[Lilemong tse leshome le metso e mehlano tse fetileng Barbara Ehrenreich o ile a buisana le Michael Albert mabapi le moruo oa kopanelo. Phapanyetsano e ile ea sebetsana haholo le litaba tsa kabo, moralo oa kopanelo khahlano le mebaraka, kahoo re e pheta hape ho tsamaisana le letoto la meqoqo ea bososhiale e hlahang ho ZNet.]
Ehrenreich: Ke utloile hore ho bile le thahasello e ngata lefatšeng ka bophara bukeng ea hau e ncha, Parecon: Life After Capitalism, mabapi le tsamaiso e ncha ea moruo e nkang sebaka sa bokapitale. A na u ka mpolella ho se hokae hore na e fetoletsoe ka lipuo life le hore na u na le maikutlo a mofuta ofe?
Albert: Ka mor'a ho hatisa libuka tse ka bang leshome le metso e mehlano 'me tse ling tse leshome le metso e mene li bile le liphetolelo tse' nè, phihlelo ea Parecon e bua haholo ka linako tse fetohang. Ha ke khone le ho boloka tlaleho ea se etsahalang. Arabic, Bengali le Telagu in India, Croatia, Czechoslavakia, Finnish, French, German, Greek, Italian, Japanese, Korean, Spanish, Swedish, Turkish. Mekhatlo e phehellang Sepotoketsi, le Seheberu. Verso o aba buka ena ka Senyesemane Pakistan, Afrika Boroa, Australia, US, Brithani le Canada. ’Me kamoo ho bonahalang kateng ho na le thahasello e matla ho Sechaena, Sefarsi, Sehungary, Senorway, Sepolishe le Serussia. Ho bile le lingoliloeng, lipuisano le maikutlo ho tse ling tsa libaka tsena pele buka e lokolloa. Maemong a mang qeto e bile hang hang - re ile ra romella buka Finland ho arabela kopo ea kopi ea tlhahlobo mme matsatsi a seng makae hamorao ba fana ka konteraka. Ho na le thahasello e kholo sehloohong, ka ho hlaka.
Ka Senyesemane hape, ho na le matšoao a khothatsang, bonyane a menyetla. Kahoo, lebenkeleng la libuka la Harvard le Cambridge Massachusetts ke ile ka etsa puo ea mongoli le ho saena. Bakeng sa beke eo buka e ne e e-na le pontšo e nyenyane ka pele ka lebenkeleng 'me ka lebaka leo e ne e bonahala haholo. Mme bakeng sa beke eo buka e rekisitse lingoliloeng tsohle ntle le tse peli ka lebenkeleng, e fetisa buka e 'ngoe le e' ngoe e sebakeng seo le tse ling kaofela tseo e seng tsa tšōmo. E ne e se hobane batho ba ntseba joalo ka sengoli kapa ba balile maikutlo a buka, kapa ba bone lipapatso. Ho ne ho le sieo ka nako eo, 'me ka Senyesemane ha ho e-s'o be le eona, ho tloha ka nako eo.
Batho ba ile ba bona pontšo feela, ba bona sehlooho le litlhaloso tsa baki, ba bala holim'a letlapa hore buka e bua ka moruo o mong, 'me ba e reka. Ke nahana hore sena se bontša hore thahasello ea ho fetisa bokhaphithaliste e phahame ebile e ntse e hola. Empa ehlile, ka nako e ts'oanang mabenkeleng a mang, esita le lebenkeleng lona leo libekeng tse latelang, thekiso e ile ea theoha…ka lebaka la ho hloka ponahalo. Oprah ha a letsa. Hape ha ho na Tlhahlobo ea Buka ea NYT e nang le moqoqo oa sekoaelo ho eona. Verso ha e na chelete ea ho bapatsa. 'Me naheng ea Amerika, litaba tsa mecha ea phatlalatso le lipapatso ke kamoo beng ba mabenkele le sechaba ka bophara ba fumanang libuka tse teng tseo ba lokelang ho nahana ho li reka. Ka tšepo, ka pampiri e hlahang, ho tla ba le litlhahlobo mecheng ea litaba tsa puo ea Senyesemane.
Ehrenreich: Buka ena e na le tšepo e makatsang, ba bang ba ka re utopian. Nakong eo ka eona batho ba bangata ba United States ba setseng ba ntse ba loana le khoholeho e sa khaotseng ea litokelo le litšebeletso - tseo kaofela li neng li lekanyelitsoe ho lekana qalong - u nahana hore karolo ea buka e kang Parecon e ka ba efe?
Albert: Ehlile re ke ke ra fihlela moruo o nkang karolo haufinyane. Bush o batla 'muso oa machaba le ho felisa mananeo a sechaba ka hare ho naha. Ke linako tse mpe ka ho fetesisa, maemong ao. Empa hape ke linako tse ntle ka ho fetisisa ha ho nahanoa ka sekhahla se ntseng se hola sa boitseko ba machaba, tlhokomeliso le litabatabelo. Ke nahana hore Parecon e ka thusa mokhoa oo o motle, esita le ka nako e khutšoanyane haholo, ka ho qobella potso e reng "Re batla eng?
Ha Tonakholo ea mehleng ea Borithane Margaret Thatcher a phatlalatsa "Ha ho na mokhoa o mong" o ile a pheta tumelo e atileng. Haeba ha re na mokhoa o mong o loketseng oa bokhaphithaliste, joale ho kopa batho ho hanyetsa tšebeliso ea bokhaphithaliste ho utloahala e le memo ea morero o se nang tšepo. Batho ka ho utloahalang ba tšaba hore phaello ea nako e khutšoanyane e tla qetella e khutlisa maemo a tšoanang a khale. Batho ba phathahaneng ha ba etse lintho tsa maoatla, tse kenyelletsang ho loana ntoa e ntle feela ho lahleheloa. Bakeng sa khothatso, tšepo, le ho ba le litabatabelo tse ntle, batho ba hloka pono.
Ha ke batle ho batla phetoho hore feela ke be ka lehlakoreng la mangeloi, kapa ho khona ho icheba seiponeng. Ke batla ho sokola ho hlola. Ke batla khatello ea ho tlameha ho leka ho hlola, eseng feela ho hlaha. Re hloka ponelo-pele ea moruo e le hore re tsebe ho tsamaisa matsapa a rona ho re isa moo re lakatsang ho ea teng. Leano ha le hloke ho utloisisa maemo a rona a hona joale feela, empa le hore na re ikemiselitse ho finyella eng, pono ea rona. 'Me, ehlile, ke nahana hore moruo oa kopanelo ke ponelopele e loketseng ho e amohela.
Ehrenreich: Karabo e hlakileng, 'me ke lumellana ka botlalo ka bohlokoa ba ho boloka pono ea rona e ntse e le teng le ha re ntse re loana ka har'a liforo. Empa ho na le mekhoa e meng ho e-na le litlhophiso tsa hona joale tsa matla a lefats'e ntle le - u ka re "khutšoane" - moruo oa kopanelo oo u o etsang 'mapa. Ka mohlala, Bill Greider o na le buka ea mokhoa oa ho etsa phetoho e kholo ka har'a bokhaphithaliste, a sebelisa li-levers tse kang lichelete tsa penshene tsa mokhatlo. 'Me 'na, le hoja ke ipitsa socialist, ha ke na maikutlo a bohlale ba ho felisa' maraka libakeng tsohle. Tlhokomelo ea bophelo bo botle, bolulo, le lintho tse ling tsa motheo li lokela ho lokolloa ’marakeng bakeng sa mofuta o itseng oa taolo ea sechaba. Empa litlolo, liaparo tsa setaele, le lintho tse ling tse ka nkoang e le lintho tse sa hlokahaleng - ke hobane'ng ha u sa tlohele tseo tsohle 'marakeng? Mpiletseng ntja ea lefeela, e nyane, e mathang bokhaphithaliste, empa ka 'nete ha ke batle sehlopha sa likomiti tse nkang qeto ea hore na mesete e tla ba bolelele bo bokae kapa mebala ea lipstick e tla fumaneha.
Albert: Ke 'nete hore bokapitale bo ka ba betere kapa bo mpefala. Matla a lekanyelitsoeng a therisano ea lihlopha tse qothisanang lehlokoa a etsa qeto ea hore na kabo ea lekeno le matla hakae, likhakanyo tsa matla, mekhoa ea matsete le likhohlano lipakeng tsa maemo a moruo. Ka matla a mangata a therisano, re ka phahamisa meputso, ra ntlafatsa maemo a mosebetsi, ra eketsa matsete a sechaba, le ho hapa lintho tse ling tse ngata tse ncha. Ho joalo, re ka hlola le ho sireletsa lintlafatso khahlano le meharo le matla a matla a bokhaphithaliste, 'me re tlameha - empa ke hobane'ng ha ka nako e le 'ngoe re sa batle mokhoa o mocha o nang le litholoana tse lakatsehang joalo ka tloaelo?
