A'o lalata mai le faiga-palota, ua osofa'ia i tatou i tala e uiga i va'a saosaoa, o le fa'atamala o tiute, po'o ai fo'i le ta'ita'i sili ona mata'utia. O le misi mai le lauga o se suʻesuʻega ogaoga lea i le mafuaʻaga na le mafai ai e George W. Bush ona gauai atu i lapataiga aʻo leʻi oʻo i le aso 11 o Setema, pe aisea na nofo ai o ia ma le pipili mo le 7 minute ina ua uma ona logoina ia osofaʻiga, pe na faapefea ona ia liliu Iraq i se ulo oti, ma faia - ona ufiufi - solitulafono tau i Afghanistan, Guantanamo ma Iraq.
O le autu autu o le Republican Convention o le faamaoni a Bush o se peresitene malosi o le a laveai i tatou mai se isi osofaiga faatupu faalavelave. Nai lo le iloiloina pe aisea na matou o ai e tau ma se atunuu e leai se taufaamatau ia i matou, o le lisi o mataupu na tumu i upu e uiga i le tauina o le au faatupu faalavelave i Iraq ina ia tatou le tau faasaga ia i latou iinei.
E matua to'esea mai lauga lotonuu o le upu 't'. E oo lava i se faailoaga puupuu o pagota o loo i lalo o le vaavaaiga a Amerika sa faileagaina. O lo'o sauaina i le afi pito i tua. O le tele lava o taimi, e sau ai se isi lipoti aloaia, ma faʻaaliga sili atu ona faʻalavelave, ae e le faʻaalia saʻo ai Bush, Cheney poʻo Rumsfeld.
E oo lava i le tatalaina o le tusi fou a Seymour Hersh, Chain of Command: The Road from 9/11 to Abu Ghraib, ua le maua ai se gauai i le pasese i aso taitasi o televise, lea e maua ai e le toatele o tagata Amerika a latou tala fou. Ae na matauina e Rumsfeld. E fa aso a'o lumana'i le tatalaina o le tusi, e aunoa ma le faitauina, na tu'uina atu e le Matagaluega o le Puipuiga se osofa'iga e seasea ae fa'apitoa i le tusi.
Na molimau Rumsfeld i luma o le Komiti o Auupega a le Senate e faapea, na lapataia lana matagaluega i le sauaina o pagota i Abu Ghraib ia Ianuari 2004. Na taʻu atu e Rumsfeld ia Bush ia Fepuari e uiga i se 'mataupu' e aofia ai le faileagaina o pagota i Iraq, e tusa ai ma se fesoasoani a le Senior White House.
O nei faamatalaga e le faamaoni. O aʻa o Abu Ghraib, na tusia ai e Hersh, o loʻo taoto i le fausiaina o le 'le amanaiaina' polokalame faʻapitoa avanoa (SAP) na faʻatuina e se poloaiga faalilolilo a Bush na sainia i le faaiuga o le 2001 poʻo le amataga o le 2002. O le poloaiga a le peresetene na faʻatagaina ai le Matagaluega o Puipuiga fa'atūina se 'au faalilolilo o le Vaega Fa'apitoa e tete'e i tulafono fa'ava-o-malo ma faoa, pe fasioti tagata, so'o se tasi e manatu i ai o se 'maualuga' Al Qaeda, i soo se mea i le lalolagi.
Na faʻalauteleina e Rumsfeld le SAP i Iraq ia Aokuso 2003. O Rumsfeld na faʻatagaina le faʻaogaina o le faʻamalosi faaletino ma le faʻalumaina o feusuaiga e aveese mai ai faʻamatalaga mai pagota. Na fa'atūina e Rumsfeld ma Bush lenei faiga i luma o Ianuari 2004. O le fa'aleagaina o pagota i Abu Ghraib o se vaega o le ta'aloga faifaipea.
Na taʻua e Hersch se tagata suʻesuʻe a le CIA na auina atu i le falepuipui a le militeri a Amerika i Guantanamo i le faaiuga o le taumafanafana o le 2002, e suʻe ai pe aisea na faʻaputuina ai le poto aoga. Ina ua uma ona faatalanoaina pagota 30, 'na ia toe foi mai ma le mautinoa o loo matou faia ni solitulafono tau taua i Guantanamo.'
