Ruim tien jaar sinds het begin van de Griekse staatsschuldencrisis wordt beweerd dat het land “weer op de beenlijken nogal uit de pas te lopen met de werkelijkheid. De spoorwegramp van 28 februari in Tempi, waarbij zevenenvijftig mensen om het leven kwamen, vormde een tragische herinnering aan de manier waarop de nationale infrastructuur functioneert is verwoest door jaren van bezuinigingen en shockprivatiseringen.
Op zoek naar een nieuw mandaat bij de algemene verkiezingen van zondag wordt de rechtse Nieuwe Democratie geconfronteerd met kritiek, niet alleen vanwege de economische problemen van de Grieken, maar ook vanwege haar staat van dienst op het gebied van autoritarisme en het bespioneren van tegenstanders. Toch heeft de belangrijkste concurrent, Syriza van Alexis Tsipras, moeite om de onvrede onder de bevolking te mobiliseren. Nadat hij zijn ambtstermijn van 2015 tot 2019 had doorgebracht met het opleggen van de bezuinigingen die hij had beloofd zich te verzetten, blijft Grieks links sterk verzwakt.
Yanis Varoufakis was minister van Financiën in de eerste door Syriza geleide regering en legde deze rol in juli 2015 neer in plaats van te capituleren voor de bezuinigingsdogma's. Varoufakis is een fervent criticus van de staat van dienst van Syriza en is tegenwoordig een vooraanstaand lid van de linkse partij MeRA25, waarvoor hij sinds 2019 ook parlementslid is. kapduifDavid Broder sprak met hem over de aanhoudende gevolgen van de bezuinigingen op Griekenland, de grondslagen van het beweerde economische 'herstel' en het alternatief van zijn partij.
David Broder
Op zondag, de Financial Times publiceerde een artikel dat ons vertelde dat Griekenland zich na tien jaar van reddingsoperaties en bezuinigingen had hersteld. Het bbp bedraagt nog steeds slechts 80 procent van het niveau van 2008 en de lonen minder dan 75 procent, maar de groei is nu snel en het land staat op het punt zijn investment-grade rating terug te winnen. De kop citeerde de bewering van de CEO van de Eurobank dat dit de “grootste ommekeer in het Europese financiële systeem” was. Hoe realistisch is dit beeld?
Yanis Varoufakis
Het hangt af van wiens perspectief je neemt. Als je om de bevolking van Griekenland geeft, dan is dit allemaal een Orwelliaanse leugen. Als je Griekenland als buitenlandse investeerder bekijkt, is dat waar.
Griekenland zit vandaag de dag dieper in het gat van de insolventie dan in 2010, toen de hele financiële wereld – het Internationale Monetaire Fonds, de Europese Centrale Bank en de Europese Commissie – zei dat we failliet waren. Destijds bedroeg onze schuld ongeveer €295 miljard en ons inkomen €220 miljard, terwijl de schuld vandaag €400 miljard bedraagt en ons nationaal inkomen, in reële termen, €192 miljard. Het grootste deel van onze schulden zijn verschuldigd aan de trojka en aan buitenlandse investeerders. Onze afhankelijkheid van de vriendelijkheid van vreemden is dus groter dan ooit.
De Griekse bevolking heeft vandaag de dag gemiddeld een 20 procent lagere levensstandaard dan in 2010; als je naar de arbeidersklasse kijkt, bedraagt de daling van het bbp per hoofd van de bevolking 45 procent. Wat de schulden van de particuliere sector betreft, hebben ongeveer twee miljoen van de tien miljoen Grieken een negatief eigen vermogen en niet-rendabele leningen. Het is een wereldrecord: het gebeurde niet eens in de VS in 2008-09, tijdens de subprime-hypothekencrisis.
Maar hoe komt het dat ik erken dat Griekenland het vanuit het perspectief van buitenlandse investeerders beter doet dan enig ander land? Welnu, staatsobligaties worden verhandeld tegen een rendement van 3.6 tot 3.7 procent – een zeer mooie spread ten opzichte van Duitse obligaties met een rendement van 2.2 tot 2.3 procent. Iedereen weet dat de Griekse staat failliet is en dat de obligaties rotzooi zijn. Dus waarom kopen ze ze? De Europese Centrale Bank (ECB) heeft aangekondigd Griekse staatsobligaties te zullen steunen. Het is een politieke beslissing om Griekenland solvabel te verklaren, net zoals het een politieke beslissing was om het land in 2010 insolvent te verklaren. Christine Lagarde en haar volgelingen maken een knipoog naar investeerders.
