Elizabeth Gurley Flynn: Modern American Revolutionary saunia e Lara Vapnek (Boulder, Colorado: Westview Press, 2015)
Toe iloilo e Staughton Lynd
O nisi o fafine mataʻutia na lagolagoina le anarchism poʻo le anarcho-syndicalism aʻo latou laiti na tosina atu i le olaga mulimuli ane i le lagolago le faitioina o le Communism faavaomalo. Alexandra Kollontai, Lucy Parsons, ma Dolores Ibarruri (“La Pasionaria”) e oo mai i lou mafaufau.
E mafai ona faamatalaina Elizabeth Gurley Flynn i le auala lava e tasi. O le "teine fouvale" na faamanatuina e le pese a Joe Hill, o ia o le tamaitai sili ona lauiloa i tagata iloga o le IWW, na avea ma sui o le United States Communist Party i le 1937 ma lagolagoina faalauaitele seia oo i lona maliu.
O le mea moni, sa iai tamaloloa sa tutusa o latou ala. O se faaaʻoaʻoga, o William Z. Foster, o lē na avea ma taʻitaʻi faa-Komunisi. Ae o loʻo i ai se mea e sili ona ootia e uiga ia Flynn, o le afafine mumu o tagata malaga mai Aialani, o se tamaitai talavou e le fefe e tu atu i le failauga o le IWW Bill Haywood poʻo le anarchist Carlos Tresca, ioe e taʻitaʻia e peteriaka le musuia na taʻitaʻia Amerika Communists i le galo ( faatasi ai ma se fesoasoani malosi mai ia J. Edgar Hoover, et al.) ina ua uma le Taua Lona Lua a le Lalolagi.
Ma sa i ai tamaitai, i luga atu o Rosa Luxemburg, oe na tetee ma le manuia i le toe faauigaina o ni sui i alii taitai. A o leʻi oo i le Taua Muamua a le Lalolagi ma a o iai i le falepuipui ona o le tetee atu i ai, o Luxemburg sa faifaimea faatasi ae maʻaleʻale i le faailoaina atu o popolega e uiga i mafaufauga faaupufai o Lenin, lea na ia faamatalaina o le "centless centralism." Na teena e Luxemburg se “aʻoaʻiga” lea “o le pulea lelei o se vasega sauā.” Ina ua tatala o ia mai le falepuipui, sa ia galulue vavalalata ma Karl Liebknecht. Ae peitai, ina ua malie o ia i lona toesea i se fouvalega vave, sa ia aoaiina o ia; ae sa le mafai ona toe suia le fuafuaga na taitai atu ai i se taimi mulimuli ane i lona lava maliu matautia ma le le mautonu.
Se Olaga Mataina
O Lara Vapnek na te faʻamalamalamaina filo faʻasolopito na fausia ai le ie o le olaga ofoofogia o Flynn. Na te fesoasoani ia i matou ia iloa le amiosaʻo ma le faʻamaoni na faʻaalia ai le faigamalaga a Flynn seia oʻo i le iuga. Vapnek faʻamamafa vaega nei o le faʻasalalauga a Flynn.
Flynn e le o se tamaitai. Sa leai sona fiafia i fa'alapotopotoga uma a tama'ita'i. Sa ia finau mai e faapea, o alii ma tamaitai faigaluega e galulue faatasi, ae ia tuu atu le gauai faapitoa i manaoga o vaega eseese i totonu o le vasega. O tama'ita'i, i le avea ai ma se tasi o ia vaega, na mana'omia le avanoa e fa'atonu ai fanau. E tatau ona mafai ona latou filifili le tulaga faatina.
O Flynn, o lē na fanau i le 1890, na ia faia lana uluai lauga faalauaitele i le 1906. Ia Setema 1909, i le sefuluiva o ona tausaga, na ia aafia ai i se taua mo le aia tatau e tautala saoloto ai i Missoula, Montana. O le mataupu o le amio a le au fai konekarate na latou totogiina le totogi e faʻatulaga ai galuega mo tagata faigaluega totogi feoaʻi ae masani ona le mafai ona tuʻuina atu galuega folafolaina. O Flynn ma isi failauga o le Wobbly na tosoina le motu o tagata eli ma le au fai laupapa i fonotaga i auala. Na faitioina e le au konekarate ma le au faatau faleoloa i le pulega a le malo. Na faia e le aai se tulafono e faasaina ai le faalavelaveina o le “filemu ma le filemu i soo se auala.”
