A o agaʻi atu le osofaʻiga a Isaraelu faasaga i tagata Palesitina i Kasa - lea na fasiotia ai le silia ma le 33,000 tagata Gaza - i lona fitu masina, na molia ai e Nicaragua Siamani i le Faamasinoga Faavaomalo o Faamasinoga (ICJ, po o le Faamasinoga a le Lalolagi) mo le faafaigofieina o le fasioti tagata.
Nicaragua moliaga e faapea, "Ua tuuina atu e Siamani le lagolago faapolokiki, tupe ma le militeli ia Isaraelu ma le malamalama atoatoa i le taimi o le faatagaga o le a faaaogaina meafaigaluega a le militeri i le faia o soliga tetele o tulafono faava o malo," faaopoopo atu, "O meafaigaluega faamiliteli na saunia e Siamani e mafai ai Isaraelu. e faia ai le fasioti tagata ma isi mea leaga, e aofia ai sapalai i luma o le laina ma fale teu oloa, ma faʻamautinoaga o sapalai i le lumanaʻi e pei o pulufana, tekinolosi ma vaega eseese e manaʻomia mo le militeri Isaraelu. Na taʻua foʻi e Nicaragua le faʻafitia e Siamani o le United Nations Relief and Works Agency for Palestine Refugees in the Near East (UNRWA), lea "e maua ai le lagolago taua i tagata lautele."
Siamani o le lona lua-sili ona tele sapalai auupega ia Isaraelu, faʻamaumauga mo 30 pasene o oloa mai fafo i le va o le 2019 ma le 2023. O le Iunaite Setete, o le malosi sili o Isaraelu, na tuuina atu ia te ia le 69 pasene o ana auupega faaulufale mai i le vaitaimi lava e tasi.
I le aso 12 o Oketopa, na taʻua ai e le Chancellor Siamani Olaf Scholz,
I le taimi nei, e na o le tasi le nofoaga mo Siamani: o le nofoaga i le itu o Isaraelu. O le uiga lea o le matou fai atu o le saogalemu o Isaraelu o se Siamani raison d'État. O lo tatou lava talafaasolopito, o la tatou matafaioi na afua mai i le Holocaust, ua avea ai ma o tatou tiute tumau le tutu atu mo le i ai ma le saogalemu o le Setete o Isaraelu. O lenei tiutetauave e taialaina i tatou.
I se faamasinoga iloga ia Aperila 8 ma 9, na tuuina atu ai e Nicaragua lana faamasinoga tulaga i le ICJ ma na teena e Siamani ia moliaga. Na talosagaina e Nicaragua le Faamasinoga a le Lalolagi e poloaʻia ni faiga le tumau se lima “o se mataupu o le faanatinati tele” mo le tuuaia e Siamani o le “auai i le fasioti tagata faamoemoeina faifaipea ma soliga matuia o tulafono faava o malo o fesoasoaniga alofa ma isi tulaga masani o tulafono lautele faavaomalo o loo tutupu i le Gaza Strip.”
Daniel Müller, o se loia i le vaega loia a Nicaragua, na faamanatu atu i le ICJ o le 10 aso na muamua atu, ina ua faatonuina e le faamasinoga. faiga fa'aopoopo le tumau faasaga ia Isaraelu i le mataupu a Aferika i Saute, na taʻua ai le tulaga o le olaga i Kasa o se “mala” ma o mea na tutupu talu ai nei “e matuā mataʻutia.” Na maua e le faamasinoga "se lamatiaga lata mai o le le mafai ona toe faaleleia le 'aia tatau a Palesitina i Kasa e puipuia ai mai gaioiga o le fasioti tagata'."
"O Nicaragua o loʻo galue e le gata mo ia lava i luga o le faʻavae o aia tatau ma noataga na tuʻuina atu e tulafono faʻapitoa na faʻaaogaina, ae faʻapea foʻi ma sui o tagata Palesitina o loʻo tuʻuina atu i se tasi o gaioiga sili ona faʻaleagaina i le talafaasolopito o aso nei," O Carlos José Argüello Gómez, le amepasa a Nicaragua i Netherlands, na ia taʻu atu i le faamasinoga.
