Enwere ọgba aghara na mba Arab ugbu a. Mkpesa ngagharị iwe nke ndị mmadụ kpalitere site n'ọkụ nke onye ogbenye, onye a na-emegbu emegbu na nke a na-eleda anya n'otu obere obodo dị na Tunisia na-emeziwanye ihe n'ụwa ahụ. Otú ọ dị, ihe na-apụta, ma ọ dị nnọọ n'oge ikwu otú ha ga-esi, ọ dịghị ihe ga-adịkwa otú ahụ ọzọ.
Zine el Abidine ben Ali nke Tunisia apụọla, Hosni Mubarak nke Egypt nọ na ọnụ ụzọ, Ali Abdullah Saleh nke Yemen nwere. kwere nkwa na ya ga-agbapụ Mgbe oge ya kwụsịrị na 2013, Abdullah nke Jordan nwerechụrụ ụlọ ọrụ ya, Abdelaziz Bouteflika nke Algeria bụ na-eme atụmatụ ịkwụsị Ọnọdụ mberede nke afọ 19 (nke amachiri mgbe ndị Alakụba meriri ntuli aka 1992), na mgbasa nke ngagharị iwe ọha nwere. ruru ọbụna Khartoum, na mbụ tinyegoro na ajụjụ gbasara agha obodo, nkewa, na obi ọjọọ na Darfur. Dịka m na-ede, ọtụtụ narị puku ndị Ijipt nọ na Tahrir Square maka “Ụbọchị Ọpụpụ nke Mubarak.”
Ọtụtụ ndị na-akọwa nkọwa ejiriwo ọgba aghara a nke ọgba aghara na mgbanwe a na-ewu ewu tụnyere 1989, mgbe ọchịchị Satellite Soviet nke dị n'ebe ọwụwa anyanwụ Europe kwaturu dị ka ọtụtụ ndị ọchịchị. Ntụnyere akụkọ ihe mere eme m na-ahụkwu nke ọma bụ na 1848, mgbe nnupụisi obodo mepere emepe kpochapụrụ ógbè Italy, France, ndị isi German, na Austria-Hungary, na mmetụta na-akpali akpali n'ebe ọwụwa anyanwụ Europe, Scandinavia, na ọbụna Brazil (ndị radicals a dọpụrụ n'agha na-egwuri egwu. ọrụ dị mkpa na ndọrọ ndọrọ ọchịchị America na-eduga na Agha Obodo). France, n'ezie, ịbụ France, nwere abụọ nnupụisi, nke abụọ bụ onye mbụ wetara echiche nke socialism nke onye kwuo uche ya (mgbe a gbajiri ọsọ ọsọ, ma ọchịchị onye kwuo uche ya were ogologo oge ịnwụ). N'ime ọnwa ole na ole, gọọmentị ndị na-achọghị mgbanwe kwaturu n'etiti etiti Europe niile, n'ime afọ ọzọkwa, mmeghachi omume iweghachitere, ma ọ bụ yie ka ọ̀ dị.
Ọ bụ nnọọ ihe nzuzu ịnwa ịkọ ihe ga-eme; n'oge a, echeghị m na Mubarak ga-arịtu n'ọkwa. Achọkwara m ka m wepụta ụfọdụ ntụle izugbe.
Kacha isi bụ Iwu mbụ nke mgbanwe: Onye na-ala azụ efuola.
Ụfọdụ n'ime ule mmalite nke mkpebi ndị ngagharị iwe agafeelarị. Aghọgbughị ndị Tunisia site n'okwu ben Ali banyere ịbụ ndị ndị isi ndị ọzọ duhiere, bụ ndị ọ chụrụ, ma ọ bụ site na nkwa o kwere ịmepụta ọrụ 300,000 n'ụzọ anwansi. N’Ijipt, mgbe Mubarak kwere nkwa ịla n’iyi n’ọnwa Septemba, ndị mmadụ ekweghị ka a kpalie ha; mgbe ndị agha gwara ha ka ha laa, ha nọrọ na Tahrir Square.
