“O anafea tonu na sili ai Amerika?” o se fesili masani e masani ona fesiligia e Donald Trump faamaoni tagata taʻaloga MAGA (Make America Great Again) pulou. E iai le tali a le Faamasinoga Maualuga a le Republican i Arizona: 1864. Tuu ese le aafia o le atunuu i se taua faalemalo, o le faitau miliona o tagata sa faapologaina ma le sauā, o tagata moni na tutuli ese mai o latou laueleele, ma o tamaitai ua silia ma le afa seneturi. mai le i ai o le aia tatau e palota ai. O le mea na foliga mai na sili ai Amerika i le 1864 o tulafono faʻatauvaʻa e tetee i le faapau pepe sa i ai i lena taimi.
O nei tulafono tuai o loʻo faʻaumatia i le maeʻa o le US Supreme Court's June, 2022 Faila faaiuga na soloia Roe v.Wadefa'amautinoaga a le feterale o le aia tatau i le faapa'u pepe.
O le vaiaso nei, na faia ai le faaiuga a le Faamasinoga Maualuga a Arizona e faapea o le 1864 Arizona e faasaina ai le faapau pepe, e aofia ai mataupu o le toso teine po o le mataifale, o loo tumau pea (ae ese mai le faasaoina o le ola o le tagata maitaga). Na taofia e le faamasinoga lana faamalosia mo le lua vaiaso e faatali ai apili faaiu. Afai e le manuia na mea, o le faapau pepe o le a solitulafono i Arizona, ma soo se tasi e faia se tasi pe fesoasoani foi i se tasi i le mauaina o se tasi e feagai ma le lima tausaga i le falepuipui.
Muamua, o nisi o talafaasolopito: Arisona o se teritori, ae le o se setete, i le 1864, ma sa finau puupuu i le taimi o le Taua a le Malo. Na mana'omia e Confederate ona o le tele o le tamaoaiga o minerale ma mo le avanoa e maua ai le Vasa Pasefika. Na auina atu e taʻitaʻi o le Iuni ni vaegaau, ma manumalo ai i le puleaina o le militeri i le 1862. Na tofia e Peresitene Abraham Lincoln William Howell, o se faamasino Michigan, e tusia tulafono a Arizona, aemaise lava e aofia ai le faasaina o le nofo pologa (faatasi ai ma se tuusaunoaga lauiloa, e aofia ai foi i le 13th Teuteuga a le Faavae, lea. pagota e mafai ona fai faamalosi) ma le puipuiga o pologa sosola mai le pueina ma toe foi atu i Saute. Na aofia foi Howell i le pepa e 461-itulau, mo mafuaaga e le o manino atoatoa, o se vaega puupuu e faasaina ai le faapau pepe.
E ui o lo tatou sosaiete ua matua alualu i luma i le va o le 160 tausaga, e toafa faamasino o le Faamasinoga Maualuga a Arizona, na tofia uma e le kovana muamua o le Republican o le setete, Doug Ducey, na latou faia le faaiuga e faapea o le tulafono e lelei lava.
I le 2022, na pasia ai e Arisona le faʻasaina o le faapau pepe mo le 15 vaiaso. E le'i mamafa tele lena mea mo nisi o tagata tetee i le faapau pepe, oe na sailia se poloaiga a le faamasinoga e toe faʻafoʻi ai le faʻasaina o le 1864.
Na saunoa le Kovana o Arizona, Katie Hobbs, o se Democrat, ina ua uma le faaiuga o lenei vaiaso, "Ou te folafola atu o le a ou faia mea uma i loʻu malosi e puipuia ai o tatou saolotoga fanau."
Na saunoa le Loia Sili a Arizona Kris Mayes, o se Democrat foi, "E leai se tamaitai po o se fomai e molia i lalo o lenei tulafono leaga."
O le Faamasino o le Faamasinoga Maualuga a Amerika, Samuel Alito, na aofia ai le faasaina o Arizona i le 1864 i se lisi o isi tulafono a le setete ma le teritori i lana finauga. Faila faaiuga na soloia sevi. Ua faailoa mai e le tele o tusitala talafaasolopito o le lisi o tulafono a Alito na amata mai i tua i le 1825 ua le mafai ona maua ai soʻo se faʻamatalaga ma ua misi ai le manatu o le faapau pepe o vailaʻau o se faiga masani ma taliaina i le taimi atoa o colonial ma oʻo atu i le 19th seneturi.
Ae sili atu le taua, o tulafono faʻasolopito na faʻalagolago i ai Alito e faʻaumatia sevi matua le amanaiaina le lua seneturi o le alualu i luma.
“O le toʻatele, o le toʻatele o tagata, o le faitau aofaʻi e manaʻo e faʻatulafonoina le faapau pepe i tulaga uma,” Amy Littlefield, tusitala avanoa i le faapau pepe i Le Nation, fai mai i luga o le Talokalasi Nei! tala fou itula. "A maeʻa Faila, ua feita lena faitau aofai. E faaosofia i latou. O lo'o latou palota. O loo latou faatulagaina. Ma e malamalama foi le Republicans ma Democrats i lenei mea.
O le a'afiaga o le fa'asaina o le faapau pepe i Arizona o le a tele. I luga o le falemaʻi, e afe ma afe o loʻo sailia le faʻapaʻu pepe o le a le mafai ona maua, seivagana ua latou maua punaoa e malaga ai i se isi setete.
Faʻapolokiki, o le tulafono a Arizona e mafai ona faʻaleagaina le lalolagi. Arizona Abortion Access o se vaega e aoina mai e oo atu i le 1 miliona saini-o le tele o taimi o le numera e manaʻomia-e tuʻu ai se teuteuga i le palota a Arizona ia Novema, e faʻamautu ai le aia tatau i le faapau pepe i totonu o le setete.
O le a lolofi atu le au palota i le palota e lagolago ai le faiga palota mo le faapau pepe. Ua malamalama le sui o le Senate Republican Arizona Kari Lake i lenei mea, ma faitioina le faaiuga a le Faamasinoga Maualuga i lenei vaiaso, e ui i le viia o le 1864 faasaina i le 2022.
E faʻapea foʻi, na taʻua e le Peresetene muamua o Donald Trump i se faʻamatalaga vitio e tatau ona tuʻuina atu tulafono o le faapau pepe i le setete, ae mulimuli ane, i le lua aso mulimuli ane, fai mai le Faamasinoga Maualuga a Arizona ua mamao tele.
O Arisona o se setete faʻafefe, ma ua iloa e Trump o le faapau pepe o se mataupu manumalo mo Democrats talu mai lena taimi sevi na fuli. O le a faia foi se palota o aia tatau o le faapau pepe i le palota i Florida, lea o le a amata faamamaluina ai le faasa mo le ono vaiaso, ma toe faafoi ai lena tulaga mūmū faatuatuaina mo Peresitene Joe Biden.
O le 1864 o se tausaga taua i le talafaasolopito o Amerika, ona o le suiga o le tai i le Taua a le Malo, ma taitai atu ai i le manumalo i le Iuni ma le soloia o le nofo pologa i le tausaga na sosoo ai. Ioe, na agaʻigaʻi i luma le atunuu i lenā taimi, ae e lē o se “sili” lava. Mo le maoae moni, e mafai ona tatou vaai atu i le lumanai.
O le ZNetwork o loʻo faʻatupeina naʻo le agalelei o ana tagata faitau.
lafo