ယနေ့ ကျွန်ုပ်ကို ဤနေရာသို့ ဖိတ်ခေါ်ခဲ့သည့်အတွက် Western Australia နှင့် အထူးသဖြင့် Nigel Dolan သည် သူ၏နွေးထွေးစွာ ကြိုဆိုပြီး ချောမွေ့သော အဖွဲ့အစည်းအတွက် ကျေးဇူးတင်ပါသည်။
ကျွန်တော်သည် သက်သေကို တန်ဖိုးထားလေးစားသော သတင်းထောက်တစ်ဦးဖြစ်သည်။ ဆိုလိုသည်မှာ ကျွန်ုပ်သည် မြင်မြင်ကြားကြား နှင့် အမှန်တရားဖြစ်ရန် သို့မဟုတ် အမှန်တရားနှင့် နီးစပ်နိုင်သမျှ နီးစပ်နိုင်သမျှ သက်သေအထောက်အထားများတွင် အရေးအကြီးဆုံးဟု ဆိုလိုပါသည်။ ဤအထောက်အထားများနှင့် အာဏာရှိသူများ၏ ပြောဆိုချက်များ၊ လုပ်ဆောင်ချက်များနှင့် နှိုင်းယှဉ်ခြင်းဖြင့်၊ ကျွန်ုပ်တို့၏ ကမ္ဘာကြီးကို မည်သို့ထိန်းချုပ်ထားကာ ပိုင်းခြားကာ ကြိုးကိုင်ခြယ်လှယ်နေပုံတို့ကို မျှတစွာ အကဲဖြတ်နိုင်သည် - နှင့် ဘာသာစကားနှင့် စကားရည်လုပွဲများသည် ပုံပျက်ပန်းပျက်နှင့် မှားယွင်းသော အသိဥာဏ်များ ဖြစ်ပေါ်လာပုံကို မျှတစွာ အကဲဖြတ်ရန် ဖြစ်နိုင်သည်ဟု ကျွန်ုပ်ယုံကြည်ပါသည်။
အာဏာရှင် လူ့အဖွဲ့အစည်းတွေနဲ့ အာဏာရှင်တွေအကြောင်း ပြောတဲ့အခါ အဲဒါကို ဦးနှောက်ဆေးကြောခြင်း- စိတ်ရဲ့ အောင်ပွဲလို့ ခေါ်တယ်။ ကျွန်ုပ်တို့သည် ကျွန်ုပ်တို့၏ကိုယ်ပိုင်လူ့အဖွဲ့အစည်းနှင့် လုံးဝသက်ဆိုင်ခြင်းမရှိသည့် အယူအဆဖြစ်သည်။ ဥပမာတစ်ခုပေးပါရစေ။ စစ်အေးကာလတွင် ဆိုဗီယက်ဂျာနယ်လစ်တစ်စုသည် အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုသို့ တရားဝင်ခရီးထွက်ခဲ့သည်။ သူတို့ တီဗီကြည့်တယ်၊ သတင်းစာတွေဖတ်တယ်၊ ကွန်ဂရက်လွှတ်တော်မှာ အချေအတင် ဆွေးနွေးတာတွေ နားထောင်တယ်။ သူတို့ အံ့ဩဖို့ကောင်းတာက သူတို့ကြားသမျှဟာ အနည်းနဲ့အများ အတူတူပါပဲ။ သတင်းကတော့ ဒီလိုပါပဲ။ ထင်မြင်ယူဆချက်များ တူညီကြသည်၊ အနည်းနှင့်အများ တူညီကြသည်။ "မင်းဘယ်လိုလုပ်တာလဲ။" သူတို့အိမ်ရှင်တွေကို မေးတယ်။ “ကျမတို့နိုင်ငံမှာ ဒီလိုအောင်မြင်ဖို့အတွက် လူတွေကို ထောင်ချပစ်တယ်။ ငါတို့သည် သူတို့၏ လက်သည်းများကို ကိုက်ဖြတ်ကြ၏။ ဤတွင်၊ အဲဒါတစ်ခုမှမရှိဘူးလား။ မင်းရဲ့လျှို့ဝှက်ချက်ကဘာလဲ"
လျှို့ဝှက်ချက်ကတော့ မေးခွန်းက ဘယ်တော့မှ မမေးဖြစ်ပါဘူး။ သို့မဟုတ် ၎င်းကို မြှင့်တင်မည်ဆိုပါက၊ အနားသတ်များမှ ထွက်လာသည်ထက်ပို၍ ပယ်ခံရနိုင်သည်- ကျွန်ုပ်တို့၏ ‘မြို့တွင်းစကားပြောဆိုမှု၏ စည်းမျဥ်းအပြင်ဘက်ရှိ အသံများမှ ရည်ညွှန်းချက်များနှင့် ကန့်သတ်ချက်များကို ပြင်ဆင်ထားသော၊ မီဒီယာမှ အဆင့်တစ်၊ ဟောပြောချက် သို့မဟုတ် အသံတိတ်ခြင်းဖြင့် အခြားအဆင့်တွင် ပညာတော်သင်။ နှစ်ခုစလုံး၏ နောက်ကွယ်တွင် ဥက္ကဋ္ဌနှင့် ကော်ပိုရိတ်နိုင်ငံရေး အာဏာရှိသည်။
လွန်ခဲ့သောနှစ်တစ်ဒါဇင်က အင်ဒိုနီးရှားအာဏာရှင် ဗိုလ်ချုပ်ဆူဟာတို၏ သိမ်းပိုက်ခံခဲ့ရသော အရှေ့တီမောမှ သတင်းပို့ခဲ့သည်။ သတင်းထောက်တွေကို မကြိုဆိုတဲ့အတွက် အဲဒီနေရာကို သွားရမှာ ဖြစ်သလို၊ သတင်းပေးသူတွေက ရဲရင့်တယ်၊ သူတို့ရဲ့ အထောက်အထားနဲ့ အတွေ့အကြုံတွေနဲ့ သူတို့ရဲ့ တိုင်းပြည်မှာ လူမျိုးတုံးသတ်ဖြတ်မှု ဖြစ်ခဲ့ကြောင်း အတည်ပြုခဲ့တဲ့ သာမန်လူတွေပါ။ လူ့အဖွဲ့အစည်းတစ်ခုလုံး အသတ်ခံခဲ့ရကြောင်း သက်သေအထောက်အထားများကို လက်ရေးဖြင့် သေသေချာချာ ထုတ်ပေးခဲ့သည် - ယခု ကျွန်ုပ်တို့အားလုံး အမှန်ဖြစ်ကြောင်း သိရှိရပါသည်။
Pol Pot လက်အောက်က ကမ္ဘောဒီးယားမှာ သတ်ဖြတ်ခံရမှုထက် ရာဇ၀တ်မှုတစ်ခုအတွက် ကျောထောက်နောက်ခံ အရေးကြီးတဲ့ အရေးကြီးပစ္စည်းတွေက အနောက်နိုင်ငံတွေကနေ လာတယ်ဆိုတာလည်း ကျနော်တို့ သိပါတယ်။ အဓိကအားဖြင့် အမေရိကန်၊ ဗြိတိန်နဲ့ သြစတြေးလျတို့ ဖြစ်ပါတယ်။ လန်ဒန်ကို ပြန်ရောက်ပြီး ဒီနိုင်ငံကို ရောက်တဲ့အခါ အလွန်ကွဲပြားတဲ့ ဗားရှင်းတစ်ခုကို တွေ့ခဲ့ရတယ်။ မီဒီယာဗားရှင်းမှာ ဗိုလ်ချုပ်ဆူဟာတိုသည် ပျော့ပျောင်းသောခေါင်းဆောင်တစ်ဦးဖြစ်ပြီး ကောင်းမွန်သောစီးပွားရေးကို လည်ပတ်ကာ ရင်းနှီးသောမဟာမိတ်ဖြစ်ခဲ့သည်။ အမှန်တကယ်ပင်၊ ဝန်ကြီးချုပ် Keating သည် သူ့ကို ဖခင်တစ်ဦးအဖြစ် မှတ်ယူထားသည်ဟု ဆိုသည်။
သူနှင့် နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး Gareth Evans တို့သည် ဆူဟာတိုနှင့်ပတ်သက်သော ဂုဏ်ပြုမိန့်ခွန်းများစွာကို CIA က “နှစ်ဆယ်ရာစု၏ အဆိုးရွားဆုံး အစုလိုက်အပြုံလိုက် အစုလိုက်အပြုံလိုက် သတ်ဖြတ်မှု” ရလဒ်ကြောင့် သူအာဏာသိမ်းခဲ့ကြောင်း တစ်ကြိမ်မျှ မပြောခဲ့ဖူးပေ။ Kopassus ဟုသိကြသော သူ၏ အထူးတပ်ဖွဲ့များသည် အရှေ့တီမောလူဦးရေ၏ လေးပုံတစ်ပုံဖြစ်သည့် လူ ၂၀၀,၀၀၀ ၏ လေးပုံတစ်ပုံသေဆုံးမှုအတွက် တာဝန်ရှိသည်ဟု ဖက်ဒရယ်ပါလီမန်၏ နိုင်ငံခြားရေးရာကော်မတီမှ ပေးအပ်သော လေ့လာမှုတစ်ခုတွင် အတည်ပြုခဲ့သည့် ကိန်းဂဏန်းတစ်ခုက အတည်ပြုခဲ့သည်။
ဤလူသတ်သမားများကို သြစတြေးလျ SAS က ဤခန်းမနှင့် မနီးမဝေးတွင် လေ့ကျင့်သင်ကြားထားကြောင်း၊ သြစတြေးလျစစ်တပ်ဖွဲ့စည်းမှုသည် အရှေ့တီမောပြည်သူများအား ဆူဟာတို၏ အကြမ်းဖက်လှုပ်ရှားမှုတွင် ပေါင်းစည်းထားကြောင်းလည်း ၎င်းတို့က မပြောခဲ့ပေ။
ငါ့ရဲ့ Death of a Nation ဇာတ်ကားမှာ ဖော်ပြထားတဲ့ ရက်စက်ယုတ်မာမှုတွေရဲ့ သက်သေအထောက်အထားတွေကို ကုလသမဂ္ဂ လူ့အခွင့်အရေးကော်မရှင်က ကြားနာပြီး လက်ခံပေမယ့် သြစတြေးလျမှာ အာဏာရှိသူက မဟုတ်ဘူး။ ၁၉၉၁ ခုနှစ် နိုဝင်ဘာလတွင် ဆန်တာခရုဇ်သင်္ချိုင်းအနီးတွင် ဒုတိယအကြိမ် အစုလိုက်အပြုံလိုက် သတ်ဖြတ်မှုဖြစ်ကြောင်း သက်သေပြသောအခါ၊ ဤနိုင်ငံရှိ တစ်ခုတည်းသော နိုင်ငံတော်သတင်းစာ၏ နိုင်ငံခြားအယ်ဒီတာဖြစ်သော The Australian သည် မျက်မြင်သက်သေများကို လှောင်ပြောင်ခဲ့သည်။
Greg Sheridan ရေးသည် "အမှန်တရားသည် သားကောင်စစ်စစ်များပင်လျှင် ပုံပြင်များကို မကြာခဏ ရေးတတ်သည်" ဟု ရေးသားခဲ့သည်။ စာတမ်း၏ Jakarata သတင်းထောက် Patrick Walters က "သင့်လျော်သော ဥပဒေလုပ်ထုံးလုပ်နည်းများမရှိဘဲ မည်သူမျှ [ဆူဟာတို] ကို ဖမ်းဆီးခြင်းမပြုရ" ဟု ရေးသားခဲ့သည်။ အယ်ဒီတာချုပ် ပေါလ်ကယ်လီက ဆူဟာတိုအား “သဘောထားပျော့ပျောင်း” ဟု ကြေညာခဲ့ပြီး ၎င်း၏နူးညံ့သိမ်မွေ့သော အုပ်ချုပ်မှုတွင် အခြားရွေးချယ်စရာမရှိတော့ကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။
ပေါလ်ကယ်လီသည် သြစတြေးလျအစိုးရမှ ထောက်ပံ့သည့်အဖွဲ့ဖြစ်သည့် Australia-Indonesia Institute ၏ ဘုတ်အဖွဲ့တွင် ထိုင်နေပါသည်။ ဆူဟာတိုကို သူ့လူများက ဖြုတ်ချခြင်းမပြုမီ မကြာမီတွင် ကယ်လီသည် ဂျကာတာတွင် ရပ်ကာ ဆူဟာတို၏ဘက်တွင် ရပ်ကာ အစုလိုက်အပြုံလိုက် လူသတ်သမားကို သြစတြေးလျအယ်ဒီတာများထံ မိတ်ဆက်ပေးခဲ့သည်။ အနောက်ဩစတြေးလျ၏ အယ်ဒီတာ Paul Murray သည် သူ၏ ဂုဏ်ကျေးဇူးကြီးမားလှသဖြင့် ဤအမိုက်စားအုပ်စုတွင် ပါဝင်ရန် ငြင်းဆိုခဲ့သည်။
