(Setšoantšo: boipelaetso Spain ka la 24 Hlakubele 2022 (Shutterstock)
Ntoa ea US khahlanong le Vietnam e fana ka papiso e haufi le ntoa ea Russia khahlanong le Ukraine. Papiso, ha e le hantle, hase ntho e lekanang. Ho na le liphapang tse ngata lipakeng tsa linyeoe tsena tse peli. Empa ho na le ho tšoana ho lekaneng hoo ho ka fihleloang liqeto tse ling tse molemo. Vietnam le Ukraine e ne e le likolone, 'me United States le Russia ke mebuso e matlahali. Boemong bo bong le bo bong, ntoa e hlahisa lipotso tse ngata tsa boitšoaro, tsa maano le tsa lipolotiki tse hlokang hore le letšehali le eme.
Mokhatlo oa ntoa oa Vietnam oa lilemong tsa bo-1960 le bo-70 e ne e le phallo ea metsi ho hanyetsa ntoa e hlokang toka lefatšeng ka bophara. Ho ba bangata ba neng ba le lilemong tsa lipolotiki lilemong tseo, ena e ne e le ketsahalo e hlakileng ea bophelo ba bona. Ho ba bangata ba ileng ba latela, khanyetso ea ntoa ea Vietnam e ile ea e-ba motheo oa tšebetso ea kamoso ea ho loantša ntoa.
Ntoa ea Ukraine e sebetsa e le sebaka se tšoanang sa baitseki kajeno.
Ho Etsa Lipapiso
Linyeoeng tse peli tsa Vietnam le Ukraine, 'muso o matla o ile oa qalisa ntoa ea mabifi khahlanong le naha e nyenyane eaba oa khella fatše khanyetso ea naha.
Liketsahalong tsena ka bobeli, mohatelli o ile a etsa se khahlanong le molao oa machaba le boitšoaro, a bakela baahi kotsi e tšabehang le litlhoko tsa bona tsa motheo tsa bophelo.
Maemong ana ka bobeli, mohlaseli o ile a leka ho hana kolone ea pele ea ho ikemela, ebang ke ka ho theha puso ea lipopae kapa ka ho kenyelletsa likarolo tse kholo tsa sebaka sa eona.
Liketsahalong tsena ka bobeli, mebuso e meng e ile ea fana ka libetsa le thuso e ’ngoe ho mohlaseluoa oa tlhaselo, empa ntle le ho ameha ka ho toba ntoeng. Naha ea mehleng ea Soviet Union le China li file Vietnam lithuso tse ngata tsa sesole, ntle le tseo Hanoi a ka beng a ile a pholoha tlhaselo ea Amerika. Washington le balekane ba eona ba entse se tšoanang bakeng sa Ukraine.
Maemong ana ka bobeli, ho bile le nalane ea bokolone. Fora e ile ea etsa kolone ea Vietnam ka nako e fetang lilemo tse lekholo, 'me ea ntša phaello ea moruo ho tsoa mehloling ea tlhaho ea naha le ho tlatlapa ha baahi ba eona. Ha Fora e ikhula ka 1954, United States e ile ea kenella 'me ea leka ho theha kolone ea neo ka Boroa. Ka nako e tšoanang, puso ea Tsarist e ile ea busa Ukraine ka makholo a lilemo e lateloa ke lilemo tse mashome a ’maloa tsa puso ea Soviet Union, ka nako e khutšoanyane feela ea boipuso ba ’nete mathoasong a lilemo tsa bo-1920. Khatello ea Masoviet e ile ea fihla sehlohlolong se tšabehang bohareng ba lilemo tsa bo-1930 ha Stalin a ntse a hlophisa tlala e hlophisitsoeng ea balemi ba Ukraine naheng eo. Holodomor.
Lilemong tsa bo-1960 le bo-1970 ha Maamerika a tloha a tobane le taba ea Vietnam, e ile ea hlahisa melao-motheo e tataisang liketso tsa eona.
