Eric Chester, The Wobblies in their Heyday: The Rise and Destruction of the Industrial Workers of the World in the World War I Era. Santa Barbara, CA: Praeger, 2014.
Toe iloilo e Staughton Lynd
Ua toe foi mai le Wobblies. O le toʻatele o talavou faʻamalosi latou te maua le Industrial Workers of the World (IWW) o le tulaga sili ona lelei avanoa e tu ai i le taumafai e suia le lalolagi.
O lenei taumafaiga ua faʻaletonu ona o le leai o se tala faʻauluuluga o le IWW i lona uluaʻi ulu, mai le 1905 i le maeʻa ai o le Taua Muamua a le Lalolagi. ma le siosiomaga. E vaivai le mafuaaga na malepe ai le faalapotopotoga i le amataga o le 1920s.
O le tusi fou a Eric Chester e faʻatumuina lenei avanoa. O se faitauga taua mo Wobblies ma le au tusitala o galuega.
O se tasi o auala e aotele ai le mea o loʻo i le va o nei faʻavaa o le fai mai o Chester o loʻo faʻamatalaina ni mea sese se tolu na faia e le IWW tuai e tatau i le faʻalapotopotoga toe faʻafouina ona faia le mea sili e aloese ai.
Macho Posturing
Na olaola le faamaopoopoina o galuega i le taimi o le Taua Muamua a le Lalolagi ona o le manaoga o le malo mo le tele o meafaitino. O nisi o nei mea sa iai meaʻai, laupapa, ma ʻapamemea. O lo'o fa'atulagaina fa'agaioiga ua iloga le aga'i i luma i pisinisi uma e tolu. I lona tumutumuga ia Aukuso 1917 o le IWW sa i ai se sui auai e silia ma le 150,000.
I le iva masina mulimuli ane, na tusia ai e Chester, “sa matuā fememeaʻi le iuni, ma faamalosia e faaalu le tele o lona taimi ma meafaitino i le sailiga o tupe mo loia ma tatala i tua.”
O lenei tulaga faanoanoa o mataupu, ioe, o se vaega o le taunuuga o se faaiuga fuafuaina a le malo tele e faaumatia le IWW. Ae na o se vaega.
E tusa ai ma le faamatalaga a Chester, o le isi mafuaaga na manumalo ai le malo i le taofiofia o le Wobblies, ona o le taimi ma le maea ai o le osofaiga a le Wheatlands i California hop fields i le 1913, sa faamata’u ai nisi o Wobblies e “mu le faatoaga a Kalefonia pe afai e le tatalaina mai le falepuipui ni taitai se toalua o le osofaiga.”
Mo le tele o tausaga, na finau ai taʻitaʻi o Wobbly e mafai e le sabotage ona faʻamalosia tagata e ana galuega e fai faʻasalaga, o le tusi lea a Chester. Ae o le faaupuga a Chester o le “nebulous calls for arson” ma le “macho bravado” na na ona faamaaaina ai le naunautaiga o pulega Kalefonia e aua nei toe suia faasalaga faafalepuipui mo taitai Wobbly Ford ma Suhr.
Ua iloa e Chester e leai se fa'amaoniga fa'atuatuaina o so'o se fanua, o le mea moni, na susunuina. Ae ina ua uma ona ulufale le Iunaite Setete i le Taua Muamua a le Lalolagi ia Aperila 1917, o lenei faaupuga soona fai e valaau ai mo le faatamaia o fua o faatoaga na foliga mai na fesoasoani e faatalitonuina Peresitene Wilson e amataina se faiga faamaopoopo ma le faamaopoopoina o taumafaiga e taofia le Wobblies.
Taumafaiga e 'Aloese ai le Fa'asao e ala i le Fa'aauauina o Talanoaga o le Taua ma le Fa'ata'ita'iga
O le lotogatasi faavaomalo ma le tetee tetee i taua ma le ata faataitai o mataupu tutotonu ia o le IWW. O Wobblies oe na lesitala i le British Army na tuliesea mai le iuni. I le tauaofiaga lautele lona sefulu a le iuni iā Novema 1915, na talia ai e sui usufono se iʻugafono e manaʻomia ai se “Teteʻe Lautele i pisinisi uma” pe a auai le Iunaite Setete i le taua.
O le mea moni na tupu o le failautusi aoao-teutupe Bill Haywood ma le tele o taitai IWW
na ioe e tatau i le iuni ona taofia soʻo se talanoaga o le taua poʻo le ata faataitai, i le faʻamoemoe le aoga o lenei faiga faʻavae o le a faʻamalosia ai le malo tele e aloese mai le taulai atu i le iuni mo le taofiofia. I le taimi lava e tasi, o le toʻatele o sui-ma-faila, faʻatasi ai ma le lagolago a nai taʻitaʻi e pei o Frank Little, na faʻamalosia e tatau ona i ai le IWW i luma o le tetee i le taua.