မကြာသေးမီက၊ ပေါလ်ကယ်လီသည် အသက်ကြီးသော နိုင်ငံ့ဝန်ထမ်းများအား ၎င်းတို့ပေးသည့် နှစ်ပတ်လည် သတင်းစာပညာအတွက် Walkley Awards တွင် အထူးဆုချီးမြှင့်ခံရသည်။ အင်ဒိုနီးရှားနဲ့ ဆူဟာတိုအကြောင်း ဘယ်သူမှ မပြောပါဘူး။ 1930 ခုနှစ်များအတွင်း London Times ၏အယ်ဒီတာ Geoffrey Dawson ထံသို့ အလားတူဆုမျိုးကို စိတ်ကူးကြည့်ပါ။ ကယ်လီကဲ့သို့ပင် သူသည် လူမျိုးတုံးသတ်ဖြတ်မှုဆိုင်ရာ အာဏာရှင်တစ်ဦးကို “အလယ်အလတ်” ဟုခေါ်ဆိုခဲ့သည်။
ဤအပိုင်းသည် ယနေ့ညတွင် ကျွန်တော်ပြောချင်သော အကြောင်းအရာအတွက် ဥပမာတစ်ခုဖြစ်သည်။
ဩစတေးလျအစိုးရ၊ ဩစတေးလျမီဒီယာများနှင့် ဩစတြေးလျ ပညာရှင်များသည် အရှေ့တီမော၏ ကြီးစွာသော ရာဇ၀တ်မှုများနှင့် ကြေကွဲဖွယ်ဖြစ်ရပ်များအတွက် 15 နှစ်ကြာ နှုတ်ဆိတ်နေခဲ့သည်။ ထို့အပြင်၊ ဤသည်မှာ ခြောက်ဆယ်နှစ်အလယ်ပိုင်းတွင် အာဏာရရန် ဆူဟာတို၏ သွေးထွက်သံယိုဖြစ်မှု၏ စစ်မှန်သောအခြေအနေများအကြောင်း နှုတ်ဆိတ်နေခြင်း၏ တိုးချဲ့မှုတစ်ခုဖြစ်သည်။ ဟန်ဂေရီနှင့် ချက်ကိုစလိုဗက်ကီးယားတို့၏ သွေးထွက်သံယိုကျူးကျော်မှုနှင့်ပတ်သက်၍ ဆိုဗီယက်ယူနီယံတွင် တရားဝင်နှုတ်ဆိတ်နေခြင်းနှင့် မတူပေ။
မီဒီယာတွေရဲ့ တိတ်တိတ်ဆိတ်ဆိတ် ခဏနေ ဆွေးနွေးပါ့မယ်။ အခုပဲ ပညာရေး တိတ်ဆိတ်မှုကို ကြည့်ရအောင်။ နှစ်ဆယ်ရာစု၏ ဒုတိယနှစ်ဝက်တွင် လူမျိုးတုံးသတ်ဖြတ်မှု၏ အကြီးကျယ်ဆုံးသော လုပ်ရပ်များထဲမှ တစ်ခုသည် မူလရင်းမြစ်များကို အခြေခံ၍ ကြီးမားသော ပညာရပ်ဆိုင်ရာ ဖြစ်ရပ်လေ့လာမှုတစ်ခုအား အာမခံချက်မရှိခဲ့ပေ။ အဘယ်ကြောင့်? “လစ်ဘရယ် ယထာဘူတဝါဒ” ဟုခေါ်သော စစ်ပြီးခေတ် နိုင်ငံတကာနိုင်ငံရေးကို လေ့လာခြင်းအား အမေရိကန်တွင် ကမ္ဘာစစ်အပြီးတွင် ဒုတိယကမ္ဘာစစ်ပြီးသည့်နှစ်များဆီသို့ ပြန်သွားရပါမည်။ ၎င်းတို့တွင် Ford၊ Carnegie နှင့် Rockeller Foundations၊ OSS၊ CIA ၏ ရှေ့ပြေးအဖွဲ့နှင့် နိုင်ငံခြားဆက်ဆံရေးကောင်စီတို့ ပါဝင်သည်။
ထို့ကြောင့်၊ အမေရိကန်တက္ကသိုလ်ကြီးများတွင် ပညာရှင်များသည် စစ်အေးတိုက်ပွဲအကြောင်းတရားမျှတစေရန် ယေဘူယျအားဖြင့် လုပ်ဆောင်ခဲ့ကြသည် - ယခုကျွန်ုပ်တို့သည် ခွဲခြားထားသောဖိုင်များမှသိရပြီး၊ ကျွန်ုပ်တို့ထင်ထားသည်ထက် နျူကလီးယားစစ်ပွဲဆီသို့သာ ချဉ်းကပ်လာရုံသာမက အတုအယောင်များစွာလည်း ရှိနေပါသည်။ ယခုအခါ ဗြိတိသျှ မှတ်တမ်းများက ရှင်းရှင်းလင်းလင်း ဖော်ပြထားသောကြောင့် ကမ္ဘာကို ဆိုဗီယက် ခြိမ်းခြောက်မှု မရှိခဲ့ပေ။ ခြိမ်းခြောက်မှုမှာ လက်တင်အမေရိကရှိ ၎င်း၏ဂြိုလ်တုများကို ကျူးကျော်ဝင်ရောက်ကာ ထိန်းချုပ်ထားသကဲ့သို့ အမေရိကန်က ရုရှား၏ ဂြိုလ်တုများကို ခြိမ်းခြောက်ခဲ့သည်။
အမေရိက၊ ဗြိတိန်၊ ဩစတေးလျရှိ “လစ်ဘရယ်လက်တွေ့ဝါဒ” – ဆိုသည်မှာ လူသားမျိုးနွယ်ကို လူမျိုးများ၏ လေ့လာခြင်းမှ ဖယ်ထုတ်ပြီး အနောက်ပါဝါအတွက် ၎င်း၏ အသုံးဝင်မှုအရ ကမ္ဘာကြီးကို ကြည့်ရှုခြင်းဟု ဆိုလိုသည်။ ၎င်းကို လွှမ်းမိုးကြီးစိုးသောအာဏာအတွက် ထိတ်လန့်စေသော ပန်းဆိုးနှင့်တူသော ဘာသာစကားဖြင့် ကိုယ်တိုင်လုပ်ဆောင်နိုင်သော ဗန်းစကားဖြင့် တင်ပြထားပါသည်။ ဗန်းစကား၏ ထုံးစံအတိုင်း တံဆိပ်များဖြစ်သည်။
ကျွန်ုပ်နှင့်သက်ဆိုင်သော တံဆိပ်များအားလုံးတွင် စိတ်ဝင်စားစရာအကောင်းဆုံးမှာ ကျွန်ုပ်သည် 'neo-idealist' ဖြစ်သည်။ အဆိုပါ ‘neo’ သည် မရှင်းပြရသေးပါ။ ရယ်စရာအကောင်းဆုံးတံဆိပ်ကတော့ Chomskyist-Pilgerism လို့ခေါ်တဲ့ အဖျက်သမားလှုပ်ရှားမှုဟာ ကမ္ဘာတဝှမ်းလုံးက အကြမ်းဖက်သမားတွေကို လှုံ့ဆော်ပေးတယ်လို့ ပြောဖို့အတွက် The Australian ရဲ့ နိုင်ငံခြားအယ်ဒီတာရဲ့ ဖန်တီးမှုဖြစ်ပါတယ်။
1990 ခုနှစ်များအတွင်း၊ လူ့အဖွဲ့အစည်းတစ်ခုလုံးကို အလောင်းခွဲစိတ်စစ်ဆေးခြင်းအတွက် ချမှတ်ခဲ့ပြီး "လူသားချင်းစာနာထောက်ထားမှုဆိုင်ရာ ဝင်ရောက်စွက်ဖက်မှု" လိုအပ်ပြီး "မအောင်မြင်သောပြည်နယ်များ" နှင့် "လူယုတ်မာနိုင်ငံများ" အဖြစ် သတ်မှတ်ခဲ့သည်။ အခြားသော ပီတိဖြစ်မှုများသည် ခေတ်ဆန်လာသည် - “ကောင်းမွန်သောအုပ်ချုပ်ရေး” နှင့် “တတိယနည်းလမ်း” ကို ၎င်း၏သူရဲကောင်းများအား တံဆိပ်များပေးသည့် လစ်ဘရယ်လက်တွေ့ပညာကျောင်းမှ လက်ခံကျင့်သုံးခဲ့သည်။ ရုစဗဲ့၏ နောက်ဆုံးပြုပြင်ပြောင်းလဲမှုများကို ဖျက်ဆီးခဲ့သော သမ္မတ ဘီလ်ကလင်တန်ကို “ဗဟို၏လက်ဝဲ” ဟု တံဆိပ်တပ်ခဲ့သည်။
ဒီမိုကရေစီ၊ လွတ်လပ်ခွင့်၊ လွတ်လပ်ရေး၊ ပြုပြင်ပြောင်းလဲရေး စတဲ့ မြင့်မြတ်တဲ့ စကားလုံးတွေဟာ သူတို့ရဲ့ အဓိပ္ပါယ်ကို လွတ်ကင်းပြီး ကမ္ဘာ့ဘဏ်၊ IMF နဲ့ “အနောက်” လို့ ခေါ်တဲ့ အဲဒီ သမရိုးကျ စကားလုံးတွေ – တနည်းအားဖြင့် နယ်ချဲ့ဝါဒ။
အမှန်ပင်၊ နယ်ချဲ့ဝါဒသည် အဘိဓာန်မှ ရိုက်ခတ်ခံရသကဲ့သို့ အစစ်အမှန်များ မရေးနိုင်၊ မပြောဝံ့သော စကားလုံးဖြစ်သည်။ သို့သော် နယ်ချဲ့ဝါဒသည် ၎င်းတို့၏ လွှမ်းမိုးမှုနောက်ကွယ်တွင် ဝါဒဖြစ်သည်။ ပြီးတော့ နယ်ချဲ့လက်အောက်က လူတွေရဲ့ ကံကြမ္မာကို ငါသတိပေးရမယ်။ 20 ရာစုတစ်လျှောက် နယ်ချဲ့စနစ်တစ်လျှောက်တွင် ဗြိတိန်၊ ဘယ်လ်ဂျီယံနှင့် ပြင်သစ်အာဏာပိုင်များသည် ဆူဒန်မှ အီရတ်၊ နိုင်ဂျီးရီးယားမှ ပါလက်စတိုင်း၊ အိန္ဒိယအထိ မလေးယာ၊ အယ်လ်ဂျီးရီးယားမှ ကွန်ဂိုအထိ ဌာနေတိုင်းရင်းသားများကို ဗုံးကြဲ၊ ဗုံးကြဲကာ အစုလိုက်အပြုံလိုက် သတ်ဖြတ်ခဲ့သည်။ သို့သော် ဟစ်တလာသည်လည်း နယ်ချဲ့သမားဟု ဆုံးဖြတ်လိုက်သောအခါတွင် နယ်ချဲ့ဝါဒသည် ၎င်း၏နာမည်ဆိုးကို ရရှိခဲ့သည်။
ထို့ကြောင့် စစ်ကြီးပြီးနောက်၊ အယူအဆသစ်များ တီထွင်ရမည်ဖြစ်ပြီး၊ အမှန်တကယ်ပင် အဘိဓာန်နှင့် ဟောပြောချက်တစ်ခုလုံးကို ဖန်တီးထားသောကြောင့် အင်ပါယာစူပါပါဝါအသစ်ဖြစ်သော အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုသည် ဥရောပအာဏာ၏ ဆိုးရွားသော ရှေးခေတ်ဟောင်းများနှင့် မသက်ဆိုင်တော့ပေ။ ကွန်မြူနစ်ဆန့်ကျင်ရေး အမေရိကန်အယူဝါဒသည် ဤအပျက်အစီးကို အထိရောက်ဆုံးဖြည့်ဆည်းပေးသည်။ သို့သော်လည်း ဆိုဗီယက်ယူနီယံ ရုတ်ချည်းပြိုလဲပြီး စစ်အေးတိုက်ပွဲ ပြီးဆုံးသွားသောအခါတွင် ခြိမ်းခြောက်မှုအသစ်တစ်ခုကို တွေ့ရှိခဲ့ရသည်။
အစပိုင်းတွင်၊ "မူးယစ်ဆေးဝါးစစ်ပွဲ" ရှိခဲ့သည် - နှင့် Bogeyman Theory of History သည်ရေပန်းစားဆဲဖြစ်သည်။ သို့သော် စက်တင်ဘာ ၁၁၊ ၂၀၀၁ တွင် ရောက်ရှိလာသည့် “အကြမ်းဖက်စစ်ပွဲ” နှင့် နှိုင်းယှဉ်၍မရနိုင်ပါ။ မနှစ်က အာဖဂန်နစ္စတန်မှ “အကြမ်းဖက်စစ်ပွဲ” ကို ကျွန်တော် အစီရင်ခံတင်ပြခဲ့ပါသည်။ အရှေ့တီမောလိုပဲ၊ ကျွန်တော်တွေ့ခဲ့ရတဲ့ အဖြစ်အပျက်တွေက လွတ်လပ်တဲ့လူ့အဖွဲ့အစည်းတွေ အထူးသဖြင့် သြစတြေးလျမှာ သူတို့ကိုယ်စားပြုပုံနဲ့ ဆက်စပ်မှု မရှိသလောက်ပါပဲ။
၂၀၀၁ ခုနှစ်တွင် အမေရိကန်က အာဖဂန်နစ္စတန်ကို တိုက်ခိုက်ခဲ့ရာ လွတ်မြောက်ရေးဟု အစီရင်ခံခဲ့သည်။ ဒါပေမယ့် မြေပြင်မှာ သက်သေပြနေတာကတော့ ၉၅ ရာခိုင်နှုန်းသော ပြည်သူတွေအတွက် လွတ်မြောက်မှု မရှိဘူးလို့ ဆိုပါတယ်။ တာလီဘန်များသည် အမေရိကန်မှ ထောက်ပံ့ထားသော စစ်ဘုရင်များ၊ မုဒိမ်းသမားများ၊ လူသတ်သမားများနှင့် စစ်ရာဇ၀တ်ကောင်များ—သမ္မတ ကာတာ လျှို့ဝှက်လက်နက် ကိုင်နှင့် စီအိုင်အေမှ နှစ် 2001 နီးပါး လေ့ကျင့်ပေးထားသည့် အကြမ်းဖက်သမားများနှင့် တာလီဘန်များကို လဲလှယ်ပေးရုံမျှသာဖြစ်သည်။
