Mokhatlo oa lefatše lohle oa khotso ka kakaretso o na le histori e babatsehang ea lintoa tse hanyetsanang tse bakileng mahlomola a mangata hakana ho theosa le lilemo. Batšehetsi ba 'nile ba buella khotso le toka ea sechaba ho tloha Vietnam ho ea Amerika Bohareng ho ea Iraq, ho thusa ho ruta lefats'e hore sebakeng sa lefu le timetso, lehloeo le ho hloka mamello, re ka sebetsa ho rarolla likhohlano ka khotso ha re ntse re etsa boiteko ba ho finyella litlhoko tsa sebele tsa batho. Ka nako e telele mokhatlo oa khotso o ile oa supa litšila tsa gargantuan tse emeloang ke tšebeliso ea chelete ntoeng. Haeba chelete eohle e neng e sebelisoa libetsa tsa lefu e ne e ka lebisoa litlhokong tsa batho, bofutsana le tlala li ka be li ile tsa fela khale.
Kahoo, ka lebaka la ho hlolloa le kananelo ea rona bakeng sa mokhatlo oa khotso, re soetsehile le ho makala hanyenyane ho iphumana re sa lumellane le potso ea Ukraine le batho bao nakong e fetileng re neng re etela khotso le bona.
Mona ke moo re lumellanang le mokhatlo oa khotso. Taba ea pele, ka bobeli re hanyetsa tlhaselo ea Vladmir Putin le ho hapa libaka tsa Ukraine. Re lumellana hore Ukraine ke naha e ikemetseng le hore Russia ke mohatelli. Ea bobeli, ka bobeli re utloela masole le baahi ba shoang le ho lelekoa kapa ba qobelloa ho isoa kholehong ke ntoa ena. Ntlha ea boraro, ka bobeli re hanyetsa sesole le ntoa 'me re utloisisa hore NATO-le hoja e sa ikarabelle ka ho toba bakeng sa ntoa ena-e boetse e emela bothata hobane ke selekane sa sesole. Mathoasong a lilemo tsa bo-1990, ha Soviet Union e oa, ho ne ho lokela hore ebe ho hahiloe meaho e mecha ea tšireletso ho e-na le ho atolosa selekane sa Cold War sa Washington.
Kaha re na le lintho tse ngata tseo re tšoanang ka tsona, re lokela ho khona ho ba le lipuisano tse behang litholoana 'me mohlomong re fumane litsela tsa ho kenya letsoho liketsong tse ling tse tšoanang. Bokhoni ba rona ba ho buisana ka litaba tsena, leha ho le joalo, ha bo atolose ho ba entseng boikemelo kapa ba tšehelitseng Russia, kapa bao, ho iphapanyetsa boikarabello ba mantlha ba Russia bakeng sa mabifi, ba batlang ho beha molato United States kapa NATO kapa European Union bakeng sa ntoa. Tšehetso ea bona bakeng sa Russia e ba arola ka bobeli mokhatlong oa khotso le pitsong ea bonngoe ba machaba le bahlaseluoa ba mabifi.
Mokha oa khotso, ho rona ho bonahala, o entse likhang tse tharo mabapi le litlhoko tsa ona tsa lipuisano le khotso hona joale. Taba ea pele, tšehetso ea US ea libetsa bakeng sa Ukraine e lelefatsa ntoa. Ea bobeli, ho fana ka libetsa ho nka chelete ho tsoa tekanyetsong ea US e neng e tla abeloa mananeo a bohlokoa a sechaba libakeng tsa bolulo, thuto, boiketlo ba sechaba le tikoloho. Ea boraro, ntoa ea Ukraine e sokela ho sitisa tlhahiso le kabo ea lijo-thollo, 'me, ka ho fokotsa phepelo le ho baka ho phahama ha litheko, e tla lebisa tlala ea batho ba bangata Bochabela bo Hare, Afrika Leboea le libakeng tse ling tsa Global South. A re shebeng e 'ngoe le e 'ngoe ea likhang tsena ka ho latellana.
Sesole le Ntoa
Ha ho nahanoa ka khang ea hore thuso ho Ukraine e khothalletsa sesole le ntoa, qalo e lokela ho ba: “Na u lumela hore naha e hlasetsoeng ka leeme e na le tokelo ea ho itšireletsa?” Haeba ho joalo, ’me haeba naha e haelloa ke mokhoa oa ho itšireletsa, na e na le tokelo ea ho fumana lihlomo ho tsoa ka ntle? Le hoja mokhatlo oa khotso o batla lefatše leo ho lona ho se nang likhohlano tse rarolloang ke ntoa, ho fihlela lefatše le joalo le le teng, le ke ke la hanela batho ba bang, joalo ka Maukraine, tokelo ea ho itšireletsa.