Na taʻua e Gómez e ui lava e leʻi oʻo i Nicaragua le tele o faiga faʻaleagaina ma faʻaumatiaga e pei ona mafatia ai Palesitina mo le sili atu i le 75 tausaga, "na faʻalavelaveina foi ma osofaʻiga a le militeri mo le tele o lona olaga ma lagona le alofa mo le Palesitina. tagata.”
I le 1984 mataupu o Gaoioiga Fa'afitafita ma Fa'afitafita i totonu ma faasaga i Nicaragua (Nicar. v. US), na pule le ICJ e faasaga i le faʻalavelave a le US i Nicaragua, lea e aofia ai le laʻuina o uafu, le faʻaumatiaina o mea faʻapipiʻi suauʻu, ma le aʻoaʻoga, faʻaauupegaina ma le faʻaauupegaina o Contras (o loʻo taumafai e faʻaumatia le malo o Nicaragua).
Na taʻua e Gómez o le malo o Isaraelu "e le tatau ona fenumiai ma tutusa ma tagata Iutaia," ma matauina o tagata Iutaia na afaina i le Holocaust "o le a lagona le tigaalofa ma le tigaalofa i le silia ma le 30,000 tagata lautele, e aofia ai le 25,000 tina ma tamaiti na fasiotia i Palesitina, ma le 20,000 tamaiti ua matuaoti ma tina e toalua ua fasiotia i itula uma.”
Siamani Faʻateleina Fesoasoani Militeri ia Isaraelu ma tipi le faʻatupeina i le UNRWA aʻo faʻaalia le fasioti tagata
O le Feagaiga o le Fasioti Tagata ua tuuina atu i isi vaega le matafaioi e taofia ai le fasioti tagata mai le taimi latou te iloa ai e ono faia le fasioti tagata. Gómez taʻu le faamasinoga "e le mafai ona fesiligia" e faapea o Siamani "sa nofouta lelei ma ua ia iloa lelei a itiiti mai o le lamatiaga ogaoga o le fasioti tagata e faia, e mautinoa lava pe a uma lau Poloaiga o Ianuari 26 [mo faiga le tumau]."
Na finau Gómez e faapea, o Siamani na matauina le solia o tulafono faavaomalo a Isaraelu, ma taʻua ai le 32 faamatalaga na faia mai ia Oketopa 9, 2023 ia Aperila 5, 2024, e le faitau selau o tagata atamamai faʻaaloalogia, pulega, faʻalapotopotoga, tagata popoto faaletulafono ma lōia o loʻo tuʻuaia Isaraelu i le solia poʻo le solia o le tulafono. Feagaiga Fasioti Tagata.
“Faatasi ai ma nei malamalamaga le mafaafitia uma o le tulaga,” o le faaaliga lea a Gómez, “o le tali atu a Siamani o le faateleina lea o ana fesoasoani faafitafita ia Isaraelu.” Na ia taʻua foʻi le faʻasalalauga a Siamani o le a faʻalavelave mo Isaraelu i le tulaga o Aferika i Saute v. Isaraelu, lea o loʻo faʻatali i le ICJ. Ma, fai mai Gómez, e ui lava i le ICJ o Ianuari 26 na maua ai e faapea o Isaraelu sa faia ma le mautinoa le fasioti tagata, "Sa faaauau pea Siamani, ma o loʻo faʻaauau pea e oʻo mai i aso nei, e tuʻuina atu auupega ma fesoasoani a le militeri lautele ia Isaraelu."
Mo le tausaga 2023, na faʻatagaina ai e le malo Siamani le 326 miliona Euro mo le auina atu i fafo o meafaigaluega a le militeri ma auupega o taua i Isaraelu, o le tala lea a le loia a Nicaragua Müller i le faamasinoga. Laisene auina atu i fafo mo auupega taua e tusa ma le 20 miliona euros e aofia ai "3,000 anti-tank weapons - lea e tusa ai ma se tasi tagata gaosi oloa i Siamani o 'se pusa meafaigaluega atoatoa o auupega faʻataʻavalevale faʻataʻavalevale [s]' faʻaaogaina e faasaga i tane, ae faʻapea foʻi taavale, fausaga ma fale. , ma tagata - 500,000 ta'amilosaga o fana fana, 44 moliaga fa'aoso - o se vaega autu i fana fana - ma le 239 tau fa'amumu.
