[N'akwụkwọ ọhụrụ ya, Hegemony ma ọ bụ vlanahụ, Ọchịchọ America maka Ọchịchị zuru ụwa ọnụ, Noam Chomsky na-aga n'ihu nyocha ya siri ike nke ime ihe ike na steeti ụjọ, na-echetara anyị na "egwu" abụghị isi ihe obere ìgwè ndị na-anụ ọkụ n'obi na-enweghị obodo na-ebuga na steeti ndị dị ike. Kama, dị ka Chomsky na-arụrịta ụka, akụkọ ihe mere eme bụ, n'echiche, akụkọ ihe mere eme nke ụjọ obodo na nke United States ogologo oge bụ onye na-eme ụdị ahụ. Otu n'ime United States' ebumnuche kachasị amasị ya bụ Cuba, nke kemgbe ihe fọrọ nke nta ka ọ bụrụ ọkara narị afọ a na-eme mkpọsa na-adịghị akwụsị akwụsị US steeti iyi ọha egwu.
Ụwa nwetara “oge kasị dị ize ndụ n'akụkọ ihe mere eme mmadụ” n'oge ọgba aghara ogbunigwe ndị Cuba. Maka Cuba, oge ahụ kasị dị ize ndụ malitere n'oge na-adịghị anya mgbe ndị agha okpuru ọchịchị Fidel Castro kwaturu onye ọchịchị aka ike Cuba Fulgencio Batista na ọ dịghị mgbe ọ kwụsịrị n'ezie. Ugbu a ọchịchị Bush, na-achụso "agha megide iyi ọha egwu," ebulila elu ọzọ Cuba n'ime America's cross-hairs dị ka onye ọhụrụ e tere mmanụ nke Axis of Evil, nke a sitere na akwụkwọ ọhụrụ Chomsky nke pụtara na mbụ. TomDispatch.com yiri ka ọ dị mkpa karịsịa.]
Ndị agha okpuru ọchịchị Castro kwaturu ọchịchị aka ike Batista na Jenụwarị 1959. Na March, National Security Council (NSC) tụlere ụzọ isi wepụta mgbanwe ọchịchị. N'ọnwa Mee, ndị CIA malitere inye ndị agha agha n'ime Cuba aka. "N'oge oyi nke 1959-1960, enwere mmụba dị ukwuu na bọmbụ na-ahụ maka CIA na mwakpo mkparị nke ndị Cuba a dọpụrụ n'agha mere" dabere na US. Anyị ekwesịghị ịdabere n'ihe US ma ọ bụ ndị ahịa ya ga-eme n'ọnọdụ dị otú ahụ. Otú ọ dị, Cuba azaghachighị omume ime ihe ike n'ime United States maka imegwara ma ọ bụ nkwụsị. Kama, o gbasoro usoro iwu mba ụwa chọrọ. Na July 1960, Cuba kpọkuru UN maka enyemaka, na-enye Security Council ihe ndekọ nke ihe dị ka bọmbụ iri abụọ, gụnyere aha ndị na-anya ụgbọ elu, nọmba ndebanye aha ụgbọ elu, bọmbụ ndị na-adịghị agbawa, na nkọwa ndị ọzọ kpọmkwem, na-ebo ebubo mmebi na ndị merụrụ ahụ ma na-akpọ maka mkpebi nke esemokwu ahụ site na ọwa diplomatic. Onye nnọchi anya US Henry Cabot Lodge zara ya site n'inye “mmesi obi ike ya [na] United States enweghị ebumnobi iwe megide Cuba.” Ọnwa anọ tupu mgbe ahụ, na March 1960, ọchịchị ya emewo mkpebi nzuzo na nzuzo ịkwatu ọchịchị Castro, na nkwadebe maka mbuso agha Bay of Pigs gara nke ọma.
Washington nwere nchegbu na ndị Cuba nwere ike ịnwa ịgbachitere onwe ha. Ya mere onye isi CIA Allen Dulles gbara Britain ume ka ọ ghara inye Cuba ngwa agha. “Ihe kpatara ya,” onye nnọchi anya Britain kọrọ na London, “bụ na nke a nwere ike iduga ndị Cuba ịrịọ maka ogwe aka ndị Soviet ma ọ bụ Soviet,” mmegharị nke “ga-enwe mmetụta dị egwu,” Dulles kwuru, na-enye ohere ka Washington gosipụta ya. Cuba dị ka ihe iyi egwu nchebe na mbara igwe, na-agbaso edemede nke rụrụ ọrụ nke ọma na Guatemala. Dulles nọ na-ekwu maka mbibi Washington na-aga nke ọma nke ọdịda nke Guatemala mbụ nke onye kwuo uche ya, njedebe nke olileanya na ọganihu nke afọ iri, na-atụ egwu nke ukwuu na Washington n'ihi nnukwu nkwado na-ewu ewu nke US na-akọ na "mmetụta ngosi" nke usoro mmekọrịta ọha na eze na nke akụ na ụba iji rite uru. ọnụ ọgụgụ buru ibu. A na-akpọku iyi egwu Soviet oge niile, na-akwado arịrịọ Guatemala na-arịọ ndị agha Soviet maka ogwe aka mgbe US mechara egwu mwakpo ma bepụ isi mmalite ndị ọzọ. Ihe si na ya pụta bụ ihe egwu dị na ọkara narị afọ, ọbụna njọ karịa ọchịchị aka ike nke United States na-akwado nke bịara na mbụ.
