U mpotsa ka ho tsitlella hore na melemo e tebileng ea tlhahiso ea lithaka ke efe, 'me seo ke sa bohlokoa, kaha ha u nke seo ke se etsang habobebe,' me ho bohlokoa ho hlalosa sepheo se tebileng sa motho.
Ke batla ho sebetsana le taba ena ka li-angles tsa khothatso le mefuta ea tšebelisano.
Ha re qaleng ka tšusumetso. Ke tla tlohella ka thoko nakoana 'maikutlo' a mabe (ho tsoa ka hare), ke hore, lehloeo le khalefo, tse ke keng tsa qojoa 'me ka linako tse ling li hlokahala, empa ha e le hantle li na le litšusumetso tse senyang tsa lipolotiki tse sa hlahiseng mokhoa oa nako e telele oa tlhahiso.
Sena se re siea le mefuta e meng e meraro ea khothatso. Tšusumetso e mpe ea kantle, ke hore, tšabo, sena e ne e le tšusumetso ea mekhoa e arohaneng ea tlhahiso, 'me konteraka ea bohlokoa ea sechaba e ne e le "mosebetsi bakeng sa ka, kapa ho seng joalo ..." Bokhoba le bokhoba li ne li tšoauoa ka ho hlaka ka khatello eo ea bohlokoa. (leha e ne e se hoo feela, e ile ea bolokoa hape ka ho ba molaong ha bolumeli le kholiseho ea bohlokoa ea molato oa bophelo, oo ba tlas'a khatello ba neng ba o utloa ho 'basireletsi' ba bona).
Mabapi le tšebelisano-'moho, mokhoa ona o qobellang haholo oa tšebelisano-'moho o tšoauoa ka mekhatlo e fokolang ea tlhahiso, kaha e haelloa ke tšusumetso ea bohlokoa ea ho sebetsa ho feta maemo a ho iphelisa, kaha chelete e setseng e nkoa ka likhoka.
Ho theha le ho akaretsa tšusumetso e ntle ea kantle ho naha ke boqapi ba 'maraka oa bokapitale, ke hore, ho lumella letsoho le sa bonahaleng la boithati le meharo ho sebetsa. Ha e le hantle motho a ka nyatsa sena habonolo e le 'nete e le kannete, kaha bokapitale le bona bo ne bo theiloe holim'a ho latola lihlopha tse hlahisang lihlahisoa tsa bona, empa, hang feela ba tlameha ho lemoha 'nete e lekanyelitsoeng le 'nete ea matla ana a susumetsang. 'Me ka sebele, ka lebaka leo, bokhaphithaliste bo fihlela sekhahla sa tlhahiso.
Mabapi le tšebelisano-’moho, sena ha se nke lehlakore, kaha kaha re sebetsa re le batho ba ikarotseng le ba ichebileng bobona, ha re thahaselle ho etsa ho fetang hoo phapanyetsano e lekanang e ka re fang eona. Kahoo ho e-na le hore 'ngoe ho kopanyelletsa le e' ngoe e fane ka ka tlaase ho tse peli, papali e mpe ea tšebelisano-'moho e qobellang, re fumana, ka nako e ntle ka ho fetisisa, e le 'ngoe le e' ngoe ke tse peli. Ke u fa ho hong e le phapanyetsano ea boleng bo lekanang. (Rea tseba hore sena ha se 'nete ka ho felletseng, kaha boleng bo eketsehileng bo ntšoa leha ho le joalo, empa, ke tšōmo e sebetsang leha ho le joalo).
Sena se re siea re e-na le khothatso e le 'ngoe e setseng, e ntle, e ka hare. Khothatsong ena, u sebetsa hobane u khannoa ke sepheo se ka hare, e ka bang ntho e kopanetsoeng ea bohlokoa eo u ka ratang ho e haha le ba bang. Sena ke seo tlhahiso ea lithaka e leng ka sona, hobane e felisitse ka mokhoa o hlophisitsoeng mefuta e meng e meraro ea tšusumetso, 'me lebaka le le leng feela la ho kenya letsoho ka boithaopo ke boitlamo bona bo matla.
Kahoo tlhahiso ea lithaka e ipapisitse le boitlamo bona bo matla haholo ba tjantjello, 'me e theha mokhoa oa tlhahiso ea tlhahiso. Ha ho mokhatlo o ipapisitseng le tšusumetso e sa nke lehlakore le tšebelisano-'moho (re se re sa re letho ka 'e mpe') e khonang ho qothisana lehlokoa ha nako e ntse e ea, le mokhatlo o ipapisitseng le boikopanyo bo matla.
'Me joale ke rata ho u botsa potso: u nahana hore ke eng e etsang hore batho ba thabe haholo? Ho qobelloa, ho fapanyetsana feela ka lebaka la boithati, kapa monyetla oa ho etsa lintho tseo motho a li batlang ka takatso e matla? Ka sebele karabo ke ea ho qetela, kahoo molemo o moholo oa tlhahiso ea lithaka ke feela hore: ke mokhoa o sa tsitsang, o hlahisang lihlahisoa tse ngata.
