O le tulaga i Kasa o se mala. E tatau i le Konekeresi ona fai se gaioiga. E tatau i le pulega ona fai se gaioiga. E tatau ona gaoioi le lalolagi.
I aso nei, i le tolu vaiaso talu ona osofaʻia e Hamas tagata lautele i Isaraelu, lea na amata ai lenei taua, o le tele o selau afe o tane, fafine ma tamaiti e le sala i Kasa o loʻo feagai ma mala.
I le tolu vaiaso talu ai, e tusa ma le 8,000 tagata na maliliu i pomu - e aofia ai le sili atu ma le 3,000 tamaiti - ma e sili atu le tele o tagata manunu'a. E silia ma le tasi miliona tagata i Kasa ua o ese mai o latou fale ma e tusa ma le 670,000 tagata o loʻo sulufaʻi i totonu o faʻalapotopotoga a le UN, lea e oʻo i le tasi le lita o le vai i le tagata, i le aso. O nei tagata e le lava meaai, vai, sapalai faafomai ma suauu. O falemaʻi ma falemaʻi o loʻo i ai i tulaga mataʻutia, ma le faitau selau o pepe o loʻo i totonu o incubators ma tagata mamaʻi i luga o le ola e lamatia ai le oti, pe a leai se suauʻu afi o loʻo tausia ai i latou. O alalaupapa o loʻo laina i tagata manunuʻa ma tagata ua leai ni mea e nonofo ai, ma o fomaʻi lofituina e tatau ona liliu ese maʻi pe faʻagaioi e aunoa ma se faʻamaʻi poʻo ni vailaʻau.
O fa'alavelave fa'aletagata e mata'utia ma fa'atupula'ia i lea minute. O le US Congress e tatau ona auai i le toatele o tagata lautele i le lalolagi i le manaʻomia o se malologa agaalofa, i le taimi nei, ina ia lava sapalai - meaʻai, vai, vailaʻau, suauu - e mafai ona oʻo atu i tagata o Kasa. Afai e leai, e faitau afe isi o le a feoti fua. O le taofi o le pomu e taua tele e laveai ai ola mama ma faʻamautinoa le toe foʻi saogalemu mai o tagata na taofia.
Aua nei galo ia i tatou: o olaga o tamaiti uma e paia, pe o ni tamaiti Palesitina, tamaiti Isaraelu, po o tamaiti Amerika, ma e tatau ona tatou faia mea uma tatou te mafaia e puipuia ai i latou.
Ae afai o le a tatou faia se alualu i luma moni i le taulimaina o lenei feteenaiga e le uma i le va o Isaraelu ma Hamas - e lima taua i le 15 tausaga talu ai - e tatau ona tatou malamalama i mea moni faaupufai i le taimi nei i le itulagi. Afai o le a oʻo mai le filemu i Sasaʻe Tutotonu, ma afai o le a mafai e tagata Palesitina ona fiafia i olaga o le saogalemu ma le mamalu, o le a tatou manaʻomia foi se vaʻaiga i le mea tatou te o mai ai iinei.
Ma e tasi le mea e manino. E le mafai ona toe foi i le tulaga quo sa i ai i Kasa ao lei oo i le taua. Ia aua lava neʻi galo ia i tatou le tulaga o le olaga i inā sa mataʻutia ma le lē alofa. A o lei amataina lenei taua, toetoe lava 80% o tagata i Kasa sa nonofo i le mativa, ma le lua vaetolu sa faalagolago i fesoasoaniga alofa. Toeitiiti o le afa o le faitau aofaʻi, ma le 70% o tupulaga talavou, e leai ni galuega. O le eletise e le tumau, faatasi ai ma le 11- i le 12-itula pe leai i aso uma. Sa lē lava le vai ma le tumama, ma sa iai pea le lē lava o ituaiga uma o oloa tāua. O Kasa na tele lava ina vavae ese mai le lalolagi, faatasi ai ma Isaraelu ma Aikupito na matua faʻatapulaʻaina le aofaʻi o tagata ma ituaiga o oloa e mafai ona alu i totonu poʻo fafo. O le mea moni, o le toʻatele o tagata matau na faʻamatalaina Kasa o se "falepuipui i fafo". O le tulaga lena i luma o Oketopa 7, ma afai tatou te manatu mamafa i le aumaia o le saolotoga ma le mamalu i tagata Palesitina, o le tulaga lena e le mafai ona toe foi i ai. E sili atu le aia tatau a tagata Palesitina nai lo lena.
