O le fa'alavelave i tulafono fa'ava-o-malo o se manatu lelei i taimi uma. E ui i le mataupu faavae, e ioe tagata uma e tatau ona avea ma tulaga lautele e pulea ai le auala e amio ai setete, ma o lauga a le au faipule i le lalolagi atoa o loʻo tumu i faʻataʻitaʻiga maualuga i ai, i le faʻatinoga, tulafono fa'ava-o-malo e fa'aaoga filifilia, e masani ona le amanaiaina, ma e masani ona le fa'amalosia.
Ae, ona o le aʻoaʻoga pule na te tauaveina, le maasiasi o le pepelo, ma le feagaiga o feagaiga a setete saini, tulafono faava o malo. mafai fa'atulagaina amioga a setete ma e o'o lava i tagata tumaoti. O lea ua fa'aalia atoatoa i le International Court of Justice's (ICJ) Ianuari 26 faaiuga o Isaraelu o loʻo faʻataunuʻuina ma le mautinoa le fasioti tagata i Kasa, lea na le amanaiaina ma le faʻamalosia e le malo o Isaraelu ma Uosigitone, aʻo faʻatupuina foi le tele o taumafaiga faaletulafono ma faaupufai e faamuta ai le taua a le militeri.
O le tomino muamua na pau i Iapani. Iva aso talu ona uma le faaiuga a le ICJ ma le matagaluega a Iapani i fafo faʻamatalaga e faapea “e noatia faaletulafono” ma “e tatau ona faataunuuina i le agaga lelei,” o le kamupani tele o tupe teufaafaigaluega a Iapani Itochu Corporation. faasilasila na fa'amutaina lana galulue fa'atasi ma le konekarate militeri a Isaraelu Elbit Systems. O lea fa’ai’uga e fa’ai’u ai le feagaiga o le maliliega (MOU) na sainia i le va o kamupani e lua i le na’o Mati o le tausaga na te’a nei.
“I le iloiloina o le poloaiga a le Faamasinoga Faava o Malo i le aso 26 o Ianuari, ma e lagolagoina e le malo Iapani le matafaioi a le Faamasinoga, ua uma ona matou taofia galuega fou e faatatau i le MOU, ma fuafua e faamuta le MOU i le faaiuga o Fepuari,” Na faamalamalama mai e le ofisa sili o tupe a Itochu Tsuyoshi Hachimura.
O le aso lava lea na vaaia ai e le malo faalotoifale o Peleseuma le Walloon Region ua taofia laisene e lua e auina atu i fafo mo fana mo Isaraelu. Aua o le pauta e le o tuuina atu i le militeri a Isaraelu, ae o le a gaosia ma toe auina atu i fafo toe foi atu i le EU ma le Iunaite Setete, o oloa auina atu i fafo na usitaia moni lava le tulafono a Walloon, lea faatasi ai ma isi itulagi e lua na faasaina ai le auina atu i fafo o meafaigaluega faamiliteli ia Isaraelu i le 2009. o le Gaza Strip” na taʻitaʻia ai le minisita o le itu-agavale o le itulagi e taofia i latou, o le tala lea a lana minisita o fale i le au tusitala.
Talu ai nei lava, o se lafo mavae autasi i le Senate a Aialani e valaau mo faasalaga ia Isaraelu ma le faasaina o auupega a Amerika e agai atu iina e ui atu i le vaalele Irish. O loo taʻua patino e le lafo le mea moni e faapea o le ICJ “na fai le faaiuga e tatau ona faasalaina e Isaraelu i latou o loo faaoso le fasioti tagata,” ma o le “faatonuina e le faamasinoga o faiga lē tumau . . . o lona uiga o Isaraelu o loʻo tuʻuaʻia faʻamaonia i le faia o le fasioti tagata i Kasa ma e tatau ona faia ni faiga e puipuia ai le faʻaleagaina aʻo faʻaauau pea le mataupu."