Waarom staat de ECB achter obligaties, terwijl zij dat in 2012 of 2015 niet deed? De afgelopen jaren was er een wereldprimeur: een mechanisme om rijkdom uit de failliet te halen. De machthebbers hebben het zogenaamde Hercules-plan ingesteld, waarbij obligaties uit de boeken van banken worden gehaald en verkocht aan gierfondsen op de Kaaimaneilanden. Ze behoren deels toe aan buitenlandse investeerders, deels aan de mensen die de Griekse banken runnen, deels aan de uitgebreide families van de politieke klasse. Ze kunnen bijvoorbeeld een niet-rendabele lening van € 100,000 kopen, maar dan voor slechts € 3,000. Ze verwachten niet dat ze het geld terugkrijgen; maar als ze het onderpand voor € 50,000 kunnen verkopen, hebben ze € 47,000 aan huur aan de Kaaimaneilanden onttrokken zonder ook maar een cent belasting te betalen. Dit kan ongeveer 70 miljard euro opleveren uit een economie van minder dan 200 miljard euro per jaar.
Het klinkt dus misschien als een paradox dat de financiële pers een economie toejuicht waarvan de publieke en private sector faillieter zijn dan ooit. Maar gezien de winst die buitenlandse investeerders uit deze situatie kunnen halen, is dit geen paradox. Griekenland is een gans die gouden eieren legt: zulke winstcijfers bestaan nergens anders. Bovendien garandeert dit Hercules-plan, dat door het Griekse parlement is aangenomen, een minimumbedrag van 23 miljard euro. De Griekse staat – en dus de ECB zelf – staat achter de belangen van de aasgieren, als ze er niet in slagen voldoende onteigeningen binnen te halen.
David Broder
In januariU noemde Syriza, Nieuwe Democratie en Pasok de partijen van de “Memorandum Arc” – en zei dat zij de realiteit negeerden dat degene die aan de macht is aan het eind van het decennium gedwongen zal worden steeds meer te lenen. Maar op welke manieren is Griekenland sinds 2015 verder afhankelijk geworden van Europese leningen? Zijn er niet enkele elementen van hernieuwde groei, bijvoorbeeld in de bouw of het toerisme?
Yanis Varoufakis
Wat we zien is desinvestering; geld wordt uitgegeven op manieren en in sectoren die dat doen verlagen de productiecapaciteit van dit land.
De regering en de buitenlandse pers vieren een toename van de directe buitenlandse investeringen (FDI), en deze neemt inderdaad toe. Maar wat is het effect op de prijzen? Een gierfonds dat € 3,000 inbrengt om een lening van € 100,000 te kopen, telt als directe buitenlandse investeringen. Maar het brengt slechts een kleine hoeveelheid geld binnen om via onteigening een veel groter bedrag te verkrijgen. Er blijft geen enkele draad productief kapitaal over.
De grenstroepen van Frontex drijven mensen terug naar de Griekse kust, met veel doden op zee tot gevolg. Maar via het Golden Visa-systeem bieden we Schengenvisa aan [waardoor vrij verkeer in het grootste deel van Europa mogelijk is] aan iedereen die € 250,000 meebrengt. Nogmaals, dit is geen productieve investering. In mijn wijk in het centrum kopen ze appartementen om er Airbnbs van te maken. Hierdoor wordt de kapitaalvoorraad niet opgebouwd, maar worden eigendommen van de huizenmarkt weggenomen, omdat deze niet langer beschikbaar zijn voor verhuur, en worden de lokale bewoners verdreven. Mensen uit Oekraïne, Rusland, China of Nigeria gebruiken hun Schengenvisum niet om in Griekenland te blijven, maar om naar Frankrijk of Duitsland te verhuizen. Het geld van de Amerikaanse toeristen gaat van een Amerikaanse bankrekening naar een Duitse; Het geld gaat dus volledig voorbij aan Griekenland, terwijl tegelijkertijd de huurprijzen voor de lokale bevolking stijgen. De investering is dus bedoeld om te profiteren van onroerend goed, niet-rendabele leningen en privatiseringen die schadelijk zijn voor de productieve economie.