I Kasa, Hamas, o se faʻalapotopotoga faʻatupu faʻatupu faʻalavelave, ua pule faʻamalosi, faʻaputuina o auupega ma mea tau taua, lafoga o tagata matitiva matitiva ma gaoi punaoa e fausia ai alalaupapa ma rockets. Na filifilia le Hamas ma se palota laʻititi i le 2006 - ina ua le mafai ona palota le toʻatele o tagata o loʻo ola i Kasa i aso nei pe o ni tamaiti. E le'i fa'atagaina e Hamas le faiga palota talu mai lena taimi. I nai masina a o lumanaʻi le taua, e afe ma afe o Palesitina i Kasa na ō atu ma le lototetele i auala e tetee atu ai i le pulega a Hamas a o leʻi faataapeapeina i latou i le malosi. E le gata i lea, e le tatau ona sese le mea moni o Hamas o loʻo tuʻuina atu ma le tasi le mafaufau e faʻaumatia le setete o Isaraelu ma fasioti tagata Iutaia. Latou te faʻalauiloaina foʻi se talitonuga faʻavae faʻavae lea e togafitia ai fafine o ni tagatanuu lona lua ma faʻamataʻu e fasioti tagata faʻafeusuaiga. O Hamas o se miti taufaamata'u pule, taofia le tetee ma gaoi mai Gazans e le gata o mea autu o le olaga latou te manaomia, ae o le miti o se lumanai manuia.
O le tulaga lenā i Kasa a o leʻi oo i le aso 7 o Oketopa.
Ae o le a le tulaga faaupufai i Isaraelu a o lei osofaʻia e le au faatupu faalavelave a Hamas? O lena atunuu sa i ai le malo sili ona saʻo i lona talafaasolopito, o se kapeneta na aofia ai faifeau faʻailoga lanu na faʻaleagaina pea le faitau aofaʻi o Palesitina. O Benjamin Netanyahu, o le palemia, ua molia i le tele o moliaga o faiga pi’opi’o, ma ua talitonu le toatele o le faaletonu o le atamai o Isaraelu i le aso 7 o Oketopa e tele sona sao ma le popole o lana malo i ona faafitauli faapolokiki.
A o leʻi oo i le taua, na matuā faaleagaina ai e lenei vaega saʻo le pulega o le filemu. Na galulue Netanyahu ma ana paaga faʻatauvaʻa e faʻaitiitia leo Palesitina e tuuto atu i le filemu, tulituliloaina faiga faʻavae na fuafuaina e taofia ai le avanoa o se fofo lua-setete, faʻalavelaveina le atinaʻeina o le tamaoaiga i nofoaga Palesitina, ma pasia tulafono e faʻamalosia ai le le tutusa o le va o tagata Iutaia ma Palesitina. o Isaraelu.
O lenei tausaga na vaaia ai le faʻatupulaia o le nofoia o Isaraelu i le Faletupe i Sisifo, lea e sili atu i le 700,000 tagata Isaraelu o loʻo nonofo nei i nofoaga e malilie i ai UN ma US o loʻo nofoia teritori. E ui i lea, na faʻatagaina e le malo o Isaraelu le faitau afe o fale fou mo tagata nofoia ma tatalaina ni nofoaga fou e fau ai, aʻo faʻafefeteina le faitau afe o fale ma aʻoga Palesitina ma faʻatapulaʻaina le gaioiga a Palesitina. Ua ioe tagata tomai fa'aletulafono o nei faiga fa'avae o le fa'aopoopo fa'asolitulafono.
O nei faiga faʻavae na faʻateleina ai le vevesi ma le vevesi i le Faletupe i Sisifo. I luma o Oketopa 7, 179 Palesitina na fasiotia i le 2023, lea na avea ma tausaga sili ona oti i le luasefulu tausaga. Talu mai Oketopa 7, 121 isi Palesitina ua fasiotia i le Faletupe i Sisifo, e aofia ai nisi e tagata nofoia. O nei feeseeseaiga o se vaega o le mafuaʻaga na faʻapipiʻiina ai le tele o le IDF i le Faletupe i Sisifo, nai lo le tuaoi ma Gaza.
Ona oʻo mai ai lea o Oketopa 7 Hamas sauā na amata ai lenei taua lata mai.
O le osofaiga a Hamas e le mafaamatalaina. E silia ma le 1,300 tane, fafine ma tamaiti e lē sala na fasiotia. E tusa ma le 240 Isaraelu ma Amerika na ave faapagota, e aofia ai tamaiti laiti ma matua matutua. E faitau selau talavou Isaraelu na fanaina i lalo i le toto malulu i se tausamiga musika, o pepe ma tagata matutua na fasiotia ma le sauā i totonu o latou fale. Ma ia tatou manatua e leʻi taulaʻi muamua e Hamas le militeri. Sa latou tulimata'ia ma le loto i ai tagata lautele e le sala. O la latou osofaiga na fuafuaina e faaosofia ai se tali. I lena na latou manuia.