Na taʻua e Müller o nei auupega e “fausia ma taulaʻi i le faatamaʻia ma le fasiotia, po o le sii mai o le faamatalaga a Siamani lava ia, 'mea [ma] mea . . . gafatia . . . o le faapogaia o le faatamaʻia po o le faaleagaina o tagata po o meatotino ma avea o se auala e faaaogā ai le malosi i feteenaʻiga faaauupegaina i le va o Setete.’”
E ui lava i le iugafono a le Fono Puipuiga o loʻo manaʻomia se taofi vave, ae o loʻo faʻaauau pea ona tuʻuina atu e Siamani le fesoasoani a le militeri ia Isaraelu. Siamani o loʻo faʻafaigofie pe faʻaleleia le tuʻuina atu o fesoasoani alofa i Gaza. Ae, na finau Müller, "E moni lava o se alofaga faʻanoanoa i tamaiti Palesitina, fafine ma alii i Kasa e tuʻuina atu fesoasoani agaalofa, e aofia ai le faʻafefe o le ea, i le tasi itu, ma tuʻuina atu auupega ma meafaigaluega a le militeri e faʻaaogaina e fasioti tagata. ma faʻaumatia i latou - ma faʻaumatia foʻi tagata faigaluega fesoasoani alofa e pei ona molimauina talu ai nei i le osofaʻiga a le fana i taavale ma tagata faigaluega a le World Central Kitchen, i le isi itu.
Na taʻua e Gómez le aʻafia o kamupani Siamani i le vaega a le militeri lea "o loʻo maua saʻo mai le tulaga ona ua latou vaʻaia a latou tau o sea ua siitia talu mai Oketopa ma ua latou matua faʻateleina konekarate atinaʻe faʻatasi mo auupega ma a latou tagata Isaraelu."
Na taʻua foi e Nicaragua le taofia e Siamani o le faatupeina o le UNRWA i Gaza i le aso na sosoo ai ma le poloaiga a le ICJ ia Ianuari 26, "e faavae i luga o le na o le malo o Isaraelu," o se faamaoniga o le faafaigofieina e Siamani o le fasioti tagata. "O le UNRWA o le paaga sili ona taua mo le tuuina atu o fesoasoani i tagata i le Gaza Strip," o le tala lea a le minisita feterale a Siamani ia Novema 7, 2023. O le taofia o le faatupeina na aveesea ai le UNRWA o le $ 450 miliona.
Na fa'aleaogaina e Nicaragua le finauga a Siamani e fa'apea o lo'o fa'atino e Isaraelu le puipuiga o le tagata lava ia
Na finau Nicaragua e faapea o Isaraelu o loo fenumiai le aia tatau e puipuia ai ona tagata ma le aia tatau o le puipuia o le tagata lava ia i lalo o le Mataupu 51 o le UN Charter, ma taʻua ai le 2004 ICJ's advisory opinion in Taunuuga Faaletulafono o le Fausiaina o se Pa i totonu o le teritori o Palesitina. I lena tulaga, na manatu le faamasinoga e faapea o Isaraelu, i le avea ai ma se malo o loo nofoia, e le mafai ona ia faia se puipuiga a le tagata lava ia i le teritori o loo nofoia ai. “O le mea e ofo ai,” o le tala lea a Gómez, “E foliga mai e le mafai e Siamani ona iloa le eseesega o le puipuia o le tagata lava ia ma le fasioti tagata.”