Ha achọpụtala na ha nwere ikike naanị ma ọ bụrụhaala na ha na-agbakọ, ma ọ bụrụ na ha apụ n'okporo ụzọ, a ga-ewepụ isi ndị na-akwado ha n'ọnwa Septemba - na nkwa ahụ pụtara naanị ihe mgbe akụkụ nke ọzọ nwere ike ịmanye ha.
Ha achọpụtakwala, ọ bụrụ na ha nwere obi abụọ, na ndị agha anọghị n'akụkụ ha. N'agbanyeghịNkarịrị President Obama nke “ndị agha Ijipt n’ihi nkà na ịhụ mba n’anya nke o gosiworo ruo ugbu a n’ikwe ka ngagharị iwe n’udo ma na-echebe ndị Ijipt,” eziokwu dị nnọọ iche. Obi abụọ adịghị ya, n'oge e nwere ndị isi ndị na-akwado ndị mmadụ na ọbụna chebe ha site na ndị uwe ojii ọgba aghara, ma mgbe ndị mmegide jụrụ atụmatụ Mubarak iji mee ndokwa maka mgbanwe nwayọọ nwayọọ na ọchịchị ndị agha na onye ọchịchị aka ike dị iche n'isi (Omar Suleiman, ọtụtụ). eleghị anya), ndị agha weere nke ahụ dị ka ihe ịrịba ama na mgbochi Mubarak ugbu a pụtara pro-ochichi onye kwuo uche; Mgbe nke a gasịrị, ndị agha mara akụkụ ọ dị.
Kemgbe ahụ, ndị agha guzoro ma kwe ka ndị omempụ Molotov-cocktail na-ebuso ndị ngagharị iwe ọgụ, ndị yiri ka ha bụ ndị uwe ojii na-eyi uwe ọcha, ndị omempụ, na ụfọdụ ndị na-eto eto na-eto eto bụ ndị a na-akwụ ụgwọ iji gosi na igbochi ndị ngagharị iwe na Tahrir Square. Ọ na-ejidekwa ma eleghị anya na-ata ndị na-akwado ikike mmadụ na ndị na-ede blọgụ ahụhụ ma na-amaja ma na-eti ndị nta akụkọ si mba ọzọ ihe.
N'ezie, ndị a na-akparị mkparị ndị a enweghị ike ịghọgbu site n'okwu ọnụ nke Obama ma ọ bụ onye ọ bụla ọzọ. Na mmalite, e nwere nnukwu ọbụbụenyi na ihu ọma dị n'etiti ndị mmadụ na ndị agha na, mgbe ụfọdụ, ọbụna ndị uwe ojii ọgba aghara (lee ọtụtụ akara ngosi. isutụ onwe ha ọnụphotos)–nke a nwere ezi uche, ebe ọ bụ na ihe ịga nke ọma nke ngagharị iwe a na-ewu ewu na mberede (lee Manila 1986, Jakarta 1998) chọrọ ka ndị ọrụ nchekwa kewaa ma na ha enweghị ọchịchọ ma ọ bụ ikike ịkụda. Akụ si na-esusu ndị agha ọnụ ka ha na-akwatu abụghị ihe ọhụrụ, n'agbanyeghị-lee dịka ọmụmaatụ Tiananmen Square na 1989.