We kunnen ook het voorbeeld nemen van het treinongeluk waarbij zevenenvijftig mensen omkwamen. MeRA25-parlementsleden hadden de gevaarlijke gevolgen van privatisering voorspeld. De Griekse spoorwegmaatschappij werd in 45 voor 2017 miljoen euro verkocht aan de Italiaanse staatsspoorwegmaatschappij Ferrovie dello Stato, maar er werd niet geïnvesteerd en in plaats daarvan beloofde de Griekse staat om 15 miljoen euro aan jaarlijkse subsidies te betalen voor de lijn Athene-Thessaloniki. Het was een complete oplichterij.
Ondanks al het gepraat over de EU Next Generation-fondsen is de verdeling van het geld volkomen corrupt. Het gaat óf naar de oligarchen, die geen investeringen doen, óf naar het banksysteem. Wat we sinds de capitulatie van Tsipras in 2015 hebben gezien, is een voortdurende plundering, een grootschalig experiment met verschillende vormen van pachtonttrekking. Direct na de pandemie zei ik dat het herstelfonds macro-economisch onbelangrijk was; als sommigen spraken van a Hamiltoniaans momentIn werkelijkheid was het de doodsklok voor elk project voor een begrotingsunie.
David Broder
Wat zou een Griekse regering anders kunnen doen?
Yanis Varoufakis
MeRA25 is de enige partij met een volwaardig, modulair, multidimensionaal regeringsprogramma, een economisch, sociaal en milieumanifest dat een alternatief biedt voor de zogenaamde Memoranda of Understanding die hier in Griekenland de boventoon voeren.
Een belangrijk element is een staatsbank die Hercules zal vervangen en een einde zal maken aan de aan- en verkoop van niet-rendabele leningen op secundaire markten. In plaats daarvan zou deze bank – Odysseus genaamd – deze leningen registreren en degenen wier huis, kleine winkel of boerderij in gevaar zijn, toestaan om de uitwinning, onteigening en veiling van hun eigendommen te voorkomen, tegen een kleine vergoeding van niet meer dan een zesde van hun beschikbare middelen. inkomen.
Banken zouden slechte leningen doorgeven aan Odysseus, die deze vervolgens zou bevriezen door middel van de uitgifte van obligaties. Het idee is dat zodra de prijzen van de eigendommen de nominale waarde van de bevroren leningen overschrijden, er onderhandelingen kunnen plaatsvinden tussen de leners en Odysseus. Ze zouden het deel dat ze al betaald hebben niet verliezen. Dit zou een einde maken aan de overdracht van rijkdom naar de Kaaimaneilanden en aan de sociale ramp als gevolg van onteigeningen.
Een ander belangrijk element betreft energie. Het elektriciteitsnet is geprivatiseerd en is in handen van de oligarchen die de overblijfselen van het openbare elektriciteitsbedrijf hebben gekocht. Ons programma behelst de geleidelijke nationalisatie van energieproducenten en -distributeurs, waarbij we ervoor zorgen dat de energieprijs de gemiddelde productiekosten niet overschrijdt.
Na mijn vertrek bij het ministerie van Financiën werd er een ‘superfonds’ ingesteld om publieke bezittingen te beheren. Dit is een uniek geval in de wereldgeschiedenis: aangezien het land direct door de trojka wordt gecontroleerd, worden de bezittingen van Griekenland formeel en juridisch gecontroleerd door buitenlandse machten, de ergste vorm van neo-neokolonialisme. Wij stellen de ontbinding ervan voor en het overdragen van alle publieke bezittingen aan een nieuwe publieke ontwikkelingsbank. De kapitaalvoorraad zou een investeringsstroom creëren, onder meer voor de groene transitie en biologische landbouw.
