O le tusi fou a Noam Chomsky, Requiem mo le Miti a Amerika: O Mataupu Faavae e Sefulu o le Faʻatonuina o le Tamaoaiga ma le Malosi, Seven Stories Press,faʻavae i luga o le ata tifaga o le igoa lava e tasi, o se faʻamuamua i suʻesuʻega a Chomsky o faʻaletonu o faiga faʻapolokiki ma le tamaoaiga a Amerika. O le avea ma ona tuaa i le manatu e faapea "o se vaega taua o le Miti a Amerika o le fegasoloaʻi o vasega: E te fanau mai ma le mativa, e te galue malosi, e te mauoa," o loʻo faʻapipiʻiina e Chomsky le tele o auala e faʻaogaina ai le faiga mai luga i lalo e faʻamautinoa ai. e manumalo pea kamupani.
E pei ona taʻua e le tusitala o Chris Hedges i se blurb mo le tusi, "O lona malosi e tusia ai ana lava tulafono ma tulafono faatonutonu, o loʻo faʻaalia e Chomsky, na iu lava ina fatuina se faiga o le tamaoaiga o le mafia ma se faiga faʻapolokiki mafia lea e faʻaalia i le tulaʻi mai o le pule a le demagogue. Donald Trump."
I lenei vaega tusi, matou te tuuina atu iinei Chomsky's Principle #6: Faafoeina o Pule Faatonu.
Faafoeina le Pule Faatonu
Afai e te vaʻavaʻai i le talaʻaga o tulafono faatonutonu - tulafono faatonutonu o nofoaafi, tulafono faatonutonu tau tupe ma isi mea - e te iloa ai, e masani lava, e amataina e le tamaoaiga o loʻo faʻatulafonoina, pe lagolagoina e latou. Ma o le mafuaʻaga ona latou te iloa, i se taimi vave pe mulimuli ane, e mafai ona latou faʻatonuina le pulega ma faʻatautaia mea latou te faia. E mafai ona latou ofo atu po o le a le tau o faiga faatogafalea - ofo atu ia i latou galuega po o le a lava - o se avanoa lelei lea i le au pulega e fa'aogaina i latou lava i le mana'o o ē malolosi. E tupu fa'anatura i le tele o auala, ma fa'ai'u i le mea e ta'ua o le "pulea fa'atonutonu." O le pisinisi o loʻo faʻatulafonoina o le mea moni o loʻo faʻatautaia le au faʻatonu. O faletupe ma faletupe o loʻo tusia moni tulafono o tulafono faatonutonu tau tupe - e oʻo atu i lena mea sili. O loʻo tupu lena mea i tala faʻasolopito ma, toe, o se uiga masani masani pe a e vaʻai i le tufatufaina atu o le mana.
Glass-Steagall
I le taimi o le Paʻu o le Tamaoaiga, o se tasi o tulafono faatonutonu na faʻavaeina o le vavaeeseina o faletupe faʻapisinisi, o loʻo i ai tupe teu e faʻamaonia e le feterale, mai faletupe o tupe teufaafaigaluega, e naʻo le lamatia ae leai ni faʻamaoniga a le feterale. Na vavaeeseina i latou i le mea na taʻua o le Glass-Steagall Act.
I le vaitau o le 1990, o polokalame tau tamaoaiga a le pulega a Clinton na faʻatautaia tele e Robert Rubin ma ana paaga - tagata na o ese mai pisinisi tau tupe - ma na latou mananaʻo e faʻamalo lenei tulafono mai tua i le '30s. Na latou manuia, i le 1999, e ala i le faʻaleagaina o Glass-Steagall ma le galulue faʻatasi a le itu taumatau Republicans, Phil Gramm ma isi. O lona uiga, o le mea moni, o gaioiga mataʻutia a faletupe tupe teufaafaigaluega na iu lava ina faʻamaonia e le malo. Ia, e mafai ona e vaʻai i le mea o le a taʻitaʻia ai - ma na tupu. I le taimi lava e tasi, na latou faʻasaina foʻi le faʻatonutonuina o mea faʻapitoa - mea tau tupe faʻapitoa - o lona uiga e mafai ona latou aveese le le faʻatonutonuina. O lea la ua fai si saogalemu o nei mea uma pe afai e te iloa o le a sau le malo e laveai oe.