Ina ua taofia se tasi o failauga, na suitulaga le isi i lona tulaga. O se valaau mo le au faʻamalosi na alu atu i Spokane ma isi taulaga i Sisifo. E le'i umi ae i ai se mea e pei o le selau o alii i tua atu o pa i Missoula. O tagata saisai, e pei o le au fai tulafono o aia tatau a le malo o le "falepuipui, leai se tatala i tua," na faʻaaogaina o latou taimi e usu ai pese tetee. O malo i le faletalimalo autu o le taulaga i le isi itu o le auala na tetee i lo latou taimi, ma, e pei foi i le 1960s, na sausauina e leoleo le motu o tagata mai faagaau vai. E tusa ai ma le tala a Lara Vapnek, na faʻatulagaina e Flynn le tautalaga ina ia tatau ona fafagaina i latou na puʻeina, i tupe a le tagata fai lafoga. Na mana'omia e le au fa'apagota le fa'amasinoga ta'ito'atasi a le au fa'amasino, fa'aumi ai taualumaga ma fa'aopoopo i tau o le taulaga. Ina ua mavae ni nai vaiaso, na tatalaina e le "malosiaga" i latou na pueina, e aofia ai Flynn, ma soloia uma moliaga.
Lawrence ma Ludlow
Sa toe i ai foi Flynn i le fatu o le fatufatuaʻi e le faʻaleagaina i le taʻutaʻua "Areto ma Roses" i Lawrence, Massachusetts i le tolu tausaga mulimuli ane. “Na avea o ia ma meafaigaluega,” e pei ona taʻua i lenei tala, i le “fuafuaga atamai o le auina atu o fanau a tagata taia mai Lawrence ina ia tausia e aiga alolofa i isi aai.” Sa fesoasoani iā te ia i lenei galuega e Margaret Sanger, “le fomaʻi faʻaagafesootai-fomaʻi na avea ma taʻitaʻi o le vaega e pulea le fanautama.”
I le lua tausaga mulimuli ane, na tatau ai ia Flynn ona feagai ma sauaga mataʻutia o le osofaʻiga a Ludlow, Colorado, lea na maliliu ai taʻitaʻi taʻavale e toʻatolu i le toto malulu, ma e toʻalua fafine ma tamaiti e toʻasefulutasi na susunuina i faleie na latou sulufaʻi ai. Na fuafua le au anarchists e taui ma sui e ala i le fasiotia o John D. Rockefeller, Jr., le pule o le Colorado Fuel and Iron Company. I se isi tulaga uiga ese e tutusa ma le 1960s, e toatolu ni alii na saunia se pomu mo lenei faamoemoe na feulaina i latou lava.
Na talosagaina Flynn e lauga i se sauniga faamanatu mo le toatolu. E pei ona faamatalaina ma le maaleale e Vapnek le vaaiga, e tatau ia Flynn ona "laia se laina lelei i le va o le faʻaaloalo i ē ua maliliu ma le teenaina o sauaga." Sa ia faia faapea e ala i le faamatalaina o se tasi o alii e toatolu ua maliliu, o Arthur Caron. O Caron o se lalaga o Falani ma Native American augatuaa mai Falls River, Massachusetts. Sa sau o ia i taimi faigata ina ua leiloa lana galuega. Na maliu lona toalua ma lana pepe. Na siitia atu o ia i le Aai o Niu Ioka ae maua ai o ia lava o se tasi o le faitau selau o afe o tagata e leai ni galuega iina, e soli auala, fiaaai ma malulu. Na paʻuʻū o ia ma se “ʻautau” o tagata e leai ni fale. I le taimi o le pueina faalua, na ave ai o ia e leoleo o Niu Ioka i totonu o se taavale ma sasaina o ia ma le sauā. O le masaesae i le toto, ma le isi itu o lona isu ua nutimomoia, na mafai ai ona ia tautevateva i le fale o le uo a Flynn, o Mary Heaton Vorse.
Na fesili Flynn i le aofia i le sauniga faamanatu e taumafai e vaai faalemafaufau i le tulaga o le mafaufau o Caton. “Sa ia ole atu mo se areto. Na ia mauaina le blackjack.” Na ia taʻua foʻi na ia faia se mea sesē matuiā ina ua ia taumafai e foʻia ona faafitauli e ala i faiga sauā. Ae na ia fesili: “O ai e nafa? O ai na aoao atu ia te ia?”