E lē gata i lea, na taʻua e Nicaragua e faapea “o tagata Palesitina e iai le aiā e fai ai a latou lava filifiliga” lea e aofia ai “le aiā e fetagofi atu ai i auupega e tetee atu ai i pulega a tagata ese ma le tetee atu i pulega faailogalanu i le faaaogāina o la latou aiā tatau e fai ai a latou lava filifiliga e pei ona faamauina i le [UN] Charter” ma le Tautinoga i Mataupu Faavae o Tulafono Faava-o-malo e uiga i Fegalegaleaiga Faauo ma Felagolagomai i le va o Setete.
Na taʻua e Gómez e faapea, o mea na tutupu iā Oketopa 7 “e leʻi tupu fua, i se taimi vave, e aunoa ma se faaonoono.” Na ia taʻua le Failautusi Aoao a le UN António Guterres, o le na fai mai ia Oketopa 24, "E taua foi le iloa o osofaiga a Hamas e leʻi tupu i se vacuum. O tagata Palesitina ua oʻo i le 56 tausaga o le faʻalavelave faʻalavelave."
"Afai e faʻaauau pea le le taofiofia o gaioiga a Isaraelu e pei ona latou faia talu mai lona fanau mai o se Setete, ma o loʻo faʻaauau pea ona latou mauaina le lagolago faʻapitoa a Setete e pei o Siamani, ona toe tulaʻi mai lea o se augatupulaga fou o Palesitina i se taimi lata mai," o le tala lea a Gómez.
O lo'o Sailia e Nicaragua 5 Faiga Fa'apitoa
Na talosaga Nicaragua i le ICJ e faʻatonuina ia aua neʻi faʻaleagaina e Siamani le tulaga i Kasa, e ala i le "tuuina atu poʻo le faʻatagaina o le tuʻuina atu o auupega o taua ma isi lagolago tuusaʻo mo Isaraelu i lenei taimi ma e ala i le aveesea o le UNRWA . . . o le faatupeina ma le mafai ona faaauau pea ona galue e tusa ai ma lana pule.”
O faiga le tumau ia o lo'o talosagaina e Nicaragua:
(1) O le a vave taofia e Siamani lana fesoasoani ia Isaraelu, aemaise lava ana fesoasoani faamiliteli e aofia ai meafaigaluega faamiliteli, i le tulaga e mafai ai ona faaaoga lenei fesoasoani i le soliga o le Genocide Convention, tulafono faava-o-malo o fesoasoaniga alofa po o isi tulaga masani o tulafono lautele faava o malo faapea e pei o le aia tatau a Tagata Palesitina i le pule a le tagata lava ia ma ia aua ne'i noatia i se pulega o le apartheid;
(2) E tatau ona vave faia e Siamani taumafaiga uma ina ia mautinoa o auupega ua uma ona tuuina atu ia Isaraelu e le o faaaogaina e faia ai le fasioti tagata, saofagā i gaoioiga o le fasioti tagata po o le faaaogaina i se auala e solia ai tulafono faava o malo fesoasoani alofa;
(3) E tatau ona vave faia e Siamani mea uma e mafaia e tausisia ai ana matafaioi i lalo o tulafono alofa;
(4) E tatau i Siamani ona toe suia lana faaiuga e taofia le faatupeina o le UNRWA o se vaega o le tausisia o ana matafaioi e puipuia ai le fasioti tagata ma gaoioiga o le fasioti tagata ma le solia o aia tatau a tagata Palesitina lea e aofia ai foi le matafaioi e faia mea uma e mafai ai. faʻamautinoa e oʻo atu fesoasoani alofa i tagata Palesitina, aemaise lava i Kasa;
(5) E tatau ona galulue faʻatasi Siamani e faʻauʻu le soliga ogaoga o tulafono faʻavaomalo e ala i le taofia o lana lagolago, e aofia ai le tuʻuina atu o meafaigaluega a le militeri ia Isaraelu e mafai ona faʻaaogaina e faia ai solitulafono ogaoga o tulafono faʻavaomalo ma faʻaauauina le lagolago. a le UNRWA lea na faitaulia ma fa'avae ai e lenei Faalapotopotoga ana galuega.
