L-intervent militari tar-Russja fis-Sirja, għalkemm qed jinternazzjonalizza aktar il-kunflitt, madankollu jippreżenta opportunitajiet, kif ukoll kumplikazzjonijiet. M'hemmx soluzzjonijiet sempliċi għal din il-gwerra terribbli li qerdet lis-Sirja. Minn popolazzjoni ta’ 22 miljun, erba’ miljun Sirjan huma refuġjati barra l-pajjiż u seba’ miljuni ġew spostati ġewwa l-pajjiż.
Dan l-aħħar kont fil-Grigal tas-Sirja kkontrollata mill-Kurdi, fejn il-fdalijiet ta’ Kobani mfarrka bil-bombi jidhru qishom stampi ta’ Stalingrad wara l-battalja. Iżda daqstant ieħor sinifikanti huwa l-fatt li anke fl-ibliet u l-irħula li minnhom ġie misjuq l-Istat Iżlamiku (Isis), u fejn id-djar fil-biċċa l-kbira tagħhom ma jagħmlux ħsara, in-nies huma mbeżżgħin wisq biex jirritornaw.
Is-Sirjani għandhom raġun jibżgħu. Huma jafu li dak li jiġri fuq il-kamp tal-battalja llum jista’ jitreġġa’ lura għada. F'dan l-istadju, il-gwerra hija taħlita tossika ta 'nofs tużżana konfronti u kriżijiet differenti, li jinvolvu plejers ġewwa u barra l-pajjiż. Ġlidiet magħqudin għall-poter ta’ Assad kontra rewwixta popolari, Shia kontra Sunni, Kurd kontra Għarbi u Tork, Isis kontra kulħadd, Iran kontra Għarabja Sawdija u Russja kontra l-Istati Uniti.
Waħda mill-ħafna problemi biex jintemmu, jew saħansitra jnaqqsu dawn il-kriżijiet, hija li dawn il-plejers interessati huma b'saħħithom biżżejjed biex jiġġieldu l-kantunieri tagħhom stess, iżda dgħajfa wisq biex qatt jiċċekkjaw lill-avversarji tagħhom. Din hija r-raġuni għaliex l-involviment ta’ Moska jista’ jkollu impatt pożittiv: ir-Russja hija mill-inqas ħabta qawwija, kapaċi tfassal l-avvenimenti bl-azzjonijiet tagħha stess u tinfluwenza b’mod qawwi l-imġiba tal-alleati u l-prokuraturi tagħha.
Barack Obama qal f'konferenza tal-aħbarijiet wara l-attakki mill-ajru Russi li "mhux ser nagħmlu s-Sirja fi gwerra prokura bejn l-Istati Uniti u r-Russja". Iżda l-Gwerra Bierda bejn l-Istati Uniti u s-Sovjetika, u l-kompetizzjoni globali li marret magħha, kellhom benefiċċji għal ħafna mid-dinja. Iż-żewġ superpotenzi fittxew li jappoġġjaw l-alleati tagħhom stess u jipprevjenu vojt politiċi milli jiżviluppaw li n-numru oppost tagħhom jista’ jisfrutta. Il-kriżijiet ma ħarġux bil-mod kif jagħmlu llum, u r-Russi u l-Amerikani setgħu jaraw il-perikli tagħhom jiżolqu għal kollox mill-kontroll u jipprovokaw kriżi internazzjonali.
Dan il-bilanċ globali tal-poter spiċċa bil-kollass tal-Unjoni Sovjetika fl-1991, u għall-Lvant Nofsani u l-Afrika ta’ Fuq dan fisser aktar gwerer. Bħalissa hemm tmien kunflitti armati li qed jinqalgħu, inklużi l-Pakistan u n-Niġerja (iċ-ċifra tiżdied għal disgħa jekk wieħed jinkludi s-Sudan t'Isfel, fejn it-tiġdid tal-ġlied mill-2013 ipproduċa 1.5 miljun persuna spostata). Mingħajr rivali ta’ superpotenza, l-Istati Uniti, u l-alleati tagħha bħar-Renju Unit u Franza, fil-biċċa l-kbira ma baqgħux jimpurtahom minn dak li ġara f’dawn il-postijiet u, meta intervjenew, bħal fil-Libja u l-Iraq, kien biex jinstallaw reġimi klijenti dgħajfa. L-entużjażmu li wrew David Cameron u Nicolas Sarkozy fit-twaqqigħ ta’ Muammar Gaddafi jikkuntrasta mal-indifferenza tagħhom hekk kif il-Libja waqgħet f’anarkija kriminalizzata.
B’mod ġenerali, huwa aħjar li r-Russja tkun involuta bis-sħiħ fis-Sirja milli fuq il-ġenb u għalhekk ikollha l-opportunità li tgħin biex terġa’ tikseb il-kontroll fuq sitwazzjoni li żmien ilu spiċċat bla kontroll. Jista 'jżomm lil Assad fil-poter f'Damasku, iżda s-setgħa li jagħmel dan ifisser li jista' wkoll jimmodifika l-imġieba tiegħu u jġiegħel il-moviment lejn it-tnaqqis tal-vjolenza, il-waqfien mill-ġlied lokali u l-qsim tal-poter reġjonalment. Kien dejjem assurd għal Washington u l-alleati tiegħu li jfasslu l-problema bħala waħda ta’ “Assad ġewwa jew Assad barra”, meta t-tmiem tat-tmexxija ta’ Assad kien iwassal jew għad-diżintegrazzjoni tal-istat Sirjan, bħal fl-Iraq u l-Libja, jew għandhom impatt limitat minħabba li l-parteċipanti fil-gwerra ċivili Sirjana sempliċement jibqgħu jiġġieldu.
