batho bao e tšeloang ho bona.
Roberts o hlalosa bothata e le ho se leka-lekane pakeng tsa "seo se batloang le se hlileng se fanoang," 'me papiso e tlang kelellong ke pale ea Morena Midas ea molemo, ea lakatsang hore ntho e' ngoe le e 'ngoe eo a e amang e ka fetoha khauta. Dionysus o fana ka kopo, mme Midas o fumana hore ha a khone ho cheka chisi ea 24-karat kapa 12-troy-ounce turbot.
Hape, haeba ke tlameha ho lumela seo ke se balileng lipampiring le ho nahana ka tatso ea Taco Bell, phetoho ho tloha ho lijo tse phelang ho ea ho tsa indasteri e etsahala karolong ea bobeli ea lekholo la mashome a mabeli la lilemo. Tšebeliso ea ammonium nitrate bakeng sa manyolo e etsa hore ho khonehe ho hlahisoa ha poone e nyalisitsoeng e entsoeng lihlahisoa tse ngata tsa maiketsetso (maro a cranberry, bohobe ba lijo-thollo, sesepa sa meno, aspirin) joalo ka ha mookameli oa thekiso ea khoebo a tsotella ho mela le ho reha mabitso.
Mapolasi a malapa a fana ka sebaka sa mapolasi a lifeme a hulang matla a ’ona libesong tsa khale sebakeng sa khanya ea letsatsi (ho fetoha ha liponto tse peli tsa poone ho etsa li-hamburger tse ’nè ka tekanyo ea galone e le ’ngoe ea mafura a disele ka akere); litšila tsa lik’hemik’hale tse phallang ka boroa le Nōka ea Mississippi ho tloha masimong a poone a Iowa li etsa sebaka se shoeleng Koung ea Mexico se lekanang le naha ea New Jersey ka boholo. Tšenyo ea tikoloho ke litšenyehelo tsa ho etsa khoebo, e atlehileng haholo hoo e lumellang ho ba teng ha batho ba ka bang limilione tse likete tse peli lefatšeng lohle bao mohlomong ba neng ba sa ka ba feptjoa.
Liphetoho li kena boemong ba nako ea bophelo ba ka, empa ha kea ka ka ela hloko ho tla kapa ho tsamaea ha tsona. Ha ke le haufi le bongoana ba ka ha ke hopole ntho e kang lebenkele le leholo; morekisi oa meroho o ne a rekisa litholoana le meroho, ralakha o ne a fana ka pitsa e halikiloeng ’me ka linako tse ling e ne e fana ka seteike. Joaloka motlalehi oa koranta ea San Francisco lilemong tsa bo-1950, hangata ke ne ke le Phuleng ea San Joaquin ho ea boha liapolekose kapa ho rorisa walnuts, empa ha ke hopole ke kopana le lihoai leha e le life tse neng li lumela hore li lula paradeiseng.
Lijo e le Likhoele Tse Succulent tsa Litlhahiso tsa Heirloom le Mabitso a Vintage
Ha ke fallela ka bochabela New York City ka 1960, ke ile ka itloaetsa ho ja lireschorenteng ’me ka lebaka leo ke ne ke nahana hore menate ea tafole e ne e ka fumanoa k’hamphaning le moqoqong ho e-na le ho ja ntho leha e le efe e khethehileng e omisitsoeng ke letsatsi. poleiting. Kenyelletso ea ka ea morao-rao ea mohopolo oa ho ba le tsebo e phahameng ea lijo tseo ke lokelang ho li fa Julia Child.
Mathoasong a lilemo tsa bo-1960, ha a se a ithutile mosebetsi Le Cordon Bleu, o ne a khanna sehlopha sa ho pheha thelevisheneng ea sechaba ea Amerika, lenaneo la hae, Sephehi sa Fora, e tumme hoo bahlophisi ba Moqebelo Evening Post e nthometse hore ke ele hloko ha e shapuoa ka kichineng Boston. Matsatsi a mabeli a le k'hamphaning ea hae - a lutse, a le hae, a shebelletse tatellano e hatisitsoeng ea litšoantšiso tsa hae tsa pele - e ne e le thabo le mohlolo ho li bona.
Mosali ea pelo e ntle le ea tiileng ea sa imetsoeng ke lerato, Mofumahali Child o ne a sa rere lithero - tse amanang le bophelo bo botle, tsa boitšoaro kapa tsa maikutlo. E ne e le mokhoa o sa tsotelleng haholo oa ho atamela lisebelisuoa tse neng li le letsohong hoo, ha a etsa moferefere oa panekuku ea litapole, a sa kang a lahleheloa ke botsitso. “Haeba sena se etsahala,” a rialo, “e kenye feela ka paneng. Hopola hore u le mong ka kichineng, ’me ha ho motho ea u bonang.”