သြဇာအရှိဆုံး စစ်ဘုရင်များထဲမှ တစ်ဦးမှာ ဗိုလ်ချုပ် Rashid Dostum ဖြစ်သည်။ General Dostum သည် အမေရိကန် ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီး Donald Rumsfeld မှ လာရောက်တွေ့ဆုံခဲ့ပြီး ကျေးဇူးတင်ရှိကြောင်း ပြောကြားခဲ့ပါသည်။ သူသည် ဗိုလ်ချုပ်ကို “အမြော်အမြင်ရှိသောသူ” ဟုခေါ်ဆိုပြီး ကြောက်မက်ဖွယ်စစ်ပွဲတွင် ပါဝင်ခဲ့သူကို ဂုဏ်ပြုခဲ့သည်။ ၎င်းသည် လွန်ခဲ့သည့် နှစ်နှစ်ကျော်က အကျဉ်းသား 4,000 ကို ချုပ်နှောင်ထားသည့် တူညီသော ဆိုးရွားလှသော သေဆုံးမှုဖြစ်သည် - ဒဏ်ရာရသော အမျိုးသားများကို ကွန်တိန်နာထဲတွင် အသက်ရှူကျပ်ကာ သွေးထွက်အောင် ထားခဲ့ရသည်ဟု စွပ်စွဲမှုများ ရှိနေသည်။ သူမသည် ကုလသမဂ္ဂ၏ အကြီးတန်း လူသားချင်းစာနာထောက်ထားမှုဆိုင်ရာ ကိုယ်စားလှယ်ဖြစ်ခဲ့စဉ်က Mary Robinson က စုံစမ်းမေးမြန်းရန် တောင်းဆိုခဲ့သည်။ ဒါပေမယ့် ဒီလိုမျိုး လက်ခံနိုင်လောက်တဲ့ အကြမ်းဖက်ဝါဒမျိုး မရှိဘူး။ ဗိုလ်ချုပ်သည် မီဒီယာတွင် သင်မမြင်ရသော အာဖဂန်နစ္စတန်သစ်၏ မျက်နှာဖြစ်သည်။
သင်မြင်ရသည့်အရာမှာ ၎င်း၏အမေရိကန်သက်တော်စောင့် ၄၂ ဦးထက်မပိုသော စာချွန်တော်သည် မြို့ကြီးသား Harmid Karzai ဖြစ်သည်။ တာလီဘန်များသာ ကျွန်ုပ်တို့၏ နိုင်ငံရေးခေါင်းဆောင်များနှင့် မီဒီယာများ၏ ဒေါသကို လှုံ့ဆော်နေပုံရသည်။ အခု အတည်ပြုထားတဲ့ အစိုးရသစ်လက်ထက်မှာ အမျိုးသမီးတွေက လမ်းပေါ်ထွက်မှာကို ကြောက်တဲ့အတွက် ဘူကွာကို ၀တ်ဆင်နေကြဆဲပါ။ မိန်းကလေးများကို မုဒိမ်းကျင့်၊ သတ်ဖြတ်ခြင်းများ မကြာခဏ ခံရသည်။
ဆူဟာတိုအာဏာရှင်စနစ်ကဲ့သို့ပင် ဤစစ်ဘုရင်များသည် ကျွန်ုပ်တို့၏တရားဝင်မိတ်ဆွေများဖြစ်ပြီး တာလီဘန်တို့သည် ကျွန်ုပ်တို့၏တရားဝင်ရန်သူဖြစ်သည်။ ကျွန်ုပ်တို့၏တရားဝင်မိတ်ဆွေများ၏သားကောင်များသည် ကျွန်ုပ်တို့၏တရားဝင်ရန်သူမဟုတ်သော်လည်း ကျွန်ုပ်တို့၏တရားဝင်ရန်သူများမှာ ကျွန်ုပ်တို့၏ဂရုစိုက်မှုနှင့်စိုးရိမ်မှုကိုခံထိုက်သောကြောင့် ခွဲခြားသိမြင်မှုသည်အရေးကြီးပါသည်။ အဲဒါက အာဏာရှင်အစိုးရတွေက သူတို့ပြည်တွင်းရေးဝါဒကို ကျင့်သုံးတဲ့ နိယာမပဲ။ အခြေခံအားဖြင့်၊ ဩစတေးလျကဲ့သို့ အနောက်ဒီမိုကရေစီနိုင်ငံများသည် ၎င်းတို့၏ အုပ်ချုပ်ပုံဖြစ်သည်။
ခြားနားချက်မှာ အာဏာရှင် လူ့အဖွဲ့အစည်းတွင် ၎င်းတို့၏ အစိုးရများသည် ၎င်းတို့ကို လိမ်ညာသည်ဟု ပြည်သူတို့က ယူဆကြသည်၊ ၎င်းတို့၏ သတင်းသမားများသည် လုပ်ငန်းဆောင်တာများသာ ဖြစ်ကြောင်း၊ ၎င်းတို့၏ ပညာရှင်များသည် တိတ်တိတ်ဆိတ်ဆိတ် နှင့် ရောထွေးနေသည်ဟု ယူဆကြသည်။ ဒါကြောင့် ဒီနိုင်ငံတွေက လူတွေနဲ့ လိုက်လျောညီထွေဖြစ်အောင် ညှိတယ်။ စာကြောင်းများကြားတွင် ဖတ်ရန် သင်ယူကြသည်။ မြေအောက်ရှင်သန်မှုကို အားကိုးကြသည်။ သူတို့၏ စာရေးဆရာများနှင့် ပြဇာတ်ရေးဆရာများသည် စစ်အေးကာလတွင် ပိုလန်နှင့် ချက်ကိုစလိုဗက်ကီးယားတွင်ကဲ့သို့ ကုဒ်ဖြင့်ရေးထားသော လက်ရာများကို ရေးသားကြသည်။
ချက်မိတ်ဆွေ၊ ဝတ္ထုရေးဆရာက ကျွန်တော့်ကို ပြောပြတယ်။ “အနောက်တိုင်းက မင်းညံ့တယ်။ သင့်တွင် သတင်းလွတ်လပ်ခွင့်နှင့်ပတ်သက်သည့် ဒဏ္ဍာရီများ ရှိသည်၊ သို့သော် မျဉ်းကြောင်းများကြားတွင် စာဖတ်ခြင်း၏ စွမ်းရည်ကို သင်မဆည်းပူးရသေးပါ။ တစ်နေ့တော့ မင်းလိုအပ်လိမ့်မယ်။"
အဲဒီနေ့ရောက်ပြီ။ အကြမ်းဖက်စစ်ပွဲလို့ ခေါ်တဲ့ စစ်အေးတိုက်ပွဲဟာ အန္တရာယ်အရှိဆုံး နှစ်တွေကတည်းက ကျွန်တော်တို့အားလုံးအတွက် အကြီးမားဆုံး ခြိမ်းခြောက်မှုပါပဲ။ ကျယ်ပြောလှပြီး နယ်ချဲ့အမေရိကသည် ၎င်း၏ “အနီရောင် ကြောက်စရာ” အသစ်ကို တွေ့ရှိခဲ့သည်။ ယခု နေ့တိုင်း၊ လော့စ်အိန်ဂျလိစ်သို့ ပျံသန်းသည့် Qantas ဂျက်လေယာဉ်ဖြင့် အိမ်သာတက်ရန် လူမည်မျှ တန်းစီစောင့်ဆိုင်းနိုင်သည့် ညွှန်ကြားချက်များ - လေတပ်မှူးများ၊ လက်ဗွေနှိပ်ခြင်း၊ လက်ဗွေနှိပ်ခြင်းတို့ကို ကျွန်ုပ်တို့၏ကမ်းခြေများသို့ တရားဝင် ခြယ်လှယ်ထားသော အကြောက်တရားနှင့် ကြောက်ရွံ့ထိတ်လန့်မှုများကို နေ့စဉ်နှင့်အမျှ တင်ပို့နေပါသည်။
အမေရိကတွင် ကာလကြာရှည်တည်ရှိခဲ့သော အာဏာရှင်ဆန်သော တွန်းအားပေးမှုများသည် ယခုအခါ အပြည့်အ၀ အော်ဟစ်နေပြီဖြစ်သည်။ 1950 ခုနှစ်များ၊ McCarthy နှစ်များ နှင့် ယနေ့ ပဲ့တင်သံများသည် ရင်းနှီးလွန်းသည် - ဒေါသူပုန်ထခြင်း၊ ဘီလ်၏အခွင့်အရေးကို ချိုးဖောက်မှု၊ လိမ်လည်လှည့်ဖြားမှုအပေါ်အခြေခံသောစစ်ပွဲ။ 1950 ခုနှစ်များကဲ့သို့ပင်၊ ဗိုင်းရပ်စ်သည် အမေရိကန်၏ ဉာဏဂြိုလ်တုများ အထူးသဖြင့် သြစတြေးလျသို့ ပျံ့နှံ့ခဲ့သည်။
ပြီးခဲ့သည့် သီတင်းပတ်က Howard အစိုးရသည် ၎င်းတို့ရောက်ရှိချိန်တွင် လူများကို လက်ဗွေနှိပ်၍ အမေရိကန်ပုံစံ လူဝင်မှုကြီးကြပ်ရေးလုပ်ထုံးလုပ်နည်းများကို အကောင်အထည်ဖော်မည်ဟု ကြေညာခဲ့သည်။ Sydney Morning Herald က ၎င်းကို “အကြမ်းဖက်မှုဆန့်ကျင်ရေးပိုက်ကွန်ကို တင်းကျပ်” ရန် အစိုးရ၏ ဆောင်ရွက်မှုအဖြစ် အစီရင်ခံခဲ့သည်။ အဲဒီမှာစိန်ခေါ်မှုမရှိ; သံသယမရှိပါ။ ဝါဒဖြန့်ခြင်းအဖြစ် သတင်းများ။
ဘယ်လောက်အဆင်ပြေလဲ။ White Australia ပေါ်လစီသည် “ဇာတိမြေလုံခြုံရေး” အဖြစ် ပြန်လည်ရောက်ရှိနေပြီဖြစ်သည် – သို့သော် အခြားသော အမေရိကန်အသုံးအနှုန်းမှာ အကြောက်လွန်ရောဂါနှင့် ၎င်း၏အိပ်ဖော်ဝင်ဖက်ဖြစ်သော လူမျိုးရေးခွဲခြားမှုတို့ကို ဖြစ်စေသည့် အဖွဲ့အစည်းဆိုင်ရာ အသုံးအနှုန်းဖြစ်သည်။ ရိုးရိုးရှင်းရှင်းပြောရလျှင် အယ်လ်ခိုင်းဒါး သို့မဟုတ် ထိုအဖွဲ့သည် တကယ့်ခြိမ်းခြောက်မှုဟု ယုံကြည်ရန် ကျွန်ုပ်တို့၏ ဦးနှောက်ဆေးကြောခြင်းကို ခံနေရပါသည်။ ပြီးတော့အဲဒါမဟုတ်ဘူး။ ရိုးရှင်းသော သင်္ချာနည်းအရ အမေရိကန် အကြမ်းဖက် နှင့် အယ်လ်ခိုင်းဒါး အကြမ်းဖက် နှိုင်းယှဥ် ယှဉ်ကြည့် ပါက နောက်ဆုံး မှာ သေစေသော လှေးများ ဖြစ်သည်။ ကျွန်တော့်တစ်သက်တာတွင်၊ အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုသည် လက်တင်အမေရိက၊ အာဖရိက၊ အာရှရှိ အကြမ်းဖက်သမားများကို ပံ့ပိုးပေးကာ လေ့ကျင့်သင်ကြားပေးခဲ့သည်။ သူတို့ရဲ့ သေဆုံးသူ အရေအတွက်ဟာ သန်းနဲ့ချီ ရှိနေပါတယ်။
၂၀၀၁ ခုနှစ် စက်တင်ဘာ ၁၁ ရက်မတိုင်မီကာလများတွင် အမေရိကန်သည် အားနည်းသောပြည်နယ်များကို မကြာခဏတိုက်ခိုက်ပြီး အကြမ်းဖက်ခံရမှုများကြောင့် သေဆုံးသူများသည် Zaire နှင့် Guatemala ကဲ့သို့သော ဝေးကွာသောအရပ်ဒေသများတွင် ညိုမဲသော အသားအရေရှိသူများဖြစ်ပြီး အကြမ်းဖက်ဝါဒဟု ခေါင်းစဉ်တပ်ထားခြင်းမရှိပါ။ သို့သော် အားနည်းသူများသည် အင်အားကြီးသူများကို အံ့မခန်းတိုက်ခိုက်သောအခါ၊ ရုတ်တရက်ပင် အကြမ်းဖက်ဝါဒ ပေါ်ပေါက်ခဲ့သည်။
အယ်လ်ခိုင်းဒါး၏ ခြိမ်းခြောက်မှုမှာ အစစ်အမှန်မဟုတ်ဟု မဆိုလိုပါ - အီရတ်ရှိ အမေရိကန်နှင့် ဗြိတိန်တို့၏ လုပ်ဆောင်ချက်များနှင့် Howard အစိုးရမှ ပေးထားသည့် ကလေးသူငယ် ထောက်ပံ့ကူညီမှုများကြောင့် ယခုအခါ အလွန်မှန်ကန်နေပြီဖြစ်သည်။ သို့သော် ပျံ့နှံ့နေသော၊ ရှင်းရှင်းလင်းလင်းနှင့် လက်ရှိအန္တရာယ်မှာ ကျွန်ုပ်တို့ဘာမျှ မပြောနိုင်သော အရာဖြစ်သည်။
