"Ajụrụ m ịzụta nnwere onwe ikwu okwu site n'ịkwụ ụgwọ," Eren Keskin, Onye isi alaka Istanbul nke Òtù Na-ahụ Maka Ihe Ndị Ruuru Mmadụ nke Turkey kwuru, n'oge mkparịta ụka na Istanbul na 22nd nke March. Ụbọchị ole na ole tupu mgbe ahụ, ụlọikpe Turkey amatịrị ya mkpọrọ ọnwa iri maka ịkparị ndị agha obodo ahụ. A gbanwere ikpe ahụ ka ọ bụrụ ntaramahụhụ 10 New Turkish Liras, nke Keskin na-ajụ ịkwụ ụgwọ, Otú ọ dị, na-ekwu na ọ ga-aga mkpọrọ kama. Ọzọkwa, ọ na-ekwu, sị: “M ga-anọgide na-ekwupụta ma n'ọnụ ma n'ide echiche m, nke ndị ọchịchị machibidoro iwu na-akwadoghị, n'ihi na ọ bụghị anyị kwesịrị ịgbanwe; ha bụ.â€
“Ụlọ ikpe mkpegharị ga-ekpe ikpe a. Ọ ga-ewe ọtụtụ ọnwa tupu ya eruo mkpebi. Ka ọ dị ugbu a mkpọsa na-akwado nnwere onwe ikwu okwu na Turkey ma n'ụlọ na ná mba ọzọ ga-enyere a otutu mmetụta na-emetụta n'ozuzu ihu igwe na Turkey maka ukwuu ochichi onye kwuo uche, "gwara m Ayse Gunaysu, onye na-akwado na nzukọ nke Keskin n'isi.
Mkpebi ikpe ụlọikpe megide Keskin dabere na edemede a ma ama nke 301 nke Usoro Penal Turkish, nke na-ekwu na nlelị ọha na eze nke Turkey, Grand National Assembly (ndị omebe iwu Turkey) ma ọ bụ gọọmentị Republic of Turkey, ụlọ ọrụ ikpe nke Turkey. steeti, yana ndị agha na ụlọ nchekwa na-ata ahụhụ n'ụlọ mkpọrọ n'etiti ọnwa isii na afọ atọ. N'ime ọnwa ndị na-adịbeghị anya, ọtụtụ ndị na-akwado Turkey na ndị nwere ọgụgụ isi, gụnyere onye edemede ama ama n'ụwa Orhan Pamuk, ka ebubo n'okpuru isiokwu a.
Keskin, onye bụkwa onye guzobere Project for Legal Aid to Victims of Rape and Sexual Assault Under Charge, boro Keskin ebubo na "mkparị" ndị agha Turkey nnukwu oge na 2002, mgbe o kwuchara okwu na Köln, Germany. gbasara okwu gbasara mwakpo mmekọahụ megide ụmụ nwanyị eji eji ndị ọrụ nchekwa steeti na Turkey. Keskin na-akọwa, sị: “N’ihe ngosi m n’isiokwu bụ́ ‘Mme Ihe Ike Mmekọahụ nke Ọchịchị Na-akpata’, agwara m ndị na-ege ntị ihe ụfọdụ achọpụtala n’ọrụ anyị, bụ́ nke na-aga kemgbe 1997. Ekwuru m na a na-eji mmekpa ahụ́ mmekọahụ eme ihe dị ka ihe omume rụrụ arụ. Ụzọ a haziri ahazi nke agha uche na ndị a tara ahụhụ dị otú ahụ na-atụ egwu ịgba akwụkwọ megide ndị ọrụ nchekwa.â€
Mụ na Eren Keskin kwurịtara okwu gbasara mmebi iwu mmadụ na Turkey na ngwụsị March, ụbọchị ole na ole mgbe mkpebi ikpe ụlọikpe na-adịbeghị anya. N'iburu n'uche nkwupụta ndị a na-ekwukarị na Turkey enweela ọganihu dị ukwuu na nkwanye ùgwù maka ikike mmadụ n'ime afọ ole na ole gara aga n'ọchịchọ ọ na-achọ ịbanye na EU, ajụrụ m ya ma mgbanwe ndị a ọ bụ ihe na-egbuke egbuke ma ọ bụ ịchọ mma. "Ekwetaghị m na mgbanwe ndị e mere ma ọ bụ na-eme na usoro a dị egwu," ọ zara. “Echeghị m na steeti ahụ nwere ebumnuche ọ bụla ịgbanwe, n'ihi na mgbanwe ndị ewepụtara enweghị ike ịgbanwe isi ihe nke usoro ahụ. N'agbanyeghị nke ahụ, anyị ga-ekweta na ha enyela opekata mpe ebe a na-atụle ụfọdụ okwu.â€
