E
'muso o ka letsohong le letšehali oa cuador
-E etelletsoe pele ke Rafael Correa ea hapileng mopresidente ka Pulungoana
khetho e mathang-e tsamaile ka boithatelo likamanong tsa eona le
United States khoeling ea eona ea pele e le ofising. Letona la
Likamano tsa Kantle ho Naha, Maria Fernanda Espinosa, kopanong le ba
Mokhatlo oa Litaba tsa Kantle ho Naha ho Quito, o phatlalalitse hore Ecuador e ikemiselitse
ho koala setsi sa sesole sa U.S. se Manta. "Ecuador
ke sechaba se ipusang, ha re hloke mabotho a tsoang kantle ho naha ho rona
naha,” a rialo. Tumellano ea motheo e felloa ke nako ka 2009
'me e ke ke ea nchafatsoa.
The
Sebaka se seholo sa Amerika se lebopong la Pacific la Amerika Boroa se ne se bonahala
e thehiloe ho thusa ho beha leihlo khoebo ea lithethefatsi, empa e se e le kholo
setsi sa ts'ebetso bakeng sa pokello ea mahlale a U.S. le ho hokahanya
matsapa a ho loantšana le likhukhuni tsa leqele sebakeng sa boahelani
Colombia. Setsi sa sefofane sa setsi, se hahiloeng ka chelete e kaalo ka $80 milione.
e khona ho amohela U.S e kholo ka ho fetisisa le e tsoetseng pele ka ho fetisisa.
lifofane tse bokellang lihloela le bohlale. Ho ne ho boetse ho sebelisoa Manta
e le boema-kepe ba mesebetsi ea sesole sa metsing sa U.S. Pacific. Ka holimo ho 475
Basebetsi ba sesole sa U.S. ba lula ba potoloha lipakeng tsa Manta le
ntlo-kholo ea U.S. Southern Command e Florida.
Maikutlo a tsebahalang naheng ea Ecuador a ts'ehetsa ho koaloa ka matla
ea setsi sa Manta. Ho tloha ha e thehoa ka 1999 ea sechaba
ntoa Colombia e nametse Ecuador, e tlisa baphaphathehi, pefo,
le likhohlano tsa sechaba, haholo-holo sebakeng sa Amazon. Ho fafatsa ka moea
ea meriana e bolaeang limela ka lifofane tse tsoang Colombia e felisa lijo
lijalo mme e na le litlamorao tse mpe tsa bophelo bo botle ho batho ba Ecuador. Motho oa Colombia
le mebuso ea U.S. e bolela hore li-defoliants li fafatsoa feela
ka lehlakoreng la Colombia moeling le hore ha ho na lifofane
naheng ea Ecuador. Empa Mopresidente Correa ha a lumellane: “Re ke ke
lumella tlolo e sa khaotseng ea sebaka sa moea sa Ecuadorian ka lifofane
bao e seng ba Colombia, empa ba tsoa United States. Ba kena
naheng ea rona ebe re khutlela Colombia. ” Correa o laetse
lebotho la moeeng la Ecuador “ho thibela lifofane leha e le life tse tlōlang molao
sebaka sa rōna sa moea.”
T
'Muso oa Correa o ntse o itokisetsa
nyeoe ea Lekhotla la Lefatše khahlanong le 'muso oa Colombia bakeng sa
likhohlano le tšenyo e ka leboea ho Ecuador. Letona la Litaba tsa Kantle ho Naha Espinosa
e tiisa ka ho re hona ke “tlōlo ea litokelo tsa botho.
Hase feela potso ea liphello tsa bophelo bo botle, empa hape le ea
masisa-pelo a kelello a bakoang ke ho lula ka lifofane le
ho tšosoa ha baahi, haholo-holo har'a bana
ba utloang lifofane li fofa holimo ’me ba le tlas’a maemo a kang a ntoa.”
Lihlopha tse khethehileng li entsoe ka bophelo bo botle ba machaba le litokelo tsa botho
baemeli ba ntse ba thehoa ho batlisisa maemo a
moeling. “Re batla ho khutlisa maemo a likhohlano
ka Moralo oa Khotso le Ntšetso-pele sebakeng seo,” Espinosa
a re.