E 'ngoe ea lintho tse phephetsang maikutlo a ka, empa ke nahana hore ke' nete ebile e ka ba le bopaki, ke hore:
- tlhahiso ea lithaka, ka mokhoa o ikhethileng e leng sechaba sa tlhahiso ea lithaka se ikemetseng, se ikopantseng le mokhatlo oa molemong o bolokang litšebeletso tsa bona tsa tšebelisano-mmoho, le tikoloho ea likhoebo tse kenang ka konteraka ea sechaba le commons, ka tlhaho li loanela ho fumana boleng bo felletseng ( encyclopedia e ntle ka ho fetisisa, sebatli, sistimi e sebetsang, koloi ea tikoloho, sehatsetsi se bulehileng),
… e tla atisa ho hlahisa 'ka tlholisano' ho feta (ka mantsoe a bokhaphithaliste), ho feta khoebo efe kapa efe e etsang phaello e sebelisang feela thepa e tloaelehileng e hapiloeng ka thepa ea bohlale.
Ua botsa, haeba ehlile e na le melemo, re ka e atolosa joang. Sena se hloka ho re utloisisa hore tlhahiso e arotsoe ho pota-pota polarity pakeng tsa bongata bo lekanyelitsoeng le khaello e lekanyelitsoeng. Mothating ona oa 'nete ea rona ea nalane, re khona ho theha tlhahiso ea lithaka tšimong ea tlhahiso e sa bonahaleng ea thepa e sa qothisanang lehlokoa (esita le e khahlanong le mohanyetsi), mme ke moo tlhahiso ea lithaka e ntseng e hola ka potlako haholo, e tloha tsebong ho ea ho tse ling. software ho meralo. Ho joalo hobane tikolohong eo e seng ea qothisanang lehlokoa le eona, ke khona ho kenya letsoho ka boithaopo. Ho joalo, hobane joalo ka mosebeletsi oa tsebo, 'me e mong le e mong ke motho a le mong, ke khona ho ipokellela bohlale ba ka le tjantjello ea ka, botho ba ka le/kapa phihlello ea likhomphutha le marang-rang a sechaba. (Ka tsela, ke tsamaile ka ho lekaneng linaheng tsa 'South', ho paka hore ho na le lisebelisoa tse ngata tse kopanetsoeng (esita le haeba ke tsa poraefete), li-cafes tsa marang-rang, ho kenyeletsoa le libakeng tse ngata tsa mahaeng, tse nolofalletsang ho nka karolo ho itseng ntle le beng ba metjhini ea khomphutha ka kotloloho.)
Kahoo boitlamo bo sa tsitsang, boo ke kenyang letsoho ka bolokolohi le ka boithatelo ho batho ba tloaelehileng, ntle le ho fumana molemo ofe kapa ofe o tobileng ka phapanyetsano ho tsoa ho motho e mong, ke ntho ea sebele ka ho feletseng.
Empa ho thoe'ng haeba re ka kena lefatšeng la lintho tse qothisanang lehlokoa le tsona, tse batlang li haella? Mona, mochini ha o sebetse, hobane ke hloka ho khutlisa litšenyehelo. Ha ke khone ho arolelana feela, empa ke hloka ho khutlisa litšenyehelo tse hlahisoang molemong oa thepa. Ke kahoo ka mokhoa o ke keng oa qojoa, tlhahiso ea lithaka e hloka ho amahanngoa le tharollo e arohaneng bakeng sa tlhahiso ea thepa ea thepa. Tlhahiso ea lithaka kajeno e tšoarella ka kopanelo, ha feela baithaopi ba ka nkeloa sebaka ka sekhahla se ts'oanang, empa eseng ka bomong, kaha bohle re tlameha ho iphelisa.
Kahoo se etsahalang ke ho hlaha ha mekhoa e nyalisitsoeng, e teng ka har'a bokhaphithaliste le ho qapa le eona, empa eseng ka botlalo ho latela maemo a bokhaphithaliste. Sechaba sa tlhahiso ea lithaka se kena tumellanong ea sechaba: lik'hamphani li tla sebelisana le tse tloaelehileng (ke hore, software ea mahala/mohloli o bulehileng oa moruo o sutumetsang bahlolisani ba eona), e tla hira bahlahisi, empa e ntse e tla nts'etsapele mekhoa e tloaelehileng ea tsebo/software/design on. tseo ba itshetlehileng ka tsona. Ka tlhaho sechaba se batla hore lik'hamphani tsena li khutlisetse ho hong ho tse ling tseo li etsang phaello ho tsona, e leng mokhoa o bitsoang ho arolelana melemo. Lik'hamphani li tla tšehetsa ka mohlala, 'lits'ebetso tsa ts'ebelisano' moho, ke hore, litlhoko tsa thepa bakeng sa tšebelisano ea mahala, eo ka kakaretso e tla laoloa ke mefuta e mecha ea mekhatlo e ikemetseng e bolokang maemo a tloaelehileng, 'me e tla laoloa ke baemeli ba mekhatlo e ikemetseng. sechaba 'me ka linako tse ling bafani ba lichelete (ho na le mefuta e mengata). Lichaba tse hlahisang lithaka li na le matla a ho tsoa, ke hore, ho emisa ho kenya letsoho ho kopanelo eo ba ikutloang hore e ntse e hapuoa, e ka bakang ho putlama ha mekhatlo eo, ka hona e be le matla a ho amoha lik'hamphani tse sebelisanang le phaello ea tsona. Sena se theha botsitso ba matla le konteraka ea sechaba, joalo ka tekanyo ea pele pakeng tsa basebetsi le beng ba mohlala oa indasteri.