Ho qoba ho bua hampe ka litakatso tsa ka, ha ke ipitse mo-socialist, 'me ka sebele nke ke ka u bitsa ntja e nyenyane, ea lefeela, kapa ntja ea bo-capitalist - empa ka limmaraka, khetho e kholo ha se limmaraka khahlanong le sehlopha sa likomiti. Eo ke polarity ea bohata.
Khetho e kholo ke hore na re batla 'maraka oa tlholisano o itšetlehileng ka sebapali se seng le se seng se lelekang ba bang kaofela, se sa tsotelleng boleng bo lekanyelitsoeng ba lintho tsohle le likhetho tse sothang, tse lebisang libaka tsa mosebetsi ho batla meputso e mengata le ho fana ka meputso e sa lokang, ho etsa liqeto tsa karohano ho susumetsa maemo, le tse hlahisang karohano ea maemo le taolo ea maemo - kapa re batla moralo oa kopanelo oa kopanelo o hlahisang tekano, o matlafatsang bonngoe, o holisang mefuta e fapaneng, le ho tsamaisa taolo ea rona, joalo ka ha e boetse e re thusa ho fihlela litlhoko le ho hlaolela menyetla?
Ho ba le limmaraka tsa lintho tse ling eseng tse ling joalo ka ha u fana ka maikutlo ho ka ba le melemo e itseng haeba mebaraka e ne e na le makhabane a bohlokoa ao ho seng mokhoa o mong oa kabo o ka bapisang le ho feta, le haeba mebaraka e ne e se na mekoloto e kholo ea lintho tse reriloeng, le haeba 'maraka linthong tse ling. empa ho ba bang e ne e se ntho e ka etsahalang, bakeng sa taba eo.
Empa limmaraka ha li na makhabane ao thero ea kopanelo e ke keng ea lumellana le ho feta. Limmaraka li haelloa ke mefuta eohle ea makhabane ao moralo oa kopanelo o o kenyelletsang. Limmaraka li na le liphoso tse ngata tse mpe tse sa sebetseng feela limmarakeng tsa basebetsi, kapa limmarakeng tsa merero e meholo ea matsete, empa le mebaraka nthong efe kapa efe ho hang, ho kenyeletsoa le mese, tseo kaofela ha tsona li leng sieo moralong oa kopanelo. 'Me qetellong, haeba ha u na limmaraka tsa basebetsi, khang eohle eo barekisi ba e hlahisang ea ho putlama ha mofuta ofe kapa ofe oa mebaraka.
Ha re sebelisa tsena tsohle ho mese, re lokela ho batla hore litatso le likhetho tsa basebetsi bohle le bareki, haholo-holo batho ba apereng liaparo le ba ba hlahisang li-skirts ho susumetsa bolelele le mebala ea bona ka mokhoa o ts'oanang, hammoho le palo ea bona le sebopeho sa bona. tlhahiso, joalo-joalo - ho e-na le phaello e batlang ho fumana liphetho tsena. Empa ho ba le 'maraka ka li-skirts ha ho tlōle litakatso tsena feela, ho bolela hore litheko tsa skirt li tla fapana le litšenyehelo tsa' nete tsa sechaba le melemo ea tlhahiso ea bona le tšebeliso ea bona, hore lifeme tsa skirt li tla batla chelete e eketsehileng e le sepheo sa tsona se tataisang 'me li tla lefa basebetsi ba bona ka ho hloka toka, hore lifeme tsena li tla sebelisa mekhoa e mebe ea tlhahiso le ho kenyelletsa karohano ea maemo, har'a liphoso tse ling tse ngata.
Lintho tsohle tse amehang bophelong ba moruo li hokahane. Ho hlahisa ntho e 'ngoe le e' ngoe ho siea thepa e fokolang bakeng sa ho hlahisa lintho tse ling kaofela. Lintho tse bonahalang li le bonolo ka lehlakoreng la tšebeliso li ka sebelisa mefuta eohle ea litlatsetso tse nang le litlamorao tse fapaneng. Ho reka ntho e 'ngoe le e 'ngoe hampe ho baka phello e sa sebetseng e senyang tse ling kaofela. Ho ba le sepheo se khahlanong le batho ho bapala tlhahiso le tšebeliso ea ntho leha e le efe ho senya moelelo oa tlhahiso le tšebeliso ea lintho tse ling. Maemo a meputso a feteletseng kapa a tlase a hlahisa likhothaletso tse kotsi.
Ka mantsoe a mang, limmaraka ha li mpe, kapa li mpe haholo maemong a mang. Ho e-na le hoo, maemong ohle, limmaraka li kenya litšusumetso tse khahlanong le sechaba ho bareki le barekisi, lintho tse fosahetseng tse fapanyetsanoang, sepheo se fosahetseng mabapi le hore na ho hlahisoa eng ka bongata le ka mekhoa efe, bahlahisi ba lefuoang hampe, ho hlahisa karohano ea sehlopha le melao ea maemo, le e na le mohopolo oa boemphera o ikasang bophelo bohle ba moruo.
Haeba ho ja, ho ba le bolulo, le ho ba le lintho tse ling tse lakatsehang ho hlalosa le ho phethahatsa bokhoni ba rona le ho natefeloa ke likhetho tsa bophelo - ho kenyeletsoa le mese - ho ne ho ke ke ha ba le sistimi e 'ngoe e betere molemong oa eona le litlamorao tsa batho ho feta mebaraka, joale, ho rarolla limmaraka le ho leka ho lokisa mathata a bona joalo ka sepheo sa rona se phahameng. Empa ka lehlohonolo ho batho, ho na le tsamaiso e betere ho feta mebaraka, e le hore re ka ikitlaelletsa ho fihlela moralo oa kopanelo le ha re ntse re ntlafatsa mathata a hajoale a 'maraka.
Ehrenreich: Ha ke batle ho lelefatsa puisano ea li-skirt (ha ke khone ho li apara ka bonna), empa ke ferekanngoa ke tsela eo u kopanyang 'maraka ka eona le tlatlapo ea bo-capitalist. Ho ne ho e-na le limmaraka tsa mofuta o mong kapa tse ling ka lilemo tse likete pele ho capitalism, kahoo e ke ke ea e-ba ntho e tšoanang. Na u hana ka botlalo liteko tsohle tsa ho theha likhoebo tse sa sebeliseng chelete ka har'a bokhaphithaliste, mohlala - joalo ka "No Sweat" ho LA, likhoebo tse nyane tse fapaneng lefats'eng lohle, joalo-joalo?
Albert: Ka sebele ha ke bolele ho kopanya limmaraka le bokhaphithaliste. Ba fapane. Bokhaphithaliste bo na le limmaraka tsa matla a basebetsi, 'me hangata e se thepa eohle. Empa ka sebele u ka ba le limmaraka ntle le ho ba le beng ba poraefete ea mekhoa ea tlhahiso, joalo ka mohlala, Yugoslavia haufinyane. Ke nahana hore ke ne ke hlile ke le hlokolosi lethathamong la ka le ka holimo ho supa liphoso tsa limmaraka ka seqo, eseng tsa limmaraka tsa capitalist. Limmaraka li lula li qobella ho batla chelete e ngata, mohlala, empa e ke ke ea ea ho beng e le phaello haeba e se mebaraka ea bokapitale.
Kaha ke thusitse ho theha South End Press e sa sebeliseng chelete har'a mekhatlo e meng, ka sebele ke buella ho theha mekhatlo e ntlafetseng hona joale. Ho sutumelletsa litsi tse teng ka litsela tse lakatsehang hammoho le ho theha litsi tse ncha le tse lakatsehang ho ka etsa hore bophelo bo be betere ho batho ba sebetsang le ba jang lihlahisoa tse tsoang mekhatlong eo hona joale, 'me ho ka ntlafatsa bophelo ba motho e mong le e mong hamorao haeba re ka etsa hore boiteko e be karolo ea ts'ebetso e etellang pele. ho moruo o mocha.
Empa hape ke habohlokoa ho hlokomela hore ha re theha mekhatlo e lakatsehang e kang South End Press, haeba re e etsa ka nakoana ho hlōla moruo o mocha, ba tla ba teng leoatleng la likhatello tsa lik'hamera tse re qobellang ho khutlisetsa mesebetsi ea rona ho khatello ea khatello. logic. Ho na le khatello e matla ho litsi tsa rona tse ncha - haeba li le tikolohong ea 'maraka - ho bapatsa, ho fokotsa le ho fokotsa litšenyehelo le ho etsa hore batsamaisi ba qobelle maano a ho fokotsa litšenyehelo le ho qoba, ho lelefatsa letsatsi la mosebetsi ho sa tsotelehe litakatso tsa batho tsa boikhathollo, le joalo-joalo. Kahoo ha rea lokela ho batla lintlafatso feela, empa moruo o mocha.
Ehrenreich: Pele ke tsoela pele litabeng tse ling, lebaka la ka le leholo la ho batla hore lintho tse ling li lule li rekisoa ke hore ho tla fokotsa moroalo oa ho rera. Joalokaha u tseba, ba bang ba 'nile ba tletleba ka hore parecon e re ahlolela liboka tse sa feleng, joale ke hobane'ng ha u sa tlohele "lintho tseo e seng tsa bohlokoa"' marakeng?