Folafolaina Faitotoa
O le mea moni, o le mea na faia e Robert Rubin lava ia ina ua uma ona ausia lenei mea, na ia alu ma avea ma faatonu o le Citigroup - o se tasi o faletupe tele - ma faʻaaogaina tulafono fou. Sa ia fesoasoani ia i latou e pulea se kamupani inisiua tele ma isi mea - na maua ai le tele o tupe - ma na paʻu. Na alu o ia ma ana tupe uma, toe foi mai o le faufautua sili a Obama, ona tatala ai lea e le malo le Citigroup - e pei ona latou faia mo le tele o tausaga, i le mea moni, talu mai le amataga o le 80s. A'o tuua e senatoa, sui ma faufautua o le malo le malo ae o atu i pisinisi faapisinisi (i le taimi nei o le tele o mea tau tupe) faiga na latou faʻatonuina faʻaupuga, e toetoe lava o se taunuuga o le maua o tulafono faatonutonu. O iina e i ai a latou mafutaga, o iina e tatau ai. O lea latou te agai i totonu ma fafo atu o nei faiga, ma o lona uiga o loʻo i ai le fegalegaleaiga vavalalata tutusa - o le tasi itu o le "faitotoa taamilo." O le mea lea o oe o se fai tulafono ma e avea oe ma tagata fa'atupu, ma i le avea ai ma se tagata fa'atupu, e te mana'o e pulea tulafono.
faatosinaga ma taitai faalemalo
O se tasi o mea na faʻalauteleina tele i le 1970s aʻo faʻagasolo malosi le lalolagi faʻapisinisi e taumafai e pulea tulafono o lobbying. Sa i ai se taumafaiga tele ma lobbyists e taumafai e oo lava i le tusia o tulafono. Na matua le fiafia le lalolagi pisinisi i le alualu i luma o le manuia lautele i le 60s, aemaise lava e Richard Nixon - e le o malamalama lelei, ae o ia o le peresitene o le New Deal mulimuli, ma na latou manatu o se taufaaleaga vasega.
I le pulega a Nixon, e te maua le tulafono mo le saogalemu o tagata faatau (CPSC), tulafono faatonutonu mo le saogalemu ma le soifua maloloina i fale faigaluega (OSHA) ma le EPA - le Ofisa Puipuiga o le Siosiomaga. E le fiafia le pisinisi, ioe - latou te le fiafia i lafoga maualuga, latou te le fiafia i tulafono faatonutonu. Ma sa latou amataina se taumafaiga faamaopoopo e taumafai e faatoilaloina. Na matua faateleina le taufaaleaga. Na fausia ni tane mafaufau fou e taumafai e pulea le faiga faʻavae, e pei o le Heritage Foundation. O tupe faʻaalu i faʻasalalauga na alu i luga - i se vaega, o le taunuuga o le televise. Ma sa na'o le fa'atupula'ia matagofie o le sao o tupe i le tamaoaiga. Faatasi ai ma lenei mea, na amata ai le faʻatulafonoina i se faʻalavelave moni.
Fa'ate'aina ma Fa'aletonu Tau Tupe
Manatua, e leai ni faʻalavelave tau tupe i le '50s ma le' 60s, ona o loʻo i ai pea le faʻatonuga o le New Deal. A o amata ona talepeina i lalo o le malosi o pisinisi ma faiga faʻapolokiki, e te faʻateleina faʻalavelave, ma e faʻaauau pea i le gasologa o tausaga - o le 70s o le mea lea e amata ai le faʻatulafonoina, ma o le '80s o le mea lea e tupu ai faʻalavelave.