Maka Cuba, atụmatụ ndị nduru chepụtara yiri nke onye isi CIA Dulles. N'ịdọ aka ná ntị President Kennedy banyere "ọdịda ndọrọ ndọrọ ọchịchị na ndọrọ ndọrọ ọchịchị a na-apụghị izere ezere" site na mbuso agha nke ndị agha proxy na-ebuso Cuba, Arthur Schlesinger tụrụ aro mgbalị iji jide Castro n'omume ụfọdụ nke a pụrụ iji mee ihe dị ka ihe ndabere maka mbuso agha: "Mmadụ nwere ike ịtụrụ ime ọrụ ojii n'ime, sịnụ, Haiti nke nwere ike ka oge na-arata Castro iziga mmadụ ole na ole bujuru ụgbọ mmiri gaa n'akụkụ osimiri Haiti n'ihe enwere ike ịkọwa dị ka mgbalị ịkwatu ọchịchị Haiti, . . . mgbe ahụ okwu gbasara omume ga-agbagwojuru anya, a ga-agbaghakwa mkpọsa megide US site na mmalite." Ntụtụ aka bụ ọchịchị nke onye ọchịchị aka ike na-egbu ọchụ "Papa Doc" Duvalier, nke US kwadoro (ya na ụfọdụ ndoputa), ka mbọ iji nyere ndị Haiti aka ịkwatu ya ga-abụ mpụ.
Atụmatụ Eisenhower's March 1960 kpọrọ oku ka a kwatuo Castro n'ịkwado ọchịchị "karịrị maka ezi ọdịmma nke ndị Cuban na ndị US nabatara nke ọma," gụnyere nkwado maka "ọrụ agha n'àgwàetiti ahụ" na "mmepe nke zuru oke. ndị agha na-abụghị Cuba. " Intelligence kọrọ na nkwado ọha na eze maka Castro dị elu, mana US ga-ekpebi “ezigbo ọdịmma nke ndị Cuba.” A ga-eme mgbanwe ọchịchị ahụ "n'ụzọ iji zere ọdịdị ọ bụla nke ntinye aka US," n'ihi mmeghachi omume a na-atụ anya ya na Latin America na nsogbu nke nchịkwa nkuzi n'ụlọ.
Mongoose na-arụ ọrụ
Mwakpo Bay of Pigs bịara otu afọ ka e mesịrị, n'April 1961, mgbe Kennedy weghaara ọfịs. Enyere ya ikike na ikuku nke “hysteria” n'elu Cuba na White House, Robert McNamara mechara gbaa akaebe n'ihu Kọmitii Ụka nke Sineti. Na nzukọ ndị isi nke mbụ mgbe mwakpo ahụ dara ada, ọnọdụ ahụ “fọrọ nke nta ka ọ bụrụ obi tara mmiri,” Chester Bowles kwuru na nzuzo: “ọ fọrọ nke nta ka ọ bụrụ mmeghachi omume nkụja maka mmemme mmemme.” Na nzukọ NSC ụbọchị abụọ ka e mesịrị, Bowles hụrụ ikuku "fọrọ nke nta ka ọ bụrụ mmetụta mmetụta uche" na "oke enweghị iguzosi ike n'ezi ihe" nke meriri. E gosipụtara ọnọdụ ahụ n'okwu nkwupụta ihu ọha Kennedy: "Ndị na-eju afọ, ndị na-achọ ọdịmma onwe ha nanị, na ọha mmadụ dị nro na-aga iji ihe mkpofu nke akụkọ ihe mere eme kpochapụ. Naanị ndị siri ike . . . nwere ike ịlanarị," ọ gwara mba ahụ, na-ekwupụta isiokwu nke ndị Reagan ga-eji mee ihe dị mma n'oge agha ndị na-eyi ọha egwu nke ha. Kennedy maara na ndị mmekọ "chere na anyị nwere nkụda mmụọ" n'okwu banyere Cuba, echiche na-adịgide ruo ugbu a.