"ကျွန်ုပ်တို့၏" အစိုးရများက ဖြစ်ပေါ်လာသော အန္တရာယ်ဖြစ်သည် - အမြဲတမ်း ညင်သာပျော့ပျောင်းသော "အနောက်" ဝါဒဖြန့်မှုဖြင့် ဖိနှိပ်ခံရသော အန္တရာယ်ဖြစ်သည်- လွဲမှားစွာနှင့် အမှားအယွင်းများကို ခံနိုင်ရည်ရှိသော၊ ဟုတ်သော်လည်း ရာဇဝတ်မှုကြီးကြီးမားမား ဘယ်တော့မှ မဖြစ်ပွားပါ။ Nuremberg ၏စီရင်ချက်သည်အခြားအမြင်တစ်ခုဖြစ်သည်။ တရားစီရင်ခြင်းဟူမူကား၊ ဤစကားလုံးများသည် နိုင်ငံတကာဥပဒေ၏ အနှစ် 60 နီးပါးအတွက် အခြေခံဖြစ်သည်- “ကျူးကျော်စစ်ကို စတင်ရန်၊ ၎င်းသည် နိုင်ငံတကာ ရာဇ၀တ်မှုသာမက၊ ၎င်းသည် အခြားသော စစ်ရာဇ၀တ်မှုများနှင့်သာ ကွဲပြားသော အမြင့်ဆုံးသော နိုင်ငံတကာရာဇ၀တ်မှုဖြစ်ပြီး ၎င်းသည် ၎င်း၏အထဲမှာ စုစည်းမိနေသော မကောင်းမှုတစ်ခုဖြစ်သည်။”
တစ်နည်းဆိုရသော် ဥပဒေ၏နိယာမအရ 1930 ခုနှစ်နှောင်းပိုင်းတွင် ဂျာမန်စစ်အစိုးရနှင့် 2003 ခုနှစ်တွင် အမေရိကန်လူမျိုးများကြားတွင် ကွဲပြားမှုမရှိပါ။ ဘာသာရေးတယူသန်မှု၊ ဖောက်ပြန်သောအမေရိကန်ဝါဒနှင့် ကော်ပိုရိတ်လောဘကြောင့် Bush cabal သည် လိုက်ရှာနေပါသည်။ စစ်သမိုင်းပညာရှင် Anatol Lieven က “ပျောက်ကွယ်လုနီးပါးဖြစ်နေတဲ့ လက်ယာအုပ်စိုးရှင်စနစ်ရဲ့ ဂန္ထဝင်ခေတ်သစ်ဗျူဟာ၊ မကျေနပ်မှုတွေကို အမျိုးသားရေးဝါဒအဖြစ် အသွင်ပြောင်းဖို့” လို့ခေါ်တယ်။ Bush ၏ အမေရိကသည် "မိမိနှင့် လူသားတို့အတွက် အန္တရာယ်ဖြစ်လာသည်" ဟု သတိပေးသည်။
အဲဒါတွေက ရှားရှားပါးပါး စကားတွေပါ။ ဩစတြေးလျ သမိုင်းပညာရှင် သို့မဟုတ် ဤကဲ့သို့သော အမှန်တရားကို ထုတ်ဖော်ပြောဆိုရန် အခြားပညာရှင်တစ်ဦးမျှ ကျွန်ုပ်မသိပါ။ ဩစတေးလျမီဒီယာအဖွဲ့အစည်းက သတင်းသမားတွေကို ဒီလိုအမှန်အတိုင်းပြောဖို့ ဒါမှမဟုတ် ရေးခွင့်ပြုမယ့်အကြောင်း ငါသိတယ်။ ဩစတေးလျဂျာနယ်လစ်ဇင်ရှိ ကျွန်ုပ်၏သူငယ်ချင်းများက ၎င်းကို လျှို့ဝှက်စွာ အမြဲပြောလေ့ရှိသည်။ ကျွန်တော်ကိုယ်တိုင်လည်း အခုလုပ်နေတဲ့အတိုင်း လူသိရှင်ကြားပြောဖို့ အပြင်လူတွေကိုတောင် အားပေးတယ်။
အဘယ်ကြောင့်? ကောင်းပြီ၊ အသက်မွေးဝမ်းကြောင်းတစ်ခု၊ လုံခြုံမှု - ကျော်ကြားမှုနှင့်ကံဇာတာပင် - တရားဝင်ရန်သူများ၏ရာဇ၀တ်မှုများကိုပျံ့နှံ့စေသောသူများကိုစောင့်ကြိုနေပါသည်။ ဒါပေမယ့် မှန်ကို လှည့်ကြည့်တဲ့သူတွေကို ကွဲပြားတဲ့ ကုသမှုက စောင့်နေတယ်။ ဂျော့ခ်ျအော်ဝဲလ် (George Orwell) သည် သူ၏ ကြီးကျယ်သော ပရောဖက်ပြုချက်လက်ရာ 1984 တွင် အာဏာရှင်ဆန်သော အခြေအနေတွင် တွေးခေါ်ထိန်းချုပ်မှုအကြောင်း မကြာခဏ တွေးခဲ့ဖူးသည် - လွတ်လပ်သော လူ့အဖွဲ့အစည်းတွင် တွေးခေါ်ထိန်းချုပ်မှုဆိုင်ရာ ပိုမိုစိတ်ဝင်စားဖွယ်မေးခွန်းကို ကိုင်တွယ်ဖြေရှင်းပါက မည်သို့တုံ့ပြန်မည်ကို မကြာခဏ တွေးခဲ့ဖူးပါသည်။ . သူ့ကို ချီးကျူးဂုဏ်ပြုခံရမှာလား။ သို့မဟုတ် ရန်ငြိုးဖွဲ့ခြင်းပင်လျှင် ဆိတ်ဆိတ်နေခြင်းကို သူရင်ဆိုင်ရလိမ့်မည်။
အနောက်ဒီမိုကရေစီနိုင်ငံအားလုံးတွင် သြစတြေးလျသည် ဆင်းသက်လာမှုအရှိဆုံးနှင့် အသံတိတ်ဆုံးနိုင်ငံဖြစ်သည်။ ကြေးမုံကိုင်သူတွေကို မီဒီယာမှာ မကြိုဆိုဘူး။ ကျွန်ုပ်၏အလုပ်ကို စုစည်းပြီး ကမ္ဘာအနှံ့ ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့် ဖတ်ရှုသော်လည်း ကျွန်ုပ်သည် သြစတြေးလျတွင် မဟုတ်ပါ။ သို့သော်လည်း ကျွန်ုပ်အား သြစတြေးလျ သတင်းစာများတွင် မကြာခဏ ဖော်ပြလေ့ရှိသည်။ စာနယ်ဇင်းများကို လွှမ်းမိုးထားသည့် တရားဝင်ဝေဖန်သုံးသပ်သူများသည် လန်ဒန်ရှိ ဂါးဒီးယန်း သို့မဟုတ် New Statesman တွင် ဖတ်ဖူးသော ကျွန်ုပ်၏ဆောင်းပါးတစ်ပုဒ်ကို ပြင်းပြင်းထန်ထန် ညွှန်းဆိုပါမည်။ သို့သော် ဩစတေးလျစာဖတ်သူများသည် တရားဝင်ဝေဖန်သုံးသပ်သူများမှတစ်ဆင့် စစ်ထုတ်ရမည့်မူရင်းကို ဖတ်ရှုခွင့်မပြုပါ။ ဒါပေမယ့် သြစတြေးလျစာတမ်းတစ်စောင်မှာ ကျွန်တော်ပုံမှန်ပေါ်လာပါတယ်- ကွင်းစလန်မှာရှိတဲ့ စာတိုက်ရုံး Kin Kin ဆိုတဲ့ လိပ်စာက အခမဲ့စာရွက်သေးသေးလေးဖြစ်တဲ့ Hinterland Voice ပါ။ ဒါဟာ ကောင်းမွန်တဲ့ ပြည်တွင်းစက္ကူပါပဲ။ ၎င်းတွင် ကားဂိုဒေါင်ရောင်းချမှုနှင့် မြင်းများနှင့် ဒေသခံကင်းထောက်များအကြောင်း ဇာတ်လမ်းများပါရှိပြီး ၎င်းတွင် ပါဝင်ခွင့်ရသည့်အတွက် ဂုဏ်ယူပါသည်။
ဒါဟာ အီရတ်မှာ ကပ်ဘေးရဲ့ သက်သေအထောက်အထားတွေကို အစီရင်ခံနိုင်ခဲ့တဲ့ ဩစတြေးလျမှာ တစ်ခုတည်းသော စာတမ်းပါ ဥပမာ- အီရတ်ကို တိုက်ခိုက်ဖို့ စက်တင်ဘာ ၁၁ ရက်ကတည်းက စီစဉ်ခဲ့တာပါ၊ အစောပိုင်း လအနည်းငယ်ကပဲ Colin Powell နဲ့ Condaleeza Rice က Saddam Hussein ကို လက်နက်ဖြုတ်ပြီး ဘယ်သူ့ကိုမှ ခြိမ်းခြောက်မှုမရှိဘူးလို့ ပြောခဲ့ပါတယ်။
ယနေ့တွင် အမေရိကန်သည် ဆက်ဒမ်ဟူစိန်၏ လျှို့ဝှက်ရဲများ ၏ အရက်စက်ဆုံး၊ အကြီးတန်း အစိတ်အပိုင်းများ မှ ကွပ်ကဲသည့် အေးဂျင့် ၁၀,၀၀၀ ၏ ဂက်စတာပိုကို လေ့ကျင့်ပေးနေသည်။ ရည်ရွယ်ချက်မှာ ရုပ်သေးအစိုးရသစ်ကို အတုအယောင် ဒီမိုကရေစီ façade နောက်ကွယ်တွင် လည်ပတ်ရန်နှင့် တော်လှန်ရေးကို အနိုင်ယူရန် ဖြစ်သည်။ အီရတ်တွင် ခုခံမှု၏ ကံကြမ္မာသည် ကျွန်ုပ်တို့၏ အနာဂတ်အားလုံးအတွက် အရေးကြီးသောကြောင့် ထိုအချက်အလက်များသည် ကျွန်ုပ်တို့အတွက် အရေးကြီးပါသည်။ အကယ်၍ ခုခံမှုမအောင်မြင်ပါက၊ Bush cabal သည် နျူကလီးယားလက်နက်ပိုင်ဆိုင်သည့် မြောက်ကိုရီးယား ဖြစ်နိုင်ခြေရှိသော အခြားနိုင်ငံတစ်ခုကို တိုက်ခိုက်လိမ့်မည်မှာ သေချာပေါက်နီးပါးဖြစ်သည်။
လွန်ခဲ့တဲ့ တစ်လကျော်လောက်ကပဲ ကုလသမဂ္ဂ အထွေထွေညီလာခံမှာ အစုလိုက်အပြုံလိုက် အစုလိုက်အပြုံလိုက် လက်နက်တွေ ဖျက်သိမ်းရေးဆိုင်ရာ ဆုံးဖြတ်ချက် အများအပြားကို မဲခွဲဆုံးဖြတ်ခဲ့ပါတယ်။ အီရတ်နိုင်ငံ၏ WMDs ၏ ဇာတ်ကြောင်းကို မှတ်မိပါသလား။ ဆက်ဒမ်ဟူစိန်က “သူ့ရဲ့ ဓာတုလက်နက်နဲ့ ဇီဝလက်နက်တွေ မပျက်မစီး ပေါ်ထွက်လာမယ့်” လို့ ပြောပြီး ပြီးခဲ့တဲ့ ဖေဖော်ဝါရီလက လွှတ်တော်မှာ John Howard ကို သတိရပြီး ဒါဟာ “ကြီးမားတဲ့ ပရိုဂရမ်” ဖြစ်တယ်လို့ ဆိုပါတယ်။
မိနစ် 30 ကြာ မိန့်ခွန်းတွင်၊ Howard သည် ဆက်ဒမ်ဟူစိန်၏ အစုလိုက်အပြုံလိုက် အစုလိုက်အပြုံလိုက် ဖျက်ဆီးရေးလက်နက်များ၏ ခြိမ်းခြောက်မှုကို အကြိမ် 30 ကျော် ကိုးကားခဲ့သည်။ ဒါတွေအားလုံးဟာ လှည့်စားမှုပဲ၊ လိမ်ညာမှု၊ ကြောက်စရာကောင်းတဲ့ဟာသတစ်ခုပဲ မဟုတ်လား၊ အဲဒါကို နာခံမှုရှိတဲ့ မီဒီယာတစ်ခုက ထုတ်လွှင့်ပြီး ချဲ့ထွင်ခဲ့ပါတယ်။ ပြီးတော့ တက္ကသိုလ်တွေ၊ အသိပညာတွေ၊ ဝေဖန်မှုတွေ၊ ငြင်းခုံမှုတွေရဲ့ စွမ်းအားတွေရှိတဲ့ တက္ကသိုလ်တွေမှာ ဘယ်သူက မတ်တပ်ရပ် ကန့်ကွက်တာလဲ။ နှစ်ခုပဲ စဉ်းစားလို့ရတယ်။