Fai mai Siamani e le mafai ona nafa ona o Isaraelu e le o se Itu i le mataupu
Ua siitia le vaega loia a Siamani lua puipuiga autu. Muamua, e leai se pule a le ICJ i le mataupu ona o le matafaioi a Siamani e faalagolago i se sailiiliga o Isaraelu o loʻo faia le fasioti tagata ma e le o Isaraelu i lenei mataupu. Lona lua, o Siamani o loʻo i ai se "faʻavae tulafono malosi" e iloilo ai i luga o mataupu taʻitasi pe o laisene faʻaulufale atu e fetaui ma ana matafaioi faʻalotoifale ma faʻavaomalo ma le tele o ana faʻatau atu talu mai Oketopa 2023 e le o ni "auupega tau."
Na finau le Agent Tania von Uslar-Gleichen e fai ma sui o Siamani e faapea o tuuaiga a Nicaragua “e leai se faavae moni po o se tulafono. Latou te faalagolago i se iloiloga o amioga a Isaraelu, ae le o se vaega i nei taualumaga. Fai mai a ia, o le mataupu na aumai i le faamasinoga "i luga o le faavae o molimau sili ona vaivai."
O Samuel Wordsworth, o loʻo fai ma sui o Siamani, na ia taʻu atu i le ICJ e leai sana puleʻaga e fofogaina ai lenei mataupu. Na ia faamalamalama mai e leʻi i ai Isaraelu i luma o le faamasinoga ma o faaiuga e uiga i lana amio o se mea e manaʻomia muamua i le sailia o tiute i le vaega a Siamani. I totonu Aferika i Saute v. Isaraelu, na manatu le ICJ e "talafeagai" le faia e Isaraelu o le fasioti tagata. O se fa'ai'uga fa'ai'u i luga o fa'amanuiaga e mana'omia ni nai tausaga. Aʻo leʻi faʻamautinoaina pe ua solia e Siamani ana matafaioi faʻavaomalo, "e tatau i le Faamasinoga ona faʻamaonia muamua na faia e Isaraelu le fasioti tagata," o le tala lea a Wordsworth. "O le matafaioi a Siamani o loʻo tuʻuaʻia, ae o loʻo faʻalagolago atoatoa i faiga sese a Isaraelu." O lea, na ia fai mai ai, o Isaraelu o “se vaega lona tolu e manaʻomia.”
Ae o Anne Peters, o le isi sui o le vaega faaloia a Siamani, na ia ioeina e faapea, afai e maua e le faamasinoga e “tumau” le solia e Isaraelu o tulafono faava-o-malo, ona mafai loa lea ona filifili pe “mea moni” e faavae ai “soliga talafeagai” a Siamani.
Fai mai Siamani o le tele o ana auina atu i fafo i Isaraelu e le o ni "auupega tau"
Fai mai Peters e le'i tuuina mai e Nicaragua se faamaoniga e faapea "o meafaigaluega faamiliteli mai Siamani na mafai ona faia se sao taua i se tuuaiga o le fasioti tagata po o le solia o tulafono faava o malo fesoasoani alofa" e tusa ai ma "tulaga sauaina o laisene a Siamani."
Na taʻu atu e Von Uslar-Gleichen i le faamasinoga e faapea talu mai Oketopa 7, 2023, 98 pasene o laisene na tuuina atu i Siamani mo le auina atu i fafo i Isaraelu e le mo "auupega tau," ae mo "isi meafaigaluega a le militeri." E valusefulu pasene o le voluma ua faamaonia mo le auina atu i fafo na faatagaina ia Oketopa 2023, o lana tala lea.
Talu mai Oketopa 2023, “matou te le iloa ni atigi fana, leai ni auupega. Toeitiiti lava o oloa auina atu i fafo e aofia ai le mea ua taʻua o 'isi meafaigaluega a le militeri,' e masani lava o se tulaga maualalo pe puipuia, "o lana tala lea. E masani ona aofia ai “mea faigaluega e puipuia ai mai lamatiaga tau vailaau, mea e puipui ai e pei o pulou po o ipu e puipuia ai le tino, mea tau fesootaiga, vali lanu ma vaega, vaega ma isi meafaigaluega e sili atu lona uiga.”