Ị ga-akparị ndị agha
Ndị isi na Turkey na-ewere onwe ha dị ka ndị nlekọta nke iwu obodo na ha nwere ọdịnala guzosiri ike nke itinye aka na ndọrọ ndọrọ ọchịchị, gụnyere ọtụtụ agha agha kpọmkwem na nke na-apụtaghị ìhè kemgbe 1960. N'echiche Keskin, ndị omebe iwu niile. Ndị isi ọchịchị na ikike ikpe na Turkey ka dị n'okpuru ha. "Ndị agha dị na Turkey abụghị naanị na-ekpebi ma amụma ụlọ na nke mba ọzọ, kamakwa na-enweta nnukwu ike akụ na ụba site na otu n'ime nnukwu azụmaahịa Turkey, OYAK, nke na-arụ ọrụ n'ụzọ nkịtị n'akụkụ niile nke akụ na ụba, site na ụlọ akụ ruo njem nlegharị anya. Ọzọkwa, ụlọ ọrụ OYAK niile anaghị akwụ ụgwọ ụtụ isi ọ bụla,†Keskin kọwara. N'ihi ya, o kwenyere na isi ihe na-egbochi imeziwanye ndekọ ikike mmadụ nke Turkey bụ ndị agha.
"Taa, ọbụna ndị na-akọwa onwe ha dị ka akụkụ nke aka ekpe na Turkey adịghị ajụ ajụjụ taboos kpebisiri ike site na "ahịrị uhie," nke ndị agha debere," ka o kwuru, na-achọpụta na imeri ndị agha. Ịchị ọchịchị nke €™ siri ike na Turkey.
“Ndị iro ime ụlọâ€
Dị ka a na-ede akụkọ a, puku kwuru puku ndị ngagharị iwe, ọkachasị ndị Kurd, na-emegide ndị uwe ojii Turkey na ndịda ọwụwa anyanwụ nke mba ahụ. Ruo ọtụtụ iri afọ, Turkey enwebeghị ike ịchọta ezigbo ngwọta maka nsogbu Kurdish ya. Ankara na-ala azụ inye ọtụtụ nde ndị Kurds ikike kachasị nke ọdịbendị na ndọrọ ndọrọ ọchịchị, bụ ndị bi na ndịda ọwụwa anyanwụ nke mba ahụ, ebe PKK, ndị ọrụ Kurdistan' Party, weputara ọgụ ọgụ megide steeti Turkey. afọ 1980.
Keskin kwuru, "Kurds bụ otu n'ime "ndị iro ụlọ" nke usoro a, nke ndị agha na-achịkwa, kwesịrị ịmepụta iji kwado ọchịchị ya. “ Ọdịda n'inye azịza ọ bụla maka okwu a na-eme ka ndị agha nwee ike karịa. Ọbụlagodi obere ọganihu emere n'oge na-adịbeghị anya na ngalaba a “enwetara na nnukwu ọnụ ahịa yana akụkụ ya pụta na usoro ịbanye EU anaghị agbanwe eziokwu ahụ bụ na “atụmatụ nke enweghị azịza” ka na-achịkwa ụzọ gọọmentị si ele okwu Kurdish anya.â€
Ọnọdụ agọnarị
Ruo ọtụtụ iri afọ, ihe kacha njọ na Turkey bụ mgbukpọ nke ndị Armenia nke 1915. N'afọ ndị na-adịbeghị anya, ọtụtụ ndị nwere ọgụgụ isi na mba ahụ amalitela ikwu okwu banyere okwu a, na-akpọku Turkey ka o chee ihu n'oge gara aga, mgbe mgbe na ihe efu. nke ịbụ ndị a na-akpagbu ma ọ bụ gbaa akwụkwọ n'okpuru Nkeji edemede 301. “Nkọwapụta akụkọ gọọmentị Turkey gbasara ogbugbu ndị Armenia ka na-enwe mmetụta dị ukwuu n'okporo ámá na n'ụlọ akwụkwọ agụmakwụkwọ, n'agbanyeghị na a na-agba mbọ imeri ọchịchị a,” Keskin kwuru, mgbe a jụrụ ya banyere Ankara†Amụma nke ịgọnarị maka mkpochapụ nke Kọmitii na-achị achị nke Union na Progress (CUP) na n'okpuru mkpuchi nke Agha Ụwa Mbụ nke ihe dị ka nde na ọkara ndị Armenia n'ime afọ ịnwụ nke Alaeze Ukwu Ottoman.