Albert: Ho khetha limmaraka tse ling molemong oa ho fokotsa moroalo oa moralo oa kopanelo, ha e le hantle, ha ho fokotse moroalo oo. Se reriloeng se tla tlameha ho sebelisa lintho tse tsoang liindastering tse rekisoang, le ho isa lintho ho tsona. Ho laola likhokahano tseo ho ka eketsa boemo bo bocha le bo sitisang moralo oa kopanelo. Ho feta moo, ho nka hore ho kopanya hona ho ka ba teng, ho ka nyatsa ts'ebetso ea ho kenya letsoho ho fihlela merero ea bohata ka ho senya bokhoni ba eona ba ho fumana litekanyetso tsa 'nete tsa phapanyetsano.
Limmaraka li qobella tlholisano bakeng sa karolo ea mmaraka le lekeno. Ho ka bolela eng ho re libaka tse ling tsa mosebetsi li qothisane lehlokoa ho rekisa ka hohle kamoo ho ka khonehang e le hore ho bokelloe chelete e setseng, empa joale ba se ke ba qhala basebetsi ba bona masalla ao? Ka lehlakoreng le leng, haeba ba qhala chelete e setseng ho basebeletsi ba bona, joale morero oohle oa moputso oa moralo o kopanetsoeng - ho lefa eseng bakeng sa tlhahiso, kapa bakeng sa matla a ho reka, kapa bakeng sa thepa, empa feela bakeng sa boiteko le sehlabelo - se senyehile. Ka lehlakoreng le leng, haeba ba sa fane ka chelete e setseng ho basebetsi, lifeme ha li hlile ha li sebetse ka mokhoa oa 'maraka,' me, ho feta moo, ha li na motheo oa ho etsa qeto ea boemo ba tlhahiso, bolelele ba letsatsi la mosebetsi, joalo-joalo.
Ka hona kea ipotsa hore na u hopotse eng ha u re u batla hore liqeto tseo e seng tsa bohlokoa tsa tlhahiso li etsoe qeto ke limmaraka. Ho ne ho ke ke ha bolela hore batho ba ne ba ke ke ba khetha lintho tseo. Ho ne ho tla bolela hore batho ba tla etsa khetho ea bona tlas'a khatello ea mekhatlo ea tlhōlisano ea 'maraka. Ke hobane'ng ha u ka batla ho etsa liqeto tsa kabo ka sepheo sa setheo sa ho batla phaello, ho sebelisa litheko tse fosahetseng joalo ka tataiso, ho hlahisa meputso e sa lokang, ho beha likhothaletso tsa boitšoaro bo sa lokang, le batšoantšisi ba nang le tšusumetso e sa lokelang - ho fapana le ho ba le moralo oa kopanelo oo batho ba o etsang. liqeto tse ipapisitseng le litheko tsa 'nete tse sebelisang proportionate re lelekisa bophelo bo botle ba sechaba le nts'etsopele ho fapana le ho bokella masalla?
Haeba mebaraka e tsamaisana le likamano tsa beng ba bokapitale, joale ho lelekisa chelete eo limmaraka li e kenyang, ka mor'a ho kopana le litšenyehelo le ho tsetela ho thepa, haholo-holo e abeloa phaello bakeng sa beng. Haeba limmaraka li le teng ka thepa ea sechaba kapa ea mmuso, joale ho lelekisa chelete eo ba e kenyang, ka mor'a ho kopana le litšenyehelo le ho tsetela ho thepa, haholo-holo e abeloa chelete e ngata bakeng sa seo ke se bitsang sehlopha sa mohokahanyi. Ho na le lintlha tsa tsoelo-pele phetohong ena, empa e nyane haholo ho feta eo ke e batlang e le sepheo sa ka.
Ha u re re lokela ho bapatsa thepa e sa hlokahaleng - ke eng e etsang hore ntho e be e sa hlokahaleng? Thepa e sa hlokahaleng e ka kenyelletsa letoto le leholo la lintho haeba li kenyelletsa liaparo, empa ha se lihlahisoa tsohle tse hlokahalang haeba re nahana hore kaofela li entsoe ke batho, li lebisitsoe ho sebelisoa ke batho, ba sebelisa thepa e ka fuoang tse ling ("bohlokoa le ho feta. ”) e qetella, joalo-joalo?
Na liteki ha li bohlokoa - haeba ho joalo, na hoo ho bolela hore ho lokile bakeng sa lifeme tse hahamallang karolo ea 'maraka le chelete e eketsehileng ka ho fokotsa litšenyehelo tsa tlhahiso ea liteki ho tsamaisa mabenkele a mofufutso le tšilafalo ea monko? Na soda pop ha e bohlokoa? Haeba ho joalo, 'me re e sebelisa ka phapanyetsano ea mebaraka, na ho lokile hore lifeme tsa soda pop li fumane quinine eohle e teng hore limilione li bolaoe ke malaria? Na ho lokile hore basebetsi bohle ba lifeme tsa soda pop ba hlokomeloe ke baokameli le ho fokotsoa hore e be basebetsi ba rote feela hobane ba sa hlahise lebese?
Moruo ke litsamaiso tse akaretsang tsa tekano. Se etsahalang sebakeng se seng se tlamehile ho susumetsa le ho susumetsoa ke se etsahalang sebakeng se seng. Haeba u ikutloa hore bolulo ke ba bohlokoa le liaparo ha li joalo, liqeto tse reriloeng tsa bolulo li etsoa joang ntle le haeba liqeto tsa liaparo li nkoa ka kopanelo ka nako e le ’ngoe ’me qeto ea ntlo e ka ba liqeto tse molemo joang ntle le haeba litekanyetso tsa liaparo li nepahetse? Haeba liqeto tsa liaparo li ntse li nkoa ke mekhoa ea 'maraka, joale moralo oa matlo o fokolloa ke ho se nepahale ha khetho ea liaparo. Nako e ngata haholo kapa e fokolang haholo e hlahisang litholoana, matla, le matlotlo, e ka ’na eaba ke ho ea liaparong ho e-na le ho ea ntlong.
Limmaraka li lebisa likarohanong tsa basebetsi le meputsong e fapaneng le mehato ea boikitlaetso le boitelo - e leng mofuta oa batšehetsi ba thero ea kopanelo ea meputso - leha ho se na thepa ea thepa e hlahisoang.
Ka mokhoa o ts'oanang, limmaraka li senya thepa le lits'ebeletso ka lebaka la ho hloleha ho ikarabella bakeng sa litlamorao tsa kantle le tsa sechaba, hape, leha e se na beng ba poraefete. Taba ea hore liaparo "ha li bohlokoa" ha e re bolelle hore tlhahiso ea tsona ha e akarelletse liphello tse ka ntle tsa tikoloho. Ho thoe'ng haeba ho hlahisa meseho ho sebelisa lisebelisoa tsa bohlokoa, kapa ho hlahisa tšilafalo e senyang? 'Me ho hlahisa liaparo ho ama basebetsi haholo. Limmaraka li susumetsa boitšoaro ba batho ka bomong ba mofuta o moqotetsane, hape, leha ba se na beng ba poraefete. Limmaraka li fana ka khothatso ea ho lahla tšilafalo le ho hlokomoloha liphello tsa liketso tsa motho ho ba sa rekeng le ho rekisa. Ke hobane'ng ha re batla hore batho ba hlahisang liaparo ba susumetsoe ke meharo, eseng ho phethahala ha bona le bareki? Ke hobane'ng ha re ka batla ho amohela mathata a 'maraka bakeng sa ntho leha e le efe ea moruo?
Haeba indasteri e itseng e sebetsa 'marakeng, ho bolela indasteri ea liaparo, ho bolela hore indasteri eo e batla ho rekisa lihlahisoa tsa eona tse ngata kamoo ho ka khonehang, ka theko e phahameng ka hohle kamoo e ka khonang, ho sa tsotellehe liphello tsa thekiso eo. bareki kapa ka bophara hofeta. Bahlahisi ba meaparo ba tla bapatsa. Ba tla batla ho reka ka theko e tlaase le ho rekisa ba ratehang. Ba tla khetha mekhoa ea tlhahiso e ba bitsang chelete e fokolang le haeba ba silafatsa ho feta. Indasteri ea liaparo e tla hlahisa ho latela litekanyetso tse fosahetseng tsa sehlahisoa. E tla fokotsa litšenyehelo tsa tlhahiso ho sa tsotellehe hore na ho etsa joalo ho utloisa basebetsi bohloko ho feta ho tsoela bareki molemo. Indasteri ea liaparo e tla etsa lintho tsena kaofela, le tse ling tse ngata, ho fumana karolo ea 'maraka le ho lula e sebetsa.