Ba bang ba mokhatlong oa khotso, ha e le hantle, ke batho ba nang le khotso ka ho feletseng ba lumelang hore ntoa e lula e fosahetse ebile ha e na litholoana, esita le maemong a ho itšireletsa. Bongata ba seo batho ba pacifist ba se buang ka ntoa ke ba bohlokoa haholo: ba hlokomela litšenyehelo tsa nako e telele tseo hangata li siuoang ka ntle ho tlhahlobo ea melemo ea litšenyehelo ea qeto ea ho nka lihlomo, har'a tsona ho hlophisoa ha mekhatlo ea ntoa, ho shoa ha baahi ho ke keng ha qojoa. , le maikutlo a sehlōhō a aparetseng esita le bahlabani ba khabane ka ho fetisisa. Bongata ba rona mokhatlong oa khotso ha re batho ba khotsofetseng ka ho feletseng. Ka kakaretso re lumela hore, esita le ho amohela litšenyehelo tsena, ho ntse ho e-na le linako tseo ho hanyetsa sesole khahlanong le mohlaseli ho loketseng. Batho ba nang le khotso ka ho feletseng ha ba lumellane, empa ho ne ho ke ke ha e-ba bonolo hore esita le motho ea ratang ntoa ea neng a lumela toka a ka nyatsa motho e mong bakeng sa ho fana ka libetsa ho motho ea mabifi. Kahoo, ha ho na lebaka leo ka lona mokhatlo oa khotso o lokelang ho hlasela phepelo ea libetsa ho Ukraine.
Li-pacifist tse ling li ipiletsa ho bahlaseluoa ba mabifi hore ba sebelise ho se mamele ha sechaba ho se nang pefo kapa mekhoa e meng ea ho hana. Ha e le hantle, khanyetso ea sechaba le mefuta e meng ea khanyetso e se nang mabifi e ka atleha ho feta kamoo ho lumeloang ka teng, 'me ho nepahetse hore mokhatlo oa khotso o fane ka ntlha ena le ho buella maano a joalo. Empa ho bonahala ho sa nepahala hore batho ba kantle ba bolelle batho ba Ukraine ha libomo li ntse li oela hore ba sebelise feela ho hloka pefo kapa ho phahamisa folakha e tšoeu le ho inehela.
Mokhatlo oa khotso o lumela khotso, empa ha e le hantle ha o nke khotso e le eona feela boleng. Ke kahoo mekhatlo e mengata ea khotso e thathamisang khotso le toka e le mesebetsi ea bona e kopanetsoeng. Ho ea ka histori, bongata bo boholo ba mabotho a khotso bo ile ba etsa qeto ea hore, le hoja ho hlōleha ho hanyetsa mabotho a Hitler ho ka ’na ha lebisa khotsong, ho ka be ho sa ka ha lebisa lefatšeng le molemonyana. Ka mokhoa o ts'oanang, nakong ea Ntoa ea Lehae ea US, ho amohela karohano ea Confederacy ho ka be ho ile ha boloka khotso empa ka litšenyehelo tsa ts'abo e tsoelang pele ea bokhoba. Tabeng ea Ukraine, ntoa e baka kotsi e kholo ho toka ea sechaba ka litekanyo tse ngata. Empa ho inehela—hobane ke seo khotso leha e le efe e se bolelang—ho boetse ho baka kotsi e tšabehang ho toka ea sechaba. Putin o itse o tla felisa Ukraine e le sechaba le batho ba Ukraine joalo ka batho, a pheha khang ea hore ke karolo ea Russia. O lakatsa ho hapa Ukraine le ho e tlisa tlas'a puso ea hae ea bolaoli, sechabeng se se nang demokrasi kapa tokoloho ea sechaba. Kahoo rea botsa, ntoa kapa ho inehela? Ke eng e bakang kotsi e eketsehileng? Na batho ba ka ntle ba ka ahlola seo bakeng sa batho ba Ukraine?