Khokahano ke efe lipakeng tsa Parecon le litsamaiso tse ling, joalo ka mohlala oa Christian Siefkes oa moruo oa lithaka o ipapisitseng le ho arolelana boiteko? Khokahano ke hore mokhatlo oa sejoale-joale oa tlhahiso ea lithaka ka har'a mefuta e teng ea moruo ea lik'hamphani tse etsang phaello, e ka fetoloa likamano le mefuta e mecha ea mekhatlo, hape e latela mohopolo oo e seng oa capitalist.
U na le likhetho tse peli joalo ka setheo sa parecon, mohopolong oa hore ka letsatsi le leng li ka ba teng 'me tsa ba tsa busa. Ebang u sebelisa tsebo e bulehileng, moo ho utloahalang tlhahiso ea lithaka e tla tsoelapele ho sebetsa sechabeng se thehiloeng ho parecon, kapa, u sebelisitse tsebo e koetsoeng, e khahlanong le tloaelehileng, 'me tabeng eo u ne u tla e bolaea, feela joaloka capitalist. "IP" e ne e tla etsa joalo. Khetho ke ea hao, motsoalle kapa sera?
Kaha tlhahiso ea lithaka ke mokhoa oa tlhaho oa ho ba le hyperproductive moruong o laoloang ke mekhoa ea morao-rao ea lintho tse bonahalang, Parecon e ka ikahlola ka tlhahiso e tlaase le khaello e eketsehileng, kapa e tla hloka ho qobella haholo e le tsamaiso. Ka bobeli ke lintho tse inahaneloang, hobane ho hana ho amohela le ho sebetsa le sechaba se hlahisang lithaka ho bolela hore mehopolo ea hau e ke ke ea etsoa.
Tlatsetsong ea hau, Albert Reacts Hape, u hanyetsa tokoloho ea tlhahiso e hlahang tlhahisong ea lithaka. Parecon e tšoana le 'maraka, tsamaiso e thehiloeng ho phapanyetsano,' me ka ho hlaka u ikemiselitse ho akaretsa melao ea khaello sebakeng sa thepa e ngata eo e seng ea qothisanang lehlokoa le eona. Ena ke phoso e kholo.
Hape: kabo ea maemo a holimo, mekhoa e thehiloeng ho phapanyetsano, ebang ke 'maraka kapa Parecon, esita le ho itaola ka demokrasi, ke mokhoa oa ho laola lisebelisoa tse haellang tsa mohanyetsi. E loketse likarolo tsa thepa ea tlhahiso, empa ke tšitiso ho tšebelisano-'moho ea lefats'e ea metse e bulehileng ea meralo e hlahisang tsebo e tloaelehileng bakeng sa sechaba sohle. Haholo-holo, seo u se bitsang ntho e 'ngoe le e' ngoe e ea, ke hore, khetho ea mahala ea tlhahiso pele e amoheloa ke tsamaiso efe kapa efe ea sechaba, ha se ho beha maemo empa ha e le hantle ke karolo ea bohlokoa ea katleho ea eona. U batla ho thibela likhetho ka ho matlafatsa sehlopha, kapa baemeli ba sona ho etsa qeto ea bohlokoa, ka hona u fokotsa sebaka sa tharollo e ka bang teng, u ikahlolela tlhahiso e fokolang. Sena se fokotsa haholo sebaka sa menyetla e hlahang. Motso oa bothata ke hore tharollo ea hau e ikemiselitse ho ba le mokhoa oa mono-logic oa tlhahiso o thehiloeng ho phapanyetsano ea parecon e le eona feela tharollo bakeng sa moloko oa batho.
Ke sisinya moruo o nang le maemo a mangata le taolo ea tsoelopele. Ka lehlakoreng le leng, e entsoe ka sechaba se atlehileng sa meralo e bulehileng le litloaelo tse fumanehang hohle, tseo mang kapa mang a ka li nkang. E entsoe ka batho ba sebetsang ka nako ea bona ea mahala, kapa ba tšehelitsoeng ka lichelete ke mekhatlo e ruang molemo haholo ho tsoa mekhoeng eo e tloaelehileng; kapa ka chelete ea motheo. Letamo lena la bohlale le tloaelehileng lefatšeng ka bophara le sebelisoa ke mekhatlo e sebetsang moruong oa lintho tse bonahalang, moo phapanyetsano ea thepa e qothisanang lehlokoa e ntse e sebelisoa (kapa moruo o reriloeng, kapa mmaraka oa capitalist, kapa phapanyetsano ea li-parecon, kapa li-software tsa mahala, kapa lihlopha tsa basebetsi ba ikemetseng. , lenane le na le monyetla o sa feleng). Sebakeng sa tlhahiso ea lithaka, tokoloho ea ho hlahisa e batla e le e feletseng, kaha ke lithibelo tse fokolang haholo tsa tlhōlisano, tšimong ea tlhahiso ea thepa, mosebetsi o na le maemo a mangata 'me o tlas'a khatello (esita le e amohelehang ka bolokolohi ho Parecon). Khatello tšimong ea lintho tse bonahalang e ke ke ea qojoa, kaha ke habohlokoa ho etsa liqeto mabapi le hore na u ka lebisa mehloli e hlokahalang hokae.
Sena ha se felise taba. Hape, re ka holisa tlhahiso ea lithaka joang, haeba e hlile e le molemo joalo ka ha ke bolela?