Ha u re u tlohele lintho tseo e seng tsa bohlokoa 'marakeng - ke boetse ke nahana hore mohlomong u nahanne ka moralo oa mantlha le limmaraka,' me u ntse u nahana hore na ke hobane'ng ha u sa eketse e 'ngoe le e' ngoe, kaha ha ho na makhabane a makatsang ha a bapisoa le a mang. Empa tseko ea ka ea moralo oa kopanelo, eo nke keng ka e etsa ka botlalo lipuisanong ntle le ho sebelisa nako e telele ho feta kamoo ke seng ke ntse ke le kateng, ke hore moralo oa kopanelo o na le makhabane a makatsang ha o bapisoa le mebaraka kapa moralo oa mantlha. Moralo oa kopanelo o hlahisa bonngoe ka ho theha maemo ao ho ona batšoantšisi ba tlang pele ba lokelang ho ela hloko bophelo bo botle ba ba hlahisang seo ba se jang kapa ba jang seo ba se hlahisang. E thusa batšoantšisi ba nang le matla a ho etsa liqeto ka mekhoa ea bona ea ho etsa liqeto le litheko tse nepahetseng. E lumellana ebile e thusa boiteko bo putsang le boitelo. E hlompha le ho atolosa mefuta-futa. E theha matla a lumellanang le ho hloka maemo ka ho se hloke lera la bahokahanyi ba laolang liphetho.
Ehrenreich: Na u kile ua leka ho bala litšenyehelo tsa mosebetsi oa batho tsa moralo o amehang ho parecon? Kapa mohlomong ke re "nako" eseng "litšenyehelo" tsa dollar.
Albert: E, libukeng tse fapa-fapaneng ho buuoa ka taba ea kabo ea nako. 'Me lipuisano ha li shebe feela nako ea ho rera, e leng lehlakoreng le le leng feela la chelete ea tšepe, empa hape le ka nako e fumanoang ka lebaka la ho felisa mefuta e sa tšoaneng ea mesebetsi e seng e sa hlokahale ha re fetohela ho parecon.
Batho ba bang, haholo ha ba utloa kakaretso e khuts'oane ea parecon, ba tšoenyehile ka hore ho nka nako e telele ho etsa qeto ea hore na o tla hlahisa eng le hore na o tla sebelisa eng ka lipuisano tsa likoporasi. Ke na le likarabo tse peli. Pele, che, e ke ke. Ts'ebetso ea ho rera ho parecon e nka libeke tse 'maloa feela' me e nka nako e itseng feela ka nako eo. Empa, ea bobeli, le pele ho karabo eo, re tlameha ho etsa qeto ea hore na ke eng e ka nkang nako e telele haholo. Ke hore, ha motho e mong a mpotsa ka litšenyehelo tsa ho rera ka nako e sebelisitsoeng, ke batla ho leka ho buisana ka hore sena ke khoebo e mpe ka ho fetisisa.
Ha re re kakaretso ea nako eo uena joalo ka moreki u tlamehang ho e qeta u nahana le ho kenya tšebetsong khetho ea hau ea tšebeliso e tla nyoloha ka palo ea tse peli, kapa tse tharo kapa tse nne, ho latela hore na u qeta nako e kae hona joale - ho nahana ho feteletsa litaba, ntle le haeba u qeta nako e nyane haholo hona joale. Ho lokile, hoo e ka ba litšenyehelo, ho netefatsa.
Empa na e tla be e le sekheo sa likonteraka? Ho tseba seo, o tlameha ho sheba mahlakore ka bobeli a equation. U tlameha ho lekanya litšenyehelo tsa nako e ncha (eo ke hanang). Empa hape o tlameha ho lekanya melemo e hanyetsanang - joalo ka ho se be le sehlopha se busang, ho ba le maemo a lekanang a mosebetsi le kabo ea moputso, ho ba le litheko tse nepahetseng, ho se be le tšusumetso ea ho ikhethela motho ka mong, ho hloka bofutsana, ho se na lihlahisoa tse etselitsoeng ho tsofala, joalo-joalo. melemo e mengata.
Ho lokile, ha re re motho e mong o hlile o ananela nako haholo. Ho motho enoa ho qeta nako e eketsehileng ho sebelisoa ho feta ho fumana maemo a tlase le tse ling kaofela. Leha ho le joalo, o ntse a tla tlameha ho nahana ka litlamorao tse hanyetsanang tsa ho ba le moralo oa kopanelo bakeng sa ho boloka nako, eseng feela litlamorao tsa tšebeliso ea nako e ncha.
Ka mohlala, parecon e ama bolelele ba letsatsi la mosebetsi. Moo limmaraka li eketsang bolelele ba letsatsi la mosebetsi ka mabaka a bona a tlholisano ho sa tsotelehe thato ea batšoantšisi ea ho ba le boikhathollo bo bongata, moralo oa kopanelo o siea khetho ka botlalo matsohong a batšoantšisi ho latela khetho ea bona bakeng sa boikhathollo le chelete e kenang. Ka mokhoa o ts'oanang, ho na le nako ea ho boloka nako ka lebaka la ho ba sieo ha ntoa ea lihlopha, ho felisoa ha IRS, ho fela ha tlhahiso e sa hlokahaleng le e senyang, qetellong ea ho hloekisa litšila tse hlahisoang ke tlhōlisano ea 'maraka tikolohong, joalo-joalo. tšebeliso ea eona ka boeona, ho na le nako e ngata ea ho boloka nako ka lebaka la libapali tse nang le tlhaiso-leseling e nepahetseng, mme, haholoholo, ka lebaka la tšebeliso e ntle e kopaneng e thibelang tlhokahalo ea tšebeliso e ngata ea motho ka mong joalo ka ha re e tseba, le ka ho hlahisa nako e telele. hofeta ho felloa ke nako ka lebaka la mebaraka. Sena sohle se sebetsanoa le buka, ka tsela.
Joale, ho lokile, ka lebaka la sena sohle na ho rera ho parecon ho ka nka nako e telele ho feta ho ja hona joale hammoho le nako ea mesebetsi e meng e nkeloang sebaka ke parecon? Ho parecon, u tlameha ho qeta nako e itseng nakong ea beke kapa tse peli u kenya tekanyetso ea hau le ho sebelisana le ts'ebetso e akaretsang. Ke belaela hore sena se ke ke sa nka nako e telele ho feta eo batho ba e qetang hona joale ba etsa litlaleho tsa lekhetho, ba re, 'me ba tšoenyehile ka mokhoa oa ho lefa likoloto, kapa ho hlaphoheloa ha lintho tseo ba li rekileng ka lebaka la papatso ea bohata, kapa ba tlameha ho sebelisa chelete eo batho ba e etsang e le ntho e sa utloahaleng. , kapa ho hlahisa kapa ho hloekisa lihlahisoa tse senyehileng le tse se nang thuso, joalo-joalo. Ka mor'a hore moralo o be teng, nako e sebelisitsoeng ho ikamahanya le maemo ha selemo se ntse se tsoela pele ha e fapane haholo le nako e sebelisoang kajeno mabapi le liqeto tsa tšebeliso kapa tlhahiso, leha e etsoa ka tsela e fapaneng haholo, e nang le litlamorao tse fapaneng.
Ka hona, maikutlo a ka mabapi le ho qoba litšenyehelo tsa nako ka ho sebelisa e habeli. Limmaraka li kotsi. Leha li ka sebelisoa bakeng sa sehlahisoa se le seng, e seng se ka etsahalang, theko ea sehlahisoa seo e tla fosahetse 'me theko e fosahetseng e tla kena indastering e ngoe le e ngoe e fosahetse. Basebeletsi ba indasteri e tsamaisoang ke 'maraka ba tla susumelletseha ho batla chelete e eketsehileng' me ba tla lefshoa ka leeme ha ba bapisoa le basebetsi ba bang kaofela ba susumetsoang ke ho phethahatsa litlhoko le ho lefuoa bakeng sa boiteko le boitelo. Sebopeho sa sebaka sa mosebetsi se rekisoang se tla sutumelletsa ho arola lihlopha. Ho feta moo, ha ho utloahale ho ba le lisebelisoa tsa "phapanyetsano ea 'maraka" le ho ba le thepa e fokolang feela e rekisoang. Ebile, hoa utloahala ho sebelisa leano la kopanelo le ka mebaraka haeba ho na le lintho tse ngata tseo u ka li rekang 'marakeng. Empa mathata ohle a amanang le mebaraka a ne a tla ata - mme re kanna ra ba le mebaraka bakeng sa ntho e 'ngoe le e' ngoe ebe re lumelisa ho hloka maemo. 'Me ea bobeli, ho boleloa hore phaello ea nako ke ea bohata, ho sa tsotellehe hore na ho etsahala'ng.
Ehrenreich: Karabo eo e hlahisa mefuta eohle ea lipotso 'me e etsa hore ke lle litloloko tse itseng kelellong ea ka. Ho qala ka e 'ngoe ea tsona, e ka 'nang ea bonahala e sa re letho, empa e hlile e le bohareng ba lipono tsa rona tse fapaneng tsa tlhophiso ea maikutlo: Ha u re "ha re re motho e mong, o ananela nako haholo," kea hlonama. Na ho na le motho ea sa e tsebeng? Ntho ea bohlokoa ho 'na ke mosebetsi oa ka le nako ea ka le metsoalle le ba lelapa. Ponong ea ka ea sechaba se setle, ho na le nako e ngata bakeng sa lintho tsena, eseng ka tlase. Kahoo ke batla hore ho be le nako e nyane ea ho rera kamoo ho ka khonehang. Mohlomong ke mpa feela ke le motho ea shoeleng, empa ke nahana hore taba ena e hloka ho nkoa ka botebo ntle le haeba parecon e lokela ho tsamaisoa, ka ho sa feleng, ka ho feletseng ke litsebi tse makatsang.