Mokhatlo oa khotso ha oa ka oa bitsa ka lebitso la khotso hore Soviet Union kapa China e khaotse ho fana ka libetsa ho Vietnam Leboea, kapa hore linaha tsa Bokomonisi tsa Europe Bochabela li khaotse ho fana ka libetsa ho ma-Sandinistas ka bo-1980. Batho ba lets'ehali le ba lokolohileng ba ne ba sa nke hore ho hanoloa ha libetsa tsa Bophirima ho Rephabliki ea Spain lilemong tsa bo-1930 e le pontšo ea khotso empa ho hloleha ha thato ea lipolotiki ka lehlakoreng la lichaba tsa demokrasi, haeba e se kutloelo-bohloko e ipatileng ho Franco.
Ehlile, nakong e fetileng re ne re hanana le thomello ea libetsa kantle ho naha hobane e tšehetsa mebuso e hatakelang litokelo tsa botho. Empa tabeng ena, libetsa ke boiteko ba ho thusa batho ba ’nileng ba hlaseloa ka leeme ho itšireletsa, feela joalokaha sepheo sa ho Lend-Lease ho Brithani le USSR nakong ea Ntoa ea II ea Lefatše e ne e le.
Ba bang ba ka 'na ba pheha khang ea hore Vietnam le Rephabliki ea Spain e ne e le mebuso e tsoelang pele, ha Ukraine e le bobolu kapa esita le fascist. Re lumela hore semelo sa mmuso ha se taba ea bohlokoa, empa ke taba ea hore o kene ntoeng e nang le mabaka e khahlanong le bo-imperialist ea boipuso ba naha. Ha ho tloha ka 1935 ho isa 1937 Italy e ne e loantša Ethiopia, boholo ba Le letšehali le ile la tšehetsa ea morao-rao leha mmuso oa Emperor Haile Selassie o ne o le matla ebile o arabela. Le letšehali le ile la etsa joalo hobane ho ne ho le bohlokoa ho tšehetsa sechaba se ipusang khahlanong le puso ea Bofasista ea Italy, e leng puso eo ka 1936 e neng e sebelisana le Jeremane ea Bonazi. Moko oa boemo ke khahlanong le bo-imperialism le tšireletso ea ho ikemela.
Leha ho le joalo, nyeoe ea Ukraine e bonolo haholo ho e etsa qeto. Ukraine, e bileng le mathata a ho kena-kenana le linaha tse ling ho tsoa mahlakoreng 'ohle le bobolu bo metseng ka metso, ha e le hantle ke naha ea demokrasi, e nang le baeta-pele ba ileng ba nkeloa sebaka likhethong. Ho na le tokoloho ea sechaba, le hoja ntle ho pelaelo e le tlas’a tšokelo, haholo-holo tlas’a maemo a ntoa. Joalo ka lichaba tse ling lefats'eng ka bophara, e na le mekhatlo e hole e nepahetseng le ea neo-Nazi, har'a eona e tummeng hampe ea Azov brigade. Leha ho le joalo, mabotho ana ha a sebetse hantle likhethong 'me ha a laole puso ea neoliberal ea Mopresidente Volodymyr Zelensky. Ka hare ho Ukraine, ho na le rasososhiale ea molao, ea demokrasi eo ba bang ba rona ba US Left re neng re ntse re e tšehetsa.
Le hoja re lumela hore Ukraine e na le tokelo ea ho fumana libetsa kae kapa kae moo e ka itšireletsang teng, rea hlokomela hore ho kenya letsoho ka ho toba ha United States kapa NATO ho ka lebisa ntoeng e pharaletseng ea Europe kapa tšebelisong ea libetsa tsa nyutlelie. Re lokela ho ba seli le ho hanyetsa tsoelopele efe kapa efe e joalo. 'Me, haeba lintho li fihla moo 'muso oa Zelensky o tsoelang pele ntoa e khahlanong le litakatso tsa baahi ba Ukraine, joale e ka ba hantle hore batho ba ka ntle ba hanyetse ho romela libetsa tse ling. Empa likhetho—e lekanyelitsoeng joalo ka ha ba le nakong ea ntoa — fana ka maikutlo a hore hona joale ha ho joalo.
