George Bush Junior gafst upp í síðustu viku. Eftir allt lætin og nöldrið og óhlýðnuð fyrirmæli til Ariel Sharon, forsætisráðherra Ísraels, og allt læti Yassers Arafats, leiðtoga Palestínumanna og allar „sýn“ um palestínskt ríki, kastaði forsetinn honum í hönd. Það verður engin friðarráðstefna í Miðausturlöndum í náinni framtíð, engin alvarleg tilraun til að stöðva átök Ísraela og Palestínumanna, ekki væl um upplausn um hörmungar svæðisins frá manninum sem hóf „stríðið fyrir siðmenningu“, „stríðið gegn hryðjuverk“, „endalausa stríðið“ og nú síðast „títaníska stríðið gegn hryðjuverkum“. Bush, sífellt óskiljanlegri talsmaður hans Ari Fleischer, sagði okkur í síðustu viku, „hefur komist að ályktunum“. Og – Ã3⁄4etta greiðið sérlega fyrir kexið - Ã3⁄4egar forsetinn ákveður tÃminn er rétt, mun hann deila Ã3⁄4vÃ.
Ég elska hugmyndina um þessa sífellt vanhæfari stefnufræðing í málefnum Mið-Austurlanda sem vegur hljóðlega, eins og Friðrik mikli, líkurnar á rétti þriggja milljóna palestínskra flóttamanna til að snúa aftur, framtíð Jerúsalem og áframhaldandi vöxt byggða fyrir gyðinga á hernumdu landi. – aðeins að ákveða að Ã3⁄4essum Ã3⁄4vÃngigandi rÃkismálum ber að halda frá tryggu fÃ3lki hans. Eftir að hafa fyrirlest hinum prýðilega og aumkunarverða Arafat um skyldur sínar til að vernda Ísrael þurfti aðeins ísraelskri sprengju sem skotið var inn á troðfullan palestínskan markað – önnur af þessum frægu ísraelskum „villum“ â til að halda kjafti í Bush aftur. Fyrir aðeins viku síðan, eins og við vitum öll, fékk Bush aðra af sínum frægu „sýnum“. Þau byrjuðu haustið í fyrra þegar hann hafði sýn á palestínskt ríki sem byggi hlið við hlið Ísraels. Þessi tiltekna sýn féll auðvitað alveg fyrir tilviljun, að sjálfsögðu, við viðleitni hans til að halda arabaríkjunum rólegum á meðan Ameríka gerði loftárásir á fátækasta og eyðilagðasta múslimaríki heims. Svo gleymdist þessi draumur í nokkra mánuði þar til Dick Cheney varaforseti, fyrr á þessu ári, ferðaðist um Mið-Austurlönd til að tromma upp stuðning Araba við annað stríð gegn Írak. Arabarnir reyndu að segja Cheney að það væri nú þegar frekar dramatískt lítið stríð í gangi á svæðinu. Og hvað gerðist? George Bush fékk skyndilega sýn aftur.
Núna hins vegar eftir sex heimsóknir Ariel Sharon til Bandaríkjanna - og eftir að Bush var algerlega hunsaður af Ísraelsmönnum þegar hann krafðist þess að innrásinni á Vesturbakkann yrði tafarlaust hætt og umsátri um palestínska bæi hætt. Forseti hefur fengið enn eina sýn, frekar minnkaða útgáfu af þeirri fyrri. Nú dreymir hann um bráðabirgðaríki Palestínu. Það er til marks um hversu hlýðnir bandarískir blaðamenn eru orðnir að ekki eitt bandarískt dagblað hefur séð þetta af þeirri fráleitu hugmynd sem það er í raun og veru. Stóru amerísku dagblöðin – ég er að tala um líkamlegt magn þeirra en ekki innihaldið – skýla þreytulega á klofninginn innan bandarískrar stjórnsýslu í Miðausturlöndum. Eða þeir spyrja hvort það sé stefna í Miðausturlöndum yfirhöfuð: það er það auðvitað ekki. En hugmyndir þessarar bandarísku ríkisstjórnar, hversu tómar sem þær eru eða einfaldlega hlægilegar, eru meðhöndlaðar af næstum heilögum eiginleikum í bandarískum blöðum og í sjónvarpi.
Hvað í ósköpunum þýðir til dæmis tímabundin? Ég tók eftir því að undanfarna fjóra daga hefur bráðabirgðatími breyst í bráðabirgðaútgáfu, enn ömurlegri útgáfa af upprunalegu sýninni. Það minnir mig á sannarlega dásamlega tillögu Madeleine Albright um að Palestínumenn ættu að vera ánægðir vegna þess að þeir gætu fengið „eins konar fullveldi“ yfir sumum svæðum í arabísku austurhluta Jerúsalem.
En hvað boðar bráðabirgðatölur? Talal Salman, ritstjóri Beirút dagblaðsins As Safir, skrifaði í dagblaði sínu í síðustu viku að til bráðabirgða sé gert ráð fyrir „bráðabirgðaríki á yfirráðasvæði sem er skipt eins og býflugnabú“, þar sem hver bær, þorp og flóttamannabúðir eru lokaðar af „múr skriðdreka og varanlegt“ og færa eftirlitsstöðvar; með allt undir þyrlueftirliti … með dauðasveitir sem fylgjast með fyrirætlunum og draumum, miða á hvern þann sem þeir uppgötva, komast að, geta sér til um eða grunar að séu með sprengiefni í blóði sínu“.