Ka kakaretso karabo ke: ka 'kabo ea lisebelisoa tsa tlhahiso'. Ehlile, ke hobaneng ha tlhahiso ea lithaka e le teng: hobane kaofela re na le boko ba rona, ho fihlella habonolo (bilione e le 'ngoe le ho hola) ho likhomphutha, le marang-rang a marang-rang. Ke ka lebaka lena re ka ikamahanyang le lisebelisoa tsa rona tsa tlhahiso tse 'sa bonahaleng' hore e be kopanelo. Lefatše la lintho tse bonahalang le ka hlophisoa ka mokhoa o joalo hape. Litaba tse monate ke hore tsoelo-pele ea theknoloji e ka lehlakoreng la rona. Tsoelo-pele e tšoanang e lumellang ho ajoa komporong le marang-rang a lefats'e, e boetse e lebisa ho ajoeng ha mekhoa ea tlhahiso ea thepa: tlhahiso ea li-desktop, tlhahiso e feto-fetohang, moralo oa modular, tlhahiso ea motho ka mong, tlhahiso ea bioloji e ajoang (DIY bio). Mehla ea mechini e meholo e bohareng le e theko e boima e ka bang feela ea capitalized centralized, ea fela, e nkeloa sebaka ke nako eo ho eona ho theoleloang moeli oa ho kena tlhahisong ea thepa.
Kahoo ho ba bonolo haholoanyane ho nahana ka se latelang. Mecha ea meralo e bulehileng e hlahang (http://p2pfoundation.net/Product _Hacking) qala ho rala lihlahisoa tse ngata le ho feta, 'me ehlile, ba etsa sena ka tsela e fapaneng haholo le likhoebo tse etsang phaello kaha ba ntse ba hahamalla boleng bo felletseng, ha ba hloke ho rala bakeng sa ho felloa ke nako ho reriloeng, joalo-joalo ...). Ba ntse ba rala le mefuta e mecha ea mechini, metjhini e nang le merero e mengata, e fumanehang habonolo ke likarolo tse nyane tsa tlhahiso. Ka tsela ena, tlhahiso ea lintho tse sa bonahaleng e ntse e tsamaellana le ho ajoa, empa eseng lithaka ho tloha ha re le sebakeng sa khaello e itseng, tlhahiso ea 'mele. Ha matla a sechaba a hlahisang lithaka le mekhatlo e ntse e hola, ha mefuta e mecha ea tlhahiso e ajoang e ntse e hola, tšusumetso e ncha ea lipolotiki, ea sechaba le ea moruo e qala ho fetola mohopolo oa tsamaiso ea moruo le ea lipolotiki. Mmaraka oa capitalist ehlile ke mokhoa o hlahisang khaello, o ikemiselitseng ho senya bongata ba tlhaho le lintho tse tloaelehileng. Empa re ka etsa moralo oa tšebelisano 'moho le bongata ba tlhaho bo "iphellang" ba tlhaho.
Taba ea bohlokoa ke hore re tla tlameha ho sebetsa le ka mekhoa ea beng ba rona, 'me mona ke moo litharollo tse ka bang teng tse kang Parecon li tlang teng. Free software and open design cooperatives, Parecon entities, Focolare production units, egalitarian intentional community of all kinds, are the really the lilekane tsa tlhaho tsa kopanelo le tlhahiso ea lithaka, le ho e hanyetsa, joalo ka ha ho bonahala u etsa mona, ho ea ka pono ea ka, ha e na thuso haholo, kaha e siea lik'hamphani tse etsang phaello ho etsa mosebetsi.
Seo re se hlokang ke mokhoa o felletseng oa khokahanyo ea phapanyetsano ea thepa, e ka sebetsang ntle le 'maraka oa capitalist. Kahoo, na ho na le mekhoa e ka fanoang ho li-software coops tsa mahala, le mekhatlo e ipapisitseng le ho etsa meralo e bulehileng, e ka ba lokollang ho tse ling tsa lithibelo tsa foreimi ea 'maraka ea hajoale. Na ba ka iketsetsa mekitlane ea bona, ba sebetsa e le moruo o thehiloeng mehloling, kapa ba hokahanya le ho fapanyetsana lihlahisoa tsa bona ka tsela e betere?
U nahana hore p2p ha e hlahisoe maemong a sepheo se pharaletseng, empa seo ha se nnete. 'Na le ba bang re ngotse ka sephetho sa lipolotiki le sechabeng sa morero, empa hopola hore p2p ke tikoloho ea batho ba bangata.
Empa sepheo sa mantlha se hlalosoa habonolo:
- khutlisa khaello ea maiketsetso lefatšeng la phapanyetsano ea lintho tse sa bonahaleng: phomotsa mebuso ea maiketsetso e kentsoeng ke mmuso joalo ka IP, 'me u qobe mekhoa ea khaello ea thekenoloji, joalo ka DRM.
- ho khutlisa bongata ba boikaketsi ba moruo oa thepa ea bokapitale: hlokomela likhaello tse mpe tsa tikoloho le lintho tse ntle tsa ka ntle sechabeng (tse tloaelehileng le tsa batho), tseo tlhahiso ea thepa e itšetlehileng ka tsona. Se ke oa rala khahlano le bongata ba litsamaiso tsa tlhaho tse iketsetsang.