E oo atu i le tautoulu o le 2002, na oo atu ai le lipoti a le au suesue ia Gen. John A. Gordon, o le sui faufautua mo le puipuiga o le atunuu mo le tetee atu i faiga faatupu faalavelave, o le na lipotia tuusao i le faufautua mo le puipuiga o le atunuu Condoleezza Rice. Na matua mafatia Gordon i le lipoti ma ona aafiaga mo le togafitia o fitafita Amerika na pueina. Na ia manatu foi 'afai o gaioiga i Guantanamo e faalauiloa faalauaitele, o le a afaina ai le peresitene.'
Na pasia e Gordon le lipoti ia Rice, o le na taloina se fonotaga maualuga i le potu tulaga o White House. O Rumsfeld, o lē na fa'amalosia ana fitafita ina ia fa'amalosi i pagota, sa i ai i le fonotaga. Ae na fesili Rice ia Rumsfeld 'po oa ia mataupu, ma na ia fai mai na te le'i su'esu'eina.' Na uunaʻia o ia e Rice e suʻesuʻe i ai: 'Seʻi o tatou saʻo le tala,' o lana tala lea.
O se faufautua faamiliteli e iai sootaga vavalalata ma Special Operations na taʻu atu ia Hersh o solitulafono tau taua na faia i Iraq ma e leai se gaioiga na faia. ‘Ua sasaina tagata ma feoti,’ o lana tala lea. 'O le a le mea e te ta'ua ai pe a sauaina tagata ma feoti ma iloa e fitafita, ae le togafitia o latou manu'a?' o le fesili lea a le faufautua. 'Fa'asalaga,' na ia tali atu ai i lana lava fesili.
Sa tatau ona tatou vaai i le oo mai. I le saunoaga a Bush ia Ianuari 2003 a le State of the Union Address, na ia fai mai ai: 'O mea uma na taʻua, e silia ma le 3,000 masalomia o tagata faatupu faalavelave ua pueina faapagota i le tele o atunuu, ma e toatele isi ua feagai ma se taunuuga ese.' Na ia faaopoopo mai, 'Se'i o tatou fa'apea. Ua le toe avea ma faafitauli mo le Iunaite Setete ma a tatou uo ma paaga.'
Na ioe Bush na ia faʻatagaina le faʻataunuʻuina o le aotelega, i le solia saʻo o tulafono faavaomalo, ma le Iunaite Setete.
Ua ioeina foi e le pulega a Bush le faiga faasolitulafono o le toe lafo, lea e auina atu ai tagata i isi atunuu e sauaina. Na faailoa e le CIA i lana molimau i luma o le Konekeresi e faapea a o lei oo i le 2001, sa ia auai i le tusa ma le fitusefulu 'tulaga tulaga ese.'
I le masina o Tesema 2001, na ave faamalosi ai e tagata Amerika ni tagata Aikupito se toʻalua ma felelei atu i Cairo, lea na toe faʻasalaina ai i latou e ala i faʻateʻa eletise mai electrodes o loʻo faʻapipiʻi i o latou tino.
Toso teine, faasotoma ma mea mai fafo, o le fa'aogaina o maile e le pupuni e utia ma manu'a tigaina ai pagota, ma le sasaina o pagota i le oti na fa'amauina i Abu Ghraib. Ua aioi atu fafine i o latou aiga e ave faanana ni mea oona i totonu o falepuipui ina ia mafai ai ona latou fasioti i latou lava ona o le faalumaina na latou mafatia ai.
O tuuaiga o sauaga masani na aliaʻe mai Mosul ma Basra foi. 'O nisi na mu i le afi, o isi na fusifusi lima gau,' o le tala lea a Yasir Rubaii Saeed al-Qutaji. Na lipotia mai e Haitham Saeed al-Mallah le vaaia o 'se alii talavou e 14 tausaga le matua o tafetoto mai lona anus ma taoto i luga o le fola.' Na faalogo Al-Mallah i fitafita o fai mai 'o le mafuaʻaga o lenei tafetoto o le faʻaofiina o se mea uʻamea i totonu o lona anus.'