E foliga mai o ia lava, o le mea na taʻua e Chester o le IWW o le "faigata" o le faʻafeagai lava o le tetee tetee a Eugene Debs i le taua. Ina ua "faafefeteina e le au failotu Wobbly ofisa IWW ma talosaga mo se fesoasoani ma talosaga mo se tali tuʻufaʻatasia i le ata faataitai," o le tali masani o le mea e fai e naʻo tagata taʻitoʻatasi. Haywood, na tusia e Chester, "sa taumafai pea e taitai ese le iuni mai soʻo se aʻafiaga i le faʻataʻitaʻiga o le tetee."
E ui i lea, e ui i lea, o le taʻitaʻiga a le malo o le Socialist Party e pei o le taʻitaʻi o le IWW "na taumafai e aloese mai soʻo se feteʻenaʻiga ma pulega feterale." O tagata fa'atupu fa'alavelave mai fa'alāpotopotoga e lua na fa'atūina fa'atasiga fa'apitoa e va'ava'ai i tua'oi fa'alapotopotoga.
O le IWW General Executive Board, fonotaga mai ia Iuni 29 ia Iulai 6, 1917, na le mafai ona taunuu i se faaiuga e uiga i le taua ma le faʻauluina, ma o se komiti e aofia ai Haywood ma Little, na tofia e tusia se faʻamatalaga, e faapena foi ona le faia. I le faaiuga, fai mai Chester, "o le IWW na taumafai e faʻatulagaina o ia lava o se faʻalapotopotoga faʻapitoa tau tamaoaiga e naʻo le faʻaogaina o tupe maua i totogi ma tulaga faigaluega."
Le lotogatasi i pagota IWW Fausia e le Malo
O le mumusu o le taʻitaʻi o Wobbly e faʻamalosia le tetee i le taua ma le faʻauluina o loʻo ave i se tali faʻatulafonoina ina ua molia e le malo taʻitaʻi o le IWW. Na una’ia e Haywood i latou uma o lo’o ta’ua i le moliaga ina ia toe fa’afo’i atu ma le loto malie ma ia fa’amagalo so’o se tete’e i le toe fa’afo’i atu i Chicago. I le faamasinoga tele na sosoo ai, sa fai ma sui o i latou ua molia e se loia lelei tele o le faamasinoga, o ia foi o se lagolago malosi o le taua ma sa ia misia le avanoa e faia ai se faamatalaga faaiu i le au faatonu. O le amiotonu papa'u a Faamasino Landis na faaseseina ai Wobs i le faamoemoe mo se taunuuga lelei.
E lei atoa se itula na fa’aalu ai e le au fa’amasino le to’aselau o i latou o lo o molia i moliaga uma i le fa’asalaga. E ivasefulu-tolu na maua ni faasalaga umi i le falepuipui. Na faatonuina e Faamasino Landis ia faafalepuipui i latou i Leavenworth, lea na faamatalaina e Chester e faapea, '”o se falepuipui e sili ona malupuipuia ua fuafuaina mo tagata solitulafono ma le sauā.” E to'a XNUMX isi tagata ua molia na maua i le mae'a ai o se isi fa'amasinoga taupulepulega tele i Sacramento.
Mulimuli ane, na tusia e Chester, o le "faʻagasologa o le tuʻuina atu o se suiga o le faasalaga na faʻaogaina i le taimi o le pulega a Warren Harding e vaeluaina ma faʻaleagaina pagota IWW." O le iʻuga sili o “le vaeluaga mataʻutia o le 1924, ma tuua ai le iuni o se atigi mea sa na o le fitu tausaga talu ai.”
O le fa'amaliega fa'aletulafono, e pei ona tu'uina atu ia Debs, na'o le pau lea o le fa'amoemoe o le Wobblies i le falepuipui mo le tatalaina i tua a'o le'i mae'a a latou fa'asalaga umi. Na teena e Peresitene Harding soʻo se manatu o se faʻamagaloina lautele, ma faʻamalosia pagota taʻitoʻatasi e faʻatumu le pepa e talosagaina ai le faʻamagaloina o se tagata taʻitoʻatasi. O le pepa talosaga mo le fa'amnesty o lo'o i ai se ta'utinoga fa'asala. Na lagolagoina e le ACLU fou fou lenei faiga.
E XNUMX pagota a le IWW na filifili e tu'uina atu se pepa e talosagaina ai le fa'amnesty. O se vaega tele na mumusu e talosaga mo le tatalaina o tagata taitoatasi. E silia ma le fitusefulu na tuuina mai se faamatalaga lea na latou finau ai e faapea "e mama tagata uma ma e tatau i tagata uma ona maua le manatu tutusa." Na tauanau e le malo le faia o se mataupu i lea mataupu. Na tali atu le to’a XNUMX pagota i lo latou mumusu e talia le vaega a le peresetene o pagota i Sacramento, o lo o tu’uaia pea sa latou susunuina fanua, mai pagota i Chicago. E le gata i lea, na latou manatu o se "faiga faavae" le "saini o talosaga a le tagata lava ia ma tuu le ofisa o le Loia Sili e filifili po o ai o le matou numera e tatau ona tumau i le falepuipui ma o fea e tatau ona saoloto."