Kennedy mejuputa iwu mmachi na-emebi emebi nke obere obodo nke ghọworo “mpaghara mebere” nke US na afọ iri isii sochiri “ntọhapụ” ya na Spen. Ọ nyekwara iwu ka mgbasawanye nke ndị na-eyi ọha egwu kawanye njọ: "Ọ gwara nwanne ya nwoke, Attorney-General Robert Kennedy, ka o duo otu ndị isi ụlọ ọrụ interagency na-elekọta Operation Mongoose, mmemme nke ọrụ ndị agha, agha akụ na ụba, na mmebi iwu ọ malitere n'oge ikpeazụ. 1961 ileta 'egwu nke ụwa' na Fidel Castro na, karịa nke ọma, ịkwatu ya. "
Mgbasa ozi ndị na-eyi ọha egwu abụghị "ihe na-achị ọchị," Jorge Dominguez na-ede na nyocha nke ihe ndị akọwapụtara n'oge na-adịbeghị anya na arụmọrụ n'okpuru Kennedy, ihe ndị "emebere nke ọma" na "naanị n'ọnụ ọnụ iceberg," Piero Gleijeses na-agbakwụnye.
Ọrụ Mongoose bụ “ihe bụ́ isi nke amụma ndị America banyere Cuba malite ná ngwụsị 1961 ruo ná mmalite nke ọgba aghara ogbunigwe nke 1962,” ka Mark White na-akọ, bụ́ usoro ihe omume nke ụmụnna Kennedy ‘bịara n’olileanya ha. Robert Kennedy gwara CIA na nsogbu Cuban na-ebute "ihe kacha mkpa na Gọọmenti United States - ihe ndị ọzọ niile bụ nke abụọ - ọ dịghị oge, ọ dịghị mgbalị ọ bụla, ma ọ bụ ikike a ga-azọpụta" na mgbalị ịkwatu ọchịchị Castro. Onye isi ọrụ Mongoose, Edward Lansdale, nyere usoro iheomume nke na-eduga na "mmepe nnupụisi na ịkwatu ọchịchị Kọmunist" na October 1962. "Nkọwa ikpeazụ" nke mmemme ahụ ghọtara na "ọganihu ikpeazụ ga-achọ enyemaka ndị agha US siri ike," ka e mesịrị. iyi ọha egwu na imebi iwu tọrọ ntọala. Ihe ọ pụtara bụ na ntinye aka ndị agha US ga-ewere ọnọdụ na Ọktoba 1962 - mgbe nsogbu ogbunigwe ahụ malitere.
Na February 1962, ndị isi ndị ọrụ na-ahụ maka ọrụ kwadoro atụmatụ dị oke egwu karịa nke Schlesinger: iji “ụzọ zoro ezo . . . ịrata ma ọ bụ kpasuo Castro, ma ọ bụ onye nọ n'okpuru ya na-enweghị nchịkwa, n'ime mmeghachi omume ọjọọ megide United States; mmeghachi omume nke ga-eme ka ọ bụrụ ihe ziri ezi maka US ọ bụghị naanị imegwara kama iji ọsọ, ike na mkpebi siri ike bibie Castro. " N'ọnwa Maachị, na arịrịọ nke DOD Cuba Project, ndị isi ndị ọrụ na-arụkọ ọrụ nyefere onye odeakwụkwọ nchekwa Robert McNamara akwụkwọ na-akọwapụta "okwu ndị ha ga-atụle ga-enye nkwado maka ntinye aka ndị agha US na Cuba." A ga-eme atụmatụ a ma ọ bụrụ na "nnupụ isi nke ntụkwasị obi agaghị ekwe omume n'ime ọnwa 9-10 na-esote," mana tupu Cuba enwee ike ịmalite mmekọrịta ya na Russia nke nwere ike "gụnye Soviet Union ozugbo."
Iji akọ mee ihe na-eyi egwu kwesịrị izere ihe ize ndụ nye onye mere ya.
Atụmatụ March ahụ bụ iwulite "ihe ndị yiri ihe na-enweghị njikọ iji mebie ebumnuche kacha mma wee mepụta echiche dị mkpa nke mkparị na ọrụ Cuban n'ọtụtụ buru ibu, na-eduzi na mba ndị ọzọ yana United States," na-etinye US "n'ọnọdụ pụtara ìhè. nke ịta ahụhụ ndị a na-apụghị ịgbagha agbagha [na ịzụlite] onyinyo mba ụwa nke ihe iyi egwu Cuban na-eme udo na Western Hemisphere." Usoro ndị a tụrụ aro gụnyere ịgbawa ụgbọ mmiri US na Guantanamo Bay iji mepụta “Cheta ihe mere Maine,” na-ebipụta ndepụta ndị nwụrụ na akwụkwọ akụkọ US iji “kpata oke iwe nke mba na-enyere aka,” na-akọwa nyocha Cuban dị ka “ezigbo ihe akaebe na-egosi na a wakporo ụgbọ mmiri," na-emepe mkpọsa "Mkpọsa ụjọ ndị Kọmunist Cuban [na Florida] na ọbụna na Washington," na-eji ihe mkpali ndị Soviet na-agba ọkụ na-ere ọkụ na mba ndị agbata obi, na-agbapụ ụgbọ elu drone na-eche na ọ bụ ụgwọ ọrụ. ụgbọ elu na-ebu ụmụ akwụkwọ kọleji na ezumike, na atụmatụ ndị ọzọ yiri nke ahụ - emejuputaghị ya, ma ihe ịrịba ama ọzọ nke ikuku "oké iwe" na "mmekpa ahụ" nke meriri.