Een andere instelling die wij voorstellen is een gratis, digitaal betalingssysteem, gebaseerd op de software van de Griekse belastingdienst. Mensen konden betalingen ontvangen en doen op basis van hun belastingaangiftenummer, in feite een transactiesysteem buiten de ECB, private bankers, Mastercard of Visa. Hoewel het elk jaar €2 miljard zou besparen, is dit een controversieel voorstel omdat het onafhankelijk is van de ECB, die dus niet in staat zou zijn het Griekse banksysteem te chanteren zoals in 2015.
Bovendien stellen wij de ontbinding voor van bedrijven die handelen in menselijke arbeid, het welig tierende systeem van inhuur via tussenpersonen. We zouden de BTW verlagen van 24 naar 15 procent en het belastingtarief voor kleine bedrijven verlagen van 22 naar 10 procent, terwijl we het vennootschapsbelastingtarief zouden verhogen van 22 naar 30 procent. De financiering voor gezondheidszorg en onderwijs is momenteel bedroevend laag en moet worden verdubbeld. Bij dit alles beloven we niet iets waar niet voor betaald kan worden, maar een anti-bezuinigingsprogramma.
David Broder
Uw lijst voor de verkiezingen van zondag, bekend als MeRA25-Alliance for Rupture, omvat Volkseenheid, en dus stromingen die voorstander zijn van een breuk met de eurozone of zelfs met de EU zelf. Welke raakvlakken hebben jullie met betrekking tot deze vraag, en wat betekent dit voor de implementatie van jullie programma?
Yanis Varoufakis
Met Volkseenheid hebben we een verschil in tactiek en tot op zekere hoogte in strategie gehad. Het had als doel een vertrek uit de eurozone. Wij vonden dat geen goed idee, zowel economisch als politiek. Ja, de euro is een vreselijke munt, niet levensvatbaar, en heeft Griekenland en Italië verstikt. Maar wij dachten dat het politiek gezien niet logisch was om het doel van een exit uit de eurozone voorop te stellen. Uitstappen zal een hoge prijs met zich meebrengen.
Wat er het afgelopen jaar is gebeurd, is dat onze kameraden in de Volkseenheid tot ons standpunt zijn gekomen en zich hebben verenigd rond het oorspronkelijke standpunt van MeRA25. Wat echter ook waar is, is dat de eurozone sinds 2015-16 nooit een kans heeft gemist om de euro-economieën levensvatbaar te maken. Om levensvatbaar te zijn, zou een politieke en begrotingsunie noodzakelijk zijn.
Het probleem van vandaag is dat de eurozone zowel onoverwinnelijk als onhoudbaar is. We moeten dus plannen hebben voor wat we moeten doen als de euro vanzelf uiteenvalt. Het zou enorm dom zijn om te denken dat de Duitse Bundesbank geen plan heeft om Duitse marken te drukken, als dat al zou moeten. Het lijkt een beetje op buitenlands beleid: het zou nalatig zijn als we geen plan hadden voor het geval de Turkse president Recep Tayyip Erdoğan morgen Rhodos zou binnenvallen, ook al verwachten we niet dat dit zal gebeuren.
Wij blijven standvastig benadrukken dat de euro-exit geen beleidsdoelstelling is. Maar in een tijd waarin de euro onhoudbaar is, heeft onze Demeter – ons digitale, publieke betalingssysteem – twee duidelijke voordelen. Het zorgt ervoor dat we beter en vrijer kunnen ademen binnen de eurozone. En als de behoefte ons wordt opgelegd, kan deze worden gebruikt als kanaal naar iets anders.
David Broder
Hoewel het in de peilingen enigszins achterloopt op de Nieuwe Democratie, hoopt Syriza duidelijk een regering te vormen. In een recente interview voor StarTVTsipras zei dat Pasok en MeRA25 weinig andere keus zouden hebben dan zijn partij in functie te steunen, in plaats van Griekenland naar nieuwe verkiezingen te laten gaan. Zijn er omstandigheden waarin u zo’n regering zou steunen?
Yanis Varoufakis
Als resultaat van het MeRA25-congres voert onze partij al twee jaar een beleid waarin de leiding van Syriza wordt opgeroepen om zonder enige voorwaarden rond de tafel te gaan zitten. Dat wil zeggen: alle bitterheid en onze verschillen uit het verleden opzij zetten, ons kiesstelsel met evenredige vertegenwoordiging eren en het vooruitzicht verkennen van een convergentie die deze samenleving weer levensvatbaar kan maken en een einde kan maken aan de radicale uitbuiting van velen.