I le taimi muamua, na lagolagoina e le IWW na pagota na mumusu e saili lo latou saolotoga taitoatasi. O i latou na tuʻuina atu talosaga a le tagata lava ia mo le faʻamalologa o le peresetene na tuliesea mai le iuni.
Ia Iuni 1923, na toe tautau atu ai e le malo i luma o tagata lotovaivai le faamoemoe o le faasaʻolotoina, lea ua avanoa nei mo pagota taʻitoʻatasi o loo folafola atu e tumau i le “usiusitai i tulafono ma le faamaoni i le Malo.” O le taimi lea na talia ai e le to'atele o pagota na totoe le ofo a Harding, ma o le ofisa autu o le IWW, i le mea na ta'ua e Chester "o se suiga tele," na tuuina atu lana faamaoniga.
E sefulutasi alii i Leavenworth na teena lenei faatosinaga lata mai a le malo. E le gata i lea, o i latou na faamasinoina i Kalefonia e leʻi mauaina lea lava ofo.
Ia Tesema 1923 o pagota IWW na totoe i Leavenworth e aofia ai ma le luasefulu-lua oe na faasalaina i Sacramento na tatalaina e aunoa ma se tuutuuga. O mea leaga na fai. O i latou na sili ona umi na latou faʻalauiloaina se faʻasalalauga i totonu o le IWW e tuliesea i latou na lagolagoina se ituaiga o faʻamalologa. Sa i ai ni tuuaiga faasaga i soo se tasi na faapea na faamaonia o ia lava o se “pa’u ma se iole”. Ina ua usuia se tauaofiaga i le 1924, na tagi ai itu uma e lua le ofisa ulu ma o atu i le faamasinoga. O se faalapotopotoga e aofia ai ni nai selau tagata o ē na lagolagoina le teena faifaipea o ofo uma a le malo “ua mou atu i le 1931.”
iʻuga
E le o le faamoemoe o le tusi a uso Chester, po o lenei iloiloga, e lapisi le IWW. O lenei iloiloga e naʻo le afa o mea o loʻo i totonu o le tusi, mo se faʻataʻitaʻiga o le pasia o le tala o Wobbly faʻatulagaina i le kopa, i Butte, Montana ma Bisbee, Arizona. E le gata i lea, soʻo se tasi na ola i le malepelepe o le SDS, SNCC ma le Black Panthers e masani i faʻalavelave e pei o loʻo faʻamatalaina iinei. O loo tumau pea le lototoa o tagata o vaega uma e tolu o e na maliliu faamaturo, e pei o Frank Little, Fred Hampton, ma le Mississippi Tolu (Chaney, Goodman, ma Schwerner). O le vaaiga mamao o se sosaiete uiga ese, e pei ona fai mai le au Zapatistas "un otro mundo," e tumau pea.
O le mea e foliga mai ia te aʻu e tatau ona tatou mafaufau loloto i ai, o a faiga e mafai ona tatou faʻaaogaina e puipuia ai le malepelepe pe a fai e sui eseese o se vaega filifiliga eseese. E ui lava o i tatou o ni tagata lolotu maaa, e mafai ona tatou aʻoaʻoina se mea mai upu a le Tupu o Lear i lona afafine o Cordelia: “Pe a e talosaga mai iā te aʻu mo se faamanuiaga, ou te tootuli i lalo ma talosaga atu iā te oe mo se faamagaloga.”
O le ZNetwork o loʻo faʻatupeina naʻo le agalelei o ana tagata faitau.
lafo
2 faamatalaga
E le o taʻua e le tusi le Rusia Revolution o se vaega? Na lafoai e tagata le IWW mo le CP i lena taimi, a ea?
Iloiloga sili Staughton,
Fa'afetai i taimi uma lau galuega. O lenei galuega a Chester e tatau ona faʻatumu avanoa ma faʻamoemoe e faʻafesoʻotaʻi togitogi.
O lenei vaitau o se taimi fenumiai malosi i le talafaasolopito o Amerika mai aʻu faitauga o tala faʻasolopito. O le tele o mataupu na sosolo i lalo o le fala e faiga fa'apolokiki a le itu agavale ma fa'agaoioi talanoaga sa matua'i fa'avaivai. I le faitauina o le talaaga a Big Bill Heywood ma le tele o anarchist ma isi galuega, o le antiwar movement na faʻavaivaia e le American (ma mulimuli ane i le Rusia) CP.