Na August 23 onyeisi oche nyere National Security Memorandum No. 181, "ntụziaka maka injinia nnupụisi nke ime nke agha US ga-esochi ya," gụnyere "atụmatụ ndị agha US dị mkpa, mmegharị, na mmegharị nke ndị agha na akụrụngwa" bụ n'ezie. mara Cuba na Russia. Ọzọkwa n'August, mwakpo ndị na-eyi ọha egwu kasiri ike, gụnyere mwakpo ụgbọ mmiri na-agba ọsọ na ụlọ oriri na ọṅụṅụ Cuban nke dị n'akụkụ oké osimiri "ebe a maara ndị ọrụ agha Soviet na-agbakọta, na-egbu ọtụtụ ndị Russia na ndị Cuba"; mbuso agha nke British na Cuban ụgbọ mmiri; mmetọ nke mbupu shuga; na arụrụ arụ na mmebi iwu ndị ọzọ, nke ndị otu ndị Cuba na-eje biri n'ala ọzọ na-ekwe ka ha rụọ ọrụ n'efu na Florida. Mgbe izu ole na ole gachara, “oge kasị dị ize ndụ n’akụkọ ihe mere eme nke mmadụ” bịara.
"Ụdị akwụkwọ akụkọ ọjọọ na ụfọdụ mba enyi na enyi"
Ọrụ ndị na-eyi ọha egwu gara n'ihu n'oge ọgba aghara ngwa agha ahụ. A kagbuola ha na October 30, ọtụtụ ụbọchị mgbe nkwekọrịta Kennedy na Khrushchev gachara, mana ọ gara n'ihu. Na Nọvemba 8, “otu ndị ọrụ nzuzo nzuzo Cuban ezigara na United States gbawara ụlọ ọrụ mmepụta ihe Cuba nke ọma,” gbuo ndị ọrụ 400, dịka gọọmentị Cuban siri kwuo. Raymond Garthoff na-ede na "ndị Soviet nwere ike ịhụ naanị [mwakpo ahụ] dị ka mgbalị iji laghachi azụ na ihe bụ, maka ha, ajụjụ bụ isi nke fọdụrụ: mmesi obi ike ndị America na ha agaghị ebuso Cuba agha." Omume ndị a na ndị ọzọ na-ekpughe ọzọ, ọ na-ekwubi, "na ihe ize ndụ na ihe ize ndụ dị n'akụkụ abụọ ahụ nwere ike ịbụ nke dị oke egwu, na a gaghị ewepụ ọdachi."
Mgbe nsogbu ahụ kwụsịrị, Kennedy maliteghachiri mkpọsa ndị na-eyi ọha egwu. Ụbọchị iri tupu e gbuo ya, ọ kwadoro atụmatụ CIA maka "ọrụ mbibi" nke ndị agha nnọchi anya US "megide nnukwu ụlọ nrụpụta mmanụ na ebe nchekwa, nnukwu ụlọ ọrụ ọkụ eletrik, ihe nrụpụta shuga, àkwà mmiri ụgbọ okporo ígwè, ọdụ ụgbọ mmiri, na nbibi n'okpuru mmiri nke ọdụ ụgbọ mmiri na ụgbọ mmiri. " A malitere nkata igbu Castro n'ụbọchị e gburu Kennedy. A kwụsịrị mkpọsa ahụ na 1965, mana "otu n'ime ihe mbụ Nixon mere n'ọfịs na 1969 bụ iduzi CIA ka ọ gbasaa ọrụ nzuzo megide Cuba."