O Tagata ma Igoa ma Mata
I lenei aafiaga e mafai ai e se tasi ona vaai i se mafuaaga mo le manuia tele o Flynn i le avea ai ma se faamaopoopo mo tagata na aafia i le Red Scare ina ua mavae le Taua Muamua a le Lalolagi ma le McCarthyism ina ua mavae le Taua Lona Lua a le Lalolagi O nei faʻalavelave taʻitasi na faʻalauteleina i le tele o tausaga na talosagaina ai e Flynn lana au maimoa a le atunuu e laa. mo sina taimi i totonu o seevae o tane taʻitoʻatasi, fafine, ma tamaiti oe na falepuipuiina, aveʻesea, fasiotia (Sacco ma Vanzetti), i ni nai faʻalavelave mataʻutia (e pei o Wobbly Frank Little) na fasiotia e ala i sauaga mataʻutia, o mea uma i ni faʻataʻitaʻiga itiiti. i soo se ituaiga faiga e tatau ai. Nai lo le faanoanoa i le iʻuga o se faʻapotopotoga e leai ni igoa ma le le faʻapitoa, e pei o "tagata malaga," poʻo se vaega faapitoa o tagata faigaluega, e pei o "le au miners," na taulai atu Flynn, e pei lava ona ia faia i ana malaga tautala e le gata, i luga o tagata taʻitoʻatasi, ma igoa ma foliga. I se agaga faapena, i totonu o le Communist Party, na tetee ai Flynn i le faaiuga a le taʻitaʻiga a le Party i le 1950s e alu i lalo.
O le auala lava lea e tasi i le soifuaga lautele e ala i olaga o tagata taʻitoʻatasi na taʻitaʻia ai se eseesega tele ma Bill Haywood i luga o fuafuaga faʻamasino. Na molimauina e Flynn i Missoula ma i isi tauiviga saoloto tau tautala i isi nofoaga pe na faapefea ona noatia le faiga i nonoa e tausisi ai i se faiga faʻamasino maʻoti, o se faamasinoga ese, mo tagata taʻitoʻatasi o se vaega o tagata molia. O le taofiofia o tagata mataʻutia i totonu o faamasinoga na faalagolago i le manatu o se "taupulepulega" tele ma le le mautonu a tagata le mautonu ae leaga mafaufau. Afai e malie le ua molia i se faiga fa'avae e mautinoa lava e fa'amaonia lea manatu. E le gata i lea, sa sili atu ona faigofie le faʻaalia o le alofa o le jury i mafatiaga o tagata faʻapitoa nai lo le faʻaalia o se faiga faʻamalosi. O lea na tetee ai Flynn i le faaiuga malosi a Haywood e fai atu ia Wobblies i le Iunaite Setete atoa ina ia tuuina atu i latou lava, ma auai e avea ma tagata matamata le mautonu i le vaega witchhunt na taitaia e le faamasino feterale Kenesaw Mountain Landis i Chicago. Na te mana'o i se taumafaiga ina ia avea moliaga ta'itasi a Wobbly ma mea e tupu ai se fete'ena'iga ese'ese. Ma a va'ai mai i le va'aiga o le ola o le IWW o se fa'alapotopotoga, e le'i fesoasoani i mea ina ua oso mulimuli ane Haywood i tua ma sola i le Soviet Union.
Ose Va'aiga Fa'aagafesootai Tumau
Mo Flynn lava ia, o le mea moni, o le a le tala faasolopito ma le faʻamoemoe o le faʻaauauina o le ola o le tagata na manaʻomia o se suiga loloto faʻavae, mai le faʻauluuluga i le faʻaagafesootai. Ua faamamafa mai e Vancek e tusa lava pe na tuuto atu le malosi faapolokiki a Flynn i ni faalapotopotoga eseese se lua, o le IWW (1906-1916) ma le Communist Party (1937-1964), “na tumau pea le vaai mamao a Flynn.
O Staughton Lynd o se tusitala faasolopito, loia, tagata galue ua leva ma tusitala o le tele o tala ma tusi e aofia ai le lomiga fou o Solidarity Unionism: Toe Fausiaina o le Labour Movement mai Lalo (PM Press). E mafai ona maua o ia i [imeli puipuia].
O le ZNetwork o loʻo faʻatupeina naʻo le agalelei o ana tagata faitau.
lafo