Ka Hlakola motlatsi oa mopresidente oa Ecuador, Lenin Moreno, leetong la ho ea
Caracas, Venezuela, e boletse hore ’muso oa Colombia “o lokela ho
sebetsa haholoanyane joaloka moahelani ea nang le botsoalle 'me u se ke ua arabela feela ho litaelo
ea ’muso.” Ho bua ka leeto la Mopresidente Bush la March
ho Latin America e sa kenyelletseng Ecuador, Moreno o ile a eketsa, "E mong le e mong
nako Bush a tla ho etela sebaka sa rona re tšoenyeha hobane ha re etse joalo
tseba hore na o tla fana ka litlhahiso life le hore na ke lipolelo tsa mofuta ofe
o tla etsa.” Maikutlo a Moreno a ile a baka moferefere mme,
molemong oa ho khutsisa metsi a didiplomate, Espinosa o boletse hore Moreno
maikutlo a ne a sa lumelloa ka molao. "Re batla botsoalle, bo tloaelehileng
likamano le boemeli ba U.S. le mmuso e le ho rarolla
mathata afe kapa afe pakeng tsa rona, ”o boletse joalo.
Mmuso oa Correa o ntse o tsoela pele ho ikarola ho neo-liberal
maano a khoebo le a khoebo a kentsoeng Ecuador
ke Washington le mekhatlo ea machaba ea likalimo. Ka tumellano le ea hae
sethaleng sa letšolo, Correa o hlakisitse hore a ke ke a saena
tumellano ea khoebo e sa lefelloeng le United States e neng e tšohloa
le mebuso e fetileng. Ka nako e tšoanang, Ecuador e ntse e buisana
litumellano tse khethehileng tsa linaha tse peli tsa khoebo le moruo le Bapresidente
Chavez oa Venezuela le Morales naheng ea Bolivia. Venezuela e lumetse
ho hloekisa oli ea Ecuadorian le ho fana ka thuso ea lichelete bakeng sa sechaba
mananeo a Ecuador ha mmuso oa Bolivia o phethetse
tumellano ya ho reka kantle ho naha dihlahiswa tsa dijo ho tswa ho bahlahisi ba banyenyane le ba mahareng
naheng ea Ecuador.
etsoe
nako eo Correa e so ka e khetha ho kenela People's Trade
Selekane se saenneng selemong se fetileng pakeng tsa Cuba, Bolivia le Venezuela. Joalo ka
Rene Baez, mohlahlobi oa moruo Univesithing ea K'hatholike ea Ecuador,
e re, “Selekane sena ehlile ke letoto la litumellano tse khethehileng le
litumellano tsa lichelete 'me ka kutloisiso eo Ecuador e se e ntse e le mokhoa o sa reroang
setho sa bloc ena e 'ngoe. ”
Litaba tsa lichelete tse ileng tsa hapa lihlooho tsa morao-rao e bile phatlalatso
ka Letona la Moruo Ricardo Patino hore Ecuador e tla etsa kemiso e reriloeng
tefo ea sekoloto ea $135 milione ho beng ba bonto ba kantle ho naha. E tsebahala ka
tumelo ea hae ea nako e telele ea hore ho lefa sekoloto sa kantle ho naha ho fokotsehile
mananeo a bohlokoa a tšebeliso ea chelete sechabeng le ho boloka Ecuador e le boemong ba
bofutsana bo sa feleng, qeto ea Patino e ile ea tla matsatsi a mabeli ka mor'a hae
e phatlalalitse hore Ecuador e ke ke ea etsa tefo ea $ 135 milione.
Mehloli e nang le tsebo e haufi le mmuso e re kamora boemo bo holimo
lipuisanong, Correa o ile a khetha ho lefa beng ba bonto, a khetha ho
tsepamisa maikutlo lipuisanong tse tlang le bakoloto ba machaba
ka lebaka la phokotso ea kemiso ea litefo tsa mekoloto le ka ho hlakoloa
ea karolo ea sekoloto se bakiloeng ke mekhoa ea bobolu ka pele
Mebuso ea Ecuador le bakoloto ba kantle ho naha. Joalokaha Rene Baez a boletse,
“Mmuso oa Correa o nkile qeto ea ho khetha lintoeng
e ntse e tsoela pele ka motsotsoana. Ho ka be ho bakile ho se sebetse hona joale
maikutlo a machaba 'me mohlomong a qholotsa lichelete tsa naha
maqakabetsi, joalo ka ha mmuso o ntse o leka ho kenya maoto a ona tlasa ona. ”
R
oger
Burbach ke motsamaisi oa Setsi sa Thuto ea Linaha tsa Amerika ho
California. O ngotse haholo ka Latin America, ho kenyelletsa le
The Pinochet Affair: State Terrorism le Global
toka ea
le (le Jim Tarbell)
Imperial Overstretch: George
W. Bush le Hubris of Empire.