ဒီဇင်ဘာ ၈ ရက် ကုလသမဂ္ဂ အထွေထွေ ညီလာခံ ဆုံးဖြတ်ချက်များ ၏ မီဒီယာ တွင် မည်သည့် အစီရင်ခံစာကိုမျှ မတွေ့ရှိနိုင်ပါ။ ရလဒ်က အံ့သြစရာမဟုတ်ရင် ထူးထူးခြားခြားပါပဲ။ နျူကလီးယားလက်နက် ကိုင်တွယ်ဖြေရှင်းရေး အပါအဝင် အရေးကြီးဆုံး ဆုံးဖြတ်ချက်အားလုံးကို အမေရိကန်က ဆန့်ကျင်ခဲ့သည်။ 8 ခုနှစ်အတွက် ၎င်း၏လျှို့ဝှက်နျူကလီးယားကိုယ်ဟန်အနေအထား ပြန်လည်သုံးသပ်မှုတွင် ဘုရှ်အစိုးရက မြောက်ကိုရီးယား၊ ဆီးရီးယား၊ အီရန်နှင့် တရုတ်တို့ကို တိုက်ခိုက်ရန် နျူလက်နက်အသုံးပြုမည့် အရေးပေါ်အစီအစဉ်များကို ဖော်ပြထားပါသည်။
လိုအပ်ပါက နျူကလီးယားမဟုတ်သော နိုင်ငံများကို နျူကလီယားလက်နက်ဖြင့် တိုက်ခိုက်မည်ဟု ဗြိတိန်အစိုးရက ပထမဆုံးအကြိမ် ကြေညာခဲ့သည်။ ဤရည်မှန်းချက်များကို သင်တို့တွင် မည်သူက သတိပြုမိသနည်း၊ သို့သော် ဤနိုင်ငံရှိ အမေရိကန်နှင့် ဗြိတိသျှ ထောက်လှမ်းရေးဌာနများသည် ၎င်းတို့၏ အကောင်အထည်ဖော်မှုအတွက် အရေးကြီးပါသည်။
ဒီအကြောင်းကို လူထုကြားထဲမှာ ဘာကြောင့် မဆွေးနွေးတာလဲ။ အဖြေမှာ သြစတြေးလျသည် ပင်ကိုယ်ဆင်ဆာဖြတ်ထားသော လူ့အဖွဲ့အစည်း၏ မိုက်ခရိုစီယမ်ဖြစ်လာသည်။ ၎င်း၏ လက်ရှိ သတင်းလွတ်လပ်ခွင့် အညွှန်းကိန်းတွင် နယ်စည်းမခြား သတင်းထောက်များအဖွဲ့ နိုင်ငံတကာ စောင့်ကြည့်ရေး အဖွဲ့မှ သြစတြေးလျ သတင်းလွတ်လပ်ခွင့်သည် အဆင့် ၅၀ တွင် ရပ်တည်နေပြီး အာဏာရှင်များနှင့် အာဏာရှင်များထက်သာလွန်နေသည်။ ဒါက ဘယ်လိုဖြစ်တာလဲ။
၁၉ ရာစုတွင် သြစတြေးလျသည် နိုင်ငံအများစုထက် ပိုမိုပြင်းထန်စွာ လွတ်လပ်သော သတင်းစာရှိသည်။ 1880 ခုနှစ်တွင် New South Wales တစ်ခုတည်းတွင် လွတ်လပ်သောခေါင်းစဉ် 143 ခုရှိခဲ့ပြီး အများစုမှာ မဲဆွယ်စည်းရုံးမှုပုံစံနှင့် ပြည်သူများ၏အသံဖြစ်ရန် ၎င်းတို့၏တာဝန်ဖြစ်သည်ဟု ယုံကြည်သော အယ်ဒီတာများဖြစ်သည်။ ယနေ့တွင် မြို့တော်ကြီးများရှိ သတင်းစာ ၁၂ စောင်တွင် လူတစ်ဦး ရူးပတ်မားဒေါ့က ခုနစ်စောင်ကို ထိန်းချုပ်ထားသည်။ တနင်္ဂနွေသတင်းစာ ဆယ်စောင်တွင် မားဒေါ့မှာ ခုနစ်စောင်ရှိသည်။ Adelaide နှင့် Brisbane တွင် သူသည် လုံး၀လက်ဝါးကြီးအုပ်မှုကို ထိထိရောက်ရောက် ပိုင်ဆိုင်ထားသည်။ မြို့တော်လည်ပတ်မှု၏ ၇၀ ရာခိုင်နှုန်းနီးပါးကို သူထိန်းချုပ်ထားသည်။ Perth မှာ သတင်းစာတစ်ခုပဲ ရှိတယ်။
အကြီးဆုံးမြို့ဖြစ်သော ဆစ်ဒနီကို Murdoch နှင့် Sydney Morning Herald တို့က လွှမ်းမိုးထားပြီး လက်ရှိအယ်ဒီတာချုပ် Mark Scott က သတင်းစာပညာထက်မြက်ပြီး ထက်မြက်သူများ မလိုအပ်တော့ကြောင်း 2002 ခုနှစ်တွင် စျေးကွက်ရှာဖွေရေးကွန်ဖရင့်တွင် ပြောကြားခဲ့သည်။ “သူတို့က အဖြေမဟုတ်ဘူး” ဟု ၎င်းက ဆိုသည်။ အဖြေမှာ ကော်ပိုရိတ်ဗျူဟာကို အကောင်အထည်ဖော်နိုင်သူများဖြစ်သည်။ တစ်နည်းဆိုရသော် သိမ်မွေ့သောစိတ်၊ နာခံတတ်သောစိတ်များ။
အမေရိကန် သတင်းထောက်ကြီး Martha Gellhorn သည် သတင်းစာရှင်းလင်းပွဲတစ်ခုတွင် မတ်တပ်ရပ်လိုက်ပြီး “ငါတို့ပြောတဲ့အတိုင်း မလုပ်တဲ့အခါ ငါတို့က တကယ့်သတင်းထောက်တွေပဲကွ။ မှတ်တမ်းကို ဘယ်နည်းနဲ့ ထိန်းထားနိုင်မလဲ။” ကော်ပိုရေးရှင်းနှင့် ဝါဒဖြန့်ခြင်းဆိုင်ရာ လေ့လာမှုကို ရှေ့ဆောင်ခဲ့သော သြစတြေးလျလူမှုရေးသိပ္ပံပညာရှင်ကြီး အဲလက်စ် ကယ်ရီက နှစ်ဆယ်ရာစု၏ အထင်ရှားဆုံးသော နိုင်ငံရေးတိုးတက်မှု သုံးခုမှာ “ဒီမိုကရေစီ ကြီးထွားမှု၊ ကော်ပိုရိတ်အာဏာ ကြီးထွားမှုနှင့် ကော်ပိုရိတ်ဝါဒဖြန့်မှု ကြီးထွားမှုတို့ဖြစ်သည်ဟု ရေးသားခဲ့သည်။ ဒီမိုကရေစီကို ဆန့်ကျင်တဲ့ ကော်ပိုရိတ်အာဏာကို ကာကွယ်တဲ့ နည်းလမ်းတစ်ခုအနေနဲ့ပါ။”
Carey သည် ကော်ပိုရိတ်နိုင်ငံတော်၏ ဝါဒဖြန့်ခြင်းဖြစ်သည့် 20 ရာစု နယ်ချဲ့ဝါဒ၏ ဝါဒကို ဖော်ပြနေပါသည်။ ဒဏ္ဍာရီနှင့်ဆန့်ကျင်၍ နိုင်ငံတော်သည် မညှိုးနွမ်း၊ အမှန်တော့၊ ဘယ်တုန်းကမှ ပိုမခိုင်မာခဲ့ဘူး။ ဗိုလ်ချုပ်ဆူဟာတိုသည် စီးပွားရေးလုပ်ငန်းအတွက် ကောင်းမွန်သော ကော်ပိုရိတ်သမားတစ်ဦးဖြစ်သည်။ ထို့ကြောင့် သူ၏ရာဇ၀တ်မှုများသည် မသက်ဆိုင်ဘဲ၊ သူ့လူများနှင့် အရှေ့တီမောလူမျိုးများ၏ အစုလိုက်အပြုံလိုက် သတ်ဖြတ်မှုများကို Orwellian တွင်းနက်ထဲသို့ ရောက်သွားခဲ့သည်။ ဆူဟာတိုသည် လက်ရှိ ပြန်လည်ထူထောင်ရေး လုပ်ဆောင်နေမှုကို ချန်လှပ်ထားခြင်းဖြင့် ဤသမိုင်းဝင် ဆင်ဆာဖြတ်တောက်မှုသည် ထိရောက်မှုရှိပါသည်။ The Australian တွင် ပြီးခဲ့သည့် အောက်တိုဘာလတွင် Owen Harries က ဆူဟာတိုခေတ်ကို “ရွှေခေတ်” အဖြစ် ဖော်ပြခဲ့ပြီး သြစတြေးလျသည် အင်ဒိုနီးရှား၏ လူမျိုးတုံးသတ်ဖြတ်မှုစစ်တပ်ကို တစ်ဖန်ပြန်လည်လက်ခံရန် တိုက်တွန်းခဲ့သည်။
မကြာသေးမီက Owen Harries သည် ABC တွင် Boyer Lectures ကို ပေးခဲ့သည်။ ဤသည်မှာ ထူးခြားသောပလက်ဖောင်းဖြစ်သည်- ရေဒီယို National မှထုတ်လွှင့်သော အပိုင်းခြောက်ပိုင်းတွင်၊ Harries သည် အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုသည် ညင်သာပျော့ပျောင်းသော သို့မဟုတ် နယ်ချဲ့ခြင်းရှိမရှိ မေးမြန်းခဲ့သည်။ အမေရိကန်၏ ပါဝါအပေါ် အနည်းငယ်ဝေဖန်မှုများပြီးနောက်၊ သူသည် မျက်မှောက်ခေတ်တွင် အန္တရာယ်အရှိဆုံးသော အုပ်ချုပ်ရေး၏ နိုင်ငံခြားရေးမူဝါဒကို “Utopian” အဖြစ် ဖော်ပြခဲ့သည်။
Owen Harries က ဘယ်သူလဲ။ သူသည် Malcolm Fraser အစိုးရ၏ အကြံပေးတစ်ဦးဖြစ်သည်။ ဒါပေမယ့် Harries ဟာ CIA ရှေ့က ဝါဒဖြန့်ချိရေးအဖွဲ့အစည်း၊ ယဉ်ကျေးမှုလွတ်လပ်ခွင့် ကွန်ဂရက်လွှတ်တော်နဲ့ သြစတြေးလျ အစွန်းအထင်းတွေမှာလည်း ပါဝင်ခဲ့တယ်လို့ သူ့ရဲ့ ဟောပြောချက်တွေနဲ့ ပတ်သက်ပြီး လူသိရှင်ကြား ထုတ်ဖော်မပြဖူးပါဘူး။ Harries သည် စစ်အေးတိုက်ပွဲအတွက် တောင်းပန်ပြီး ဗီယက်နမ်ကို CIA မှ ဦးစီးသော ကနဦးတိုက်ခိုက်မှုအတွက် နှစ်ပေါင်းများစွာ တောင်းပန်ခဲ့သည်။ ဝါရှင်တန်တွင် သူသည် The National Interest ဟုခေါ်သော လက်ယာယိမ်းဂျာနယ်၏ အယ်ဒီတာဖြစ်သည်။
မည်သည့်ဒီမိုကရေစီတွင်မဆို Owen Harries ၏အသံကိုမည်သူမျှငြင်းမည်မဟုတ်ပါ။ ဒါပေမယ့် သူ့အရင်စပွန်ဆာတွေက ဘယ်သူတွေလဲဆိုတာ ငါတို့သိသင့်တယ်။ ထို့အပြင် ၎င်းသည် ၎င်း၏ အစွန်းရောက်အမြင်ကို လွှမ်းမိုးထားခြင်းဖြစ်သည်။ ABC က သူ့အား ထိုကဲ့သို့သော ပလက်ဖောင်းတစ်ခု ပေးသင့်သည်က ကျွန်ုပ်တို့၏ နိုင်ငံလုံးဆိုင်ရာ ရုပ်သံလွှင့်ဌာန၏ ကာလရှည်ကြာ နိုင်ငံရေး ခြိမ်းခြောက်မှု၏ သက်ရောက်မှုများအကြောင်း များစွာပြောပြသည်။
အခြားတစ်ဖက်တွင်၊ ကျွန်ုပ်တို့၏အကောင်းဆုံးဝတ္ထုရေးဆရာတစ်ဦးဖြစ်သည့် Richard Flanagan ၏ ABC ၏ ဆက်ဆံပုံကို သုံးသပ်ကြည့်ပါ။ ပြီးခဲ့သည့်နှစ်တွင်၊ Flanagan အား Radio National အစီအစဉ်တွင် အကြိုက်ဆုံးဝတ္ထုတစ်ပုဒ်ကို ဖတ်ခိုင်းပြီး ရွေးချယ်ရသည့် အကြောင်းရင်းကို ရှင်းပြခဲ့သည်။ သူနှစ်သက်သော စိတ်ကူးယဉ်စာရေးဆရာများအနက်မှ John Howard ကို ဆုံးဖြတ်ခဲ့သည်။ စိတ်အားထက်သန်သောဒုက္ခသည်များသည် ၎င်းတို့၏ကလေးများကို သင်္ဘောပေါ်၌ တမင်တကာ ပစ်ချခဲ့ကြသည့် Howard ၏ အကျော်ကြားဆုံးဝတ္ထုများကို ဖော်ပြခဲ့ပြီး သြစတြေးလျသည် ဆက်ဒမ်ဟူစိန်၏ အစုလိုက်အပြုံလိုက် အစုလိုက်အပြုံလိုက် ဖျက်ဆီးရေးလက်နက်များဖြင့် ခြိမ်းခြောက်ခံနေရသည်။