Albert: Ke ile ka bua ka motho “ea tsotellang nako haholo” ke bua ka motho ea ananelang nako hoo ho boloka le hanyenyane feela ho neng ho tla feta ho felisa karohano ea sehlopha, tlatlapo, theko e fosahetseng, tsela e fosahetseng ea sepheo, joalo-joalo. Ke ile ka bontša hore esita le motho ea joalo, 'me ha ke nahane hore ke uena ka nako e telele, a ke ke a ba le lebaka la ho tšoenyeha ka liphello tsa nako ea parecon, hobane parecon ka kakaretso e lokolla nako ho e-na le ho e utsoa.
Ho se tsotelle nako e ka ba ntho e makatsang, ke lumellana le uena. Re lokela ho ananela ho boloka hora e eketsehileng ka beke, empa eseng haholo hoo re ka telang tekano, bonngoe, ho se tšoane, ho itaola, ho iphelisa, le ho felisa karohano ea maemo ho fihlela hora eo e eketsehileng.
A re re ho ba le mohatelli ho ka boloka nako. A re re ho fana ka matla a phahameng ho mong'a feme e itseng le matla a tsoang ho batšehetsi ba bang ba botsamaisi ba bolokang ba bang ba le katlase ho feletseng ho tla boloka nako. Ha re re ho sebelisa limmaraka ho ka boloka nako. Matšoenyeho a nako ha aa lokela ho phahamisa mathata a mang kaofela. Seo se boletse, ha e le hantle, ho parecon ho kenya letsoho ho etsa liqeto ho e-na le ho mamela liqeto tse nkiloeng ke ba bang ho nka nako e itseng, empa ho fokotsa nako e 'ngoe ho feta ho fokotsa sena.
Ke bontšitse lintlha tse fapaneng tse amanang le phokotso ea nako ea karabo ea ho qetela. Empa a re ke re etse concretize e le 'ngoe. Bohareng ba lilemo tsa bo-1950, tseo ka kakaretso li neng li nkuoa e le mehla ea bohlokoahali ea bokhaphithaliste, joalo ka ha motsoalle oa rona Juliet Shor a bontša, tlhahiso ea motho ka mong United States e ne e batla e le halofo ea palo eo e ileng ea nyolohela ho eona lilemo tse ka bang 40 hamorao. Ho bolela hore bohareng ba lilemo tsa bo-1990 re ka be re sebelitse beke e le 'ngoe le beke e le' ngoe re sa sebetse, kapa khoeli le khoeli re sa sebetse, kapa beke ea mosebetsi oa lihora tse mashome a mabeli, 'me ra hlahisa palo e lekanang le ea motho ka mong joalokaha re ne re le teng ka khauta ea pejana. lilemo. Tlholisano ea 'maraka e netefalitse, ho e-na le hoo, hore nako eohle e abetsoeng ho sebetsa e ea nyoloha ho fapana le ho theoha. Moralo oa kopanelo o ka be o re lumelletse ho khetha. 'Me phaello eo e kholo ha se pale eohle. Parecon e ne e tla boloka nako e seng e sa abeloa ho hlahisa lipapatso le liphutheloana tse feteletseng, ho hlahisa thepa e sa sebetseng e nkeloang sebaka ke e kopaneng e tšoarellang, 'me ha e le hantle nako ha e sa fuoa tlhahiso ea sesole.
Ke lokela ho eketsa, ha ke nahane hore ho na le ntho e sa utloahaleng ka batho ba etsang qeto ea bophelo ba bona.
Ehrenreich: Ho lokile, a re lebaleng ka batho ba nyenyefatsang le ba bohlasoa 'me re atamele taba ea nako ka tsela e tebileng haholoanyane sechabeng. Sehlopheng seo u se hlophisitseng Sebokeng sa Lefatše sa Sechaba sa 2003, ramotse oa mehleng oa Porto Alegre o ile a hlalosa teko ea sebele ea bophelo ho ntho e kang parecon - "tekanyetso ea lichelete ea ho kenya letsoho," e hlahisitsoeng ke Workers' Party (PT). Ka selemo, makholo a baahi ba tloaelehileng ba emelang libaka le lihlooho tse fapaneng - bophelo bo botle, boiketlo, bolulo, lipalangoang, joalo-joalo (empa nb - eseng mebala ea lipstick kapa bolelele ba skirt!) - ba kopane khafetsa ho qapa tekanyetso ea selemo se tlang, kapa bonyane seo halofo ea tekanyetso ntle le litšenyehelo tse tsitsitseng. Joale setsebi se matla sa moruo sa Brazil, Paul Singer, se ile sa hlokomela hore, haeba ho ne ho ka nka batho ba makholo ka selemo ho rera karolo ea 50 lekholong ea tekanyetso ea chelete bakeng sa motse o le mong oa boholo bo mahareng, mokhoa oa ho rera sechaba o ne o ka ba boima ho ke ke ha nahanoa. Na hoo ha ho u fe khefu?
Albert: Morero oa Tekanyetso ea Seabo ho la Brazil ke teko e khahlang le ea bohlokoa. Empa ka sebele ha e mphe khefu. E etsahetse hobane ha Mokhatlo oa Brazilian Workers Party (PT) o qala ho hapa likhetho tsa mmuso esita le tsa mmuso, lekhotla la ketsa-molao le ne le le lehloeo 'me ka ho tšoanang le lekhotla la boahloli. PT e ne e e-na le taolo e ke keng ea hanyetsoa ea lichelete tsa 'muso feela moo li neng li tšoaretse bo-ramotse le babusisi, joalo ka Porto Alegre le mmuso o bitsoang Rio Grande Del Sol. Ha ’musisi oa moo a ne a rera ho nyolla bonyane ba moputso, lekhotla la ketsa-molao le ile la potlakela ho lokisetsa ho fetisa molao oa hore nyollo leha e le efe e fanoang maemong a tlaase a moputso e ne e lokela ho tsamaisana le keketseho e lekanang ka ho lekana boemong bo bong le bo bong ba chelete, kahoo ea tlosa phaello. Ka lebaka la tšitiso ea mofuta ona, PT e ile ea etsa qeto ea hore letšolo leo ba ka le qalang ntle le tšenyo ea makala a mang a mmuso e ne e le ho kenyelletsa ho kenya letsoho ha sechaba ho etsa qeto ea hore na mebuso e etelletsoeng pele ke PT e tla sebelisa lekhetho lefe.
Kahoo ho ile ha qalisoa lenaneo la lichelete la kopanelo e le mokhoa oa lipuisano lipakeng tsa makala a mmuso le makala a sechaba a kopaneng molemong oa ho buisana ka 10-15% ea likhakanyo tsa 'muso. Ehlile ke taelo ea ho kena, leha e sa ka ea hana ka ho hlaka kapa ho ba beng ba poraefete, kapa ea sisinya phetoho efe kapa efe libakeng tsa mosebetsi, joalo-joalo. Ka 'nete, e ne e hlile e le boiqapelo ba lipolotiki. E ile ea kheloha ho parecon eseng feela ka tekanyo, eseng feela ka ho se be le tšobotsi lehlakoreng la mohlahisi - eseng feela ka palo ea liaparo kapa lipsticks tse lokelang ho hlahisoa, ha se mabapi le ho etsa qeto ea lihlahisoa leha e le life tsa tlhahiso ho hang - mme eseng. feela ka ho ba morero oa 'muso, empa hape le ka mekhoa eohle ea eona ea motheo le mekhoa.
Ke hore budget ea participative e ea lieha (leha ke nahana hore ehlile e sebetsa ho latela kemiso e behiloeng bakeng sa eona, ‘me le hoja butle bo boholo bo ka bakoa ke lehlakore la ‘muso la equation, ho ena le hore le tsamaee nako e telele hobane le tlameha ho nka nako e telele hakaalo kapa hobane public is the problem) ha e re bolelle hape hore na moralo oa kopanelo o tla sebetsa joang ho feta taba ea hore halofo ea borokho e ke ke ea re tšela noka ka potlako e re bolella ka phello ea borokho bohle ho re tšela nōka kapele, kapa ebe mathata a thero e bohareng a re bolella ka litebello tsa moralo oa kopanelo, molemong oa seo.