In deze oproep noemden we ook het – onbetwistbare – feit dat de Griekse grondwet ons niet toestaat te doen wat in Duitsland of Italië gebeurt, waar de partijen na de verkiezingsdag drie maanden rond de tafel zitten totdat ze op de proppen komen met wat zij van mening zijn een levensvatbaar overheidsplan. Aanstaande maandagochtend krijgt iemand de kans om uiterlijk woensdagavond te proberen een regering te vormen. Gedurende deze paar dagen zou het onmogelijk zijn om een echt gesprek te voeren dat zou kunnen leiden tot een fatsoenlijk progressief regeringsplan. Daarom hebben we de afgelopen twee jaar Syriza opgeroepen om met ons in gesprek te gaan.
Tsipras zei nee – dat we gesprekken zouden voeren na de zondag waarop de verkiezingen werden gehouden. Wij zeggen: nee, als u wacht tot de zondag van de verkiezingen, zullen we daarna niet meer praten, want het enige wat u zult doen is ons twee of drie ministeries geven in ruil voor het feit dat wij medeplichtig worden aan het bewind van de oligarchen. En de oligarchen hebben beslist geen manifest nodig: ze hebben de Memoranda, ze hebben hun eigen advocatenkantoren, ze regeren heimelijk.
We gaan niet naar de mensen toe en zeggen: “Stem op ons om een einde te maken aan de zwendel met niet-renderende leningen, om een einde te maken aan de elektriciteitsmarkt, om onze spoorwegen die zevenenvijftig levens hebben gekost te renationaliseren en te reconstrueren”, gewoon zodat we op maandagochtend kan een handvol ministeries aanvaarden.
David Broder
Maandag woonde ik een conferentie bij in Londen, waar de Britse minister van Binnenlandse Zaken Suella Braverman Griekenland naast Groot-Brittannië, Polen, Italië en Denemarken aanhaalde als landen die een strenger standpunt innemen op het gebied van migratie. In een interview met beeldPremier Kyriakos Mitsotakis riep op tot EU-financiering voor het grenshek langs de hele Turkse grens. Als zijn Nieuwe Democratie soms in negatievere zin wordt vergeleken met Viktor Orbáns Fidesz in Hongarije, in welke zin is het dan een uitschieter, of onderdeel van een bredere hervorming van rechts?
Yanis Varoufakis
Mitsotakis heeft zijn macht gebaseerd op een combinatie van radicaal centrisme, trojka-taal en ultranationalisme. Het is een regering van neoliberalen die het trojka-beleid aannemen, en van neofascisten die buitenlanders en moslims afschilderen als ‘Satan’. Zo portretteren ze wanhopige mensen die oorlog en honger vermijden en Griekenland proberen binnen te komen.
Ik heb de pech gehad dat ik in de jaren negentig in Australië heb gewoond, en begin 1990 in Groot-Brittannië en Texas. Mitsotakis heeft iets weg van de Australische premier John Howard, de eerste leider die het onmenselijke beleid bedacht en ten uitvoer legde door vluchtelingen die aan de kust van het land arriveerden op te nemen en een of ander arm buitenlands land om te kopen om ze naar zijn eigen concentratiekampen te brengen. Hij heeft iets van Braverman; De EU financiert al jaren monsters in Libië om vluchtelingen in concentratiekampen midden in de Sahara vast te houden.
Hij is ook een mini-Trump en beschouwt de grensmuur in Noord-Griekenland als een symbool van nationale moed en trots. Wat is het verschil? Dat hij het daadwerkelijk heeft gebouwd en foto's van zichzelf voor de muur maakt. De voormalige kameraden in Syriza beschuldigen hem ervan een Griekse versie van Viktor Orbán te zijn (maar niet Trump – Tsipras had inderdaad een zeer goede werkrelatie met hem als president). Het is een schande dat ook Tsipras expliciet heeft verklaard dat hij vóór het grenshek is – het enige verschil is de vraag of de financiering van de EU moet komen.
ZNetwork wordt uitsluitend gefinancierd door de vrijgevigheid van zijn lezers.
Doneren