Joyce's Ulysses မှ Molly Bloom ၏ တစ်ကိုယ်တော် စကားဖြင့် ၎င်းကို လိုက်နာခဲ့သည်၊ အကြောင်းမှာ ၎င်းက "ကျွန်ုပ်တို့၏ မုသားစကားများနှင့် မုန်းတီးမှုတို့၌ အမှန်တရား၏ ပရမ်းပတာမှ ဟုတ်ပါသည်ဟု ပြောဆိုခြင်း၏ အလှကို အမှတ်ရရန် သင့်လျော်ပုံရသည်" ဟု ရှင်းပြခဲ့သည်။ ကောင်းပြီ၊ ဤအရာအားလုံးကို မှန်ကန်စွာ မှတ်တမ်းတင်ခဲ့သည်။ ဒါပေမယ့် အစီအစဉ်ကို ထုတ်လွှင့်ချိန်မှာတော့ ဝန်ကြီးချုပ်နဲ့ ပတ်သက်တဲ့ ကိုးကားချက်အားလုံးကို ဖြတ်တောက်ပစ်ခဲ့ပါတယ်။ Flanagan သည် ABC အား အဆင့်ဆင်ဆာဖြတ်မှုဟု စွပ်စွဲခဲ့သည်။ မဟုတ်ဘူး၊ တုံ့ပြန်မှုဖြစ်ခဲ့တယ်။ သူတို့က “နိုင်ငံရေး” ဘာမှ မလိုချင်ဘူး။ ဤသည်မှာ ဂျော့ခ်ျဒဗလျူဘုရှ်၏ Utopia ၏ အသံကို Owen Harries မှ ပေးထားသည့် ABC နှင့် အတူတူပင်ဖြစ်ပြီး တစ်နာရီကြာ ထုတ်လွှင့်ခဲ့သည်။
Richard Flanagan နဲ့ ပတ်သတ်ပြီး ဒါဟာ အဆုံးအစတော့ မဟုတ်ပါဘူး။ သူ့ကို ဆင်ဆာဖြတ်ထားတဲ့ ABC ထုတ်လုပ်သူက “ခေတ်ပြိုင် သြစတြေးလျမှာ စိတ်ကသိကအောက်ဖြစ်မှု” ဆွေးနွေးဖို့ အစီအစဉ်တစ်ခုကို လာဖို့ စိတ်ဝင်စားလားလို့ မေးပါတယ်။ တစ်ချိန်က ၎င်း၏ သိမ်မွေ့သော အထေ့အငေါ့သဘောကို ဂုဏ်ယူခဲ့သော လူ့အဖွဲ့အစည်းတွင်၊ ထေ့ငေါ့ခြင်း အရိပ်အမြွက်မျှပင် မရှိခဲ့ဘဲ နာခံမှုရှိသော စီမံခန့်ခွဲရေးဆိုင်ရာ နှုတ်ဆိတ်နေခြင်းသာ ဖြစ်သည်။ Flanagan က "ကျွန်တော့်ပတ်ဝန်းကျင်မှာ စကားအသုံးအနှုန်းပိတ်ဖို့ လမ်းစတွေကို မြင်နေရတယ်၊ ပိုခန့်ညားတဲ့ မီဒီယာတစ်ခုရဲ့ ထူးဆန်းတဲ့ ပေါင်းစပ်မှုတွေနဲ့ ဘာကိုဖတ်ပြီး မကြားရဘူးဆိုတာကို အစွမ်းထက်သူတွေက ညွှန်ပြတဲ့နည်းလမ်းကို ကျွန်တော်မြင်တယ်။"
ဒီစကားတွေက သြစတြေးလျနိုင်ငံသား အတော်များများအတွက် ပြောတာလို့ ကျွန်တော် ယုံကြည်ပါတယ်။ ၎င်းတို့ထဲမှ တစ်သန်းခွဲသည် ဖေဖော်ဝါရီ ၁၆ ရက်တွင် ဆစ်ဒနီမြို့လယ်၌ ဆုံစည်းခဲ့ကြပြီး ယင်းကို နိုင်ငံတစ်ဝှမ်းတွင် အချိုးကျ ထပ်ခါတလဲလဲ ပြုလုပ်ခဲ့သည်။ တစ်သန်းကျော် ကမ္ဘာအနှံ့ ချီတက်ခဲ့ကြသည်။ တစ်ခါမှ မကန့်ကွက်ဖူးသူများသည် Howard နှင့် Bush နှင့် Blair တို့၏ စိတ်ကူးယဉ်ဇာတ်လမ်းကို ကန့်ကွက်ခဲ့ကြသည်။
ဩစတေးလျသည် မိုက်ခရိုစီယမ်နိုင်ငံဖြစ်ပါက၊ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေအရ ကမ္ဘာပေါ်တွင် အလွတ်လပ်ဆုံးစာနယ်ဇင်းရှိသည့် အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုတွင် လွတ်လပ်စွာပြောဆိုခွင့်ကို ဖျက်ဆီးပစ်ရန် စဉ်းစားပါ။ 1983 ခုနှစ်တွင် အမေရိကရှိ အဓိကမီဒီယာကို ကော်ပိုရေးရှင်းငါးဆယ်က ပိုင်ဆိုင်ခဲ့သည်။ ၂၀၀၂ ခုနှစ်တွင် ကုမ္ပဏီ ၉ ခုသာ ကျဆင်းခဲ့သည်။ ယနေ့တွင်၊ Murdoch's Fox ရုပ်မြင်သံကြားနှင့် အခြားသော လုပ်ငန်းစုကြီးလေးခုသည် ကုန်းနေနှင့် ကေဘယ်လ် ပရိသတ် ၉၀ ရာခိုင်နှုန်းကို ထိန်းချုပ်ရန် နီးကပ်နေပြီဖြစ်သည်။ အင်တာနက်ပေါ်တွင်ပင်၊ ထိပ်တန်းဝဘ်ဆိုဒ်နှစ်ဆယ်ကို Fox၊ Disney၊ AOL၊ Time Warner၊ Viacom နှင့် အခြားဘီလူးကြီးများက ပိုင်ဆိုင်ထားသည်။ ကုမ္ပဏီ ဆယ့်လေးခုကပဲ အမေရိကန်တွေ အွန်လိုင်းမှာ သုံးနေတဲ့ အချိန်တိုင်းရဲ့ 2002 ရာခိုင်နှုန်းကို ဆွဲဆောင်နေပါတယ်။ ဤကုမ္ပဏီများသည် ကမ္ဘာ့အမြင်မီဒီယာအများစုကို ထိန်းချုပ်ရန် သို့မဟုတ် လူအများစုအတွက် သတင်းအချက်အလက်များ၏ အဓိကအရင်းအမြစ်ဖြစ်သည်။
ယဉ်ကျေးမှုနှင့် နယ်ချဲ့ဝါဒ စာအုပ်တွင် အက်ဒ်ဝပ်က “ကျွန်ုပ်တို့ စတင်သင်ယူနေပြီ” ဟု ကိုလိုနီပြုခြင်းသည် နယ်ချဲ့ဆက်ဆံရေးကို ရပ်စဲခြင်းမဟုတ်ဘဲ လက်ရာမြောက်သော ပထဝီနိုင်ငံရေးဝက်ဘ်ဆိုဒ်ကို ချဲ့ထွင်ခြင်းမျှသာ ဖြစ်သည်။ မီဒီယာအသစ်သည် အနောက်တိုင်းနည်းပညာ၏ ယခင်ပြသမှုထက် လက်ခံသည့်ယဉ်ကျေးမှုထဲသို့ ပိုမိုနက်ရှိုင်းစွာ ထိုးဖောက်ဝင်ရောက်ရန် မီဒီယာရှိသည်။” လွန်ခဲ့သော ရာစုနှစ်တစ်ခုနှင့် နှိုင်းယှဉ်ပါက "ဥရောပယဉ်ကျေးမှုသည် လူဖြူလူဖြူတစ်ဦး၏ တည်ရှိမှုနှင့် ဆက်စပ်နေသောအခါ၊ ယခုအခါ ကျွန်ုပ်တို့တွင် အံ့မခန်း ကျယ်ပြန့်သော ကျယ်ပြန့်သော နိုင်ငံတကာ မီဒီယာများ ရှိနေသည်"
သူသည် သတင်းကိုသာ ရည်ညွှန်းခြင်းမဟုတ်ပါ။ မီဒီယာများတွင် ကလေးများအား ကြော်ငြာဟု အများသိကြသည့် ကြီးမားသော ဝါဒဖြန့်မှုများကြောင့် နောင်တရနေပါသည်။ အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုတွင် တစ်နှစ်လျှင် ကြော်ငြာစာ 30,000 ခန့်သည် ကလေးများကို ပစ်မှတ်ထားလျက်ရှိသည်။ ထိပ်တန်းကြော်ငြာကုမ္ပဏီတစ်ခု၏ အမှုဆောင်အရာရှိချုပ်က “သူတို့က စားသုံးသူတွေလောက် တိုးတက်ပြောင်းလဲလာတဲ့ ကလေးတွေမဟုတ်” လို့ ရှင်းပြခဲ့ပါတယ်။
လူထုဆက်ဆံရေးသည် ကြော်ငြာ၏ အမွှာဖြစ်သည်။ လွန်ခဲ့သော အနှစ်နှစ်ဆယ်အတွင်း PR ၏ အယူအဆ တစ်ခုလုံးသည် သိသိသာသာ ပြောင်းလဲသွားခဲ့ပြီး ယခုအခါတွင် ကြီးမားသော ဝါဒဖြန့် လုပ်ငန်းတစ်ခု ဖြစ်လာခဲ့သည်။ United Kingdom တွင် ကြိုတင်ထုပ်ပိုးထားသော PR သည် ယခုအခါ အချို့သော သတင်းစာကြီးများ၏ ထက်ဝက်ခန့် ပါဝင်သည်ဟု ခန့်မှန်းရပါသည်။ အီရတ်ကိုကျူးကျော်စဉ်အတွင်း အမေရိကန်စစ်တပ်နှင့် ဂျာနယ်လစ်များအား မြှုပ်နှံခြင်းဟူသော အယူအဆသည် ပင်တဂွန်ရှိ လူထုဆက်ဆံရေးကျွမ်းကျင်သူများမှ ထွက်ပေါ်လာသည့် အယူအဆဖြစ်ပြီး လက်ရှိ မဟာဗျူဟာရေးဆွဲရေးဆိုင်ရာ စာပေများက စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာလုပ်ဆောင်မှု၏ တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းအဖြစ် ဂျာနယ်လစ်ဇင် သို့မဟုတ် “စိတ်ပညာ” ဟု ဖော်ပြထားသော ပင်တဂွန်ရှိ လူထုဆက်ဆံရေးကျွမ်းကျင်သူများထံမှ ဆင်းသက်လာခြင်းဖြစ်သည်။ စာနယ်ဇင်းပညာကို psyops အဖြစ်။
ပင်တဂွန်စစ်ဌာနချုပ်က ပြောကြားသည့် ရည်ရွယ်ချက်မှာ ကုန်းမြေ၊ ပင်လယ်၊ အာကာသ၊ အာကာသနှင့် သတင်းအချက်အလတ်များကို ထိန်းချုပ်ရန် အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု၏ ဖော်ပြထားသည့် ပေါ်လစီအရ “အပြည့်အဝ spectrum လွှမ်းမိုးမှု” ၏ တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းဖြစ်သည်။ သူတို့က အဲဒါကို လျှို့ဝှက်မထားဘူး။ ၎င်းသည် အများသူငှာ နယ်ပယ်တွင်ဖြစ်သည်။
Martha Gellhorn နှင့် Robert Fisk တို့လို ဂျာနယ်လစ်များ သတိထားပါ။ လွတ်လပ်သော အာရပ် ရုပ်မြင်သံကြားအဖွဲ့အစည်း Al-Jazeera ကို အာဖဂန်နစ္စတန်နှင့် အီရတ်တို့တွင် အမေရိကန်တို့က ဗုံးကြဲခဲ့သည်။ အီရတ်ကို ကျူးကျော်တိုက်ခိုက်ရာမှာ အမေရိကန်တွေက အရင်ကထက် ဂျာနယ်လစ်တွေ အသတ်ခံခဲ့ရပါတယ်။ မက်ဆေ့ချ်ကို ပိုရှင်းအောင် မလုပ်နိုင်ပါ။ နောက်ဆုံးတွင် ရည်ရွယ်ချက်မှာ သတင်းအချက်အလက်ထိန်းချုပ်ရေးနှင့် မီဒီယာကြားတွင် ခြားနားမှုမရှိစေရန်ဖြစ်သည်။ ပြောရမယ်ဆိုရင် ကွာခြားချက်ကို သင်သိမှာ မဟုတ်ပါဘူး။