Ọnụ ọgụgụ ka ukwuu nke ndị ọkà mmụta mgbukpọ na ọtụtụ nzuko omeiwu gburugburu ụwa na-aghọta na ihe atụ a nke ogbugbu mmadụ bụ ihe mara mma nke mgbukpọ. Ụmụ nke ndị e gburu mgbukpọ, n'aka nke ha, nọgidere na-achọ ka Turkey kwa, mara ebumnobi mgbukpọ nke kpatara mbibi nke ndị Armenia, bụ ndị bi n'ala nna nna ha. Otú ọ dị, ọchịchị Turkey gọnarịrị na e nwere atụmatụ ibibi otu agbụrụ dum. Ọ na-arụkwa ụka na ọnụ ọgụgụ ndị a metụtara bụ nke ukwuu.
Dị ka Keskin si kwuo, "Ọ dịghị ezigbo nkwụsịtụ na echiche nke CUP ọ bụghị nanị n'etiti ndị na-eme ihe ike kamakwa n'etiti ndị na-ewere onwe ha akụkụ nke mmegide ọchịchị onye kwuo uche na Turkey. Echiche nke butere ogbugbu ndị Armenia bụ ihe dị oke mkpa na echiche ntọala nke Republic of Turkey.â€
Keskin nwere obere okwukwe na Turkey ga-abịa n'oge gara aga n'ọdịnihu dị nso. “Echebere echiche izugbe nke ọtụtụ obodo Turkey, gụnyere akụkụ dị mkpa nke aka ekpe, n'okpuru mmetụta nke echiche a. Ọ bụ ya mere m ekwenyeghị na enwere ike inwe ọganihu dị ukwuu n'oge dị mkpirikpi,†o kwuru. “Otú ọ dị, ekwere m na ịnakwere mgbukpọ ahụ dị oké mkpa. Ndị Turkey kwesịrị ịnakwere nhụjuanya nke ndị Armenia, nwee ọmịiko n'ahụ ha ma rịọ mgbaghara maka ihe mere na 1915.â€
* * *
Eren Keskin na ọtụtụ ndị ọrụ ibe ya na Turkey na-arụ ọrụ na gburugburu iyi egwu na egwu. "Anyị, ndị na-akwado ikike mmadụ, amụtala, n'ime afọ ndị a, otu esi ebi ndụ n'egwu na ịga n'ihu n'agbanyeghị nnọgidesi ike ya," ka o kwuru. “Ruo ugbu a, ndị isi iri na anọ na ndị otu anyị na-ahụ maka ihe ndị ruuru mmadụ ka ihe anyị na-akpọ ndị agha mgbochi gburu. A tụrụ m n'onwe m ọgụ abụọ. M ka na-enweta egwu ọnwụ. N'ezie, ihe ndị a niile na-ebute ụfọdụ egwu n'ime m, ma ọ bụrụ na e nwere otu ihe, nke anyị mụtara ugbu a, bụ ịnọgide na mgba anyị n'agbanyeghị egwu. Echere m na anyị ji nke a n'ihi okwukwe anyị n'ihe anyị na-eme.â€
N'ezie, ọ bụ na okwukwe a ka ọtụtụ mmadụ na-agụta.
Khatchig Mouradian bụ onye ode akwụkwọ na onye odeakụkọ Lebanọn-Armen.
A na-akwado ZNetwork naanị site na mmesapụ aka nke ndị na-agụ ya.
inye