Ihe na-adọrọ mmasị bụ echiche nke ndị na-eme atụmatụ. Na ntụle ya nke akwụkwọ ndị e wepụtara n'oge na-adịbeghị anya banyere ụjọ nke oge Kennedy, Dominguez na-ekwu na "naanị otu ugboro n'ime ihe fọrọ nke nta ka ọ bụrụ puku peeji ndị a ka otu onye ọrụ US welitere ihe yiri ajọ omume na-adịghị mma nye gọọmentị US na-akwado iyi ọha egwu": onye so na Ndị ọrụ NSC tụrụ aro na ọ nwere ike bute mmeghachi omume ụfọdụ ndị Russia, na mwakpo “dị njọ ma na-egbu ndị aka ha dị ọcha . . . nwere ike ịpụta ajọ mgbasa ozi na mba ụfọdụ nwere enyi.” Otu àgwà ahụ na-emeri n'ime mkparịta ụka dị n'ime, dịka mgbe Robert Kennedy dọrọ aka ná ntị na mbuso agha zuru oke nke Cuba "ga-egbu ọtụtụ mmadụ, anyị ga-ewerekwa okpomọkụ dị egwu na ya."
Ọrụ ndị na-eyi ọha egwu gara n'ihu n'okpuru Nixon, na-arị elu n'etiti 1970s, na mwakpo nke ụgbọ mmiri ịkụ azụ, ụlọ ọrụ ndị nnọchiteanya, na ụlọ ọrụ Cuban na mba ọzọ, na bọmbụ nke ụgbọ elu Cubana, na-egbu ndị njem iri asaa na atọ. Emere ọrụ ndị a na ndị na-eyi ọha egwu na-esote site na mpaghara US, n'agbanyeghị na mgbe ahụ ndị FBI na-ewere ha dị ka mpụ.
Ya mere okwu gara n’ihu, ebe ndị editọ katọrọ Castro maka idobe “ogige ndị agha, n’agbanyeghị nchebe sitere na mwakpo Washington kwere nkwa na 1962.” Nkwa ahụ kwesịrị izuru, n'agbanyeghị ihe sochiri ya; ọ bụghị ikwu okwu banyere nkwa ndị bu ụzọ, site na mgbe ahụ edekọ nke ọma, yana ozi gbasara otu a ga-esi tụkwasị ha obi: dịka, “Oge Lodge” nke Julaị 1960.
N'ihe ncheta nke iri atọ nke nsogbu ogbunigwe ogbunigwe, Cuba mere mkpesa maka mwakpo igwe-egbe megide ụlọ oriri na ọṅụṅụ Spanish-Cuban; Ndị otu nọ na Miami kwuru na ọrụ ahụ. Mgbọ ogbunigwe na Cuba na 1997, bụ nke gburu onye njem nlegharị anya Ịtali, ka azụtara na Miami. Ndị mere mpụ ahụ bụ ndị omempụ Salvadoran na-arụ ọrụ n'okpuru nduzi nke Luis Posada Carriles ma nweta ego na Miami. Otu n'ime ndị na-eyi ọha egwu mba ụwa kacha mara amara, Posada agbapụla n'ụlọ mkpọrọ Venezuelan, bụ ebe ejidere ya maka ogbunigwe ụgbọ elu Cubana, site n'enyemaka nke Jorge Mas Canosa, onye ọchụnta ego Miami bụ onye isi nke Cuban-American enweghị ụtụ isi. National Foundation (CANF). Posada si Venezuela gaa El Salvador, bụ ebe etinyere ya ka ọ rụọ ọrụ na ọdụ ụgbọ elu ndị agha Ilopango iji nyere aka hazie mwakpo ndị na-eyi ọha egwu US megide Nicaragua n'okpuru nduzi Oliver North.
Posada akọwawo n'ụzọ zuru ezu ihe omume ndị na-eyi ọha egwu ya na ego a na-enweta site na ndị a dọọrọ n'agha na CANF na Miami, mana ọ nwere obi iru ala na ndị FBI agaghị enyocha ya. Ọ bụ onye agha Bay of Pigs, ndị CIA duziri ọrụ ya na-esote na 1960. Mgbe o mesịrị sonye na ọgụgụ isi Venezuelan na enyemaka CIA, o nwere ike ịhazi Orlando Bosch, onye otu ya na CIA ụbọchị onye a mara ikpe na US maka bọmbụ bombu na Cuba na-ebu ibu, isonyere ya na Venezuela ịhazi. ọzọ ọgụ megide Cuba. Otu onye bụbu onye ọrụ CIA nke maara bọmbụ Cubana nke maara Posada na Bosch bụ nanị ndị a na-enyo enyo na bọmbụ ahụ, bụ́ nke Bosch gbachiteere anya dị ka “omume agha ziri ezi.” A na-ewerekarị dị ka "onye isi" nke bọmbụ ụgbọ elu, Bosch bụ maka ọrụ iyi ọha egwu iri atọ ndị ọzọ, dịka ndị FBI si kwuo. Enyere ya mgbaghara onye isi ala na 1989 site n'aka ọchịchị Bush nke na-abata mgbe Jeb Bush na ndị isi Cuban-American South Florida gbaghaara ya, na-emebi Ngalaba Ikpe Ziri Ezi, bụ nke chọpụtara na nkwubi okwu "enweghị ike ịgbanahụ na ọ ga-abụ ihe megidere mmasị ọha na eze maka. United States inye Bosch ebe nchekwa [n'ihi na] nchekwa nke mba a na-emetụta ikike o nwere ịgba mba ndị ọzọ ume ka ha jụ enyemaka na ebe nchekwa nye ndị na-eyi ọha egwu.”