သတင်းသမားများ၏ ထင်မြင်ယူဆချက် တစ်ခုတည်းသည် မှတ်သားထိုက်သည်- Martha Gellhorn ကဲ့သို့ ယုံကြည်ဆဲသူများသည် ၎င်းတို့၏ တာဝန်မှာ မှတ်တမ်းကို ဖြောင့်တန်းစွာ ထားရှိရန်ဖြစ်သည်။ ရွေးချယ်မှုသည် အမှန်တကယ်ပင် ရိုးရှင်းပါသည်- ၎င်းတို့သည် အမှန်တရားပြောသူများ သို့မဟုတ် Edward Herman ၏စကားအရ ၎င်းတို့သည် "မတွေးဝံ့စရာများကို ပုံမှန်ဖြစ်အောင်ပြုလုပ်ခြင်း" မျှသာဖြစ်သည်။
ဩစတေးလျမှာဆိုရင် မတွေးဝံ့စရာတွေ အများကြီးကို ပုံမှန်ပြန်ဖြစ်နေပါပြီ။ Mabo ပြီးနောက် ဆယ့်နှစ်နှစ်နီးပါးအကြာတွင် ဩစတေးလျနိုင်ငံသားများ၏ အခြေခံအခွင့်အရေးများဖြစ်သော ပထမဆုံးသော ဇာတိခေါင်းစဉ်အဖြစ် တရားဝင်ဖွဲ့စည်းပုံများတွင် ကျော့မိသွားခဲ့သည်။ အခုအချိန်မှာတော့ Aborigin လူမျိုးတွေဟာ ရှင်သန်ဖို့သက်သက်မဟုတ်ဘဲ တိုက်ပွဲဝင်နေကြပါပြီ။ ၎င်းတို့သည် တရားဥပဒေ စိုးမိုးရေးစစ်ပွဲကို အဆက်မပြတ် ရင်ဆိုင်နေရပြီး၊ ဇာတိ ခေါင်းစဉ် စီမံအုပ်ချုပ်မှု တစ်ခုတည်းတွင် တရားဝင် ဥပဒေကြမ်းနှင့် ဆက်စပ် ကုန်ကျစရိတ်များသည် ယခုအခါ ဒေါ်လာ သန်းရာနှင့်ချီ ရှိသည်။ အနောက်သြစတြေးလျမှ အာဘော်ဂျီယမ်ခေါင်းဆောင် Puggy Hunter က “ကျွန်ုပ်တို့၏မွေးရာပါအခွင့်အရေးအတွက် ရှေ့နေများကို တွန်းလှန်ခြင်းဖြင့် ၎င်းတို့ကို နည်းအမျိုးမျိုးဖြင့် တိုက်ခိုက်ခြင်းသည် ကျွန်ုပ်ကို သတ်လိမ့်မည်” ဟု ပြောကြားခဲ့သည်။ သိပ်မကြာခင်မှာပဲ အသက်လေးဆယ်ကျော်အရွယ်မှာ သေဆုံးသွားခဲ့ပါတယ်။
တစ်ချိန်က ပထမသြစတြေးလျနိုင်ငံသားများအတွက် နောက်ဆုံးမျှော်လင့်ချက်အဖြစ် သတ်မှတ်ခံထားရသည့် သြစတြေးလျတရားရုံးချုပ်သည် ယခုအခါတွင် မူရင်းခေါင်းစဉ်ကို “အခွင့်အရေးအစုအဝေး” ရှိသည်ဟု ရည်ညွှန်းသည် – ဘူရီဂျန်အခွင့်အရေးများကို အမျိုးအစားခွဲနိုင်ပြီး အဆင့်နှိမ့်နိုင်သကဲ့သို့၊
မတွေးဝံ့စရာမှာ ကျွန်ုပ်တို့၏ရဲရင့်သောစစ်တပ်ကို စေလွှတ်ထားသော ဒုက္ခသည်များကို အစိုးရက ဆက်ဆံခွင့်ပေးသည့်နည်းလမ်းဖြစ်သည်။ စခန်းတွေမှာ အရမ်းဆိုးတဲ့ ကုလသမဂ္ဂ စစ်ဆေးရေးမှူးက သူတို့လိုမျိုး တခါမှ မမြင်ဖူးဘူး ၊ ကလေးသူငယ် ညှင်းပန်းနှိပ်စက်မှု ဘယ်လောက်အတိုင်းအတာအထိ ခွင့်ပြုပေးလဲ။
၂၀၀၁ ခုနှစ် အောက်တိုဘာလ ၁၉ ရက်နေ့တွင် လူ ၃၉၇ ဦး တင်ဆောင်လာသော လှေတစ်စင်း သြစတြေးလျသို့ သွားရာလမ်းတွင် နစ်မြုပ်ခဲ့သည်။ 19 ရေနစ်သေဆုံးသူ အများစုမှာ ကလေးငယ်များဖြစ်သည်။ အငြိမ်းစား ဩစတြေးလျ သံတမန် Tony Kevin သည် တစ်ဦးတစ်ယောက်တည်းအတွက် မဟုတ်ပါက၊ ဤအဖြစ်ဆိုးသည် မေ့ပျောက်နိုင်မည်ဖြစ်သည်။ သူ့ကျေးဇူးကြောင့်၊ သြစတြေးလျနှင့် စစ်ထောက်လှမ်းရေးတို့က လှေနစ်မြုပ်နိုင်သည့် အန္တရာယ်ရှိနေကြောင်း သိခဲ့ရပြီး ဘာမှ မလုပ်ဖြစ်ခဲ့သည်ကို ယခု ကျွန်ုပ်တို့ သိပါသည်။ ဩစတေးလျဝန်ကြီးချုပ်နှင့် တာဝန်သိဝန်ကြီးသည် အကာအကွယ်မဲ့သူများအပေါ် ဤကဲ့သို့ ရန်ငြိုးဖွဲ့သည့် အငွေ့အသက်ကို ဖန်တီးခဲ့ခြင်းမှာ ကျွန်ုပ်တို့၏သမိုင်းတစ်လျှောက် မှန်ကန်သော လူမျိုးရေးခွဲခြားမှု၏ချုပ်ရိုးကို နှိပ်ရန် ဒီဇိုင်းထုတ်ထားသည့် ရန်ငြိုးဖွဲ့ခြင်းဖြစ်သည်ဟု ကျွန်တော်ယုံကြည်ပါသည်။
အာရှနှင့် ပစိဖိတ်ဒေသရှိ ကျွန်ုပ်တို့၏ “သြဇာလွှမ်းမိုးမှုနယ်ပယ်” နှင့်ပတ်သက်၍ သြစတြေးလျကာကွယ်ရေးကျွမ်းကျင်သူများ၏ ကြီးကျယ်ခမ်းနားသောထုတ်ပြန်ချက်များအပေါ် ဩစတေးလျစစ်တပ်သည် ဆိုလမွန်အား ကျူးကျော်ဝင်ရောက်ခွင့်ပြုသော်လည်း ၃၅၃ ဦးကို ကယ်တင်ခြင်းမပြုဘဲ ဩစတေးလျစစ်တပ်အား ကယ်တင်ခြင်းမပြုဘဲ အသက်ဆုံးရှုံးရသူများ၏ အသက်ဆုံးရှုံးမှုကို သုံးသပ်ကြည့်ပါ။
ခြိမ်းခြောက်မှုလား? Al-Qaida မှ ပေါက်ကြားနေသော လှေများတွင် ခိုလှုံခွင့်ရှာဖွေသူများထံမှ ခြိမ်းခြောက်မှုများအကြောင်း ဆွေးနွေးကြပါစို့။ ၁၉၉၀ ခုနှစ်အတွက် ၎င်း၏ နှစ်ပတ်လည် အစီရင်ခံစာတွင် သြစတြေးလျ လုံခြုံရေးနှင့် ထောက်လှမ်းရေးအဖွဲ့ ASIO က “နိုင်ငံရေးအရ လှုံ့ဆော်သော အကြမ်းဖက်မှု၏ တစ်ခုတည်းသော ခွဲခြားသိမြင်နိုင်သော ခြိမ်းခြောက်မှုမှာ လူမျိုးရေး ခွဲခြားပိုင်ခွင့်မှ လာသည်” ဟု ဖော်ပြထားသည်။ နောက်ဆက်တွဲ အဖြစ်အပျက်တွေ ဘယ်လိုပဲ ဖြစ်ဖြစ် ဘာမှမပြောင်းလဲဘူးလို့ ယုံကြည်ပါတယ်။
ဒီကိစ္စတွေအားလုံးက ဆက်စပ်နေတယ်။ အနည်းဆုံးတော့ သူတို့က ကျွန်တော်တို့ရဲ့ ဉာဏ်ရည်ဉာဏ်သွေးနဲ့ အကျင့်စာရိတ္တကို စော်ကားတာကို ကိုယ်စားပြုပေမယ့် ကျွန်တော်တို့ရဲ့ ယဉ်ကျေးမှုဘ၀မှာတောင် ကြောက်လန့်နေသလိုမျိုး လှည့်ထွက်သွားပုံရတယ်။ ပြီးခဲ့တဲ့အပတ်က “Harbour” လို့ခေါ်တဲ့ ဆစ်ဒနီမှာ ပြဇာတ်အသစ်ဖွင့်ပွဲကို ကျွန်တော် တက်ရောက်ခဲ့ပါတယ်။ ၁၉၉၈ ခုနှစ် ကမ်းနားတွင် ကြီးမားသော လူထု၏ ထောက်ခံမှုကို ဆွဲဆောင်ခဲ့သည့် အကြောင်းဖြစ်သည်။ ပြဇာတ်သည် သင်းကွပ်သည့် လုပ်ရပ်တစ်ခုဖြစ်ပြီး ၎င်း၏ပုံစံများနှင့် ခံစားချက်များသည် သမိုင်းကို လက်ခံနိုင်စေသည်။ လက်မှတ်တစ်စောင်အတွက် $1998-odd ကို တတ်နိုင်သူများသည် စိတ်ပျက်မည်မဟုတ်ပါ။ စပွန်ဆာများဖြစ်သည့် Jaguar နှင့် Fairfax နှင့် ကြီးမားသော ဥပဒေလုပ်ငန်းကြီးများသည် စိတ်ပျက်မည်မဟုတ်ပါ။
ကော်ပိုရေးရှင်းစနစ်မှ ကျွန်ုပ်တို့၏သမိုင်းကို ပြန်လည်ရယူရမည်ဖြစ်သည်။ ငါတို့ရဲ့သမိုင်းက ချမ်းသာပြီး နာကျင်စရာကောင်းပြီး ဟုတ်တယ် ဂုဏ်ယူတယ်။ အဲဒါကို ငြင်းပယ်တဲ့ John Howards နဲ့ Keith Windshuttles တွေ၊ ယဉ်ကျေးတဲ့လူတွေနဲ့ သူတို့ရဲ့ စပွန်ဆာတွေဆီက ပြန်လည်ရယူသင့်တယ်။ Joe Blow က ဂရုမစိုက်ဘူး - လူတွေအနေနဲ့ ငါတို့က ဂရုမစိုက်ဘဲ လျစ်လျူရှုတယ်လို့ သူတို့ပြောတာကို မင်းကြားလိမ့်မယ်။
အရှေ့တီမောပြည်သူတွေကို ပြတ်ပြတ်သားသား ကူညီပေးခဲ့တဲ့ ၁၉၉၉ ခုနှစ်မှာတော့ ထောင်နဲ့ချီတဲ့ သြစတြေးလျနိုင်ငံသားတွေဟာ တစ်မြို့ပြီးတစ်မြို့၊ တစ်မြို့ပြီးတစ်မြို့ လမ်းမပေါ်ထွက်ခဲ့ကြတဲ့ အရှေ့တီမောပြည်သူတွေကို ပြတ်ပြတ်သားသား ကူညီပေးခဲ့တဲ့ John Howard မဟုတ်ဘဲ General Cosgrove ပါ။ ပြီးတော့ အဲဒီသြစတြေးလျလူမျိုးတွေက ဘာမှမထူးခြားပါဘူး။ ဩစတြေးလျနှင့် နယူးဇီလန်နိုင်ငံသား ထောင်ပေါင်းများစွာသည် ပစိဖိတ်ဒေသတွင် ပြင်သစ်တို့၏ နျူကလီးယားဗုံးများ ပေါက်ကွဲခြင်းကို ရပ်တန့်စေခဲ့သည်။ ပြီးတော့ သူတို့ ဘာမှမထူးခြားဘူး။ Woomera ကို ခရီးသွားပြီး အရှက်ကွဲတဲ့ စခန်းကို ပိတ်ခိုင်းခဲ့တဲ့ လူငယ်တွေပါ။ ပြီးတော့ သူတို့ ဘာမှမထူးခြားဘူး။
ကျွန်ုပ်တို့နိုင်ငံ၏ အောင်မြင်မှုများကို ဂုဏ်ယူလိုသော သြစတြေးလျနိုင်ငံသား အများအပြားအတွက် ဝမ်းနည်းစရာမှာ နိုင်ငံရေးအရ ထူးခြားသောအတိတ်၏ ဖိနှိပ်ချုပ်ချယ်ခြင်း သို့မဟုတ် ဖြိုခွင်းခြင်း သို့မဟုတ် ဖြိုခွင်းခြင်းဖြစ်ပြီး ကျွန်ုပ်တို့ ဂုဏ်ယူစရာများစွာရှိပါသည်။ Broken Hill ၏ ခဲနှင့် ငွေတွင်းများတွင်၊ မိုင်းလုပ်သားများသည် ဥရောပနှင့် အမေရိကထက် ရာစုနှစ်တစ်ဝက်ကျော်တွင် ကမ္ဘာ့ပထမဆုံး တစ်ပတ်လျှင် 35 နာရီကို ရရှိခဲ့သည်။ ကမ္ဘာ့နိုင်ငံအများစု မတိုင်မီ ကြာမြင့်စွာကတည်းက သြစတြေးလျသည် အနည်းဆုံး အခကြေးငွေ၊ ကလေးခံစားခွင့်၊ ပင်စင်နှင့် အမျိုးသမီးများအတွက် မဲပေးခွင့်ရှိခဲ့သည်။ 1960 ခုနှစ်များတွင် သြစတြေးလျသည် အနောက်ကမ္ဘာတွင် အမျှတဆုံးသော ၀င်ငွေပျံ့နှံ့မှုကို ကြွားဝါနိုင်ခဲ့သည်။ Howard နှင့် Ruddock တို့ကြားမှ၊ ကျွန်ုပ်၏တစ်သက်တာတွင်၊ သြစတြေးလျသည် ဒုတိယအင်္ဂလိပ်-အိုင်ယာလန်လူ့အဖွဲ့အစည်းမှ ကမ္ဘာပေါ်တွင် ယဉ်ကျေးမှုအရ ကွဲပြားပြီး ဆွဲဆောင်မှုအရှိဆုံးနိုင်ငံအဖြစ်သို့ ပြောင်းလဲသွားခဲ့ပြီး အားလုံးနီးပါးသည် ငြိမ်းချမ်းစွာ ဖြစ်ပျက်ခဲ့သည်။ ဥပေက္ခာနဲ့ ဘာမှ မဆိုင်ဘူး။