Molao-motheo oa bohlokoa oa mokhatlo o khahlanong le ntoa oa Vietnam e ne e le hore naha e hlasetsoeng ke e 'ngoe e na le tokelo ea ho itšireletsa,' me seo se kenyelletsa tokelo ea ho fumana libetsa tse tsoang linaheng tse ling e le hore li khone ho itšireletsa. Ha ho mohla mokha o loanang le ntoa o ileng oa kopa Soviet Union kapa Chaena ho emisa ho fana ka libetsa ho North Vietnam (DRV) kapa National Liberation Front (NLF). Ke 'nete, libetsa tsa Soviet le Machaena li ka be li bolokile ntoa nako e telele ho feta haeba, ka ho amohuoa libetsa, DRV le NLF li ne li qobelletsoe ho qosa khotso. Empa le letšehali le ne le sa nke khotso e le ea bohlokoa ho feta toka. Ha e le hantle, Mavietnam a ne a lakatsa khotso, empa a ne a nkile lihlomo hobane a ne a sa ikemisetsa ho tela tokelo ea ’ona ea boipuso. Ma-US a ile a tloha a lumela hore ho ho Mavietnam ho etsa qeto ea hore na ba ikemiselitse ho itela hakae ho felisa ntoa. Esita le batho ba batlang khotso ba mokhatlong oa khotso oa US ha ba ka ba hlophisa boipelaetso bo ipiletsang ho NLF ho beha lithunya tsa bona fatše kapa hore barekisi ba bona ba libetsa ba ba khaole.
Boemo bona, bo tšehetsang tokisetso ea libetsa Vietnam, bo ne bo se na mathata a bona. Sethunya se seng le se seng se hlahisoang se ne se bolela chelete e fokolang bakeng sa litlhoko tsa sechaba. Lesole le leng le le leng la Vietnam le neng le rometsoe ho ne ho bolela lelapa le leng hape le amohuoang ngoana palesa ea bocha. Motsotso o mong le o mong ntoa e ile ea tsoela pele ho bolela hore mahlomola le mathata li ne li tla ba teng nako e telele. Empa litšenyehelo tsa ho inehela li ne li boetse li le matla, 'me haeba Mavietnam a ne a lekanya litšenyehelo tsa ho inehela e le tse kholo ho feta litšenyehelo tsa ho loana, e ne e se hore ma-Amerika a tlohele a ba bolelle che kapa a ba hane tokelo ea ho fumana libetsa tseo ba li hlokang. ho boloka ntoa e ntse e tsoela pele.
Bothata ba Lipuisano
Ba bangata ba mokhatlong o khahlanong le ntoa oa Vietnam ba ile ba kopa 'muso oa US hore o emise ho hlasela Vietnam Leboea le lipuisano tse bulehileng. Sehlopha se seng se bitsoang Negotiations Now! —e eteletsoeng pele ke batho ba hlahelletseng ba tokoloho ba kang Arthur Schlesinger Jr., Joseph L. Rauh oa Americans for Democratic Action, le John Kenneth Galbraith—e ne e emela “'lepheo le letona' ea mokhatlo oa khotso." Empa karolo e matla ea mokhatlo o khahlanong le ntoa e ne e utloisisa bothata ka ho kopa lipuisano. Li-radicals li ile tsa susumetsoa haholo ho sena ke litsebi tse kang Howard Zinn le Noam Chomsky.
Bukeng ea hae ea 1967, Mokhoa oa ho Itokolla, Zinn o hlalositse:
United States, ka hona, e ke ke ea fumana letho bakeng sa Vietnam ka lipuisano, 'me eona ha ea lokela ho ithuela letho. Kaha naha ena ha se ea Vietnam ha e na motheo oa boitšoaro oa ho buisana ka boemo leha e le bofe bakeng sa eona-ka sebele ha e na metheo ea sesole kapa masole; Vietnam e lekane le hoo.
Ho na le ho hong ho phoso ka mohopolo oa hore United States e lokela ho nka karolo lipuisanong ho etsa qeto ea bokamoso ba Vietnam. Re matla a kantle ho naha, ‘me taba ea hore ebe re koahetse naha ka masole a ntoa ha e re fe tokelo ea ho etsa qeto ea hore na e tla fella kae. Mohlomong e ka loka joalo ka 'nete ea nalane, empa ho joalo ha ea lokela lokisa; 'me ke mosebetsi oa baahi ho tiisa "litokelo," ho sa tsotellehe hore na bo-ralipolotiki ba itšoara joang.