Ba bangata ka ho le letšehali ba khothalelitse hore Washington e phehella "ntoa ea moemeli" khahlanong le Russia le hore e qobella batho ba Ukraine ho "loana ho fihlela Seukraine ea ho qetela." Ha e le hantle, United States e ka rata ho bona Russia e fokolang, empa ha ho joalo hore batho ba Ukraine ba mamella feela ka lebaka la khatello ea US. Batho ba Ukraine ba loana ka boithatelo ba bona, 'me United States e ke ke ea ba etsa hore ba loane, leha e ka ba qobella ho inehela ka ho ba hana libetsa. Ehlile, ho hlakile hore tsamaiso ea Biden le baetapele ba bang ba Bophirima ba tšoenyehile haholo ka litlamorao tsa moruo tsa ntoa e telele le likotsi tsa lithahasello tsa bona tse ling tsa lipolotiki.
The Arms for Ukraine le Social Spending
Nako e telele pele Russia e hlasela Ukraine, tsamaiso ea Biden e ile ea fumana tšehetso ea eona ea congress e le nyane haholo hore e ka fetisa lenaneo la eona la sechaba. Kaha ba ne ba e-na le bongata bo se nang letho ka Senateng, ba Democrats ha ba khone ho hlola filibuster e se nang demokrasi le bofokoli ba motho a le mong kapa ba babeli ba Democrats. Lenaneo la Biden le lona le utloile bohloko ka lebaka la ho fokotsa lekhetho la mopresidente oa mehleng Donald Trump le ho hloleha ha Democrats ho khutlisa litefiso tse phahameng tsa lekhetho ho likhoebo le barui.
Leano le tsoelang pele la lekhetho le ka tšehetsa chelete habonolo Build Back Better 'me libetsa ho ea Ukraine. Thuso ho Ukraine e ka be e sa ka ea ama khetho e le 'ngoe ho Congress mabapi le Build Back Better.
Batšehetsi ba bang ba mokhatlo oa khotso oa US ba nyelisitse tsoelo-pele ho Congress bakeng sa ho voutela thuso ea sesole le moruo ho Ukraine ha merero ea bona ea sechaba (bakeng sa Green New Deal kapa Medicare for All) e sa tlameha ho rarolloa. Empa tšehetso bakeng sa Ukraine ho tsoa ho batho ba tsoelang pele ba congressional ha e e-so ba etse hore ba tlohele merero ea bona ea sechaba. Hape ha ho joalo, empa bakeng sa thuso ea Ukraine, Green New Deal le melao e meng e tsoelang pele e ka be e entsoe. Tšebeliso ea US lihlomong bakeng sa Ukraine ha e na phello ho hang ho tekanyetso ea sechaba ea naha, leha ho ka etsahala haeba ntoa e ka tsoela pele nako e telele kapa e hola.
Tlala ka Lefatše Lohle
Mokhatlo oa khotso o boetse o amehile ka nepo ka phello ea ntoa ea Ukraine phepelong ea lijo ho Afrika le libakeng tse ling tsa Boroa lefatšeng ka bophara. E le e ’ngoe ea linaha tse ka sehloohong tse hlahisang lijo-thollo lefatšeng, Ukraine e bone thomello ea eona e thijoa ke lintoa libakeng tsa temo, ’me masole a Russia a chesitse masimo ’me a hlasela lilifi le likou tsa lijo-thollo tsa Ukraine. Ke ’nete, haeba Ukraine e ne e ka inehela hosasane, ho romelloa ha lijo-thollo linaheng tse ling—tse lekanyelitsoeng ke tšenyo e seng e bakiloe ke ntoa—e ne e ka qalelloa hape. Empa ehlile, haeba Russia e ka emisa tlhaselo ea eona ea sesole mme ea tlosa mabotho a eona a hlaselang, thepa ea lijo-thollo le eona e ka qalelloa hape.
Ho thibela liphello tse tšabehang tsa tlhaselo ea Russia ho batho ba Lefatše la Boraro, na mokhatlo oa khotso o lokela ho batla hore Ukraine e qose khotso ’me mohlomong e lahleheloe ke bobusi ba eona? Che, e lokela ho bitsa Russia ho felisa ntoa le ho ikhula Ukraine. Haeba ho se joalo, re lokela ho phehella litsela tse ling tsa ho fumana lijo ho ba hlokang. Ka mohlala, re ka kopa Seboka se Akaretsang sa Machaba a Kopaneng ho sebelisa matla a sona tlas'a qeto ea Kopano bakeng sa Khotso (e sa tlas'a veto) ho felehetsa likepe tsa lijo-thollo ho ea le ho tsoa likoung tsa Ukraine. Re lokela ho eseng letsa hore United States e nke khato e le 'ngoe ho sireletsa thepa ea lijo-thollo, e ka bonoang e le phephetso. Empa ho felehetsa batho ka tumello ea UN ho ne ho tla fapana haholo. Bajari ba inshorense ba ka 'na ba e-ba leqe ho koahela likepe tse tsamaeang Leoatleng le Letšo, empa European Union e ka fana ka tšireletso. Molao-motheo oa bohlokoa mona ke ona: mokhatlo oa khotso ha oa lokela ho batla hore Ukraine e fane ka tokoloho ea eona hobane Russia e ts'oara phepelo ea lijo tsa Global South ha litharollo tse ling tse seng boima li fumaneha.