"ကောင်းပြီ ဒါဆို ငါတို့ ဘာလုပ်သင့်လဲ" လို့ မင်းတချို့ပြောနေတာကို ငါကြားလုနီးပါးပါပဲ။
Noam Chomsky မကြာသေးမီက ထောက်ပြခဲ့သည့်အတိုင်း၊ လူသားအများစုသည် နေ့စဥ်နေထိုင်ရန် ရုန်းကန်နေရသော ဖွံ့ဖြိုးဆဲကမ္ဘာဟုခေါ်သော ဤမေးခွန်းကို သင်ဘယ်တော့မှ မကြားဖူးသလောက်ပင်။ အဲဒီမှာ သူတို့ဘာလုပ်နေတယ်ဆိုတာ ပြောပြမယ်။
တူရကီရှိ ပညာတတ်များ သို့မဟုတ် ဘရာဇီးရှိ စခန်းချိုင်းနိုများ သို့မဟုတ် ကျွန်ုပ်တို့၏ကိုယ်ပိုင် တတိယကမ္ဘာရှိ အာဘော်ရီဂျင်လူမျိုးများ ကြုံတွေ့နေရသည့် အသက်နှင့်သေဆုံးမှု ပြဿနာများ ကျွန်ုပ်တို့တွင် မရှိပါ။ အရေးယူဆောင်ရွက်ရင် အဖြေက တစ်ညလုံးနီးပါး ဖြစ်သွားလိမ့်မယ်လို့ ကျွန်တော်တို့ တော်တော်များများက ယုံကြည်ကြပါတယ်။ လွယ်ကူမြန်ဆန်ပါလိမ့်မယ်။ ကံမကောင်းစွာပဲ၊ ဒီနည်းနဲ့ အလုပ်မဖြစ်ပါဘူး။
တိုက်ရိုက်အရေးယူချင်တယ်ဆိုရင်တော့ ကျွန်တော်တို့မှာ ရွေးချယ်စရာမရှိတော့ဘူးလို့ ကျွန်တော်ယုံကြည်ပါတယ်၊ အဲဒါက ကျွန်တော်တို့အားလုံး ရင်ဆိုင်နေရတဲ့ အန္တရာယ်ပါပဲ- အဲဒါဆိုရင် ရှေ့တန်းရောက်နေတဲ့ နိုင်ငံတွေက လူတွေလိုပဲ ကြိုးစားမှု၊ စေတနာထားမှု၊ ကတိကဝတ်တွေကို ဆိုလိုပါတယ်။ ငါတို့ အတုယူစရာ ဖြစ်သင့်တာ ဘယ်သူလဲ။ ဘိုလီးဗီးယားပြည်သူများသည် မကြာသေးမီက ၎င်းတို့၏နိုင်ငံကို ရေနှင့်သဘာဝဓာတ်ငွေ့ဆိုင်ရာ နိုင်ငံပေါင်းစုံမှ ပြန်လည်သိမ်းယူခဲ့ပြီး ၎င်းတို့၏ယုံကြည်မှုကို အလွဲသုံးစားလုပ်ခဲ့သော သမ္မတကို နှင်ထုတ်ခဲ့သည်။ ဗင်နီဇွဲလားပြည်သူများသည် ၎င်းတို့၏ ဒီမိုကရေစီနည်းကျ ရွေးကောက်တင်မြှောက်ထားသော သမ္မတအား အမေရိကန်ကျောထောက်နောက်ခံပြု အထက်တန်းစားများနှင့် ၎င်းထိန်းချုပ်ထားသည့် မီဒီယာများ၏ ရက်စက်ကြမ်းကြုတ်သော မဲဆွယ်မှုများအပေါ် အကြိမ်ကြိမ် ခုခံကာကွယ်ခဲ့ကြပါသည်။ ဘရာဇီးနှင့် အာဂျင်တီးနားတို့တွင် လူကြိုက်များသော လှုပ်ရှားမှုများသည် ထူးထူးခြားခြား တိုးတက်မှုများ ရှိခဲ့သည်- ထို့ကြောင့် လက်တင်အမေရိကသည် ဝါရှင်တန်၏ အကြီးစားတိုက်ကြီး မဟုတ်တော့ပါ။
ဆိုးဆိုးရွားရွား ကြီးကျယ်ခမ်းနားသော အာဏာရှင်စနစ်အား တွန်းလှန်ရန်အတွက် အမေရိကန်မှ ဘဏ္ဍာငွေများ လောင်းထည့်ခဲ့သည့် ကိုလံဘီယာတွင်ပင် သာမန်လူများဖြစ်သည့် အလုပ်သမားသမဂ္ဂများ၊ တောင်သူလယ်သမားများ၊ လူငယ်များသည် ပြန်လည်တိုက်ခိုက်ခဲ့ကြသည်။
ဒါတွေက မင်းဒီမှာ သိပ်မဖတ်ဖူးတဲ့ ပြင်းထန်တဲ့ ရုန်းကန်မှုတွေပါ။ အဲဒီအခါမှာ ဂလိုဘယ်လိုက်ဇေးရှင်းဆန့်ကျင်ရေးလှုပ်ရှားမှုလို့ ခေါ်ပါတယ်။ အိုး၊ ဒီစကားလုံးထက် အများကြီးပိုနေလို့ ရွံရှာပါတယ်။ ၎င်းသည် ဆင်းရဲမွဲတေမှုနှင့် မတရားမှုနှင့် စစ်ပွဲအတွက် ထူးထူးခြားခြား တုံ့ပြန်မှုတစ်ခုဖြစ်သည်။ ၎င်းသည် ယခင်ကထက် ပိုမိုကွဲပြားမှု၊ ပိုမို၍ တက်ကြွမှု၊ နိုင်ငံတကာဝါဒီများနှင့် ပိုမိုသည်းခံကာ ယခင်ကထက် ပိုမို၍ ကြီးထွားလာကာ ၎င်းသည် ယခင်ကထက် ပိုမိုလျင်မြန်စွာ ကြီးထွားလာသည်။
တကယ်တော့ ဒါဟာ နိုင်ငံတော်တော်များများမှာ ဒီမိုကရေစီ အတိုက်အခံတွေ ဖြစ်နေပါပြီ။ ဒါ အရမ်းကောင်းတဲ့ သတင်းပဲ။ ဝါဒဖြန့်ချီရေးမှာ ဖော်ပြထားပေမဲ့၊ တကမ္ဘာလုံးက လူတွေက သူတို့အပေါ် နိုင်ငံရေး အင်အားစုတွေနဲ့ တန်ပြန်နိုင်တဲ့ အလားအလာတွေကို ပိုပြီး သတိကြီးကြီးထားပြီး တခါမှ မပြဖူးဘူး။
ကိုယ်စားလှယ်များ ရွေးကောက်တင်မြှောက်ခြင်းသာမကဘဲ အောက်ခြေမှ ချုပ်ကိုင်ထားသော ကိုယ်စားပြုဒီမိုကရေစီ၏ အယူအဆသည် လွန်ခဲ့သော ၁၃၃ နှစ်က ပါရီကွန်မြူနတီတွင် စတင်ကျင့်သုံးခဲ့သည့် ယနေ့ခေတ်ကာလနှင့် သက်ဆိုင်ပါသည်။ မဲပေးတာနဲ့ ပတ်သက်ပြီးတော့ ဟုတ်တယ်၊ အဲဒါက အနိုင်ရဖို့ ခက်တယ်။ သို့သော် ယနေ့ကျွန်ုပ်တို့သိသည့်အတိုင်း မဲပေးခြင်းကို တီထွင်နိုင်ဖွယ်ရှိသည့် Chartists များသည် ရှင်းလင်းပြတ်သားသော ဒီမိုကရေစီရွေးချယ်မှုရှိမှသာ အမြတ်ဖြစ်ကြောင်း ရှင်းရှင်းလင်းလင်း ထုတ်ဖော်ခဲ့သည်။ ယခုအချိန်တွင် ရှင်းရှင်းလင်းလင်း ဒီမိုကရေစီ ရွေးချယ်မှု မရှိသေးပါ။ ကျွန်ုပ်တို့သည် ၎င်းတို့၏ ခြားနားချက်၏ ရသစာပေကို မြှင့်တင်နေစဉ်တွင် ကျွန်ုပ်တို့၏ အာရုံကို ဖမ်းစားရန်အတွက် တူညီလုနီးပါးရှိသော အုပ်စုနှစ်ခုသည် တူညီသောအယူဝါဒတစ်ခုတွင် နေထိုင်ကြသည်။
စာရေးဆရာ Arundhati Roy သည် ပြီးခဲ့သောနှစ်တွင် စစ်ဆန့်ကျင်ရေး ဒေါသများ သွန်းလောင်းခြင်းအား "ကမ္ဘာ့မြင်ဖူးသမျှ လူသိရှင်ကြား အကျင့်စာရိတ္တဆိုင်ရာ အခမ်းနားဆုံး ပြသမှု" အဖြစ် ဖော်ပြခဲ့သည်။ အဲဒါက အစပဲ ရှိတယ်၊ အကောင်းမြင်ဖို့ အကြောင်းရင်းတစ်ခုပဲ။
အဘယ်ကြောင့်? ဘာကြောင့်လဲ ဆိုတော့ လူအများအပြားဟာ တန်ခိုးထွားလာစေဖို့ အဆိပ်ဖြေဆေးဖြစ်တဲ့ လူသားမျိုးနွယ်ရဲ့ အရည်အသွေးကို စတင်နားဆင်နေကြပြီ ထင်ပါတယ်။ အဲဒါကို ဉာဏ်လို့ခေါ်တယ်။ ကျွန်ုပ်တို့အားလုံးတွင် ၎င်းကိုလုပ်ဆောင်ရန် အချို့က အမြဲတမ်းလှုံ့ဆော်ပေးကြသည်။ Franz Kafka က ဒီလိုရေးခဲ့တယ်– “ကမ္ဘာကြီးရဲ့ဆင်းရဲဒုက္ခကို ခံနိုင်ရည်ရှိအောင် လုပ်ပိုင်ခွင့်ရှိတယ်၊ အဲဒါက မင်းရဲ့သဘောသဘာဝနဲ့အညီ၊ ဒါပေမယ့် ဒီချုပ်နှောင်မှုဟာ မင်းရှောင်လွှဲနိုင်တဲ့ ဝေဒနာတစ်ခုဖြစ်နိုင်တယ်။”
အထီးကျန်နေနိုင်သည်ဟု ယုံကြည်ကြသူများ ဖြစ်ကြသည်- ဟန်ပန်ကိုသာ ရေးကြသော ထင်ရှားကျော်ကြားသော စာရေးဆရာများ၊ တိတ်တိတ်ဆိတ်ဆိတ် ငြိမ်နေကြသော အောင်မြင်သော ပညာရှင်၊ လေးစားထိုက်သော ဥပဒေပညာရှင်များနှင့် “ကန့်ကွက်သော နာမည်ကြီး သတင်းထောက်များ” ဟူ၍ မည်သူမျှ မပြောဖူးပါ။ George Orwell က ဤသို့ရေးသားခဲ့သည်– “သင်တန်းဆရာက ကြာပွတ်ကို အက်ကွဲတဲ့အခါ ဆပ်ကပ်ခွေးတွေက ခုန်တယ်။ ဒါပေမယ့် တကယ်လေ့ကျင့်ထားတဲ့ ခွေးက ကြာပွတ်မရှိရင် ကျွမ်းထိုးလှည့်တဲ့ခွေးပါ။”
ကျွန်ုပ်တို့၏သေးငယ်သော၊ အခွင့်ထူးခံပြီး အားကောင်းသည့်အထက်တန်းလွှာများ၏ အဖွဲ့ဝင်များအတွက်၊ Flaubert ၏စကားများကို ကျွန်ုပ်အကြံပြုပါသည်။ “ကျွန်တော်က ဆင်စွယ်မျှော်စင်မှာ အမြဲနေထိုင်ဖို့ ကြိုးစားခဲ့ပေမယ့် ရေစီးကြောင်းက နံရံတွေကို ရိုက်ခတ်ပြီး ဖြိုဖျက်ပစ်မယ်လို့ ခြိမ်းခြောက်ခဲ့ပါတယ်။ ကျန်တဲ့သူတွေကတော့ မဟတ္တမဂန္ဒီရဲ့ ဒီစကားတွေကို “ဦးစွာ လျစ်လျူရှုကြတယ်” လို့ ပြောခဲ့ပါတယ်။ “ဒါဆို သူတို့က မင်းကို ရယ်ကြတယ်။ ပြီးတော့ သူတို့က မင်းကို တိုက်တယ်။ ပြီးရင် မင်းအနိုင်ရတယ်။"
ZNetwork သည် ၎င်း၏စာဖတ်သူများ၏ ရက်ရောမှုဖြင့်သာ ရန်ပုံငွေထောက်ပံ့ထားသည်။
လှူဒါန်းရန်