Ua molia e le vaega’au se tasi o Satini i le faaoolima ma isi solitulafono, ma ua fautuaina ai le luasefululua o fitafita Amerika e feagai ma moliaga faasolitulafono, e aofia ai le fasioti tagata faatamala ona o le sauaina o pagota i Afghanistan.
O le vaiaso na teʻa nei, e toʻatolu tagata Amerika, o loʻo faʻatautaia se falepuipui tumaoti, ae na lipotia mai o loʻo galulue ma le CIA, na faʻasalaina i le ave faamalosi ma le sauaina ma faʻasalaina i le 8-10 tausaga i le falepuipui e le faamasinoga a Aferika. Na maua e leoleo Aferika ni alii se toatolu o tautau i luga o le taualuga, ae o isi e toalima na maua ua sasaina ma saisai i totonu o se tamai potu pogisa.
O le Feagaiga e faasaga i le Sauaina ma Isi Fegalegaleaiga, Faʻaleagaina poʻo Faʻasalaga poʻo Faʻasalaga, o se feagaiga na faʻamaonia e le US ma o se vaega o la tatou tulafono faʻalotoifale, faʻamatalaina le sauaina e faapea: o le faʻatupuina o tiga ogaoga poʻo mafatiaga mo le faʻamoemoe e maua ai se taʻutaʻu, fa'ailoga tagata, fa'amalosi po'o le fa'amata'u.
O sauaga, faiga lē alofa, ma le fasioti tagata ma le loto i ai, o ni soliga matuia ia o Feagaiga i Sineva, o feagaiga ua faamaonia e le Iunaite Setete. O soliga matuia o Sineva ua ta'ua o solitulafono tau i lalo o le tatou feterale o War Crimes Act of 1996. O tagata Amerika e faia solitulafono tau taua i fafo e mafai ona maua le ola i le falepuipui, pe oo foi i le faasalaga oti pe a maliu lē ua afaina. I lalo o le aʻoaʻoga o le tiute faʻatonu, e mafai ona molia se taʻitaʻiʻau pe afai na te iloa pe tatau ona iloa o ona tagata maualalo o loʻo faia ni solitulafono tau ma na te le mafai ona taofia pe taofia.
Ina ua puʻea John Walker Lindh i Afghanistan ia Tesema 2001, na aveese ma fusi e ana tagata Amerika na fesiligia o ia, fusi o ia i luga o se laupapa, ma faaali atu o ia i le au lomitusi. O lo’o fetolofi i le tiga ona o se pulu na totoe i lona tino.
E ui lava na molia muamua i solitulafono o faiga faatupu faalavelave e ave ai le ola i le falepuipui, ae na faatagaina e John Ashcroft Lindh e ioe i solitulafono laiti na maua ai le 20 tausaga. Tulaga: Na faia e Lindh se fa'amatalaga na ia 'leai se fa'aleagaina ma le loto i ai a'o taofia. Sa faagasolo le ufiufi.
O loia mai le Vaega o Puipuiga ma Faamasinoga na tusia ni memo uumi ma faia se faauigaga o le sauaina e sili atu le vaapiapi nai lo le tasi i totonu o le Totogi Feagaiga. Na latou fautuaina Bush pe faʻafefea ona auai ona tagata i sauaga ma aloese mai moliaga i lalo o le tulafono a le feterale.
O le faʻalagolago i fautuaga i nei faʻamaumauga, na tuʻuina atu ai e Bush se faʻatonuga e leʻi tupu muamua e faapea, i le avea ai ma taʻitaʻiʻau-autu, o loʻo ia te ia le pule e faʻagata ai Feagaiga i Sineva. E ui lava i le manaoga o Sineva e filifili se faamasinoga agavaa pe agavaa se tasi mo le tulaga POW, na ave e Bush i luga o ia lava e filifili e le puipuia e pagota Al Qaeda ma Taliban i Afghanistan e le Geneva Convention on POWs.