Agha akụ na ụba
Ndị Cuban na-enye nkwado nkwado na ọgụgụ isi iji gbochie mwakpo ndị na-eyi ọha egwu ajụla Washington, n'agbanyeghị na ụfọdụ butere omume US. "Ndị isi ndị FBI gara Cuba na 1998 iji zute ndị otu Cuban ha, bụ ndị nyere [FBI] dossier banyere ihe ha tụrụ aro bụ netwọk ndị na-eyi ọha egwu dabeere na Miami: ozi nke ndị Cuban banyere n'òtù ndọrọ ndọrọ ọchịchị chịkọtara n'akụkụ ya. ” Ọnwa atọ ka e mesịrị, ndị FBI nwụchiri ndị Cuba bụ ndị batara n'òtù ndị na-eyi ọha egwu dabeere na United States. A mara mmadụ ise ikpe ịga mkpọrọ ogologo oge.
Ihe nchekwa nchekwa obodo tụfuru ụdị ntụkwasị obi ọ bụla ọ gaara enwe mgbe Soviet Union daa na 1991, n'agbanyeghị na ọ bụ na 1998 ka ọgụgụ isi US gwara mba ahụ n'ihu ọha na Cuba adịghịzi etinye ihe egwu na nchekwa mba US. Otú ọ dị, ọchịchị Clinton siri ọnwụ na a ga-ebelata ihe iyi egwu agha nke Cuba na-eyi ka ọ bụrụ "ihe na-adịghị mma," ma ọ bụghị kpamkpam. Ọbụlagodi na ntozu a, nyocha ọgụgụ isi wepụrụ ihe egwu nke onye nnọchi anya Mexico chọpụtara na 1961, mgbe ọ jụrụ mbọ JFK iji hazie mkpokọta mkpokọta megide Cuba n'ihi na “ọ bụrụ na anyị kwuwapụta n'ihu ọha na Cuba bụ ihe egwu na nchekwa anyị. , nde ndị Mexico iri anọ ga-anwụ na-achị ọchị.”
Otú ọ dị, n'ezi omume, ekwesịrị ịmara na ogbunigwe ndị dị na Cuba nwere ihe iyi egwu. Na mkparịta ụka nzuzo, ụmụnna Kennedy kwupụtara egwu ha na ọnụnọ ngwa agha ndị Russia na Cuba nwere ike igbochi mwakpo US wakporo Venezuela. Ya mere, "Bay nke Pigs ziri ezi n'ezie," JFK kwubiri.
Ọchịchị Bush nke Mbụ meghachiri omume na mkpochapụ nke ihe nchebe site n'ime ka mgbochi ahụ dịkwuo njọ, n'okpuru nrụgide sitere n'aka Clinton, bụ onye gbapụrụ Bush site n'aka nri n'oge mkpọsa ntuli aka 1992. E mere ka agha akụ na ụba sikwuo ike na 1996, na-akpata iwe ọbụna n'etiti ndị mmekọ US kacha nso. Mgbochi ahụ bịara n'okpuru nkatọ dị ukwuu n'ụlọ, n'ihi na ọ na-emerụ ndị na-ebupụ US na ndị na-etinye ego na-emerụ ahụ - naanị ndị mmachibido iwu ahụ metụtara, dịka ọkọlọtọ ọkọlọtọ na US; Ndị Cuba enweghị nsogbu. Nnyocha ndị ọkachamara na US na-akọ akụkọ dị iche. Ya mere, nnyocha zuru ezu nke American Association for World Health mere kwubiri na mmachibido iwu ahụ nwere mmetụta ahụike siri ike, na naanị usoro nlekọta ahụike dị ịrịba ama nke Cuba gbochiri "ọdachi ndị mmadụ"; nke a anatabeghị aha na US.