Li-Skirts, 'me joale u bua ka lipstick hape, tsoela pele ho nchafatsa. Moralong oa kopanelo, se rarolloang ke lipuisano tsa tšebelisano lipakeng tsa bareki le basebetsi nakong ea moralo ke bongata ba bona. Ka hare ho lifeme, ho ena le hore mookameli a etse qeto ea sebopeho sa bona, mebala, joalo-joalo, sena se sebetsoa leha ho le joalo makhotla a basebetsi a khetha, leha ho se na karohano ea sehlopha. Bareki ha ba kenye litlhahiso tsa tšebeliso e kenyelletsang lipstick shades tseo ba li batlang, mebala, boholo, joalo-joalo. Ke lipstick tse kae, ka bophara. Hamorao ba khetha seo ba se ratang libakeng tsa ho aba. Lintlha tse somang tse tsoang licheleteng tseo ba li lakatsang li sebetsoa ka lipalo.
Tsena tsohle li hlalositsoe lipuisanong tse qaqileng haholoanyane tsa mekhoa e bukeng le libakeng tse ling. Empa parecon ha e hloke hore moreki a hlahlobe lintlha tse qaqileng tse amanang le mebala ea lipstick, kapa a ele hloko mebala ea lipstick ntle le mokhoa oo ba o etsang hona joale - e leng ka ho khetha, hang-hang ka lebenkeleng, 'mala oo a o ratang. . 'Me e tšoanang e tšoara boholo ba skirt, mebala, bolelele, joalo-joalo Empa ho finyella sena sohle habonolo, parecon ha e etse phoso ea ho rekisa lipstick le li-skirts (le tse ling tse ngata) 'me kahoo e romela litaba tse kholoanyane tsa hore na li ka hlahisoa tse kae. , ka mekhoa efe, ho sebelisa mekhoa efe, le ka moputso ofe bakeng sa ba etsang mosebetsi, ho marakeng litšusumetso le matla. Sebakeng seo, e sebelisa mekhoa ea lipalo-palo ho qoba lintlha tsa nitpicking, ha e ntse e boloka matla a ho etsa liqeto tlas'a tlhokomelo ea basebetsi le bareki ba buisanang ka liphetho ka ts'ebelisano 'moho ka tšusumetso e lekanang.
Na moralo oa kopanelo o sebetsang o ka sebetsa hantle ho fihlela liqeto le ho li etsa hore li bonahatse boikhethelo ho latela litšenyehelo tsa 'nete tsa sechaba le melemo ea likhetho tse hlolisanoang? Ke boletse hore e, e ne e tla, 'me ke fane ka bopaki bo itekanetseng bakeng sa eona, empa nyeoe ea sebele le e qobellang e hloka ho hlahisa le ho hlahloba mokhoa o feletseng oa moralo oa kopanelo, mohlala, bukeng, Parecon.
Ke nahana hore seo nka se buang mona ke hore haeba babali ba ka rata hore ho be le mokhoa o mong oa 'maraka o laoloang ke sehlopha kapa kabo e reriloeng,' me haeba ba ka rata ho buella mokhoa o joalo ho tseba thepa ea eona (kapa ho e ntlafatsa ha ba ntse ba tseba). bona ho loketse), ba lokela ho sheba tlhaloso e felletseng ea litsamaiso le litsi tsa meralo ea kopanelo le ho ikahlolela thepa ea eona.
Ehrenreich: Sebini se ile sa boela sa botsa, u etsa'ng ha maemo a fetohile, a re koluoa ea tlhaho, e hloka ho etsoa liqeto hang-hang? U araba potso ee joang?
Albert: Potso e mabapi le ho arabela liphetohong tseo batho ba li ratang kapa maemo a lintho tse bonahalang, ebang ke a itekanetseng kapa a maholo, ke ea bohlokoa haholo. Moruo ofe kapa ofe o lokela ho tenyetseha kapa o tla ba kotsi ka litsela tse sa tšoaneng. Ka sebele, ho na le khaolo e feletseng bukeng ea Parecon, esita le ka mor'a tlhahiso e feletseng ea mohlala, ho hlahloba taba ena ka botlalo. Ka bobeli limmaraka le moralo oa kopanelo li tlameha ho araba liphetoho le lits'oants'o. Limmaraka li e etsa ka batšoantšisi ba batlang ho sebelisa boemo bo bocha ho eketsa phaello kapa chelete e setseng ka ho sebelisa litheko tse bontšang matla a ho buisana ho e-na le litšenyehelo le melemo ea sechaba le ho tšoenyeha ho fokolang bakeng sa hore na ke mang ea eang ntle le liphello tse sieo kapa liphello tse ling tse ka khonehang. Liphello li tsoa indastering e amehileng. Liphetho lia eketseha. 'Me sena se nka nako' me se kenyelletsa litlamorao tse fapaneng, hangata se tsamaisa litholoana le ho feta ho tsoa ho liphetho tse nepahetseng le tse lakatsehang.
Morerong oa kopanelo, litlamorao le tsona li tsamaellana, 'me li tsoa ka ntle ho tsoa litsing tsa phetoho. Ka linako tse ling li itekanetse ebile li na le litlamorao tse fokotsehileng, joalo ka ha moralo o monyebe o koahela liphetoho kapa ha liindasteri tseo ho buuoang ka tsona li ka eketsa tlhahiso ka nako e eketsehileng. Ka linako tse ling, joalo ka koluoa e kholo kapa katleho e kholo ea tlhahiso, ho tlameha ho ba le ho ts'oaroa ha 'nete le ho hlophisa bocha likhetho, kapa haeba ho sebetsa hantle ebile ho lakatseha, liphetoho li tlameha ho emela nako e ncha ea moralo.
Ho na le litsela tse ngata tseo sena se ka etsahalang ka tsona. E ka ’na eaba litekanyetso tsa boleng ba lintho lia fetoha le hore batho ba bang ba tsamaee ntle le lintho tse amehang ha litheko li nyoloha, ba suthisetsa litšenyehelo tsa bona sebakeng se seng, ha ba bang ba fumana seo ba se batlileng, le hoja ka litšenyehelo tse eketsehileng. Ho ka etsahala hore, ho e-na le hoo, litekanyetso li ts'oaroe ka mokhoa o tsitsitseng empa batho ba bang ba tsamaea ntle le likhaello - ebang ke ka tšohanyetso kapa mohlomong ho latela litekanyetso tsa tlhoko - ha tlhahiso e khutlela tumellanong le litakatso. Lintlha tsa mekhoa e meng le hore na ke hobane'ng ha e mong kapa e mong a ka ratoa maemong a fapaneng a ka nka nako e telele haholo ho hlalosoa mona. Taba ke hore, litloaelo tse tataisang boemo ke khetho ea basebetsi le bareki. Mokhoa ona o itsamaisa. 'Me liphello li etsahala ka ho senyeha ho itekanetseng feela, esita le maemong a thata.
Ke nahana hore karabo ea potso ena ke e, ho arabela litšoso ho bohlokoa haholo. Haeba ho bonahala hore moralo oa kopanelo ha oa lekana tabeng ena, o tla hloka tokiso, leha e ka se be khang ea ho hira limmaraka kapa moralo oa mantlha, tse arabelang ho ts'oenyeha joalo ka ha li arabela nthong e 'ngoe le e 'ngoe, molemong oa ba boholong. lihlopha 'me ka hona ka liphello tse nyarosang. Mabapi le hore na moralo oa kopanelo o na le mefokolo tabeng ena, ke nahana hore ha babali ba hlahloba tsamaiso eohle ea parecon ba tla bona hore e sebetsana le litaba tsena haufi-ufi, 'me e ka sebetsana le tsona ka bohlale hammoho le ho latela litekanyetso tse tataisang tsa parecon.
Ehrenreich: U re maikutlo a hau a parecon a susumelitsoe ke liphihlelo tsa hau le mekhatlo ea sebele ea "mekhoa e meng" e kang South End Press. A na u ka re bolella ho hong ka liphihlelo tsee le hore na li thehile monahano oa hau joang?
Parecon e hlahile ka mokhoa oa ho hlahloba liphihlelo tsa moruo o mongata oa morao-rao le boiteko, ehlile. 'Me e ka sehloohong ho seo e ne e le tse ling tsa liphihlelo tsa rona. Ka mohlala, ha re theha South End Press, re ne re batla hore e kenye ts'ebetsong litekanyetso tsa rona, eseng feela libukeng tseo re khethileng ho li hatisa, empa hape le kamoo re neng re hlophisa sebaka sa rona sa mosebetsi kateng. Re ne re tseba hore re batla demokrasi ea sebele, empa ha re lula fatše ho buisana ka hore na re ka finyella seo joang, ho ile ha hlaha litaba tse tebileng.
Pele, e ne e bolela’ng? Na ntho e 'ngoe le e 'ngoe e ne e lokela ho etsoa qeto ka khetho ea motho e mong le e mong ea nang le liperesente tse mashome a mahlano le e mong ea hapileng? Mme sa bobedi, le ha ho ne ho tla fihlelwa diqeto, re ile ra elellwa hore ditsamaiso tsa rona di ne di ke ke tsa ba le taba hakalo haeba re ka tla dikopanong ho tla buisana ka tsona ka boitokisetso bo sa leka-lekaneng, khothatso, le temohisiso eo re ka fanang ka yona.