O ne a natefeloa ke ntho leha e le efe le ntho e 'ngoe le e 'ngoe eo a neng a e fumana e khahlisa (pastry ea puff kapa lihlooho tsa litlhapi), maikutlo a hae a ho sibolloa ka cheseho joalo ka ha Duke Ellington a fumana "likhopo tse besitsoeng tse betliloeng ka bophirima ho Cleveland le Creole e ntle ka ho fetisisa ea shrimp kantle ho New Orleans. ” E mong oa hae Moapehi oa Fora likarolo li ile tsa buloa holim'a artichoke e belang ka pitsa tlas'a sekoahelo sa cheesecloth, Mofumahali Ngoana o ne a atamela ka tšohanyetso ho thunngoa ho phahamisa cheesecloth ka li-tweezers tse boima le pontšo ea ho makala ha thabo.
"Ho pheha eng ka tlas'a lesira lee la gossamer?" a rialo. “Kgele, ke ena artichoke e kgolohadi e mpe, mme batho ba bang ba e tshaba.”
O ne a e-na le mokhoa oa ho senya lintho, hangata botoro, ka linako tse ling linoko kapa lihoete tse khaotsoeng - ketsahalong e le 'ngoe e sa lebaleheng, turkey. A sa nyahamisoe ke kotsi e sa lebelloang ’me a kholisehile ka tumelo ea hae ea hore lintho tsohle li tsamaea hantle, o ne a ka supa khoho e halikiloeng ka paneng ’me a re, ka khothatso, “Re e tlohela feela, re e tlohella hore e etse lerata le lenyenyane la ho pheha.”
Haeba ho tsoa ho Mofumahali Ngoana ke ile ka ithuta ho fokolang hoo ke ho tsebang ka gourmandizing, ha kea ka ka khathatsoa ke takatso ea ho lula polasing, moo hoseng moholi o theohelang Wabash oa ho hama khomo, ho hlaba kolobe, kapa ho khama koko. Moqolotsi oa litaba Brent Cunningham o nka taba ea hore utopia ea mahaeng e ajoa lithabeng tsa mekhatlo ea phepelo ea lijo, 'me o e fumana e tletse phokotso ea "bourgeois nostalgia", e leng mohopolo oa bonono oa melapo ea metsi a monate a phallang ke trout, naha e tletseng batho “ba futsanehileng empa ba hlompheha,” “ba thata le ba sebetsang ka thata…
Poskarete ea khopotso ke ho bala hampe nalane ea Amerika. Pale e boleloang le ho phetoa libukeng tsa khale le mangolong hase eona e buang ka ho khutla ha thabo selibeng le molikong; ke eona e buang ka ho baleha ka tsieleho ho tsoa seretseng. Temo ha ho mohla e kileng ea e-ba ntho e thata ho lema, 'me ha ke bala rekoto ke lemoha hore ke tsoaletsoe molokong o khethehileng naheng e mahlohonolo, e sa kang ea sokeloa, ho fapana le batho ba bangata sechabeng se seng le se seng se kileng sa lula. lebopong la noka kapa litente lithoteng, ka tšabo, haholo-holo taba ea tlala.
Hammoho le mosali e mong le e mong oa lelapa oa Moamerika nakong ea lekholo la lilemo le neng le bitsoa Amerika, ke ile ka amohela lijo tse ngata tse pakiloeng, ke ne ke thabetse ho phonyoha ha ho pheha, ke leboha lintho tse ntle tsa kichineng, bakeng sa fragole ea selemo ho pota, le phepelo e potlakileng ea lapeng. mafura a mangata. Ha ke ntse ke e-na le baeti ba sa tsoa fihla ba tsoa Soviet Union 'me ha ke e-s'o bone Stop & Shop, ke ile ka arolelana ho makala ha bona ha ba bona seo ba se nkang e le mohlolo.
Ha ke tlise maikutlo a tšoanang le lireschorenteng tseo, mathoasong a lilemo tsa bo-1990, li neng li se li qalile ho tla li hlometse eseng feela ka litšepe tse chesitsoeng le tse chesitsoeng empa hape le moea oa boitelo bo tiileng bo halaletsang lipontšo tsa bonono ba sejoale-joale. Ha ho mohla ke belaelang boteng ba li-epicure tsa grade-A tse hlolloang ke tšenolo ea A-list cuisine, thabo e nkiloeng ka salate e apereng hantle e ka 'na ea tšoana le ho natefeloa ke poleloana e fetotsoeng hantle, empa ke belaela hore hangata. eseng theko ea ntho ea bohlokoa, eseng ntho ka boeona, 'me kea hlokomela hore le ha lijo li le bobebe, theko ea thekiso e lula e le ntle haholo - likhoele tse monate tsa mahlaodi a heirloom le mabitso a khale, linomoro tse khotsofatsang ka mokhoa o makatsang ($ 465 bakeng sa lethathamo la tatso, $1,450 bakeng sa veine ea Napa Valley), mokhabiso o ngotsoeng oa papali le “nama ea nku e lilemo li hlano ea Tobias Smollett, e feptjoang ka litlama tse nkhang hamonate tsa lithabeng,” “mebutlanyana ea hae e fehelloang ke li-warren” tsa hae.