Mmachibido iwu ahụ egbochila ọbụna nri na ọgwụ n'ụzọ dị irè. N'afọ 1999, ọchịchị Clinton mere ka mmachibido iwu dị otú ahụ dị mfe maka mba niile nọ na ndepụta gọọmentị nke "steeti ndị na-eyi ọha egwu," ewezuga Cuba, nke a họpụtara maka ntaramahụhụ pụrụ iche. Ka o sina dị, Cuba abụghị nanị na nke a. Mgbe oké ifufe bibisịrị àgwàetiti West India n'August 1980, Onye isi ala Carter jụrụ ikwe ka enyemaka ọ bụla belụsọ na ewepụrụ Grenada, dịka ntaramahụhụ maka ụfọdụ atụmatụ akọwapụtaghị nke gọọmentị Maurice Bishop na-eme mgbanwe. Mgbe mba ndị ahụ etigburu jụrụ ịnakwere mwepu Grenada, ebe ha aghọtaghị ihe egwu dị na nlanarị nke isi obodo nutmeg nke ụwa na-ebute, Carter gbochiri enyemaka niile. N'otu aka ahụ, mgbe oké ifufe kpara Nicaragua n'October 1988, na-ebute agụụ ma na-akpata mbibi dị egwu nke gburugburu ebe obibi, ndị na-arụ ọrụ ugbu a na Washington ghọtara na agha ndị na-eyi ọha egwu nwere ike irite uru na ọdachi ahụ, ya mere jụrụ enyemaka, ọbụna na mpaghara Atlantic Coast nke dị nso. njikọ na US na oke iwe megide Sandinistas. Ha sochiri ya mgbe ebili mmiri bibiri obodo nta ndị na-akụ azụ̀ Nicaragua, meekwa ka ọtụtụ narị mmadụ nwụọ ma na-efunarị na September 1992. N’ọnọdụ a, e nwere ihe ngosi enyemaka, ma e zoro n’obere akwụkwọ ahụ bụ eziokwu ahụ bụ́ na e wezụga onyinye dị ịrịba ama nke $25,000. , a napụrụ ihe enyemaka ahụ na enyemaka akwadoro. Otú ọ dị, e mesiri Congress obi ike na ọnụ ahịa enyemaka agaghị emetụta nkwụsị nchịkwa nke ihe karịrị $ 100 nde enyemaka n'ihi na gọọmenti Nicaragua nke United States na-akwado egosighị ọkwa zuru oke nke ntinye aka.
A katọrọ agha akụ na ụba US megide Cuba nke ukwuu n'ihe fọrọ nke nta ka ọ bụrụ ọgbakọ mba ụwa niile dị mkpa, ọbụnadị kọmịshọna ikpe nke Òtù Na-ahụ Maka Ọchịchị America na-anabatakarị. European Union kpọkuru Òtù Azụmahịa Ụwa ka ọ katọọ mmachi a. Nzaghachi nke nchịkwa Clinton bụ na "Europe na-ama aka 'iri afọ atọ nke amụma Cuba nke America na-alaghachi na nchịkwa Kennedy,' na-ezubere kpamkpam n'ịmanye mgbanwe ọchịchị na Havana." Ọchịchị ahụ kwupụtakwara na WTO enweghị ikike ịchị na nchekwa obodo US ma ọ bụ ịmanye US ịgbanwe iwu ya. Washington wepụrụ n'okwu a, mee ka okwu ahụ kwụsị.
Nnupu isi na-aga nke ọma
E depụtara ihe kpatara mwakpo ndị na-eyi ọha egwu mba ụwa megide Cuba na mmachi akụ na ụba na-ezighi ezi na ndekọ nke ime. Ọ dịghịkwa onye kwesịrị iju ya anya ịchọpụta na ha dabara n'ụkpụrụ a ma ama - nke Guatemala afọ ole na ole gara aga, dịka ọmụmaatụ.
Site na oge naanị, o doro anya na nchegbu maka iyi egwu Russia agaghị abụ isi ihe. Edepụtara ma mejuputa atụmatụ maka mgbanwe ọchịchị siri ike tupu enwee njikọ dị ịrịba ama nke Russia, na ntaramahụhụ siri ike mgbe ndị Russia kwụsịrị n'ebe ahụ. N'ezie, iyi egwu Russia bilitere, mana nke ahụ bụ ihe kpatara ya karịa ihe kpatara iyi ọha egwu US na agha akụ na ụba US.
Na July 1961 CIA dọrọ aka ná ntị na “mmetụta buru ibu nke ‘Castroism’ abụghị ọrụ nke ike Cuban. . . . Onyunyo Castro na-akawanye njọ n'ihi na ọnọdụ mmekọrịta ọha na eze na nke akụ na ụba na Latin America na-akpọ mmegide megide ndị ọchịchị ma na-agba ume maka mgbanwe dị ukwuu, "nke Castro's Cuba nyere ihe nlereanya. Tupu mgbe ahụ, Arthur Schlesinger enyefela onye isi ala na-abata Kennedy akụkọ ozi ozi ya nke Latin America, nke dọrọ aka ná ntị banyere ịdị ike nke ndị Latin America na “echiche Castro nke iwere ihe n'aka onwe ya.” Akuko a gosiputara njikọ Kremlin: Soviet Union "na-efegharị na nku, na-enwe nnukwu ego mgbazinye ego mmepe ma na-egosipụta onwe ya dị ka ihe nlereanya maka imeziwanye ọgbara ọhụrụ n'otu ọgbọ." Ihe ize ndụ nke "echiche Castro" dị oke egwu, Schlesinger mechara kọwapụta, mgbe "nkesa nke ala na ụdị akụ mba ọzọ na-akwado ndị klaasị nke ọma" na "ndị ogbenye na ndị nwere nsogbu, nke kpaliri site na ihe atụ nke mgbanwe Cuban. ugbu a na-achọ ohere maka ibi ndụ dị mma. " Kennedy tụrụ egwu na enyemaka ndị Russia nwere ike ime Cuba ka ọ bụrụ "ihe ngosi" maka mmepe, na-enye ndị Soviet aka elu na Latin America dum.