- Etsa sena ho latela moelelo oa toka ea sechaba (e leng se hlileng se sa boleleng boemo ba maemo, empa ho e-na le ho inyenyefatsa: ho tsamaea ka tsela ea ho lekana ho feta)
Sepheo sa pele ke sepheo sa tlhaho sa mokhatlo oa p2p, le 'o bulehile le o lokolohileng', oa kopanelo le metsamao e amanang le eona; sepheo sa bobeli ke bohlokoa ba tlhaho ba motsamao oa tikoloho; 'me sepheo sa boraro ke ntho e tlang pele ka tlhaho ea mekhatlo e tsebahalang e emelang batho ba sebetsang. Tekano e batloang ke ba morao-rao e hloka tlhokomelo ho mekhoa ea beng, hape e amanang le maemo a tloaelehileng a pele.
P2P ka bobeli ke polelo e ikhethileng ea sechaba se hlahisang lithaka (karolo e ntseng e eketseha ea motho e mong le e mong, eseng feela sehlopha se itseng sa batho), le sistimi e ncha ea boleng e lokelang ho kenya letsoho mekhatlong eohle e meraro ea sechaba.
Ka mor'a moo, ka nepo u tšoenyeha ka chelete e kenang. Baqapi ba bulehileng ba fumana chelete hokae?
Hajoale kajeno:
– Baqapi ba bang/bahlahisi ba bang ke bafani ba mahala ka boikhethelo: e ka ba baithuti, bafuputsi/barutehi ba lefuoang, ba sebetsang ka thata ba batlang ho matlafatsa moea oa bona; batho ba pakeng tsa mesebetsi e lefang hantle; kapa batho ba nang le bothata ba nakoana kapa bo tšoarellang nako e telele.
- Ba bangata ba ntse ba lefshoa, tlas'a maemo a mabeli a fapaneng (bakeng sa Linux, 75% ea baetsi ba mananeo ba se ba lefshoa). Ba bangata ba lefshoa ka maemo ke lifeme tse etsang phaello, empa phello ea mosebetsi oa bona o laetsoeng e behiloe maemong a tloaelehileng; tse ling li lefshoa ntle ho lipehelo molemong oa ho arolelana melemo, ke hore, ho ts'ehetsa maemo a tloaelehileng ao e leng motheo oa tšebetso ea bona ea ho etsa phaello. Boemong bona, e sebetsa joalo ka chelete ea mantlha e sa hlokahaleng, leha e lefshoa ke koporasi.
Ka mokhoa o ts'oanang, ho bolela hore batho ba ntse ba kena le ho tsoa mekhoeng e tloaelehileng ho latela maemo a bona a bophelo.
E loketseng:
- Chelete ea mantlha, kapa joalo ka Europe kajeno, letoto la mehato ea 'phetoho ea mosebetsi' e lumella batho ho tloha lefatšeng le leng ho ea ho le leng; joalo ka ha ba entse boholo ba nalane, mohlala, litharollo tse fumanoeng bakeng sa lichaba tsa moea mehleng ea pele ho indasteri
- Tlhahiso ea lithaka e hokahane le tšebelisano e matla (ho kenyeletsoa le Parecon) le mekhatlo e amanang le eona, e fetohang matla a ka sehloohong sechabeng le tlhahisong.
Ha e le hantle, re tlameha ho lebella boemo bo nyalisitsoeng nakong ea lilemo tse mashome a mabeli ho isa ho tse 2, ha peo e hlahang e ntse e hōla ho lekana le mokhoa oa ho etsa phaello (joalo ka ha feudalism le bokhaphithaliste li entse ho nkela mekhoa e neng e busa pele sebaka); Ntlheng ena feela, re ka lebella phetoho e matla haholoanyane.
Kamora phetoho ea mokhahlelo, mohopolo oa mantlha oa ho hlahisa boleng e tla ba lithaka ho lithaka; athe moruo oa lintho tse bonahalang o tla ba le tšebelisano 'moho le ho 'hokahanngoa sechabeng', ntle le ho thibela ho tsoela pele ho ba teng ha palo ea 'maraka bakeng sa thepa e qothisanang lehlokoa le eona (empa e seng mebaraka ea bokapitale, kaha kholo e sa feleng ke ntho e ke keng ea khoneha bakeng sa ts'ebetso ea nako e telele). Hantle-ntle, haholo-holo haeba u batla ho theha mokhatlo o pharaletseng oa sechaba bakeng sa phetoho, ha u le batho ba bangata, ha u amohela khetho e fapaneng ea sechaba, u na le monyetla o mongata oa ho theha mokhatlo oo o pharaletseng.
Ke nahana hore liphapang tsa bohlokoa lipakeng tsa mekhoa ea rona ke tse latelang:
- U thehile mokhoa o nepahetseng oo batho ba lokelang ho o latela; u boetse u bontša ka ho hlaka temaneng ena, leha ke nahana hore u tla tlameha ho fetola maikutlo a hau , hore u hane khetho ea mahala e hlahisang litholoana; sistimi ea hau e ikemiselitse ho nkela sistimi ea hajoale sebaka ka mohopolo o mocha o ikhethang
- Mokhoa oa p2p ha o thehe tsamaiso e nepahetseng empa o shebile ka hloko mekhoa ea sechaba bakeng sa mekhoa e mecha e bolokang boitšoaro bo phahameng le tekano, hammoho le tlhahiso e phahameng ea ho hlōla tsamaiso e teng, 'me e ikemiselitse ho li hokahanya, ho theha sehlopha se hlahang sa counter- mekhatlo e seng e ntse e le teng, empa e ka theha peō ea moralo o mocha oa kakaretso oa sechaba le oa mekhatlo; e amohela le ho batla ho khothaletsa khetho ea mahala ea tlhahiso tšimong e sa bonahaleng, ha e ntse e amohela litšitiso tšimong ea tlhahiso ea thepa e ngata e qothisanang lehlokoa le eona; e lumela hore joalo ka nakong e fetileng, leha ho tla ba le mohopolo o akaretsang oa ho theha boleng, sena se tla ba molemong oa moruo le sechaba sa batho ba bangata, moo mekhoa e meng e tla ba le tsebo ea lithaka empa e sa tlamehe ho latela mohlala o ikhethileng. .