Ave Reagan - nai lo le tuʻuina atu ia i latou e totogi le tau, na faʻasaoina e Reagan faletupe, e pei o Continental Illinois, o le faʻaola sili ona tele o le talafaasolopito o Amerika i lena taimi, 1984. I le amataga o le 1980s, na alu ai le US i le loloto o le paʻu talu mai le Paʻu Tele o le Tamaoaiga, na'o le toso i fafo i ituaiga fesoasoani eseese, ma isi. I le 1987, sa i ai se isi faʻalavelave tau tupe - lelei, latalata, Black Monday. Na faʻamutaina e Reagan lona taimi i se faʻafitauli tele tau tupe - o faʻafitauli o tupe teu ma nonogatupe - ma, toe foʻi, na agaʻi atu le malo ma faʻasaʻo.
Tele Tele i le Falepuipui
O le faaletonu o le teugatupe ma le faaunegatupe e fai lava si ese mai le faaletonu tau tupe i le 2008, ona o i latou na faia solitulafono na aumai i luma o le faamasinoga ma faamasinoina, ma e tele mea na aoaoina mai i faamasinoga e uiga i le taufaaleaga, le taufaavalea, togafiti ma solitulafono sa faia. E le o le taimi mulimuli lenei. Ua matuā malosi le malosi ma ua lē gata ua “tele tele naua e lē taulau,” ae e pei ona taʻua ai e se tasi fai tamaoaiga, ua “tele tele foʻi i le falepuipui.” Na'o le pau lava le ituaiga o su'esu'ega tau solitulafono e mafai ona faia, mo se fa'ata'ita'iga, fefa'ataua'iga i totonu, lea o lo'o fa'aleagaina moni ai e le tagata solitulafono isi pisinisi - e mafai ona e faia i ai. Ae o le mea e na o le faomea o tagata, e fai lava e aunoa ma se faasalaga.
Na faʻaauau pea le faʻatulafonoina i tausaga o Clinton. Na sau Clinton, ma sa i ai se faatekinolosi boom - ae oo atu i le faaiuga o le 1990s sa i ai se isi pulupulu na gau, o le dot-com bubble. I le 1999, o tulafono faatonutonu e vavaeeseina ai faletupe faapisinisi mai faletupe o tupe teufaafaigaluega na talepeina. Na sau Bush ma maua ai le tele o fale, lea, e ofo ai, e leʻi matauina e le aufaipisinisi faiga faʻavae - pe na latou le amanaʻia le mea moni e tusa ma le $ 8 trillion fale fale e leai se fesoʻotaʻiga ma mea moni talafeagai e uiga i le tau o fale. Ioe, na malepe i le 2007, ma le faitau miliona o tala o tupe faavae na mou atu - o le tamaoaiga pepelo. O lena mea na taitai atu ai i le tele o faafitauli tau tupe talu mai le Pau Tele o le Tamaoaiga. Ona oʻo mai ai lea o le Bush ma Obama bailout, lea na toe fausia ai faʻalapotopotoga malolosi - o tagata faʻalavelave - ma tuʻu ai tagata uma e opeopea. Sa i ai se afaina tele i tagata, o e na aveesea fale mai ia i latou, faaitiitia galuega, ma isi. O le mea lena ua tatou i ai nei. Na faia e aunoa ma se faasalaga, ma o loo latou atiina ae i le isi.
Le Setete o Nanny
O taimi taʻitasi, e valaʻauina le tagata fai lafoga e tatala i fafo i latou na faia le faʻalavelave, faʻateleina le tele o faʻalapotopotoga tau tupe. I totonu o se tamaoaiga faʻa-kapitalisi, e te le faia lena mea. I totonu o se faiga fa'a-Kapitalis, o le a fa'aumatia ai le aufaipisinisi na faia ni tupe teu fa'afaigaluega. Ae o tagata mauoa ma malolosi, latou te le mananao i se faiga faavae. Latou te mananaʻo ia mafai ona tamomoʻe i le "nanny state" i le taimi lava latou te faʻalavelave ai, ma tatala i tua e le tagata fai lafoga. Ua tuuina atu ia i latou se inisiua a le malo, o lona uiga e tusa lava po o le a le tele o taimi e te lamatia ai mea uma, afai e te oo i se faalavelave, o le a tatala oe e le atunuu ona ua e lapoʻa tele e te toilalo - ma e na o le toe fai pea.
