E ui lava i le fasioti tagata, o le leitio a nuu o loo salalau atu i le itu i saute
"O nisi tagata e manatu o matou e laiti tele e logoina, ae o le mea e tatau ona latou iloa o matou laiti tele e oti."
O upu mata'utia ia a Felicitas Martinez Sanchez ma Teresa Bautista Merino, o le au faasalalau leitio Triqui e toalua na fasiotia i le itu i saute.
O teineiti nei e to'alua, e 20 ma le 24 tausaga, sa galulue i le Leitio Triqui talu ai nei na fa'aulufaleina, "The Voice that Breaks the Silence", i le Triqui tuto'atasi.
Na faailoa mai e San Juan Copala le tutoatasi mai le malo o le setete ia Ianuari o le 2007, ma tuufaatasia ai le sili atu ma le afa o le 24,000 Triqui i totonu o se nuu e tasi, ma sa feagai ma le tele o faʻalavelave-e masani ona sauā-i lana sailiga mo le faia o le tagata lava ia.
O le nuu e pulea e tu ma aga, le faiga malo fa'ale-aganu'u o lo'o fa'avae i totonu o le fa'apotopotoga ta'uta'ua, ma ua lafoa'i uma fa'alapotopotoga fa'apolokiki pi'opi'o na fevaevaea'i ma fa'aaupegaina le nu'u.
I le avea ai o se vaega o le faiga o le nuu e amata ai le leitio-lea na amata ona faasalalauina ia Ianuari-
Le Komisi o Aia Tatau a Tagata (CNDH, i ona mataitusi faaSipaniolo) ma le Ofisa o le Komesina Maualuga mo Aia Tatau a Tagata a Malo Aufaatasi talu ai nei na taʻusalaina a latou fasiotiga tagata ma valaau mo se suesuega maeʻaeʻa i lo latou maliliu.
Peitai, o le Ofisa o le Loia Sili (PGJ) o
Na maua uma e Vasquez ma tagata o le aiga o teineiti e toʻalua ni faʻamataʻu ma lapataiga e aua neʻi talanoa i le au tusitala, ma e foliga mai e le o le a molia i le faamasinoga ia tagata fana-lea na iloa e Vasquez o se uso Triquis.
Ae e ui lava i le taufaamataʻu ma le fasioti tagata a teine, ua tauto le Radio Triqui e faʻaauau lana galuega e logoina ma faʻatulagaina tagata o San Juan Copala.
O tala fou ua fa'ailoa mai ai le malamalama fa'ava-o-malo i le tulaga pagatia o le au tusitala i totonu
Talu mai le osofaʻiga taʻutaʻua na luluina le setete i le 2006, ina ua 14 faʻasalalauga faʻasalalau faʻasalalau ma le tasi TV network na faʻaaogaina e le Fono Tele a Tagata o Oaxaca (APPO), ua faia e le leitio se sao taua i le faamaopoopoina o nuu.
E ui o le malo o le setete ma le au faomea faʻaauupegaina na latou toe faʻafoʻi faʻamalosi le leitio o loʻo nofoia, ma faʻamutaina lelei le mea na taʻua e nisi o tagata agavale o le "Oaxaca Commune" ma le "muamua suiga o le 21st seneturi", o nuʻu faʻalapotopotoga uma.
Diego Lopez o se 26 tausaga le matua Mixe o loʻo fesoasoani i le faʻatulagaina o le faʻavaeina o le 17 leitio faʻalapotopotoga i totonu.
“O le leitio ua ofoina atu i le atunuu le avanoa e malamalama atili ai, mo tagata e iloa ai a latou aia tatau,” o lana faaaliga lea. "E ofoina atu se avanoa mo i latou e fausia ai a latou lava avanoa, lea e taʻitaʻia ai le alalafaga i le tutoʻatasi."
"Ua ou auai i le fausiaina o le tele o leitio, ma o taunuuga na matua moni lava, matua mausali," o lana faaopoopo mai lea. “E te va’ai i le a’afiaga o le leitio ma finau mo le fa’amasinoga tonu i totonu o nu’u
Maria Rivera Aguilar, o se 17 tausaga le matua talimalo mo Radio Tezoatlan, "Faasaolotoina le Upu", i le itulagi Mixteca, fesoasoani i le aoaoina o teine Triqui e toalua i le faaaogaina o meafaigaluega leitio. E talitonu o ia e iai le sao taua o leitio a nuu i le faamaopoopoina o nuu ma afioaga e ala i le logoina o tagata o latou aia tatau.
“O le leitio o se auala tatou te lagolagoina ai o tatou nu’u, ina ia latou iloa a latou aia tatau, ma ofo atu ai se avanoa e mafai ai ona latou fa’aalia sa’oloto,” o lana tala lea.
“Matou te mananaʻo i mea e sui, ia lelei atili”, o le faʻaopoopo mai lea a Rivera. "Matou te mananaʻo e fesoasoani i le faitau aofaʻi e vaʻai i mea o loʻo i ai."