Sena ke ’nete le ka Chaena, Soviet Union, Engelane, le mebusong e meng eohle e meholo. Ho etsa qeto ea bokamoso ba Vietnam ke matla ana a ka ntle kopanong ea machaba ke tlōlo ea molao ea boikhethelo feela joalokaha ho ile ha etsoa qeto ea qetello ea Czechoslovakia ke Hitler, Mussolini, Daladier le Chamberlain ka 1938 Munich.
Ho botsa hore na United States e tla ikemisetsa ho buisana le Vietcong ho bonahala ho makatsa. Ho fapana le moo, potso ke hore na Vietcong e lokela ho ikemisetsa ho buisana le United States? Ho ea ka pono ea molao-motheo oa boitšoaro ha ea lokela; ho ea ka pono ea 'nete ea sesole e ka tlameha ho. Empa ke matla a hatellang a rona naha e qobellang tlōlo ena ea molao-motheo oa boitšoaro, 'me ke mosebetsi oa baahi ba Amerika-ho sa tsotellehe hore na matla ke afe-ho leka ho fokotsa matla a' muso ho seo e leng sona. tokelo.
Mme Chomsky bukeng ea hae ea 1970 "Kamora Pinkville" o ngotse:
Ka la 15 Mphalane 1965, batho ba hakanyetsoang ho 70,000 ba ile ba nka karolo lipontšong tse kholo tse khahlano le ntoa. Baipelaetsi ba ile ba utloa likōpo tsa hore ho felisoe libomo tsa North Vietnam le boitlamo bo tebileng ba lipuisano, ho arabela lipuisanong tsa lipuisano tse tsoang North Vietnam le boiteko ba Machaba a Kopaneng ba ho rarolla ntoa ....
Ka mokatong oa Senate, Senator Mansfield o ile a nyatsa "maikutlo a ho hloka boikarabelo" a bontšitsoeng ke baipelaetsi….
Ka tsela e itseng, Senator Mansfield o ne a nepile ha a bua ka maikutlo a ho hloka boikarabelo a bontšitsoeng ke baipelaetsi. Ba ne ba tlameha hore ebe ba ne ba sa batle hore ho felisoe ho phatloha ha libomo tsa North Vietnam le lipuisano, empa ho tlosoa hang-hang ha mabotho ohle a Amerika le ho tlosoa hang-hang. thepa- pheletso ea tšitiso efe kapa efe e matla litabeng tsa kahare tsa Vietnam kapa sechaba sefe kapa sefe. Ba ne ba lokela hore ebe ba ne ba sa batle feela hore US e khomarele molao oa machaba le boitlamo ba eona ba selekane - kahoo e itokolla Vietnam; mme gape ba ne ba tshwanetse ba bo ba dirisitse tshwanelo ya bone le tiro ya bone go ganetsana le tirisodikgoka ya puso, e e neng e le bosula mo tirisong jaaka e ne e se ka fa molaong mo molaong.
[Ho elella bofelong ba 1967] [T] hose ea neng a sa batle ho feta ho felisa ho phatloha ha libomo tsa North Vietnam le boitlamo ba lipuisano bo ile ba bona litlhoko tsa bona li phethahala, 'me ba khutsa.
Leha ho le joalo, litlhoko tsena li ne li lula li le khahlanong le ntlha. Mabapi le lipuisano, ha e le hantle, ho na le ho fokolang haholo ho ka buisanoang. Ha feela sesole sa Amerika se ntse se le Vietnam, ntoa e tla tsoela pele. Ho tlosoa ha mabotho a Amerika e tlameha ho ba ketso e le 'ngoe, kaha tlhaselo ea Vietnam ke' muso oa Amerika e ne e le ketso e le 'ngoe pele. Ba neng ba ntse ba batla "lipuisano hona joale" ba ne ba ithetsa le ba bang, joalo ka ha ba batlang ho emisa ntoa e tla siea lebotho la Amerika la Vietnam le sa tobane le 'nete.