I le taimi nei, i le amataga o lenei masina, e silia ma le lua selau faipule i atunuu e sefulutolu - e aofia ai Peretania, Ausetalia, Farani, ma Kanata - saini luga o se tusi na faʻatulagaina e le Progressive International e taʻutino atu e "faia vave ma faʻamaopoopo gaioiga i totonu oa tatou fono faitulafono e taofi o tatou atunuu mai le faʻaauupegaina o Isaraelu." O loo taʻua i le tusi e faapea, ona o le faaiuga a le ICJ, “o le faamalosia o auupega ua agaʻi atu i tua atu o se tulaga manaʻomia tau amio e avea o se manaʻoga faaletulafono.” O Rep. Rashida Tlaib (D-MI) na o le pau lea o le US saini.
O le faaiuga atonu na faia foi se sao i le faaiuga a le faamasinoga Dutch ia Fepuari 12 e faapena foi ona taofia le auina atu o vaega o vaalele tau ia Isaraelu mai Netherlands, i luga o le faavae e faapea "o loo i ai se tulaga lamatia manino o le a faaaogaina vaega F-35 auina atu i Isaraelu. i le faia o ni soliga matuia o le tulafono o galuega alofa.”
O le maualuga o le faaiuga a le ICJ, lea na sau ina ua uma ona fofogaina le apili, sa faia se sao i le faaiuga o loo finauina. Lex Takkenberg, faufautua sinia ma le Arapi Renaissance mo Temokalasi ma Atinaʻe, o se faalapotopotoga o aia tatau a tagata Ioritana, taʻu atu i le Alapi Fou e faapea “o le faatosinaga a le ICJ i luga o le faamasinoga e le mafai ona faafitia, na mafua ai se auala e sili atu le alofa i faamasino ma matua aafia ai taualumaga a le faamasinoga a Holani.”
Loia mo le tuufaatasiga o vaega o loo unaʻia le tapu e faapena foi ta'u atu ia PBS e foliga mai sa mafaufau faamasino Dutch le faaiuga a le ICJ pe a tuuina atu a latou lava faaiuga. Na taʻu atu e Dirk Jan Jalvingh, faufautua faiga faavae i feteenaiga ma tali agaalofa i Oxfam Novib, o se tasi o vaega na aafia i le faamasinoga na mafua ai le faasaina. Iakopo atonu na "faia se sao i totonu o le lautele lautele, ae e pei ona matou iloa e leai se sao aloaia ma e leʻi taʻua e le faamasinoga i iloiloga."
Lu'i Fa'aletulafono o lo'o Fa'atupula'ia
I isi nofoaga, i atunuu o latou malo o loʻo tumau i tua o Isaraelu, o le faʻaiuga a le ICJ o loʻo faʻamalosia ai gaioiga faaletulafono e taofia ai le faʻaauauina o le lagolago aloaia mo le taua.
I totonu o Peretania, o le faalapotopotoga o aia tatau a tagata Palesitina Al-Haq ma le Global Legal Action Network (GLAN) e faavae i Lonetona. manaia O le faaiuga a le faamasinoga maualuga ia Fepuari 19 e faaleaogaina ai le latou mataupu e taofia ai le toe auina atu o auupega a Peretania i Isaraelu, ma tuuaia ai le malo o Peretania e tetee i ana lava tulafono e faapea o laisene e auina atu i fafo o auupega e faasaina pe afai e i ai se "tulaga lamatia" o auupega e iu ina faaaoga e soli ai. tulafono faava o malo. GLAN loia sinia Siobhán Allen ua tuʻu apili a vaega i le faaiuga a le faamasinoga i se vaega o le mea moni e faapea "e faigata ona toe faalelei ma le faaiuga le tumau a le ICJ."