Nke ikpeazụ emebeghị n'Ijipt, ọ nwere ike ọ gaghị eme, n'ihi na ndị agha na-adọwa n'etiti agbachitere ikike ya na ike ya, n'otu aka ahụ, na, n'aka nke ọzọ, ọ dị mkpa ka ọ nọgide na-enwe ikike zuru oke n'etiti ndị klas nke Egypt. . Ya mere mbọ ha na-agba ime ka ọ dị ka a ga-asị na ngagharị iwe a bụ naanị ime ihe ike na-aga azụ na azụ n'etiti ndị ngagharị iwe na-akwado na ndị na-emegide Mubarak, na-akpata ihe ọ bụla ma ọ bụghị ọgbaghara na mfu akụ na ụba. Mgbalị ahụ yiri ka ọ ga-ada, mana a ka na-egbochi ndị agha ịwepụta ezigbo ike, ikekwe n'otu akụkụ site na mmetụta na ndị isi ala nwere ike mebie, yana n'ezie na ndị agha bụ ndị America na-erite uru, yana na Gọọmenti US egosila nnukwu mkparị gbasara arụrụala ọha na nke ọha (ihe ndị ọrụ nchekwa Egypt na-eme n'azụ ụzọ mechiri emechi abụghị naanị na ọ bụghị nnukwu nsogbu, anyị nwere. dabere na ya dị ka akụ, karịsịa kemgbe 9/11).
Ma enwere mbelata obi ọjọọ ma ọ bụ na ọ nweghị, ndị agha bụ ihe mgbochi; ihe ọ na-eme ga-ekpebi ma ọ bụ ọchịchị aka ike ndị agha yiri ya ka ọ bụ ọchịchị onye kwuo uche ya na-eto eto nọchiri Mubarak.
Ọ bụrụ na Mubarak agbada na ihe na-abanye na mkparịta ụka n'etiti ndị mmadụ na ndị agha, ndị Iwu nke abụọ nke mgbanwe na-abata: Ọ dịghị ihe dị ize ndụ karịa ọdịda nke echiche ndọrọ ndọrọ ọchịchị.
Enwere m ohere n'oge na-adịbeghị anya ịgụ Engels' Mgbanwe na Counter-Revolution na Germany (nke mbụ e debere na Marx). Na March 1848, nnupụisi ndị a ma ama na Vienna na Berlin agbanweela nguzozi nke ike na steeti German n'ụzọ dị egwu. Ikike ndị ahụ, gụnyere ndị isi dị iche iche na nri nri, otu ndị na-ahụ maka ndụmọdụ ọdịnala nke steeti German, nwere obere nhọrọ ma ọ bụghị ikwe ka ịchịkọta ndị mmadụ na ntuli aka ndị ama ama. Ndị nnọchi anya a họpụtara ọhụrụ gbakọtara na Frankfurt am Main wee kpọọ onwe ha ọgbakọ omebe iwu German.
N'akwụkwọ mbinye aka ya, nke a bụ nyocha Engels banyere ahụ ahụ:
Ndị mmadụ tụrụ anya na ọgbakọ omebe iwu German ka ha dozie okwu ọ bụla dị n'esemokwu, na ịrụ ọrụ dịka ikike omebe iwu kacha elu maka ọgbakọ ọgbakọ German dum. Ma, n'otu oge ahụ, Nri nke kparịrị ya emebeghị ihe ọ bụla edoziri ya. Ọ dịghị onye maara ma iwu ya ga-adị ike nke iwu, ma ọ bụ na a ga-edobe iwu nke nri nri, ma ọ bụ nke gọọmentị n'otu n'otu. N'ime mgbagwoju anya a, ọ bụrụ na Mgbakọ ahụ nwere obere ume, ọ ga-agbaze ozugbo wee ziga nri nri - nke ọ dịghị ụlọ ọrụ na-enweghị mmasị na Germany - ma dochie ya site na Gọọmenti Federal, nke a họpụtara n'etiti ndị ya. ndị otu. Ọ gaara ekwupụta onwe ya naanị nkwupụta iwu nke ikike ọchịchị nke ndị Germany, wee si otú a tinye nkwado iwu na nke ọ bụla n'ime iwu ya. Ọ ga-akarịrị, nwetaworị onwe ya ndị agha ahaziri ahazi na ngwa agha na mba ahụ zuru oke iji weda mmegide ọ bụla n'akụkụ nke gọọmentị. Na ihe niile a dị mfe, dị nnọọ mfe, n'oge mbụ nke mgbanwe mgbanwe. … Mgbakọ a nke ụmụ nwanyị ochie bụ, site na ụbọchị mbụ nke ịdị adị ya, na-atụ egwu nke obere mmegharị ahụ karịa nke atụmatụ mmeghachi omume nke gọọmentị German niile jikọtara ọnụ… Kama ikwupụta ọchịchị nke ya, ọ na-eji nlezianya zere mkparịta ụka. ajụjụ ọ bụla dị ize ndụ.