Kahoo, mabapi le ntlha ea pele, re ile ra hlokomela hore re ne re batla ho buisana le ho etsa liqeto ka tsela e neng e fana ka polelo e loketseng ho motho e mong le e mong ea amehang, empa hape re ile ra hlokomela hore hore na polelo eo e ne e tla fapana hakae ho ea ka boemo kaha tšusumetso le bohlokoa li ne li tla fapana. e fapana ho ya ka maemo. Re ne re hanana le rona - joalo ka uena - ho qeta nako e telele re etsa khetho ea bohlokoa bo tlase. ’Me ho ne ho se motho ea neng a batla hore ba bang ba ba bolelle seo ba lokelang ho se etsa ha boholo e ne e le khetho ea botho.
Ha re ntse re etsa melao, ho hira le ho leleka e bile qeto e lumellanang ka lebaka la phello e matla eo mohiruoa e mocha a ka bang le eona ho motho e mong le e mong ea ka 'nang a se ke a rata mosebeletsi eo e mocha. Litaba tse ngata tse pharaletseng e ne e le liperesente tse mashome a mahlano le e le 'ngoe, leha ho le joalo re ne re tla batla tumellano ea kakaretso pele - meputso, lihora, litlhaloso tsa mesebetsi, joalo-joalo. Ho amohela buka ho ne ho hlokahala karolo ea bobeli ho tse tharo molemong oa hore bahanyetsi ba liehe ho etsa liqeto. Likhetho tsa hore na litho kapa lihlopha li tla hlophisa nako ea tsona joang li entsoe ke batho bao, eseng ke bohle.
Ka bokhuts'oanyane, re sebelitse ka ts'ebetso le litloaelo tsa ho itaola ho kenyelletsa ho ithuta ka katleho ea ho sebelisa mekhoa e fapaneng ea ho etsa liqeto litabeng tse fapaneng, le ho fana ka palo e fapaneng ea batho ho etsa khetho e fapaneng ho latela hore na khetho e ama mang le hore na tekanyo. Litloaelo tse mabapi le ho etsa liqeto tsa parecon li hlahile ka tlhaho ho tsoa ho tsohle. Ka mokhoa o ts'oanang, leha boitlamo ba lekhotla ba parecon bo na le leloko le lelelele ka letsohong le letšehali, bo ile ba matlafatsoa ke boiphihlelo ba South End Press.
Mokhoa oa ho lefa ho SEP o ne o sa amane hakaalo le boitlamo ba parecon, empa ka tsela e sa tobang e ne e le joalo. Re ne re batla re se na lisebelisoa lilemong tse 'maloa tsa pele kahoo batho ba ne ba sebetsa bakeng sa kamore le boto le ho feta. E mong le e mong o ne a sebetsa ka thata, ho feta mosebetsi o tloaelehileng oa nako e tletseng, empa leha ho le joalo, batho ba bang ba sebelitse nako e telele ho feta ba bang. Leha ho le joalo, ho ne ho se na phapang ea moputso. Kaofela re na le sebaka le bolulo, nako. Ha ho ne ho e-na le chelete e lekaneng ea ho fumana meputso, re ne re e beha meeli e phahameng - ho latela maemo a rona a ho hlompha sechaba. Leha ho le joalo, e ne e ntse e le ’nete hore kaofela re ne re fumana moputso o tšoanang. E mong le e mong o ile a sebetsa ka thata, 'me e mong le e mong o ne a sebetsa beke e telele,' me ho ba neng ba sebetsa ho feta tekano ho ne ho se ho se na moputso oo ba ka o fumanang. Kahoo ho eketsehileng ho ne ho nkoa e le boithaopo. Empa ho 'na, ho ba karolo ea SEP le ho leka ho ithuta ho seo re neng re se etsa ha re ntse re nahana ka liphihlelo tse ling, seo 'na le Robin Hahnel, molekane oa ka ho nts'etsapele pono ea parecon, re ile ra soasoa ke moputso oa boikitlaetso le maikutlo a boitelo.
Tšusumetso e kholo ho parecon ea boiphihlelo ba SEP, leha ho le joalo, e ne e le mabapi le karohano ea mosebetsi. Re ile ra hlokomela hore haeba batho ba bang e ne e le bahlophisi kapa ba sebetsana le lichelete, 'me batho ba bang ba hlophisa libuka kapa ba hloekisa ofisi, ho sa tsotellehe hore na re thehile mohaho ofe oa pele oa moputso, ho sa tsotellehe hore na re khetha mekhoa efe ea pele ea ho vouta le lipuisano, ka mor'a nako batho ba pele ba ne ba tla laola liphello tsohle 'me batho ba morao e ne e tla ba basebetsi ba tloaelehileng. Ba pele ba ne ba tla phahamisa meputso ea bona 'me ba theole ea ba tlaase. Maemo a phahameng a matla, chelete le maemo ao re neng re a tšaba a ne a tla etsa hore a khutlele morerong oa rōna. Kahoo re ile ra kenyelletsa seo hamorao re ileng ra se lokisa le ho se bitsa meaho e leka-lekaneng ea mesebetsi ho netefatsa hore mosebetsi oa rona o re ama bohle ka litsela tse re nolofalitseng kaofela hore re khone ho nka karolo le ho ba le maikutlo a susumetsang le tsebo liqetong tse re amang.
Ho ne ho se bonolo ho e etsa hobane e ne e le ts'ebetso e nyane e nang le mesebetsi e mengata hoo ho arola mesebetsi ka tsela e leka-lekaneng ho neng ho le thata. Ho iphapanyetsa lintlha, motho e mong le e mong o ile a etsa sengoloa, motho e mong le e mong o ile a ngola (e neng e senya le ho ja nako e ngata) ebe batho ba bang ba etsa mesebetsi e kang ho phahamiswa, ba bang ba etsa mesebetsi e meng e kang ho hlophisa tlhahiso le ho phethahatsa litaelo tsa theko, empa e mong le e mong a etsa motsoako o leka-lekaneng molemong oa bona. mosebetsi ka kakaretso. Sehlopha sena sa likhetho mabapi le mokhoa oa ho hlophisa SEP e ne e le, ke nahana, ts'usumetso e kholo mohopolong oa parecon oa meaho e leka-lekaneng ea mesebetsi, leha e ile ea ntlafatsoa ha ho nahanoa ka ts'ebetso ea moruo oohle ho fapana le sebaka se le seng se senyenyane sa mosebetsi.
Ehrenreich: Ke hobane'ng ha u sa ipitse socialist? Ho bonahala ho 'na Parecon e hantle ka har'a moetlo oa socialist. Na ha u phutholohe ho amahanngoa le moetlo oo?
Albert: Na moetlo oa bososhiale o mabapi le ho loants'a puso le bolaoli ka ho lelekisa ho hloka maemo le ho itaola? Kapa na moetlo oa bososhiale o mabapi le ho felisa ho kenella ka kotloloho moruong le sechabeng le ho beha puso e tsoang holimo?
Taba ea hore 'na le uena re khetha moetlo oa pele ha e hanyetse hore moetlo ona e bile sephetho se akaretsang sa merero e bitsoang socialist. Mme ke nahana hore re lokela ho ela seo hloko. Le hore re ele hloko tšebeliso e tloaelehileng har'a mabatooa ao re lakatsang ho bua le 'ona, le phello eo ho sebelisa li-label ho ka bang le eona ho fokotsa monahano oa rona.
Ha le sebelisoa moruong lentsoe socialism le bolela ho ba mong'a naha kapa sechaba, 'maraka kapa kabo e reriloeng bohareng, moputso bakeng sa sephetho (kapa ho ka boleloa hore matla), le likarohano tsa basebetsi. Likarolo tsena li bile teng moruong o mong le o mong o ipehileng lebitso la socialist. Ba tšoaile moralo le monahano oa hoo e batlang e le mekhatlo eohle e ipitsang socialist. Li teng hoo e batlang e le litlalehong tsohle tse ngotsoeng tsa mokhoa oa moruo oa bososhiale o fetang ka nqane ho boleng ba boleng ho hlakisa sepheo sa mekhatlo. 'Me qetellong, tsena ke likarolo tseo ke li hanang joalo ka ha ke hana ho ba beng ba thepa ea tlhahiso.
Nakong e fetileng, ke qetile nako e telele ke ipitsa Marxist ea sa tloaelehang, kapa ralibertarian socialist. Ke ile ka ngola libuka tse kang Socialism Today le Hosasane tse neng li hana likarolo tsa mekhoa ea kajeno ea bososhiale empa tsa buella mehlala e meng bakeng sa hosane. Empa ke nahana hore ho na le nako eo ka eona re tlamehang ho lumela hore re lahlile ntoa ea mantsoe, kapa bonyane re tlameha ho elelloa hore ke ntoa e nang le meputso e ntseng e fokotseha, 'me re fetele pele ho litaba tsa nnete ntle le thoto ea mohopolo. .