Ná mmalite afọ 1964, Kansụl Na-ahụ Maka Atụmatụ Iwu nke Ngalaba Na-ahụ Maka Ọchịchị gbasakwuru nchegbu ndị a: “Ihe ize ndụ bụ́ isi anyị na-eche ihu na Castro bụ . . . na mmetụta ịdị adị nke ọchịchị ya nwere n'ebe ndị otu aka ekpe nọ n'ọtụtụ mba Latin America. . . . Eziokwu dị mfe bụ na Castro na-anọchite anya mmegide nke US na-aga nke ọma, mmegide nke amụma ụwa niile nke ihe fọrọ nke nta ka ọ bụrụ otu narị afọ na ọkara. N’ikwu ya n’ụzọ dị mfe, Thomas Paterson na-ede, “Cuba, dị ka akara na eziokwu, mara ọchịchị U.S. aka na Latin America aka.” Iyi ọha egwu mba ụwa na agha akụ na ụba iji weta mgbanwe ọchịchị ziri ezi ọ bụghị site na ihe Cuba na-eme, kama site na “ịdị adị ya,” ya “na-enupụrụ isi nke ọma” nke nna ukwu kwesịrị ekwesị nke ụwa. Nkwenye nwere ike ịkwado ọbụna omume ime ihe ike karị, dị ka ọ dị na Serbia, dị ka ejiri nwayọọ kwenye mgbe eziokwu ahụ gasịrị; ma ọ bụ Iraq, dị ka amatakwara mgbe ihe ngọpụ dakwasịrị.
Iwe n'ihi nnupụisi gara azụ azụ n'akụkọ ihe mere eme America. Narị afọ abụọ gara aga, Thomas Jefferson katọrọ France nke ukwuu maka “àgwà nke nnupụisi” ya na ijide New Orleans, nke ọ chọsiri ike. Jefferson dọrọ aka ná ntị na “a na-etinye àgwà France n’oge esemokwu ebighị ebi na àgwà anyị, bụ́ nke ọ bụ ezie na ịhụ udo na ịchụso akụ̀ na ụba n’anya, dị elu.” “Nnupụ isi nke France [chọrọ ka anyị lụọ onwe anyị na ụgbọ mmiri Britain na mba,” ka Jefferson dụrụ ọdụ, na-atụgharị àgwà mbụ ya, nke gosipụtara onyinye dị mkpa France nyere na ntọhapụ nke ndị ọchịchị n'aka ọchịchị Britain. N'ihi mgba ntọhapụ nke Haiti, na-enweghị enyemaka na ihe fọrọ nke nta ka ọ bụrụ ụwa niile, nkwụsi ike France kwụsịrị n'oge na-adịghị anya, ma ụkpụrụ nduzi na-anọgide na-adị ike, na-ekpebi enyi na onye iro.
[Rịba ama na akụkụ Akwụkwọ Nsọ a (peeji nke 80-90) ka e debere n'ala ala ala peeji n'ụzọ zuru ezu Hegemony ma ọ bụ vlanahụ. Enwere ike ịchọta mkparịta ụka Chomsky banyere nsogbu akụ ụta Cuba n'onwe ya n'ebe ọzọ n'otu isiakwụkwọ nke akwụkwọ ahụ.]
Na mgbakwunye na Hegemony ma ọ bụ vlanahụ, Ọchịchọ America maka Ọchịchị zuru ụwa ọnụ (The American Empire Project, Metropolitan Books), Noam Chomsky bụ onye dere ọtụtụ akwụkwọ gbasara asụsụ na amụma mba ofesi US.
Ebigharịrị ya site na ikike nke Akwụkwọ Obodo, akara Henry Holt na Ụlọ ọrụ, LLC.
Nwebiisinka C nke Aviva Chomsky, Diane Chomsky, na Harry Chomsky. Ikike niile echekwabara.
A na-akwado ZNetwork naanị site na mmesapụ aka nke ndị na-agụ ya.
inye