Bráðabirgðaríki er nýjung sem enginn hefur heyrt um áður. Það er ríki sem er ótengt landi sínu eða fólki. Öll önnur ríki eru varanleg. En palestínska ríkið verður stöðvun, að mati Bush forseta, og þannig getur hlutverki þess eða tilveru lokið á einum degi eða ári ef gagnsemi þess lýkur. Ãað Ã3⁄4arf ekki að finna landvæði – eftir allt saman, Ã3⁄4að er bara til bráðabirgða – og varanlegar stofnanir eins og her (farist hugsunin), lúxus sjálfstæðis, eða fullveldi, eða hagkerfi eða erlend samskipti verða hafnað. Þetta verður lúxus Ísraels.
Og í fjarveru Bush forseta getur Ariel Sharon gert það sem hann vill. Hann getur grafið skurði og lagt niður svo mikinn gaddavír að kort af Vesturbakkanum sýnir land þakið blöðrum; bólusótt byggða og umkringdra þorpa. Brjálaðar hugmyndir fjúka í gegnum Washington. Ísraelar geta rætt af fullri alvöru um brottflutning allra palestínskra íbúa. Nú kallar Nathan Lewin, áberandi lögfræðingur í Washington og leiðtogi gyðinga, eftir aftöku fjölskyldumeðlima sjálfsmorðssprengjumanna.
Nákvæm orð hans eru sem hér segir: „Ef það bjargar lífi jafnvel jafnmargra hugsanlegra óbreyttra fórnarlamba að taka af lífi sumra sjálfsmorðssprengjufjölskyldna, þá tel ég að skiptin séu siðferðilega leyfileg. Það er stefna sprottin af nauðsyn.“ Að gleyma í smá stund rökfræðina í þessu drasli - ef sjálfsmorðssprengjumaðurinn hefur þegar drepið sig, lemur ömmu og krakkana af sér mun ekki hafa mikil áhrif - það vekur forvitnilegar spurningar. Hver ætti að vera fyrstur til að deyja í fjölskyldu sjálfsmorðssprengjumanna? Ef sprengjumaðurinn á þrjú börn, hversu mörg þeirra drepur þú? Sá yngsti eða sá elsti? Eða allt? Er lágmarksaldur fyrir aftöku? Eru fimm ára nógu gömul til að vera settur fyrir ísraelska aftökusveit? Það væri vissulega erfitt, jafnvel fyrir herra Lewin, að útskýra fyrir þriggja mánaða gömlu barni hvers vegna þurfti að aflífa það. Eða yrðu það bara karlmenn? Eða bara eiginkonur og eldri systur?
Með því að spyrja þessara spurninga er hægt að sýna fram á það ruddalega dýpi sem þetta hræðilega stríð hefur sokkið í. Þeim til mikils sóma hafa áberandi meðlimir bandaríska gyðingasamfélagsins fordæmt fantasíur Lewins. Og það er nauðsynlegt að endurspegla að palestínsku sjálfsmorðssprengjumennirnir spyrja ekki einu sinni þessara spurninga. Því að sjálfsmorðssprengjumennirnir eru böðlar, böðlar heilra ísraelskra fjölskyldna. Lífsbrennsla þeirra afsakar ekki þá staðreynd að á síðustu augnablikum þeirra geta þau séð ísraelska barnið í kerrunni sem mun deyja með móður sinni, ísraelsku fjölskylduna borða pizzurnar sínar á heitum miðvikudagseftirmiðdegi, gamla fólk sem fagnar trúarhátíð gyðinga sem verður fórnarlömb hans eða hennar. 17 ára palestínska stúlkan sem sprengdi sjálfa sig í loft upp til að myrða 16 ára ísraelska stúlku er enn ógnvekjandi tákn um æsku sem eyðileggur æsku.
Og mitt í þessum hryllingi, hvað fáum við frá herra Bush? Töf. Skuggagangur. Óljós áætlun – opinberuð eins og venjulega í hinu blíðlega New York Times – gaf til kynna að Bush drengir og stúlkur ætluðu að hunsa „endurkomurétt“ palestínskra flóttamanna, henda „endanlegri stöðu“ mál Jerúsalem og landnemabyggða. um Ísraela og Palestínumenn og - langfyndnasta ákvæðið - myndi „finna nýtt tungumál“ til að brúa túlkun Ísraels og Palestínu á ályktun Öryggisráðs Sameinuðu þjóðanna 242. Þetta er auðvitað hin mikilvæga ályktun, sem kallar á fyrir brottflutning Ísraela frá landsvæðum sem hertekið var í stríðinu 1967 gegn öryggi allra ríkja á svæðinu. Ísraelar halda því fram að þeir megi halda því landi sem þeir vilja vegna þess að ályktunin setur ekki orðið „the“ á undan orðinu „landsvæði“ – jafnvel þó að sama ályktun SÞ segi sérstaklega að land sé ekki hægt að eignast með hernum.
Það er einhvern veginn við hæfi þar sem stríð Ísraela og Palestínumanna er að verða glóandi að þessi veiki og vafasamur forseti neyti tíma sinnar í umræðu um merkingu hinnar ákveðnu greinar. Ætti „the“ að lesa „sumir“? Ætti Palestína að vera til bráðabirgða? Eða ætti herra Bush bara að vera bráðabirgðaforseti?
ZNetwork er eingöngu fjármagnað með örlæti lesenda sinna.
Styrkja