O le tele o leitio a le nuu ua amata i Oaxaca-e toaitiiti ua silia ma le tausaga i luga o le ea-faasalalau muamua lava i gagana a le atunuu, e matua faigofie lava masini ma vaivai antenne, ma o loo galulue ai talavou o le nuu-aemaise lava tamaitai talavou. .
Machismo ua matua maua'a i le tele o nu'u, ma ua taumafai le au leitio tama'ita'i talavou e fa'amalosia isi tama'ita'i i totonu o latou nu'u e ala i le vala'aulia o foma'i i luga o le leitio e talanoa e uiga i le soifua maloloina tau feusuaiga ma feusuaiga.
Ua taula'i atu fo'i leitio fa'alaua'itele i le toe fa'aola ma le fa'atumauina o aganu'u a le atunu'u, e ala i le fa'asalalauina o fa'amatalaga i tu ma aga a le nu'u ma le taina o musika fa'alenu'u. Ua latou faia foi faasalalauga i luga o le initaneti ina ia mafai ai e tagata malaga mai i totonu o le US-Oaxaca e sili atu tagata faimalaga i totonu o le US nai lo se isi lava setete o Mekisiko-e mafai ona faʻalogo ma faʻaauau pea i totonu o latou alalafaga.
Ae ui i lea, e talitonu Lopez o le sao sili ona taua a le leitio faʻalapotopotoga o lona mafai lea ona faʻapolokiki tagata pueblos.
"Ou te manatu o le aoga sili ona taua o le aafiaga faaupufai o le leitio. E mafai ona vaeluaina ma mafai ona tuufaatasia i le taimi e tasi, "o lana tala lea. “Ae o le leitio e le fa’atupu fa’alavelave, matou te le fai atu ‘alu e aumai fana ma amata ai se fouvalega’, matou te fa’ailoa atu, matou te tu’uina atu le leo i le nu’u, matou te tu’uina atu ia i latou le malosi ma le malamalama i mea matou te fa’asalalau, lea e lagolagoina pea e le atunu’u. faamatalaga moni."
Ae ui i lea, o le fausiaina o se leitio faʻalapotopotoga o se taumafaiga faigata ma masani ona mataʻutia.
"Ua ou mauaina ni taufaamatau eseese, sauaina ma sauaina," o le tala lea a Lopez. "Ina ua amata ona matou faʻasalalau i Copala, mo se faʻataʻitaʻiga, na vili tagata i le ofisa e taʻu mai ia i matou e 'tapuni' ma faʻafefe i matou. o le a faailoa atu."
O fa'asalalauga fa'alotoifale ma le atunu'u, fa'apea fo'i ma le malo, ua latou osofa'ia leitio fa'alaua'itele i se taumafaiga e tu'uina atu i latou o ni gaioiga fa'asolitulafono. E moni e leai ni pemita faaletulafono e faagaoioi ai leitio a nuu, e matua taugata lava ma faigata ona maua, ae ua latou maua ni faaletonu i tulafono e mafai ai ona faatino.
"O la matou tauiviga e tetee atu i le faiga, afai matou te taumafai e faia mea uma i le tulafono, o se faiga faigata tele. O loʻo faʻalauiloaina e le malo se tulafono, faʻatasi ai ma kamupani tele fesoʻotaʻiga e pei o TV Azteca ma Televisa, e fai mai e le o faia e nuʻu. e iai le aia tatau e fa'agaioi ai a latou lava leitio, latou te fai mai oi matou o leitio faomea, ae e leai. Latou te fai mai matou te le tusa ai ma le tulafono, ae matou te le o faagaoioia faasolitulafono, "o le tala lea a Lopez.
O le mea moni, i le taimi o le fouvalega lauiloa i Oaxaca, ina ua le APPO sa pulea le tele o leitio i le laumua o le setete, na fausia ai e le malo o le setete se leitio faomea e le tusa ai ma tulafono, e taʻua o le "Citizen Radio" lea e faasalalau ai igoa ma tuatusi o APPO tagata o le ekalesia ma faaoso tagata e o atu e fasioti i latou.
O le maliliu talu ai nei o Martinez ma Bautista, e ui i lea, ua na o le faatupuina atili o le lotogatasi i leitio a nuu i le Oaxaca, ma o i latou na aafia ua latou tauto e galulue malosi mo le amiotonu lautele.
"O lo latou oti ua ou lagona ai le taufaamatau," o le tala lea a Rivera. “Ae o le taimi nei o le a ou faia se taumafaiga atili ina ia le toe tupu lenei mea, e tatau ona i ai le faamasinoga tonu”.
"E manaʻo le malo e faʻafefe i matou, ae o le a matou galulue malosi," o le tala lea a Lopez.
"A faia e se nuu le faaiuga e fausia se leitio, iinei i Mekisiko, e matua afaina ai i latou i sauaga a le malo," o lana faaopoopo mai lea. "Ae ou te le manatu o le a toe solomuli le nuu, o le taimi lava latou te amataina ai le faagasologa o le fausiaina o le tutoʻatasi, e vave pe mulimuli ane latou te faʻamaeʻaina."
Manatua: Ua suia igoa o mataupu e puipuia ai lo latou faasinomaga.
O le ZNetwork o loʻo faʻatupeina naʻo le agalelei o ana tagata faitau.
lafo