Lihlopha tse ling, joalo ka Progressive Labor Party, li ile tsa nyatsa Hanoi ka ho lumela lipuisano le Tumellano ea Khotso ea Paris. Empa maikutlo a ka sehloohong e ne e le hore le hoja United States e ne e se na tokelo ea boitšoaro ea ho buisana, ho ne ho le ho Mavietnam, eseng bahalaleli ho feta uena, ho etsa qeto ea hore na litšenyehelo tsa ntoa li ba hloka neng le neng. tafole le ho etsa litumellano. Ka letsohong le letšehali le ne le nyatsa Moscow le Beijing ka ho hatella Hanoi ho etsa tumellano ka 1954 empa a lumela hore DRV e na le tokelo eohle ea ho etsa tumellano. it o ile a khetha ho etsa joalo. Le letšehali le boetse le amohetse UN le dipuisano tse ling tsa machaba tse ka lebisang ho tlosoa ha US, ha li ntse li lula li le hlokolosi ka boiteko bo matla ba ho qobella ho rarolla Vietnam.
Liphephetso ho Analogy ea Vietnam
Ba bang ba ka 'na ba pheha khang ea hore lebaka la ho tšehetsa tokelo ea Vietnam ea ho itšireletsa le ho amohela libetsa tse ka ntle, empa eseng tsa Ukraine, ke hore ea pele e ne e le puso ea leqele 'me ea morao e le ea neoliberal.
Ke 'nete hore batho ba bangata ba setseng mokhatlong o khahlanong le ntoa oa Vietnam ba ne ba nka DRV le NLF ho kenyelletsa maikutlo a bona a Marxist, socialist. Ba bang ba ne ba se na maikutlo a fosahetseng mabapi le bolaoli ba Ho Chi Minh, ho kenyeletsoa koetliso ea hae ke Stalin le Mao le tšoaro e sehlōhō ea batho ba Trotskyists ba Vietnam le bo-anarchists. Empa ho sa tsotellehe liphapang mabapi le mofuta oa puso, mokhatlo o khahlanong le ntoa ka kakaretso o ne o lumela hore Vietnam e na le tokelo ea ho itšireletsa khahlanong le matla a maholo a matla. Mokhatlo ona o ne o eme ka bonngoe le ntoa ea Vietnam ea boipuso, leha e ne e nyatsa 'muso oa eona.
Ka kakaretso, ena e bile boemo ba le letšehali ho theosa le lilemo. Lintoa tsa boipuso le boikhethelo ba likolone tse ngata, li-semi-colonies, le likolone tsa pele li ne li tšehetsoa ke le letšehali, le hoja lintoa tseo li ne li sa etelloe pele ke batho ba leqeleng. Ha Italy e hlasela Ethiopia ea Haile Selassie ka 1935, naha ena e ne e se na demokrasi. Leha ho le joalo, mafapha ohle a ka letsohong le letšehali a ile a kopa tšehetso ea eona. Le hoja Soviet Union, e neng e batla ho etsa selekane le Italy ka nako eo, e ile ea qeaqea, Mokha oa Makomonisi oa United States. o ile a bolela ho ea ka moetapele oa mokha Earl Browder. Trotsky le balatedi ba hae le bona ba ile ba kopa ho tshehetsa khanyetso e lokileng ya Ethiopia. Ka mokhoa o ts'oanang, motho a ka tšehetsa Ukraine ntoeng ea eona e nepahetseng khahlanong le mabifi, ntoa e bonahalang e tšehetsoa ka ho pharaletseng ke batho ba Ukraine, ntle le ho lumellana le maano a lehae a mmuso oa Ukraine.