O lenei faaiuga na faavae i luga o le mafuaaga o le White House Counsel Alberto Gonzalez, e faapea 'o le taua faasaga i faiga faatupu faalavelave o se ituaiga fou o taua, o se faiga fou [lea] ua le toe aoga ai le tapulaa a Sineva i le fesiligia o pagota a le fili ma faʻailogaina nisi o ana aiaiga. .' E uigaese!
O se vaega faalilolilo o le Fay Report talu ai nei na tatalaina e faapea, 'o faiga faavae ma faiga na atiae ma faamaonia mo le faaaogaina i luga o Al Qaeda ma Taliban o loo taofia e leʻi maua le puipuiga o Feagaiga i Sineva, ua faʻaaogaina nei i pagota na paʻu i lalo o Sineva. puipuiga o tauaofiaga.'
O le Lipoti a le Schlesinger lea na sau i nai vaiaso talu ai na tuuaia ai le taʻitaʻi sili o tagata lautele ma le militeri a le Pentagon i le le mafai ona faʻatinoina le vaʻaia ma le faʻatagaina o tulaga na mafua ai le faʻaleagaina. O le suiga o le tulafono a Rumsfeld e tusa ai ma le lipoti, na mafua ai le fenumiai pe o fea auala e mafai ona faʻaogaina i pagota i Iraq.
Ua ioeina e Rumsfeld le faatonuina o se pagota Iraqi e nana mai le Komiti Faavaomalo a le Koluse Mumu. E talitonu le au su'esu'e a le Pentagon ua taofia e le CIA le to'a 100 'aitu' i Iraq. O le nanaina o pagota mai le Koluse Mumu ua solia ai Geneva.
O le lipoti a le Schlesinger na faamaonia ai le 5 o pagota na maliliu ona o suesuega, ma le 23 o isi maliu o loo suesueina i le taimi nei.
I le masina o Me, ina ua i luga o itulau pito i luma le faʻasalaga a Abu Ghraib, sa iai manaʻoga mo Rumsfeld e faamavae. Ae na taʻu atu e Cheney ia Rumsfeld e leai se faamavaega. Sa matua'i fa'apolokiki. O le a tatou tulituliloa ma taumafai malosi, o le tala lea a Cheney, ina ia le afaina ai avanoa o Bush mo le palota ia Novema.
O Mej Gen. Geoffrey Miller, o le ta'ita'i Amerika e nafa ma le taofia ma le fesiligia i le falepuipui o Abu Ghraib, na auina atu mai Guantanamo i Iraq i le tautoulu talu ai e sui ai ana metotia faigata o le fesiligia. Talu ai nei na faia ai e Miller se taamilosaga i le po o Abu Ghraib mo le au tusitala.
Na ia faʻaalia ma le mitamita le 'Tolauapiga Saolotoga' ma le 'Tolauapiga Togiolaina,' fou faʻafouina e tali atu ai i le faʻasalaga faʻasauā.
I lalo o le faiga fou lea ua fa'atulaga i Abu Ghraib, ua tu'uina atu ai se fuafuaga fa'atalanoaga i se loia mo le fa'atagaga a'o le'i amataina so'o se su'esu'ega. O le taimi e mana'omia e fa'agasolo ai pagota ua fa'aitiitia mai le 120 i le 50 aso. Talu mai Iulai, 60% o iloiloga na taʻitaʻia ai faʻasalalauga.
E tolu selau pagota Iraqi na tatala i tua i le Aso Lulu. Na latou savavali ese ma le $25 ma se tamaitusi iila e 12 itulau i le malo le tumau o Iraq.
Ae o faʻamaoniga o solitulafono tau taua a le pulega a Bush - aemaise lava Rumsfeld, Cheney ma Bush - o loʻo faʻaauau pea ona tulaʻi mai. Ma e ui lava i le teena e Bush o le International Criminal Court, e toatele tagata i le salafa o le lalolagi o loo tagi mai ia Bush ma ona sui ina ia faamasinoina. I upu a le polofesa tulafono a Yale Bruce Ackerman: 'O se mea e tasi le puipuia o vaegaau mai le faamasinoga faapolokiki; o se isi mea, ia avea ma malutaga mo tagata solitulafono o taua.'
O le ZNetwork o loʻo faʻatupeina naʻo le agalelei o ana tagata faitau.
lafo