O lo latou malosi e matua tele lava ma o so'o se taumafaiga e taulimaina e matua'i sasaina i tua. Sa i ai ni taumafaiga laiti, e pei o le Dodd-Frank tulafono faatonutonu, ae ua faʻaitiitia i lalo i le faʻatinoga e lobbyists - ma e le mulimuli i mataupu autu. Ma o mafuaʻaga mo lenei mea e malamalama lelei. O loʻo i ai le Nobel laureates i mea tau tamaoaiga e matua le ioe i le vasega o loʻo tatou mulimuli ai - tagata e pei o Joseph Stiglitz, Paul Krugman ma isi - ma e leai se tasi oi latou na faʻafeiloaʻi pe faʻatalanoaina. O tagata na filifilia e foia le faʻalavelave o i latou na faia - o le motu o Robert Rubin, o le au Goldman Sachs. Na latou faia le faʻalavelave ma ua sili atu nei le malosi nai lo le taimi muamua. Pe o se faalavelave lena? Ia, e le o le taimi e te filifilia ai na tagata e fai se fuafuaga tau tamaoaiga. O le uiga o la'u tala, o le a le mea e te fa'amoemoe e tupu?
O le fa'asao mulimuli e le'i tupu muamua i le fua. O nei fa'apotopotoga na fa'atumauina le fa'atumauina i se vaitau lea, i totonu o se tamaoaiga fa'atosina, semanu latou te pa'u. Ae e leai se tatou tamaoaiga faʻatupe - e le taliaina e le pisinisi lena mea, ma e lava lo latou malosi e puipuia ai - o lea, o le mea lea, e o mai tagata lautele e sasaa moni atu le faitau miliona o tala i lima o faʻalapotopotoga faʻaletonu ma tausia. Ma e moni lena mea i soo se auala. O loʻo i ai se tasi suʻesuʻega faʻapitoa faʻapitoa o tupe faʻaola i luga o le tele o tausaga e faʻaiʻu ai atonu o le 25 pasene - o se suʻesuʻega o le selau o kamupani tetele i luga o le lisi Fortune e ni tagata taʻutaʻua taʻutaʻua e lua - 25 pasene o latou na sao mai faʻafetai i fesoasoani a tagata lautele i se taimi, ma le tele. o isi mea na maua mai ai. E ui la e leʻi tupu muamua lenei mea i le fua, e leai se mea fou e uiga i ai. E faapena foi ona moni pe a uma faafitauli tau tupe.
Tulaga mai fafo ma Fa'afitauli Fa'aletonu
O le faiga tau tupe e latalata i se faiga maketi - e faʻatatau i se maketi, e le pei o le gaosiga o faiga, lea e tele le malosi o le setete ma faʻalavelave e faʻaauau ai - ma i totonu o le maketi o loʻo i ai faʻafitauli faʻapitoa lauiloa, e pei o tagata auai i totonu. taumafai se fefa'atauaiga e tausia na'o latou lava. Latou te le gauai atu i aafiaga i isi. Fa'apea e te fa'atau mai se ta'avale. O le a e taumafai e maua se polofiti, o le a ou taumafai e maua se taavale lelei, ae matou te le o mafaufau i le aafiaga i isi: faafitauli tau le siosiomaga, faʻalavelave, siʻitia tau o suauʻu ma isi. Atonu e laiti ta'ito'atasi na mea, ae e fa'ae'e i luga. O na mea e taʻua o "fafo" i upu tau tamaoaiga.
I le taimi nei, i le tulaga o se faletupe tetele teufaafaigaluega e pei o Goldman Sachs, afai latou te faia se tupe teufaafaigaluega poʻo se nonogatupe, latou te taumafai e faʻatatau i le lamatiaga ia i latou lava - ioe, e faigofie tele ona fai pe a latou iloa o le a latou avea. tatala i fafo ona e lapopoa tele e le manuia. O le mea latou te le amanaia o le mea lea e taʻua o "tulaga lamatia." O le tulaga lamatia afai e pa'ū a latou tupe teufaafaigaluega, e mafai ona paʻu le faiga atoa. Ia, o le mea lena na tupu, ua tupu soo, ma atonu o le a toe tupu. Ma ua faʻateleina le faʻaleagaina o le mania faʻapea foʻi ma le atinaʻeina o mea faʻapitoa tau tupe, lea, e le gata i lea, e leai se sao iloa i le tamaoaiga, ae mafai ai ona tufatufa atu tulaga lamatia i auala faigata.