Joale ua mpotsa: hobaneng u sa bone p2p e lebile Parecon?
Ha e le hantle, ke etsa joalo: Ke bona p2p e fetoha ho tloha ho mofuta oa peo kajeno, ka ho lekana, ho ea phetohong ea mohato e tla ba ts'ebetsong ea mokhoa o pharaletseng oa boleng bo tšoanang le ba Parecon.
Empa ke na le litaba tse ngata, ke lumela ka tatellano e hlahang, hore na litekanyetso tsena li tla khetha joang ho hlahisoa ke batho ba tiileng. Ho 'na, tsela e tobileng eo Parecon e hahoang ka eona e na le mathata, ka lebaka le tšoanang leo ke ikutloang hore Christian Siefkes Peer-economy e na le mathata, hobane ka bobeli ke litharollo tse 'nahannoeng', tse ka sebetsang kapa tsa se sebetse. Kahoo maikutlo a ka ke a ho ema le ho bona, ha a bapisoa le litharollo tse ngata tse qapiloeng kajeno, e le lipaterone tse hlileng li sebetsang. Ke hobane'ng ha ka ho khetheha ke lokela ho 'lumela' tharollong ea hau, ha ke sa bone tšebeliso ea eona? Parecon ke utopia, empa ho fapana le utopian socialism ea lekholong la bo19 la lilemo, ha e bonahale e batla ho etsoa ka mehlala. Haeba ke fositse, nka thabela ho utloa seo.
Taba e ‘ngoe ke hona moo re ka arohanang teng. Ho hlakile hore ha u lumele hore khetho ea mahala ea tlhahiso ea lithaka ke khopolo e ntle, u e bitsa paternalistic le posturing. Sena ke 'nete hore ke tokoloho ea hau. Empa joalo ka ha ts'ebetso ea sechaba ho hlakile hore ha e teng feela, empa e atlehile haholo ho theheng lintho tse rarahaneng le tse hlahisang lihlahisoa tsa sechaba, joalo ka Linux, Wikipedia, Firefox, boto ea potoloho ea Arduino. U tla sebetsana le eona joang? Na u ikemiselitse ho e lumella hore e be teng, kapa u batla ho e felisa? Haeba u khetha mokhoa oa ho qetela, ho hlakile hore sechaba se ntseng se eketseha sa lithaka se ke ke sa nka mokhatlo oa hau le litlhahiso e le motsoalle oa tokoloho ea bona e atlehileng e atlehileng.
Qetellong, 'me kea hlokomela hore sena se ka ba bothata ho uena. Ke khetha tsela ea mekhoa e mengata. Ke batla ho lumellana le matla a mang a mangata a sechaba ao ka tsela e 'ngoe a ka bang molemo ho nts'etsopele ea tlhahiso ea lithaka.
Mohlala, batho ba tsoang mekhoeng ea post-liberal le post-socialist ba ka iphumana ba le hobane ba pele ba rata tokoloho le tekano le tekano hamorao, le tlhahisong ea lithaka, e 'ngoe ke boemo ba e' ngoe. Joalo ka Eben Moglen, 'muelli oa molao oa anarchist oa Free Software Foundation a bua ka mantsoe a phephetsang: tlhahiso ea lithaka ke toro e metsi ea makomonisi le bo-capitalist. Ha ke kope ho iphapanyetsa liphapang, empa ke re maemong a itseng, ho sa tsotellehe liphapang tsena, re ka sebetsa 'moho ka ntho e tloaelehileng ea ho atolosa maemo a tlhahiso ea lithaka. Kahoo, haeba motse-moholo oa netarchical o etsa sethala sa ho arolelana, ke fumana hore tsoelo-pele e ntle, ha ka nako e ts'oanang e ruta sechaba se arolelanang litokelo le lithahasello tsa bona, 'me se ikitlaelletsa ho fumana li-platform tse bulehileng haholoanyane, litekanyetso tse bulehileng le taolo le beng ba data ea bona. Haeba sechaba se hlahisang lithaka se ikemiselitse ho etsa hore litloaelo tsa bona e be tse tsitsitseng ka ho theha tikoloho e atlehileng ea khoebo ho e potoloha, ke fumana tsoelo-pele e ntle, ha ka nako e ts'oanang e ntse e phehella likamano tse leka-lekaneng le ho etsa bonnete ba hore lintho tse tloaelehileng li ke ke tsa tšoaroa le ho amohuoa. ka lithahasello tsa botho. Ho e-na le puo e khahlanong le bo-capitalist le lipolelo, hangata tse hanyetsanang, ke khetha ho ntlafatsa mekhoa ea sebele ea post-capitalist e fetang mokhoa oa thepa.
Sena sohle se boleloa, ke lumela hore ho na le mekhoa e mengata eo mokhatlo o nang le kutloelo-bohloko ho sepheo sa Parecon, le mekhatlo e susumelitsoeng ke litekanyetso tse bulehileng, tse nang le karolo le tse tloaelehileng, tse kang P2P Foundation, empa le tse ling tse ngata, le ka fumana seo le lumellanang ka sona le ho sebetsa hammoho.