O lo’o fa’atalitali pea pe talia e le fa’amasinoga. Ae o le mea moni lava e mafai e le faamasinoga ona taofia isi auupega mai se tasi o le au faʻatau atu a le militeri i Isaraelu, ma le tulaga gafatia o le ICJ i le faʻavaeina o le tulafono faʻalotoifale e faia ai, o le a avea ma se atinaʻe mataʻina - o se tasi lea. e fa'ailoa mai e le'o mama ni nifo e pei ona molia ai e le au faitio.
Ma o Peretania e le na o le pau lea o le nofoaga e mafai ai. Na o le vaiaso talu ai, Al-Haq o se vaega o se tuufaatasiga tutusa o faalapotopotoga aia tatau a tagata - Oxfam Tenimaka, Amnesty International Denmark, ma Mellemfolkeligt Samvirke (Action Aid Denmark) - faʻalauiloa se tagi e taofi atili ai le auina atu o auupega Danimaka i Isaraelu, toe taʻua le faaiuga a le ICJ ma noataga na te tuuina atu i le malo o Tenimaka.
O ia gaioiga ua atili ai ona mamafa i faamatalaga a tagata lautele na oo mai i le maea ai o le faaiuga. E aofia ai le pule o faiga faʻavae a le EU o Josep Borrell ia Fepuari faʻamatalaga, e faapea “afai e talitonu le lalolagi faavaomalo o se fasimate lea . . . masalo e tatau ona latou mafaufau i le tuuina atu o auupega,” ma le faʻamatalaga mulimuli ane i lena masina e le tele o tagata tomai faapitoa a le UN na valaau mo le fesiitaiga o auupega ma auupega ia Isaraelu ina ia "tuu vave." O nei faʻamatalaga uma e lua na faʻatatau i le faaiuga a le ICJ e lagolagoina lo latou tulaga.
I Kanata, lea e iai faamaonia sili atu i le $28 miliona le tau o pemita auina atu i fafo a le militeri i Isaraelu talu mai Oketopa 7, na galulue faatasi ai foi Al-Haq ma se vaega o tagata Palesitina Kanata ma loia aia tatau a tagata e molia le malo tele i luga o le auina atu i fafo o meafaigaluega a le militeri, i luga o le mafuaaga latou te solia noataga a le atunuu i lalo o tulafono faava o malo. E faapena foi i latou taua o le faaiuga a le ICJ, e pei ona faia e ni polofesa tulafono e toatolu a Kanata na i le faaiuga o Ianuari moliaga o le fa'ai'uga na fa'atulafonoina ai le fa'aauauina o le fa'atauina atu a le militeri a Kanata i lalo o ana lava tulafono ma tatala ai i le fa'atonuga mo le fa'atupuina o le fasioti tagata. E faapena foi le fasefululima o faalapotopotoga a le sosaiete sainia o se tusi tatala i le minisita o le va i fafo a Kanata e ta'utino ai e tatau i le tulafono ona taofia le felauaiga o auupega.
Po o le a lava le mea e tupu i le faamasinoga, o nei mea uma atonu ua uma ona faʻafefe le malo Justin Trudeau, lea lipotia taofia le tuuina atu o pemita auina atu i fafo mo meafaigaluega a le militeri ia Isaraelu i le masina talu ai.
I le taimi nei, i totonu o le Iunaite Setete, o le faaiuga o le tulaga tutotonu i se tulaga ese faaiuga mai le faamasinoga feterale a Amerika i le masina talu ai lena malilie faatasi ai ma le sailiiliga a le ICJ e faapea "o le faiga o le taimi nei o Palesitina i le Gaza Strip e le militeri a Isaraelu e ono avea ma se fasioti tagata." E ui o le faamasino o le itumalo o Amerika o Jeffrey White na iu lava ina faaleaogaina le mataupu ona o le leai o se pule faa-faamasinoga - o loo i ai se tulaga ua leva ona i ai le tulafono a Amerika e mafua ai ona le mautonu faamasino i le laa i luga o tamatamaivae o le malo pe a oo i le faiga o faiga faavae i fafo - na ia aioi atu i le pulega a Biden " suʻesuʻe iʻuga o la latou lagolagosua le mafaʻailogaina o le osofaʻiga a le militeri faasaga i Palesitina i Kasa," ma matauina e le o lana "iʻuga sili lea." O lo o faagasolo nei le mataupu talosaga.