Engels nwere echiche na-ezighi ezi banyere ya agadi nwanyi, ma ọ hụrụ n'anya banyere ihe ọ bụla ọzọ. Ndị nọ n'ụwa Arab na-ebili megide otu ndị ọchịchị aka ike na-akwadoghị iwu. 1848 bụ agha nke ụkpụrụ liberal nke modernist megide ọchịchị ọchịchị ọdịnala; 2011 bụ ọgụ nke ụkpụrụ liberal nke modernist megide ọchịchị ọchịchị ọhụrụ. N'ezie, ụzọ ndị ọchịchị na-agbanwe agbanwe nke Europe si chịa site na njedebe nke Agha Napoleon ruo 1848-site n'ịgba agha, ndị nledo, nyocha siri ike, na ịmepụta obodo ndị uwe ojii-dị nnọọ ka ụzọ ndị Arab autocrats na-akwado US na-achị taa. (n'agbanyeghị na ọ bụghị echi).
Ndị agha Ijipt, ma ọ bụrụ na ya na ndị mmadụ kparịta ụka (ihe ọ bụla kpọmkwem nke a ga-apụta), ga-achọ ime ya na nhazi nke usoro iwu dị ugbu a, bụ nke a na-eche na mgbakọ mba nke NDP (National Democratic Party–Mubarak's nzukọ) na-achị. ka ọ nọgide na-achị ruo mgbe 2015. Ọ bụrụ na January 25 ije enweghị ike ikwupụta ọbụbụeze nke ndị mmadụ na ọrụ ya pụrụ iche dị ka onye nnọchiteanya ha, ohere nke ezigbo ochichi onye kwuo uche ya dị ntakịrị.
Gọọmenti US, otu niile jikọtara ọnụ na ụjọ nke ezigbo ọgba aghara na mba Arab (ma hapụ otu onye nọ na mba nke mụrụ òtù Muslim Brotherhood), ga-anọ n'akụkụ ndị agha na nke a, n'echiche na-enyere aka, obi abụọ adịghị ya, site na. ụlọ ọrụ na-adịghị mma nke "nkwalite ọchịchị onye kwuo uche" na ndị isi ụlọ ọrụ na ndị ọkà mmụta. Les Gelb, onye na-ekwuchitere ụlọ ọrụ amụma mba ofesi nke United States nke na ọ fọrọ nke nta ka ọ bụrụ onye na-ahụ maka onwe ya, chịkọtara ihe kpatara ichegbu onwe ya maka mwepụ ọ bụla nke Mubarak:
"Nchegbu dị n'akụkụ Mubarak bụ na ọ bụrụ na ọ sị ee na nke a, a ga-enwekwu ihe a chọrọ," Leslie H. Gelb, onye isi oche nke Council on Foreign Relations kwuru. "Ebe ọ bụ na ọ bụghị ụlọ ọrụ iwu kwadoro, kama ọ na-emekọ ihe, olee otu o si mara na a gaghị enwe ihe ọzọ echi?"