Mohlala: Ke kopa hore bahlahisi ba lithaka, ho fapana le ho itšetleha ka likhoebo tse etsang phaello, ba iketsetse litlhophiso tsa bona tsa ts'ebelisano 'moho, le mosebetsi oa inthanete lekhotleng la likhokahanyo. Na ho na le tsela eo mokhoa oa Pareconish o ka fanang ka tharollo, e ka potlakisang ts'ebetso eo ka tsela e amohelehang ho li-software tsa mahala tsa coops? Sena se boleloa, ha ho na li-coops tse ngata kajeno. Ho theha likhoebo tse etsang phaello ho ntse ho bonahala e le khetho e kholo ea borakhoebo ba hlahang tikolohong ea tlhahiso ea lithaka.
Kahoo seo ke ts'epileng se tla etsahala ke hore ha u ntse u ithuta haholoanyane ka tlhahiso ea lithaka, u tla batla ho buisana le lichaba tse joalo, ka tsela eo u nang le seo u ka ba fang sona, e le hore lithaka tsa lithaka li tsebahatse boithaopo ba bona. mosebetsi, ba ka atolosoa bophelong ba bona ba ho sebetsa ba lefuoang, ka mefuta e mengata ea sechaba e thehiloeng ho tekano. Ba bangata ba ka ’na ba li hana, empa ba bang ba tla li amohela.
Mabapi le pheletso ea bokhaphithaliste. Ke lumellana le Immanuel Wallerstein, 'me ke fana ka tsamaiso ea hona joale ka lilemo tse mashome a seng makae. Sistimi ea kholo e sa feleng ha e khonehe sebakeng se lekanyelitsoeng sa 'mele. Leha ho le joalo, se ka e nkelang sebaka, se ka mpefala le ho feta.
Empa kaha, ho fapana le tlhahiso ea hao, ha ke bone Molimo a theoha ho tla re qobella ho etsa qeto, ke ile ka bala likopano le menyetla ka tsela e latelang.
Hona joale re thulana le Tšitiso ea Sudden Systemic Shock, joalo ka ha re bile le lilemo tsa bo-1890, bo-1930 joalo-joalo ... Kahoo neoliberalism ea lichelete e ke ke ea hlola e sebetsa e le enjene ea ho bokella chelete, 'me lichelete le baahi ba lefats'e ba batla mekhoa e meng, empa tseo ba li nkang e le tsa 'nete' maikutlong a bona. Ke fana ka maikutlo a hore ke ba fokolang haholo ba tla natefisa Parecon mothating ona. Seo se ka khonehang, se hlokahalang, 'me se ka etsahala, empa se sa tiisehe, ke hore e le hore motho a iketsetse bocha, "leqhubu le lelelele" le lecha le tla tlameha ho lumellana ka botebo le linnete tsa lithaka ho lithaka. Kahoo re na le nako ea nalane ka pel'a rona, moo mofuta oa peo ea tlhahiso ea lithaka, le mekhoa ea 'maraka e teng, e tla 'sebelisa' ka bobeli. Bokhaphithaliste bo ke ke ba phela ntle le ho sebelisa tlhahiso ea lithaka tse ngata, 'me sechaba se hlahisang lithaka se ka matlafatsa le ho ntlafatsa maemo a ts'ebetso ea bona ka mefuta e mecha ea likonteraka tsa sechaba tse kenyelletsoeng (historing, leqhubu le leng le le leng le lelelele le tšoailoe ka konteraka e kenyelletsanoang ea sechaba, ke hore. bapisa mofuta oa Smithean oa ho bokella lekholong la 19th, le mohlala oa Fordist o thehiloeng ho sebelisoa ka bongata).
Nakong ena e tlang, tlhahiso ea lithaka e tla hola ho tloha ho mofuta oa peo ho ea ho sete e kopaneng ea lipaterone tse ling, tse ntseng li tsoela pele ho feta 'maemong a ho lekana' le bokapitale. Mokhahlelo o latelang, oa 'ho nyoloha' oa leqhubu le lelelele, hape o tšoauoa ka bokhaphithaliste ba botala, qetellong o tla ipaka o sa tsitsa. Mothating ona, hoo e ka bang lilemo tse 30 kapa ho feta, re tla fihlela koluoa e tebileng haholo ea tsamaiso, hangata, ke karolo e tlase ea ho theoha ha maqhubu a malelele, empa maemong ao ho ona bophelo ba biosphere bo ke keng ba lumella ho ba joalo. theoho.
Haeba mekhoa e meng ea Pareconish e atlehile ho iponahatsa e le khetho e thehiloeng ho tekano bakeng sa tlhophiso ea tlhahiso ea thepa, e ka fetoha karolo ea bohlokoa ea tsoelopele ea kamora phetoho e tla tsoaloa ka nako eo. Haeba ho se joalo, e tla be e le teko e nepahetseng ea ho nahana ka mokhoa o mong, o ke keng oa hlola o sebetsa, 'me ho e-na le hoo, re tla ba le mofuta o mong oa beng le puso e thehiloeng ho tekano. Empa ho sa tsotellehe hore na mofuta oo e tla ba ofe, e tla ba 'moho le mohopolo oa mantlha oa tlhahiso ea boleng ba lithaka.