Potso ea Diplomasia
Mokha oa khotso o na le boemo bo tloaelehileng bo emelang lipuisano mabapi le ntoa. Empa nahana ka ntoa ea Vietnam. Le hoja bahanyetsi ba bangata ba tokoloho ba ntoa ba ne ba batla "Lipuisano Hona Joale," tlhokahalo ea mokhatlo o matla o khahlanong le ntoa - o entsoeng ka limilione tse ileng tsa tsamaea literateng - e ne e le "Out Now." Taba ea bona e ne e le hore United States e ne e se na litokelo tsa boitšoaro Vietnam, kahoo ho ne ho se letho leo e ka buisanang ka lona. E ne e hloka feela ho ntša mabotho a eona. Batho ba chesehang ba ne ba tseba hore ho sa tsotellehe litlhoko tsa toka, ho ne ho ke ke ha etsahala hore United States e ka nka le ho tsamaea le hore ho tla ba le lipuisano. Hape re ne re tseba hore Vietnam e tla buisana, ’me re ne re ke ke ra ba nyatsa ka ho etsa joalo—e ne e le pitso ea bona—empa hape re ne re utloisisa hore se etsahetseng lebaleng la ntoa se ne se tla ama phello ea lipuisano leha e le life. Kahoo le hoja re ne re batla khotso, re ile ra tšehetsa ntoa ea Vietnam ea boipuso khahlanong le United States.
Hoa tšoana le Ukraine kajeno. Toka e hloka hore Russia e tlosoe hanghang le e se nang meeli ho tsoa Ukraine kaofela. Baitseki ba Russia ba khahlanong le ntoa le bona ba nkile boemo bona. Re re ho Russia joalokaha re kile ra re ho United States: “Tsoa Hona Joale!”
Ebile, joalo ka lintoa tsohle, ena e tla fela e fele ka mofuta o itseng oa tumellano eo ho buisanoeng ka eona. Empa mofuta oa tumellano eo—hore na batho ba Ukraine ba tla khona ho tsoela pele ba le teng e le naha e ikemetseng le e ipusang—e tla itšetleha ka boemo ba sesole moo. Sena se tla itšetleha ka boemo ba lipolotiki le tekanyo ea bonngoe le Ukraine lefatšeng ka bophara. Ntle le libetsa tsa kantle ho naha, Ukraine e tla qobelloa ho amohela tumellano e tšabehang e ka senyang naha kapa ea felisa boteng ba eona bo ikemetseng le puso ea demokrasi. Ka matsoho. ba ka hlōla ntoa, ba khutlisa sebaka sa bona kaofela, ’me ba sireletsa ’muso oa bona oa demokrasi kapa, haeba ho se joalo, ba fihlele tharollo eo ba e fumanang e amoheleha. Na lefu le timetso tse tla latela ke tsa bohlokoa? Eo e ka ba qeto ea mang kapa mang haese batho ba Ukraine joang?
Re arolelana takatso ea mokhatlo oa khotso ea ho felisa sesole le ntoa le ho felisa lilekane tsa sesole le ho felisa tšokelo ea pheliso ea nyutlelie. NATO e lokela ho qhaqhoa le ho nkeloa sebaka ke litumellano tse tiisang tlhompho bakeng sa bobusi ba naha le ho fokotsa metheo ea sesole le libetsa. Lichaba tse ruileng joalo ka United States, China, Japan le European Union li na le boikarabello ba ho netefatsa hore Global South ha e na tlala. Ka tsena tsohle ka ho tšoana, ha re buleng lipuisano tsa 'nete mabapi le taba ea tokelo ea Ukraine ea ho itaola le ho itšireletsa ka har'a maemo a ho theha lefatše le nang le demokrasi, le lekanang, le le sireletsehileng haholoanyane bakeng sa bohle.
ZNetwork e tšehelitsoe ka lichelete feela ka seatla se bulehileng sa babali ba eona.
donate