Taba ea bobeli e etsang hore papiso ea Ukraine-Vietnam e sa sebetse ke hore tlamo ea mantlha ea leqele ke ho loants'a liphoso tsa mmuso oa eona, 'me, ka hona, lintoeng ka bobeli US e setseng e lokela ho ba e hanyetsanang le imperialism ea US. Empa ha e le hantle, ma-leftists a US a lokela ho lula a hanyetsa imperialism ea US, seo ha se bolele hore ba lokela ho itlhalosa ho hanyetsa boemo leha e le bofe boo 'muso oa US o bo nkang tabeng e' ngoe le e 'ngoe. Ka mohlala, ha 'muso oa US-ka mabaka a oona, ehlile, qetellong o ile oa qobella Netherlands hore e felise puso ea eona ea bokolone Indonesia ka 1949, US e ile ea tloha ha ea ka ea e-ba khahlanong le boemo ba Washington. Mme ke mang ea ka hanang tšehetso ea mokhatlo oa Kurdish o Syria khahlano le tlhaselo ea Turkey hobane feela mmuso oa US o ts'ehetsa Makurds?
Ha e le Serussia e setseng, ka sebele machaba a ke ke a bolela hore e lokela ho sebetsa ho tlisa tlhaselo ea Russia ea Ukraine serethe, ha US e setseng e lokela ho sebetsa ho hana libetsa ho bahlaseluoa ba Ukraine ba tlhaselo ea Russia. Libetsa tsa Bophirimela tse eang Ukraine ha li sa hlola li etsa hore tokelo ea Ukraine ea ho itšireletsa e se ke ea hlola e e-ba molaong ho feta kamoo libetsa tsa Russia li ileng tsa nyatsa sesosa sa Vietnam.
Ho tloha qetellong ea Ntoa ea II ea Lefatše, ka letsohong le letšehali United States le linaheng tse ling li ikentse mathateng a batho ba lulang likoloneng le li-neo-colonies. Leha ho le joalo kajeno, haholo-holo ka lebaka la khaello ea tlhahisoleseding le kutloisiso, tšehetso ena e tšoanang ha e e-s'o fetisetsoe Ukraine, e leng eona kolone ea pele e kang leha e le efe ea tse ling.
Ka 1991, baahi ba Ukraine ba ile ba voutela ka matla boipuso ho Soviet Union. Bakhethoa ba ka bang limilione tse 32 (karolo ea 84 lekholong ea bakhethi) ba ile ba nka karolo ho referendum, 'me karolo e fetang 90 lekholong ea bona e ile ea vouta "E." Boipuso bo ne bo tšehelitsoe ke batho ba fetang karolo ea 80 lekholong sebakeng se seng le se seng sa naha, ho kenyeletsoa Donetsk le Luhansk, ntle le Crimea (liperesente tse 54) le Sebastopol City (liperesente tse 57). Boikutlo bona ba bochaba ba Ukraine bo ka 'na ba fokotseha ka mokhoa o itseng lilemong tse mashome a mararo tse latelang, ha ho tobane le mathata a moruo. Empa e ile ea matlafatsoa haholo ka selemo sa 2014 ka lebaka la liketso tse mabifi tsa Vladimir Putin, 'me e se e le matla haholo ho tloha ha ho na le tšabo e matla ea tlhaselo ea Russia.
Joalo ka ha le letšehali le entse hoo e batlang e le linyeoeng tsohle tsa pejana tsa lintoa tsa tokoloho ea bokolone, ka hona le ho ena le tlameha ho ema le mokhatlo oa tokoloho. Lilemong tsa bo-1960 le bo-1970, ka letsohong le letšehali le ile la re mabapi le Vietnam, “E Tsoa Hona Joale!” Kahoo kajeno re lokela ho bua le lepetjo le tšoanang ho Putin: "Tsoa Hona Joale!"
ZNetwork e tšehelitsoe ka lichelete feela ka seatla se bulehileng sa babali ba eona.
donate
1 Comment
Kahoo USA / NATO ha e na molato ka ho feletseng ho ena - ho thata ho 'na ho bona hore na "ntoa" e nang le tsebo "e setseng" e ka tšoara boemo boo joang. Ha ho hlokahale ho tseba ka 2014 Maidan, Bandara, Minsk 2, Azov kapa limisaele moeling. Motho o hloka feela ho tseba nalane ea rona mme a bale mantsoe a "matla a phahameng" mabapi le "Russia e fokolisang" - mme mohlomong puo ea Eisenhowers?