O le mea lena na tupu i le faʻalavelave mokesi. Sa ofoina atu e le au fa'atau mokesi ni mokesi maualalo i tagata latou te iloa e le mafai ona toe totogiina, ma o lo'o pikiina e faletupe e avea ma fa'amaufa'ailoga mokesi (MBSes). Ae latou te le'i popole, aua sa latou faia le mea ua ta'ua o le “securitizing” — sa latou vaevaeina i ni vaega laiti se tele ma tuu atu i se isi e fai ma aitalafu aitalafu (CDOs). I le taimi nei, o na tagata teu tupe e masani ona le iloa mea latou te faʻatau ma, i le taimi nei, o meafaifaʻaili na faʻatagaina le faʻatau o le inisiua lava e faasaga i le toilalo o mea o loʻo e faia. I le tulaga faʻapitoa e tatau ona faʻaitiitia le lamatiaga. O le mea moni na faia o le faʻateleina o le lamatiaga i se auala pe a afaina le faiga - e pei ona i ai i le paʻu o le faʻafitauli o fale - ona matua tele ai lea o aʻafiaga. Ma le isi, na vala'au le au fai lafoga e tatala i tua. E le na o le tatala i fafo o faletupe, e fiaselau piliona tala e maua mai i le Fed ma le Treasury, e maua ai aitalafu taugofie ma isi.
E leai se mea e ofo ai i lenei mea - o le malosi tonu lea e te faʻamoemoeina. Afai e fa'ataga e le faitau aofa'i, e fa'apea lava ona fa'aauau pea. Seia oʻo i le isi faʻalavelave - lea e matua faʻamoemoeina o loʻo faʻamoemoeina e le au fai aitalafu, o loʻo iloiloina le tulaga o kamupani, o loʻo faitauina nei i a latou faʻatusatusaga le faʻaola lafoga a le tagata fai lafoga latou te faʻamoemoe e oʻo mai pe a maeʻa le isi faʻalavelave. O lona uiga o i latou e fa'amanuiaina i nei fa'ailoga aitalafu, e pei o faletupe tetele, e mafai ona nono mai tupe e sili atu le taugofie, e mafai ona latou tuleia i fafo ni tagata tauva laiti, ma e te maua atili ai le fa'atonuga.
So'o se mea e te va'ai i ai, o faiga fa'avae o lo'o fa'atulagaina i lenei auala, lea e le tatau ona fa'ate'ia ai so'o se tasi. O le mea lena e tupu pe a e tuʻuina atu le mana i lima o se vaega vaapiapi o le tamaoaiga, lea e faʻamaoni i le faʻateleina o le malosi mo ia lava - e pei lava ona e faʻamoemoeina.
Ia Manuia le Maketi
O le faʻamatalaga sili ona faigofie o le "neoliberalism" o le "tuu le maketi e faʻatautaia mea uma." Aveese le malo mai le fa'avaeina o faiga fa'avae se'i vagana ai le lagolagoina o gaioiga tau maketi. E leai se tasi e fa'apea. O fua na e faatatau i e matitiva ma e vaivai ae le o oe lava. Ma e alu uma i tala faʻasolopito o le tamaoaiga faʻaonaponei i tua i le 17th seneturi. Latou te le'i ta'ua le neoliberalism i lena taimi.
Ave fautuaga a Atamu Samita i malo fou ua faasaolotoina. O ia o le tamaoaiga sili o aso, ma na ia tuuina atu fautuaga i kolone - o le mea tonu lea e taʻu atu e le Faletupe a le Lalolagi ma le IMF i atunuu matitiva i aso nei, ma tagata matitiva i le Iunaite Setete foi. Fai mai a ia, e tatau i kolone ona taulaʻi i mea latou te lelei i ai - lea na taʻua mulimuli ane "faʻatusatusaga lelei" - faʻatau atu oloa muamua, e pei o faʻatoʻaga, iʻa ma fulufulu, ma faʻaulufale mai oloa sili a Peretania. E le gata i lea, aua le taumafai e pulea au punaoa. O le punaoa autu i na aso o le cotton. Na pei o le suauu o le amataga o Industrial Revolution. Na ia faʻailoa atu i kolone o le a faʻaleleia ai le aofaʻi o oloa tau tamaoaiga, ma isi.