E pei ona faʻaalia e le faʻataʻitaʻiga a Kanata, o se vaega autu o le paso i le liliuina o le faaiuga a le ICJ mai upu i se gaioiga faʻaalia i le tele o nei atunuʻu o le mamafa i lalo. O le fa'atauga a le Itochu Corporation sa muamua e ala i le tetee i Tokyo ma filifili i le toatele-Muslim Malaysia. O le faaiuga a le malo o Walloon e taofi le auina atu i fafo o fana na faia i le lima aso talu ona maeʻa matala tatala mai le Amnesty International ma isi vaega o aia tatau a tagata o loʻo faʻamalosia e usitaʻia le faaiuga a le ICJ, lea na oʻo mai i luga o le tele o masina o faʻamalosiaga.
Faasino i se Lalolagi Ese
E manino lava, tatou te mamao ese mai le ituaiga o faʻalavelave faʻafuaseʻi ma faʻasalalau lautele-i le lalolagi faʻasaʻo i le faʻaauauina o fesoasoani a le militeri ia Isaraelu e pei ona manaʻomia e le ICJ, ae tuʻu ai se lalolagi o loʻo i ai se faiga faifaipea, saʻo, ma faʻamalosia o tulafono faʻavaomalo e pulea ai le amio a setete. tulaga o le lalolagi. Ae e le o lona uiga o le faiga ma le ICJ o loʻo faʻavaeina e leai sona aafiaga i faiga faʻavae a setete agai i le taua a Isaraelu - o le mea moni, e manino lava na i ai sona aafiaga.
Faʻafetai i le tuʻufaʻatasia o faʻalavelave lautele, o noataga o le avea ma pati i feagaiga eseese o aia tatau a tagata soifua e fatuina mo setete i lalo oa latou lava tulafono faʻalotoifale, ma le geopolitical aafiaga o le maasiasi ma le maasiasi mo i latou - aemaise lava i Amerika i Matu ma Europa - e matua leotele lava. taliaina tulafono faava o malo pe a faamaonia le talafeagai i nai tausaga talu ai, o le faaiuga a le ICJ na i ai ni aafiaga iloga i le lalolagi i le lagolago a le militeri mo le taua a Isaraelu. E moni lenei mea e tusa lava pe o loʻo pa'ū mamao mai le mea tatou te faʻamoemoe e vaʻaia i se lalolagi lea e pule moni ai tulafono faʻavaomalo.
O se mea faapi'opi'o le talanoa e uiga i se fa'ailoga siliva i le fasiotiga tagata e foliga mai e le uma e Isaraelu i Kasa. Ae o se tasi o nai mea faʻalototeleina e uiga i le tali atu i lenei mataʻutia o le auala na faʻamalosia ai le faʻamaonia ma le faʻamalosia o tulafono faʻavaomalo i le tele o mata o le lalolagi. Ua oʻo mai lenei mea, ma e foliga mai e le mafai ona tupu e aunoa ma, le faʻalavelave faʻatulafonoina o loʻo faʻaputuina i luga o Rusia mo mea leaga na ia faia i Ukraine, o se faʻalavelave e manatu moni lava e pei o Vladimir Putin. faʻamalosi tapulaa o lana malaga e aloese ai mai le sasaina i se tusi saisai.
O loo tatou mamao lava mai le lalolagi na vaai faalemafaufau i ai ina ua mavae le faatafunaga o le Taua Lona Lua a le Lalolagi. Ae a o solomuli le lalolagi mai mea mataʻutia e mafai e a latou lava malo i Kasa, ua amata ona tatou vaʻavaʻai atu i foliga vaivai o foliga.
O le ZNetwork o loʻo faʻatupeina naʻo le agalelei o ana tagata faitau.
lafo