Ae ui i lea, na ioeina e Von Uslar-Gleichen, na laiseneina e Siamani le auina atu i fafo o auupega o taua ia Isaraelu e fa taimi i le ono masina talu ai. E lua laisene mo le "a'oa'oga" (e le o le taua) pulufana, e aofia ai le 500,000 vaega o fana, na fa'amaonia ia Novema, ma le isi 1,000 vaega na fa'amaonia i le amataga o le 2024. O le laisene lona tolu na fa'amaonia mo le tau fa'aoso e feso'ota'i ma se galuega fa'atasi i le va o Siamani. ma alamanuia Isaraelu ae sa faia mo faamoemoega faataitai. O le laisene lona fa na mo le auina atu i fafo o le 3,000 feaveaʻi anti-tank auupega "i le tulaga lata mai o Hamas fasioti tagata," o lana tala lea.
I le 2023, na talosaga ai Isaraelu ia Siamani mo ni tane fana, ae e leʻi maua se laisene. E tasi le laisene ua tuʻuina atu mo se vaʻa, ae talu ai o se "auupega taua" e manaʻomia ai laisene e lua mo le auina atu i fafo o lea e leʻi faʻatagaina, o le tala lea a Von Uslar-Gleichen i le ICJ. O faamatalaga a Nicaragua e faatatau i fana ma fana e faaaogā i Kasa “e leai se fesootaʻiga ma le mea moni. Ua teena e Siamani, ”o lana tala lea.
Na finau Gómez e fai ma sui o Nicaragua e faapea “e le afaina pe ave sa‘o mai Siamani se atigi fana fana i se tane a Isaraelu o loo fanaina se falemai” pe toe faatumu le teu oloa a Isaraelu. "O le mea moni o le faʻamautinoaga o sapalai ma le suia o auupega e taua tele i le tulituliloaina e Isaraelu o osofaiga i Kasa," o lana tala lea i le ICJ, ma faaopoopo atu o Siamani o loʻo nofouta i le "tulaga lamatia o le fasioti tagata."
O le mataupu a le ICJ ose mea faigaluega fa'apitoa ma fa'atulagaina
E ui lava o le Iunaite Setete e sili mamao atu le tuuina atu o auupega ia Isaraelu, e leʻi molia i le ICJ ona o le a le taliaina le pule a le faamasinoga seʻi vagana ai mataupu e faʻamaonia manino e le malo o Amerika. Ua ioe Siamani i le pulega atoa a le ICJ o lea e sili atu le faigofie nai lo le US mo le faamasinoga a Nicaragua.
"O le ICJ o le a le faʻamutaina le taua i Kasa, ae o se meafaigaluega faʻavaomalo lea e faʻaaogaina e faiga faʻavae mai fafo e faʻaoga ai le mamafa o Isaraelu," Brian Finucane, faufautua sinia i le International Crisis Group, taʻu Le New York Times. "I le mataupu a Nicaragua, e faʻaaoga atili ai le mamafa i Siamani."
Na faʻatupuina foʻi e le sosaiete lautele le faʻamalosi e o gatasi ma le faamasinoga a le ICJ i le mataupu a Nicaragua faasaga ia Siamani.. O aumalaga a CODEPINK na pikiina, faʻapotopoto ma tuʻuina atu talosaga i misiona a Siamani i le US O nei gaioiga o se vaega o se faʻasalalauga faʻavaomalo o le lotogatasi ma Palesitina Siamani o loʻo lamatia le sasaina ma puʻeina pe a latou faʻaalia e tetee atu i Siamani i le fasioti tagata a Isaraelu.
O le ICJ o le a tuʻuina atu se faʻaiuga i luga o le talosaga a Nicaragua mo ni faiga le tumau i totonu Nicaragua v. Siamani i nai vaiaso o lumanai.
O le ZNetwork o loʻo faʻatupeina naʻo le agalelei o ana tagata faitau.
lafo