O le mea moni, na faʻasaʻolotoina malo, o lea na latou saʻoloto ai e le amanaʻia atoatoa le "tamaoaiga lelei" e pei ona taʻua. Na latou faia ni tau maualuga e poloka ai oloa sili a Peretania - muamua ie, mulimuli ane uamea ma isi - ma o lea na mafai ai ona atiaʻe pisinisi i totonu o le atunuʻu. Na latou taumafai malosi ma, o le mea moni, toetoe lava a manuia i le puleaina o le cotton - o se vaega tele lea o le faʻatoʻilaloina o Texas ma le afa o Mekisiko. O mafuaaga na matua manino lava - fai mai le au peresitene Jacksonian afai e mafai ona tatou pulea le cotton, e mafai ona tatou aumaia Peretania i o latou tulivae. O le a le mafai ona latou ola pe a tatou pulea le oloa mai fafo latou te manaʻomia. O le mea lea, e aunoa ma le alu atili i auiliiliga, na faia tonu e kolone le faʻafeagai o le neoliberal faʻatonuga (lea, faʻafuaseʻi, na faia foi e Peretania aʻo atinaʻe). I le taimi nei, o e matitiva ma sauaina, sa latou sasaa atu nei mataupu faavae io latou faai. O Initia, Aikupito, Aialani ma isi, na latou faʻaleagaina, faʻaleagaina - o se mea o loʻo faʻaauau pea i le taimi nei.
Ma o loo tupu tonu lava i luma o tatou mata. Ave i totonu o le Iunaite Setete - mo le toatele o le faitau aofaʻi, o le mataupu faavae e tatau ona e "tuu le maketi e manumalo." Fa'aoti i tua, tipi i tua pe faʻaumatia Social Security, tipi pe faʻaitiitia le tausiga faʻalesoifua maloloina faʻatapulaʻa - naʻo le tuʻuina atu o le maketi e faʻatautaia mea uma. Ae le mo tagata mauoa. Mo le au mauoa, o le setete o se setete malosi, lea ua sauni e alu i totonu i le taimi lava e te oʻo ai i faʻalavelave ma faʻaola oe. Ave Reagan, o ia o le faailoga o le neoliberalism, maketi saoloto ma isi. O ia o le peresitene sili ona puipuia i le talafaasolopito o Amerika ina ua mavae le taua. Na ia faʻaluaina pa puipui puipui e taumafai e puipuia le pulega le lelei a Amerika mai le gaosiga maualuga a Iapani. Ma toe, na ia tatala i fafo faletupe nai lo le tuʻuina atu latou te totogiina tau. O le mea moni, na tupu moni lava le malo i tausaga o Reagan e faʻatatau i le tamaoaiga, ma o le faʻailoga lea o le neoliberalism. E tatau ona ou faaopoopo atu o lana polokalame "Star Wars", SDI, sa faasalalauina faalauaitele i le lalolagi o pisinisi e avea o se faaosofiaga a le malo, o se ituaiga o povi e mafai ona latou susu. Ae o le mea lena mo le au mauoa - a o le taimi nei, mo e matitiva, ia faʻatumauina mataupu tau maketi, aua le faʻamoemoeina se fesoasoani mai le malo, o le malo o le faʻafitauli, ae le o le fofo ma isi. O lona uiga o le neoliberalism. E i ai le uiga lua lea, lea e sau i tua i le tala faasolopito o le tamaoaiga. Tasi le seti o tulafono mo tagata mauoa. Faafeagai seti o tulafono mo e matitiva.
O le ZNetwork o loʻo faʻatupeina naʻo le agalelei o ana tagata faitau.
lafo
1 manatu
La'u Noam,
Fa'afetai toe fo'i mo lo matou tofa ma le manino.
Tau ina ia e ola lelei i le silia ma le 100 tausaga!