Leqepheng la 7, u bua ka taba ea puso ea lithaka.
Taolo ea lithaka ke mokhoa o lumellang boikopanyo ba lisebelisoa tse hlahisang litholoana, e lumellang khetho e lokolohileng ea tlhahiso e hlahang tlhahisong ea lithaka, hape e na le mekhoa e khahlano le kabo ea poraefete ea batho ba tloaelehileng. Hafeela re ntse re le boemong ba ho bokellana ka bolokolohi lisebelisoa tse sa bonahaleng, re boemong ba puso ea lithaka; ha re ntse re fallela libakeng tsa khaello, re kena sebakeng sa kabo ea lisebelisoa tse fokolang, 'me kahoo, ho etsa liqeto ka demokrasi (kapa e seng ea demokrasi) mabapi le mehloli eo.
Ka mohlala, lichabeng tse hlahisang lithaka, mahlakore ka bobeli a teng hammoho. Khetho ea mahala ea tlhahiso e teng hammoho le tsamaiso ea puso ea demokrasi haholo mohlala ho Debian, joalo ka ha ho hlalositsoe thutong e ntle haholo ea Mathieu O'Neill, "Cyberchiefs". Ka makhetlo a mangata, Metheo e laolang mekhoa ea tšebelisano-'moho e na le demokrasi haholo, empa ha e laele mokhoa oa tlhahiso, ke phapang ea bohlokoa pakeng tsa mekhoa ea pele ho p2p, le hore ke rata ho u bona u felisa ka mohlala oa Parecon. .
Kahoo hape, ka nako ea hau e kopantseng ka bolokolohi, u khetha mosebetsi le ho o phetha, 'me ho na le ts'ebetso ea sechaba ka mor'a tlhahiso (hangata e etsoang ke 'li-committers' kapa 'bahlokomeli') ho ahlola boleng le kenyelletso ea 'sehlahisoa' sa ho qetela. (software ea mahala, moralo o bulehileng). Moruong o teng oa 'maraka, o ka sebetsa tlas'a karohano ea basebetsi e behiloeng ke mohiri oa hau, kapa u setheo se ikemetseng se ikemetseng, se ikemetseng kapa che. Ke 'nete ea kajeno. 'Nete ea hosasane, ho ka 'na ha e-ba le tse ling tse ngata tsa morao-rao. 'Me letsatsi le hlahlamang la hosane, ka mor'a phetoho-phetoho, ea morao-rao e tla ba teng tikolohong e fapaneng ka ho feletseng ea mekhatlo, e thehiloeng ho tekano, tšireletso ea tikoloho ea tlhaho, le toka ea sechaba. Joalokaha ka bobeli re lumellana, ha re e-so be teng, ’me ho sohle seo re se tsebang, ho ka ’na ha se ke ha etsahala ’me se tla nkela tsamaiso e shoang sebaka e ka ’na ea e-ba mpe le ho feta.
Michael: serapeng sa ho qetela, o botsa hore na ha e le hantle potso ke efe: "na ho ne ho ke ke ha e-ba monate haeba bahlahisi bohle ba lithaka ba ka lumellana le litekanyetso le litlhahiso tsa Parecon".
Karabo ke: 'na kapa uena ha re na taolo holim'a seo. Ke khetho e lokolohileng ea batho maemong a tikoloho e batlang e laoloa ke tsamaiso eo ha e le hantle e seng botsoalle ho litekanyetso tsa hau.
U na le bolokolohi ba ho sisinya litekanyetso tsa Pareconish le mekhoa e meng ho tsona; mokhoa oa ka ke ho atolosa tlhahiso ea lithaka maemong a tsitsitseng le a toka. Leano la ka ke ho etsa joalo ka ho matlafatsa tlhahiso ea lithaka ka boeona, le ho e kopanya le tharollo ea tekano le toka ka hohle kamoo ho ka khonehang. Ena ke phapang ea bohlokoa lipakeng tsa mekhoa ea rona.
Bahlahisi ba bang ba lithaka ba tla tsotella mokhoa oa hau, ba bang ba tla tsotella litekanyetso tse ts'oanang empa ba sa lumele lethathamong la hau la tharollo. Ba bangata ba tla e hana. Ba bang ba thabela ho latela lintho tseo ba li batlang, ha ba ntse ba etsa chelete likhoebong tse etsang phaello, 'me ba sitoa ho tsotella batho ba hloekisang liofisi tsa bona. Kajeno, ke bongata, (eseng hobane ba le khopo, empa hobane ba nahana hore lefatše le sebetsa ka tsela eo) le hoja maemong a ho putlama ha moruo oa lefatše le tikoloho, ka letsatsi le leng e ka ’na ea fapana haholo.
Lena ke lefats'e le lengata, haholo-holo le hlokang toka leo re phelang ho lona, 'me e mong le e mong a tlameha ho qapa ka litsela tsa rona, ha a ntse a leka ho le fetola moo le neng le ka khona.
Leha ho le joalo, haeba u batla ho fihlela lichaba tse hlahisang lithaka, ke fana ka maikutlo a hore li tla bulehela mokhoa oa hau haholoanyane, haeba u sa hane khetho ea mahala, empa u kenyelle monyetla ona o mocha moralong oa Parecon, 'me u ba bolelle hore e tla u thusa. e eketse, ho ena le ho e fedisa.
ZNetwork e tšehelitsoe ka lichelete feela ka seatla se bulehileng sa babali ba eona.
donate