Mgbe ewepụrụ ndị mmadụ ịbụ ụlọ ọrụ iwu kwadoro, mgbe ahụ ọ gaghị ekwe omume ịbụ otu. Nke a bụ nsogbu ndị na-enupụ isi na-eche ihu mgbe niile ma na-eche ihu mgbe niile. Mana ọ dịịrị ndị ahụ ikpebi ma ha bụ, n'okwu Gelb mara mma, "ìgwè mmadụ" ma ọ bụ na ha bụ okwu ziri ezi nke ọchịchọ ndị mmadụ. Ọ bụrụ na ha emee otú ahụ, ha agaghị enweta nkwado ọ bụla site na United States, Europe, United Nations, mba Arab ndị ọzọ (ma e wezụga ma eleghị anya Tunisia), na bien pensants nke "obodo mba ụwa," ma ọ bụ Mark Zuckerberg. Ndị ahụ ga-achọ nkwado site n'otu ebe ha nwere ike nweta ya - ihe New York Times kpọrọ "ike ọzọ," echiche ọha mmadụ zuru ụwa ọnụ.
N'ezie, Gelb, onye na-ata ụta dị ka ọ bụ, nwere isi ihe. Kedu ndị agha ga-ekwurịta okwu, oleekwa otú? Tunisia na Egypt na-atụ egwu n'ihi na ha so na òtù mgbanwe mgbanwe ebe, na mberede, dị ka à ga-asị na ọ bụ na-acha anụnụ anụnụ, "onye ọ bụla" nọ n'otu akụkụ. Dị ka ọ dị, mba ahụ dum jikọtara ọnụ ma chọọ ka onye ọchịchị aka ike pụọ. N'ezie, nke a abụghị eziokwu n'ezie; a na-enwe mgbe niile, ma ọ bụrụ na ọ dịghị ihe ọzọ, ndị agha nchekwa a na-akpachi anya, ndị enyi nke onye ọchịchị aka ike, na obere obere ndị na-akwụ ụgwọ nke ndị ọkachamara. Ma ọ bụrụ na ọnụ ọgụgụ ka ukwuu nke akụkụ nile nke ọha na eze na-abụghị obere ndị ọchịchị aka ike nọ n'otu akụkụ, mgbanwe nwere ike ịbịa ngwa ngwa.
Akụkụ ọjọọ dị na nke a bụ na mgbanwe ndị dị otú ahụ anaghị ejikọta ọnụ n'ụdị echiche, mmemme, ma ọ bụ isi nhazi ọ bụla. Ọ bụrụ na ha bụ echiche echiche, ha agaghị abụ otu ọnụ - n'agbanyeghị echiche efu oge ụfọdụ ị nwere ike ịnụ site n'aka ndị na-eme ihe ike, "ndị mmadụ" anaghị adị n'otu n'otu ụzọ sara mbara, ụkpụrụ na ọha mmadụ. Kedu ihe bụ ike n'oge ọgba aghara nke nchịkọta ngwa ngwa na-aghọ adịghị ike ozugbo ajụjụ a ghọrọ, "Gịnị ka a ga-eme?" Ọ na-esiri ike ma na-agwụ ike ime mkpesa, na-emeso nkwụsị nke ndụ kwa ụbọchị, hụ ka a na-eti ndị mmadụ ihe ma gbuo ha-n'oge ụfọdụ, ọ nwere ike ịkasi obi ịnakwere okwu nke ụfọdụ isi iyi nke ikike omenala na ị nwere ike ịla n'ụlọ ugbu a, nsogbu ndị ahụ. ga-edozi. Enwere m olileanya na nke ahụ agaghị eme n'Ijipt, ma ọ dịghị uru ọ bụla na onye ọ bụla na-agwa ndị na-agbasi mbọ ike na-eme mgbanwe a ihe ha kwesịrị ịchọ ọzọ.
Achọghị m ikwupụta echiche na abụ m onye na-akwado “mkpebi ígwè,” na ogologo akụkọ ya dị mwute na ụwa nke “Communism dị adị n’ezie.” Mgbanwe nwere ọchịchọ ijikọ ụzọ na njedebe, mana ọ dịghị mkpa ichegbu onwe gị banyere nke ahụ ebe a.
A na-akwado ZNetwork naanị site na mmesapụ aka nke ndị na-agụ ya.
inye