L-intervent tar-Russja jista’ jkun pożittiv biex titnaqqas il-gwerra fis-Sirja u l-Iraq, iżda l-qari tat-test tal-konferenza stampa tal-President Obama jissuġġerixxi biss fehim limitat ta’ dak li qed jiġri hemmhekk. Is-Sirja hija biss parti waħda minn ġlieda ġenerali bejn ix-Xiti u s-Sunniti u, għalkemm hemm ħafna aktar Sunni milli Xia fid-dinja, dan mhux hekk f’dan ir-reġjun. Bejn l-Afganistan u l-Mediterran – l-Iran, l-Iraq, is-Sirja u l-Libanu – hemm aktar minn 100 miljun Shia u 30 miljun Sunni.
F'termini politiċi, id-disparità hija saħansitra akbar minħabba li l-minoranzi Kurdi b'saħħithom militarment fl-Iraq u s-Sirja, għalkemm Sunniti bir-reliġjon, huma aktar imbeżżgħin mill-Isis u mill-jihadis Għarab Sunni estremi milli minn ħaddieħor. Il-poteri tal-Punent ħasbu li Assad kien se jmur fl-2011-12, u meta ma għamilx hekk naqsu milli jfasslu politika ġdida.
Il-paċi ma tistax terġa’ lura għas-Sirja u l-Iraq sakemm Isis jiġi megħlub, u dan mhux qed jiġri. Il-kampanja tal-ajru mmexxija mill-Istati Uniti kontra l-Isis ma ħadmitx. Il-militanti Iżlamiċi ma waqgħux taħt il-piż tal-attakki mill-ajru, iżda, madwar ir-reġjuni Kurdi Sirjani u Iraqini, jew iżommu l-istess art jew qed jespandu. Hemm xi ħaġa ridikuża dwar id-dibattitu fil-Gran Brittanja dwar jekk għandhiex tissieħeb jew le f'kampanja bl-ajru fis-Sirja mingħajr ma ssemmi li s'issa naqset b'mod dimostrabbli fl-għanijiet tagħha.
Li tidħol fil-ġlieda kontra l-Isis tfisser li tappoġġja, jew għall-inqas titkellem, dawk il-poteri li diġà qed jiġġieldu l-jihadis estremi. Pereżempju, l-aktar avversarji effettivi tal-Isis fis-Sirja huma l-Kurdi Sirjani. Huma jridu javvanzaw lejn il-punent tul l-Ewfrat u jaqbdu l-aħħar qsim tal-fruntiera ta’ Isis mat-Turkija f’Jarabulus. Recep Tayyip Erdogan, il-Prim Ministru tat-Turkija, qal il-ġimgħa li għaddiet li qatt ma kien se jaċċetta tali “fait accompli”, iżda għadu mhux ċar jekk l-Istati Uniti hix se tagħti appoġġ bl-ajru lill-alleati Kurdi tagħha u tagħmel pressjoni fuq it-Turkija biex ma tinvadix it-Tramuntana tas-Sirja.
Ir-Russi u l-Iranjani għandhom jiġu integrati kemm jista’ jkun fi kwalunkwe taħdidiet dwar il-futur tas-Sirja. Iżda għandu jkun hemm prezz immedjat għal dan: bħal li jinsisti li jekk Assad se jibqa’ għalissa, allura l-forzi tiegħu jridu jieqfu jkeċċu u jużaw bombi barmil kontra żoni ċivili miżmuma mill-oppożizzjoni. Il-waqfien mill-ġlied lokali s-soltu seħħ biss fis-Sirja għax naħa jew oħra tinsab fuq xifer it-telfa. Iżda jistgħu jiġu rranġati waqfien mill-ġlied usa' jekk il-prokuraturi lokali jiġu ppressati minn dawk li jappoġġawhom minn barra.
Dawn l-affarijiet kollha xi ftit jew wisq iridu jseħħu flimkien. Problema hija li l-kriżijiet elenkati hawn fuq infettaw lil xulxin. Is-setgħat reġjonali bħat-Turkija, l-Iran, l-Arabja Sawdija u l-monarkiji tal-Golf għandhom miżura qawwija ta’ kontroll fuq il-prokuraturi lokali tagħhom. Iżda dawn l-atturi reġjonali, li ma jimpurtahom xejn mill-qerda tas-Sirja u għadhom joħolmu bir-rebħa finali, se jkunu sfurzati biss f’kompromessi minn Washington u Moska.
Ir-Russja u l-Amerika jeħtieġ li jkunu impenjati aktar bis-sħiħ fis-Sirja għax, jekk ma jkunux, il-vojt li jħallu jimtela minn dawn il-poteri reġjonali bl-aġendi settarji u etniċi tagħhom. Il-Gran Brittanja jista’ jkollha rwol pożittiv hawnhekk, iżda biss jekk tieqaf tieħu sehem f’logħob “ejja nippretendu” fejn jihadis hard-line jerġgħu jiġu ttikkettjati bħala moderati. Bħal fin-negozjati ta’ paċi fl-Irlanda ta’ Fuq fid-disgħinijiet, it-tmiem tal-gwerer fis-Sirja jiddependi mill-persważjoni ta’ dawk involuti li ma jistgħux jirbħu, iżda jistgħu jgħixu u jiksbu parti minn dak li jridu. L-Istati Uniti u r-Russja jistgħu ma jkunux is-superpotenzi li darba kienu, iżda huma biss għandhom is-setgħa li jsegwu ftehimiet bħal dawn.
ZNetwork huwa ffinanzjat biss permezz tal-ġenerożità tal-qarrejja tiegħu.
Donate