Na matuā fefefe ma feita tagata Isaraelu i lenei osofaʻiga. O le mea moni, o le toʻatele na mananaʻo e osofaʻia ma le malosi. O le ita ma le tauimasui, e ui i lea, e le masani ona faia ni faiga faavae aoga. O le tali atu a le Iunaite Setete ia Setema 11, ma osofaiga a Afghanistan ma Iraq, ua ofoina atu ai se tala lapatai e tatau ona aoao lelei atunuu uma. O le soona tali atu e masani ona atili ai ona leaga se tulaga leaga. O le fasiotia o fafine ma tamaiti Palesitina mama i Kasa o le a le toe aumaia ai le ola o fafine Isaraelu mama ma tamaiti na fasiotia e Hamas.
E pei o isi atunuu, e iai le aiā a Isaraelu e puipuia ai o ia lava ma faʻaumatia le au faʻatupu Hamas na osofaʻia i latou. Ae e leai sana aia tatau e fasiotia ai le faitau afe o tane, fafine ma tamaiti le sala i Kasa. E leai se aia tatau e lamatia ai ola o le faitau miliona o Palesitina - o le afa oi latou o tamaiti - e ala i le tapunia o vai, meaʻai, suauu ma le eletise. O lena ituaiga o gaioiga faasaga i se faitau aofaʻi e leai se fesoasoani ma matitiva e le taliaina ma le solia o tulafono faavaomalo. Talu ai nei, na taia ai e Isaraelu le toʻatele o tagata sulufaʻi o Jabalia ma fasiotia ai se taʻitaʻiʻau o Hamas. Ae na latou fasiotia foʻi isi tagata e toʻa 50 ma faamanualia ai le faitau selau o isi. Faatasi ai ma alii Palesitina mama, fafine ma tamaiti, e toatele tagata faigaluega fesoasoani ua fasiotia. E oo mai i le taimi nei, e tusa ma le 67 tagata faigaluega a le United Nations Relief and Works Agency (UNRWA) ua maliliu ma 44 fale ua faaleagaina.
O se tali vave fesoasoani alofa e matua taua tele, ae e tutusa lava le taua mo Isaraelu ona i ai se fuafuaga faapolokiki. E le mafai ona pomu lona ala i se fofo umi. O sea fuafuaga e tatau ona aofia ai, e pei o laʻasaga muamua laʻititi: o se folafolaga manino e faʻapea o Palesitina na faʻateʻaina i le taua o le ai ai le aia atoatoa e toe foʻi saogalemu ai i o latou fale; o se tautinoga i talanoaga lautele o le filemu e faʻalautele ai se faʻafitauli e lua-setete i le taimi o lenei taua; o le lafoaia o taumafaiga a Isaraelu e vaneina ma faapipii le Faletupe i Sisifo; ma se tautinoga e galulue faatasi ma le lalolagi lautele e fausia le malosi moni o Palesitina e pulea.
O le Iunaite Setete, o loʻo tuʻuina atu le $ 3.8 piliona i le tausaga i fesoasoani a le militeri ia Isaraelu, e tatau ona faamanino atu o tulaga ia o lo tatou lotogatasi. E pei lava ona tatou mananao ia Isaraelu ia avea ma malo faatemokalasi malosi, saogalemu mai osofaiga faatupu faalavelave, tatou te mananao foi i le faamasinoga tonu ma le mamalu mo tagata Palesitina. E le tupu lena mea i le faafoeina e Hamas le Gaza Strip. O le a le tupu foi i le faaauauina o le pulega a Isaraelu i le olaga Palesitina.
E manaʻomia e Palesitina se latou lava setete, vavalalata, ma le saʻolotoga o feoaiga ma avanoa e mafai ona faʻatumauina ai se tamaoaiga olaola. E manaʻomia e Palesitina se sosaiete faʻatemokalasi e mafai ai ona latou filifilia a latou taʻitaʻiga ma faʻaalia o latou manatu.
O le a avea lenei auala umi ma faigata. E mana'omia le lagolago fa'atasi a Amerika ma fa'ava-o-malo, ma le fa'aluaina o la tatou tautinoga fa'apolokiki i se fofo lua-setete. E tatau ona tatou amataina lenei galuega i se lagona fou o le faanatinati, o le mala mataʻutia na tupu i Isaraelu ma Kasa i le tolu vaiaso talu ai ua faʻaalia ai e le mafai ona faʻaauau le tulaga quo. Mo le manuia o tagata Palesitina, ma mo tagata Isaraelu, e tatau ona tatou faia se faiga e faamuta ai le inoino, le taamilosaga o sauaga, ma mafai ai e tagata uma ona ola i le filemu ma le saogalemu.
O le ZNetwork o loʻo faʻatupeina naʻo le agalelei o ana tagata faitau.
lafo
1 manatu
E te manaʻo i tagata Palesitina e fai a latou lava malo ae e te manaʻo i se "taofi" i la latou fasioti tagata? E te sese i lenei mea, Bernie Boy. Taofi le afi i le taimi nei.