A ho ja lijo tse theko e boima e le kannete ho mathele moetlong oa litloaelo tse hlano oa ho jeoa ka mokhoa o hlakileng, 'me e be bopaki ba pholoho ea motho har'a sehlopha sa bakhethoa. Ke mang hape ntle le barui ba ka khonang ho lefa chelete e ngata hakaale bakeng sa sekotoana se senyenyane sa nama ea khomo ea Kobe, ea ka tšehetsang leeto la matsatsi a phomolo Le Cirque? Mekhatlo ea boholo-holo ea temo e ne e nehela poho kapa pōli ea sehlabelo ho Zeuse kapa Jehova; sechaba sa kajeno sa bokapitale se beha rhubarb jelly e nang le lekhasi la khauta aletareng ea Mammone.
E bile ho hlōleha ha ka ho hopola hore ke phela sechabeng sa bareki, se thahasellang ho hlophisoa hantle ha mpa ea sona ho feta mokhabiso oa ka hare oa kelello ea sona, se ileng sa khothalletsa motho ea fanang ka lijo New York mariheng a fetileng hore a hape lijo. Mona ke ne ke fuoa monyetla oa ho ja chelete - e lekanang le morero oa Amerika oa lintho ho 'mele le mali a Kreste -' me ke ne ke hana lisakramente.
Ka lehlohonolo bakeng sa boitlhompho ba bahlomphehi ba Amerika ba nang le chelete, matšoao a mohau o motle oa Mammon a tla bonahala haholo. Pakeng tsa Hlakubele 2010 le Hlakubele 2011, karolelano ea litšenyehelo tsa lijo metseng ea Amerika e ile ea nyolohela holimo ka lilemo tse 40 - lettuse ea iceberg e nyolohile ka 48%, kofi 30%, bacon 24%, nama ea khomo 21%, litapole 14%.
Litšenyehelo tsa lefats'e tsa lijo li ile tsa phahama ka 37%, theko ea oli e sa tsoakoang ke 23%. Lintlha tsohle tse teng li bonts'a mokhoa o ntseng o phahama, 'maraka oa lefats'e oa lijo ha oa itšetleha feela ka ho se atlehe ha lijalo le tahlehelo ea mobu o lemehang empa hape le ts'ebelisong ea ona joalo ka mafura a enjine.
Baprofeta ba rekisoang ka ho fetisisa ba dystopia e tlang ba bolela lisosa tse ngata tse ka bang teng, har'a tsona ke phetoho ea maemo a leholimo, merusu ea lipolotiki, lefu la seoa le kotsi ea nyutlelie, empa e le letšoao le ka sehloohong la litaba tse mpe, ha se hangata ba hlōlehang ho bolela ho se leka-lekane pakeng tsa phepelo ea lijo lefatšeng ka bophara. le ho ikatisa ha baahi ba lefatše ka sekhahla se ka beng se entse mokoloto ho mebutla ea Squire Smollett - 2.5 bilione ka 1950, 6 bilione ka 2000, 9.5 bilione ka 2050.
Le hoja lekholong la mashome a mabeli la lilemo ho ile ha retelehela polaong ea batho ba bangata le ntoa ea lefatše lohle, bapalami ba bane ba apocalypse ha ba sa khona ho balloa ho bolaea mohlape, ’me potso eo ho bonahalang eka e lokela ho rarolloa ke hore na bothata ke liphoofolo, meroho kapa liminerale. Na e fana ka tharollo e lumellanang le litlhaloso tsa boitšoaro le tsa metaphysical tsa leruo e le lijo, kapa tumellanong le kutloisiso ea bokapitale ea lijo e le chelete? Ke sekheo sefe se nang le monyetla o motle oa ho tlatsoa, ke mpa kapa mokotla oa mokotla?
Lewis H. Lapham ke mohlophisi oa Lapham's Quarterly. Mohlophisi oa mehleng oa Makasine ea Harper, ke eena mongoli oa libuka tse ngata, ho akarelletsa le Chelete le Sehlopha sa Amerika, Theater of War, Molao oa Gag, hape, haufinyane tjena, Boiketsiso ba Mmuso. The New York Times o mo tšoantšitse le HL Mencken; lefeela Fair e fane ka maikutlo a ho tšoana ho matla le Mark Twain; mme Tom Wolfe o mo bapisitse le Montaigne. Moqoqo ona o hlahisa "Lijo," tokollo ea Lehlabula la 2011 ea Lapham's Quarterly.
Sengoliloeng sena se hlahile ka lekhetlo la pele ho TomDispatch.com, weblog ea Setsi sa Sechaba, e fanang ka phallo e tsitsitseng ea mehloli e meng, litaba le maikutlo a tsoang ho Tom Engelhardt, mohlophisi oa nako e telele oa khatiso, mothehi-'moho oa American Empire Project, sengoli sa Qetello ea Setso sa Tlhōlo, joalo ka ha ho ngoloa, Matsatsi a ho Qetela a Khatiso. Buka ea hae ea morao-rao ke The American Way of War: How Bush's Wars E bile ea Obama (Libuka tsa Haymarket).
ZNetwork e tšehelitsoe ka lichelete feela ka seatla se bulehileng sa babali ba eona.
donate