Ke khahlanong le beng ba poraefete ba mekhoa ea tlhahiso, anti profit, anti market, anti central planning, le anti remuneration for output. Ke khahlanong le likarohano tsa likhoebo tsa basebetsi le molao oa sehlopha sa anti coordinator. Ke rata litsi tse ikhethileng tse khahlano le litšobotsi tseo kaofela. Seo se bolela hore ke hana lintho tse ngata tse tsamaileng tlas'a lebitso la bososhiale 'me ho e-na le hoo ke buella lintho tse kang mekhoa e leka-lekaneng ea mesebetsi le moralo oa kopanelo o sa kang oa kena tlas'a lebitso leo. Ke nahana hore ho tšoenyeha ka hore na batho ba bang ba setseng ba tla nahana hore re hana se molemo ho lefa empa ho hlakile hore ha rea lokela ho ameha ka babuelli ba parecon. Ke nahana hore seo re amehileng ka sona e lokela ho ba hore na batho ba batlang ho hloka maemo le ba buellang mekhatlo ea ho fumana maemo a tlase ba ka buisana ka katleho le lefatše lohle.
Ehrenreich: Bukeng ea Parecon, ha u bue letho, hore nka fumana leha ho le joalo, moputso bakeng sa mosebetsi oa "ho hlokomela" ka lapeng - ho hōlisa bana, ho hlokomela maqheku, joalo-joalo Ena ke taba e kholo le basali ba basali: joang? na u bua ka eona?
Albert: Ke bua ka taba ena libakeng tse sa tšoaneng, empa mohlomong ka nako e telele ho feta kamoo u ka lakatsang kateng. Ke kamano efe pakeng tsa parecon le litaba tsa tekano ke taba e pharaletseng, 'me taba e tobileng ke hore na ho etsoa eng ka mosebetsi oa lapeng.
Bakeng sa taba ea pele, parecon e tla tlameha ho hlompha lipheo tse kentsoeng tšebetsong bakeng sa likamano tsa botona le botšehali. Ha ke tsebe hore na lipakane tseo e tla ba life. Mohlomong liphetoho lelapeng la nyutlelie le likarolo tsa bolulo ka bophara ho feta li tla ba tsa bohlokoa. Mohlomong liphetoho ho tloha ho bomme le ho ba ntate - tseo hajoale e leng mesebetsi e hlalosoang ke bong - ho ea ho botsoali boo kamoso e ka bang karolo e se nang bong. Mohlomong liphetoho tse ling li tla ba bohlokoa, 'me ho hlakile hore ho tla ba le mefuta e mengata.
Taba ea bohlokoa bakeng sa parecon ke hore e ke ke ea hanana le mahlale a macha a batloang ke ts'ebetso ea basali. Banna ba ke ke ba ba le taolo e sa lekanyetsoang ea moruo kapa chelete e kenang ho parecon hobane ha ho motho ea ka khonang. Ha e le hantle, haeba boemo ba bong le malapa a sechaba bo ka beha bolaoli ba banna holim'a basali, parecon e tsamaeang le eona e tla e hanyetsa hobane parecon e ne e tla sitisa bolaoli bofe kapa bofe ba bong ka ho tšoara banna le basali ka ho lekana. Kahoo ka kutloisiso ena, ha se feela hore parecon e tlameha ho hlompha mokhoa o lakatsehang oa bophelo ba lapeng le litaba tsa tekano le thobalano ka bophara, empa le ka tsela e fapaneng. Kholiso le likamano le likamano lipakeng tsa batho ba lulang libakeng tsa bona tsa bophelo le mabapi le thobalano, li tlameha ho fa baahi monyetla oa ho etsa mesebetsi e leka-lekaneng, ba khone ho nka karolo ho iketsetsa liqeto, ho khona ho sebetsa le batho ba mefuta eohle, joalo-joalo.
Empa ho thoe’ng ka mosebetsi oa lelapa? Ke nahana hore karabo ke hore ho ka 'na ha se ke ha e-ba le karabo e le' ngoe. Nka inahanela sechaba se bolelang hore mosebetsi oa lelapa ke karolo ea moruo e le hore mesebetsi eohle e joalo e ka ba meahong e leka-lekaneng ea mesebetsi le ho lefshoa bakeng sa boiteko. Empa nka boela ka inahanela, 'me nka khetha le ho nahana hape, sechaba seo ho sona mosebetsi oa lelapa o neng o sa nahanoe ka tsela eo.
Ka mohlala, ha ke nahane hore khōliso le khōliso ea ngoana ke mosebetsi o pharaletseng o tšoanang le oa ho haha baesekele kapa k'homphieutha, kapa esita le ho ruta sekolong kapa ho sebetsa setsing sa tlhokomelo ea bana. Ho hōlisa bana le tlhahiso ea mosebetsing ho nka nako le matla. Ka bobeli li na le liphetho tsa bohlokoa. Empa ke nahana hore ho holisa moloko o latelang malapeng ho fapane haholo le ho hlahisa litholoana libakeng tsa mosebetsi hoo ho sa lokelang ho nahanoa ka rubri e tšoanang. Seo ha se bolele hore e lokela ho aroloa ka mokhoa o sa lokang, ehlile. E mpa e bolela hore litloaelo tse neng li tla laola mosebetsi oa lapeng e ne e tla ba karolo ea seo re ka se bitsang sebaka sa lelapa, eseng moruo.
Ke nahana hore ha ke rate ho nahana ka mosebetsi oa lapeng ka tsela e etsang hore bophelo ba ngoana le ba lelapa bo tšoane le sehlahisoa sa sebaka sa mosebetsi le mosebetsi, leha ke hlokomela hore ba bang ba kanna ba hanana le seo. Leha ho le joalo, ho hanana ka lebaka la ho tšoenyeha ka hore ka har'a parecon basali ba tla sebelisoa hampe ka ho tlameha ho sebetsa malapeng ka holim'a mosebetsi oa bona o lefshoang sebakeng sa mosebetsi ho bonahala ho 'na ho bolela hore re ka ba le lipakane mabapi le moruo o ntlafatsang maemo a sebaka sa mosebetsi, empa re ke ke ra khona. ba le lipakane mabapi le kamano ea lelapa e ntlafatsang maemo a lelapa mme ha ke bone lebaka la ho nahana joalo. Hape, sena sohle se arohane le lits'ebeletso tsa tlhokomelo ea bana, likolo, joalo-joalo, tseo ho ka etsahalang hore li ka ba teng ka har'a parecon, 'me li tla hira batho ba etsang mosebetsi oa bona oa bohlokoa sechabeng ho latela litloaelo tsa parecon.
Ho na le taba e 'ngoe, e amanang le likarolo tse ling tsa mesebetsi ea lapeng, e etsang hore ho be thata ho nahana ka malapa e le sebaka sa mosebetsi moruong. Ha re re u rata ho sebetsa haholo ho rala le ho hlophisa bocha kamore ea hau ea ho phomola, sebaka sa hau sa bolulo kaofela kapa mohloa oa hau. Eo e ka ba mosebetsi o mongata empa na e lokela ho ba karolo ea tlatsetso ea hau molemong oa sechaba? Bothata ke hore, ke uena mofani ea ka sehloohong. Ke nahana hore e bitsoa tšebeliso e nepahetseng 'me ha e nkoe e le karolo ea mosebetsi oa hau o leka-lekaneng. Na parecon e ka e nka e le mosebetsi? E, kea kholoa e ka khona. Na ho lokile? Ha ke nahane joalo, empa hape ba bang ba ka 'na ba se lumellane. Hape, sena se fapane le indasteri ea ho lokisa mobu, e sebetsang malapeng, libaka tsa boahelani, joalo-joalo.
Seo parecon e se bolelang ke hore libaka tsa mosebetsi le liindasteri li lokela ho lefa bakeng sa boiteko le boitelo, li lokela ho hlahisa makhotla e le libaka tsa lipuisano le ho etsa liqeto, li sebelise mekhoa ea ho itlhokomela bakeng sa ho fihla likhethong, 'me li lokela ho sebelisa libaka tse leka-lekaneng tsa mesebetsi. Tšebeliso e lokela ho etsoa ho latela likhakanyo tsa lichelete le ka moralo oa kopanelo. Empa ka nqane ho likarolo tsena tse pharaletseng, le meaho ea meralo ea kopanelo, ho na le sebaka se seholo sa phapang (joalo ka ha ho na le phapang e ngata lipakeng tsa maemo a fapaneng a bokapitale, kapa mofuta ofe kapa ofe oa moruo). Ke na le likhetho tsa ka mabapi le likarolo tse ngata tsa sechaba sa ka moso, joalo ka mosebetsi oa lapeng, kapa khokahano lipakeng tsa moruo le bolumeli, kapa tšebeliso ea chelete ho fapana le mosebetsi, joalo-joalo. Tse ling li tla fapana, 'me mekhoa e fapaneng e tla hlaha, mohlomong ka tsela e fapaneng linaheng tse fapaneng. Ho na le ho hongata bophelong ho feta moruo, mme parecon ke sepheo sa moruo feela.
ZNetwork e tšehelitsoe ka lichelete feela ka seatla se bulehileng sa babali ba eona.
donate